Na današnji dan_ desilo se

20. jul 2022.

- 1054. - Patrijarh Mihailo je sazvao sabor koji je održan 20. jula u Carigradu. Na ovom saboru je doneta odluka da se postupci papskih legata odbace i osude, a na same legate je bačena anatema. Nakon toga došlo je do Velikog raskola, odnosno do trajnog odvajanja Rimokatoličke crkve od vaseljenskog Pravoslavlja.
- 1847. - Rođen je Maks Liberman, nemački slikar i grafičar, najpoznatiji kao vodeći zagovornik impresionizma u Nemačkoj svog vremena.
- 1866. - Austrijska flota pod komandom Vilhelma fon Tegetofa je potpuno razorila italijansku flotu kod ostrva Vis.
- 1866. - Umro je Bernhard Riman , nemački matematičar koji je dao značajan doprinos razvoju matematičke analize, teorije brojeva i diferencijalne geometrije, čime je ujedno utro put i za kasniji razvoj Opšte teorije relativnosti.
- 1890. - Rođena je Verna Felton, američka glumica poznata po tome što je pozajmljivala glas mnogim ženskim likovima u Diznijevim crtanim filmovima. Pozajmljivala je glas i u crtanoj seriji Porodica Kremenko. Takođe je imala uloge u igranim filmovima, međutim, ostala je upamćena po svojim radio programima, svom hrapavom glasu i ozbiljnom stavu.
- 1917. - Potpisana je Krfska deklaracija o stvaranju zajedničke države Srba, Hrvata i Slovenaca. Deklaraciju su potpisali premijer Srbije Nikola Pašić i predsednik Jugoslovenskog odbora Ante Trumbić.
- 1919. - Rođen je Edmund Hilari, novozelandaki alpinista i istraživač. Najpoznatiji je po tome što je zajedno sa nepalskim šerpasom Tenzingom Norgajem 29. maja 1953. prvi uspešno osvojio vrh Mont Everest (8848 metara). Kao deo Trans-Antarktičke ekspedicije Komonvelta, stigao je do Južnog pola kopnom 1958. godine. Kasnije je stigao do Severnog pola, što ga je učinilo prvom osobom koja je stigla do oba pola i vrha Everesta.
- 1938. - Rođena je Natali Vud (rođena je kao Natalija Nikolajevna Zakarenko), američka filmska glumica ruskog porekla, jedna od najvećih holivudskih zvezda sedamdesetih godina. Najpoznatija je po ulogama u filmovima Buntovnik bez razloga, Tragači, Sjaj u travi, Priča sa zapadne strane, Mačka na usijanom limenom krovu, Odavde do večnosti i dr.
- 1944. - Nemački pukovnik Klaus Šenk grof fon Štaufenberg, izvršio je atentat na nacističkog lidera Adolfa Hitlera podmetanjem bombe pod njegov sto u bunkeru "Vučja jama" kod Berlina. Hitler je lakše povređen, a zaverenici su pogubljeni.
- 1945. - Umro je Pol Valeri, francuski pesnik i esejista, jedan od najpoznatijih pisaca lirike. U svojim esejima raspravlja o najrazličitijim temama: o književnosti, arhitekturi, o lažima istoriografije i zločinima politike, o čeliku i elektricitetu, o ženama i parfemima i dr. Najpoznatija dela su mu: Album starih stihova, Razmovrsnost, Duša i ples i Analecta.
- 1954. - U Ženevi je sklopljen sporazum o primirju u Indokini, kojim je završen Prvi indokineski rat protiv francuske kolonijalne uprave u tom delu sveta.
- 1969. - Američki kosmonaut Nil Armstrong je postao prvi čovek koji je stupio na Mesec. Armstrong je na Mesecu bio dva sata i 21 minut, posle čega se je vratio na svemirski brod "Apolo 11".
- 1973. - Umro je Brus Li, hongkonški i američki glumac, reditelj, majstor borilačkih veština . Njegovi filmovi hongkonške i holivudske produkcije doprineli su popularizaciji hongkonških borilačkih filmova, što je izazvalo talas interesovanja za kineske borilačke veštine na Zapadu sedamdesetih godina 20. veka. Poznat je po svojim ulogama u pet dugometražnih filmova: Pesnica gneva, Pesnica besa, Na zmajevom putu, U zmajevom gnezdu i Zmajeva igra smrti. Preminuo je u Kovlunu Tongu 20. jula 1973. u 32. godini života.
- 1974. - Turske snage izvršile su invaziju na Kipar, zauzele luku Kireniju i krenule prema Nikoziji.
- 1976. - Američka sonda Viking 1 spustila se na Mars, posle 11 meseci leta i počela da šalje na Zemlju jasne snimke te planete.
- 1982. - U eksplozijama bombi koje su postavili pripadnici Irske republikánske armije u Hajd parku i Ridžents parku u centru Londona poginulo je 10 britanskih vojnika.
- 1994. - Šef izraelske diplomatije Šimon Peres doputovao je u posetu Jordanu kao najviši izraelski funkcioner koji je do tada posetio Jordan.
- 2000. - Posle devet dana pregovora završen je bliskoistočni mirovni samit u Kemp Dejvidu. Rešenje za višedecenijski sukob nije nađeno, a sukobi Izraela i Palestinaca su nastavljeni.
- 2001. - Posle 20 godina pauze iz Bagdada je krenuo prvi putnički voz ka Turskoj, koji je narednog dana stigao u Gaziantep.
- 2007. - Umro je Kaj Sigban, švedski fizičar, koji je 1981. godine dobio Nobelovu nagradu za fiziku "za doprinos razvoju elektronskog spektroskopa visoke rezolucije".
- 2017. - Umro je Čester Benington, američki pevač, poznat kao pevač grupe Linkin Park. Benington je izvršio samoubistvo vešanjem u svom domu.
 
21. jul 2022.

- 365. - Kritski zemljotres je izazvao cunami koji je razorio Aleksandriju.
- 976. - Osnovana je austrijska kneževska loza Babenberga koja je vladala Austrijom do 1246. Njihov porodični arhiv postao je osnovni fond današnjeg Državnog arhiva u Beču.
- 1718. - Zaključen je Požarevački mir kojim su okončani Austrijsko-turski rat i Tursko-mletački rat.
- 1798. - Napoleon Bonaparta je posle pobede u bici kod piramida zavladao Egiptom.
- 1811. - Rođen je Dimitrije Demeter, hrvatski književnik i pozorišni stvaralac. Bio je pesnik, pripovedač i dramski pisac, a među kulturnim stvaraocima svoga vremena naročito je zaslužan za razvitak novijeg hrvatskog pozorišta, kom je od 1840. pa do sredine šezdesetih godina 19. veka bio neosporni predvodnik. U svojim dramskim tekstovima nastojao je spojiti tradiciju stare hrvatske književnosti s tendencijama u evropskoj drami. Koristio se najčešće istorijskim temama da bi izrazio svoje rodoljubne težnje i progovorio o aktuelnim društvenim prilikama. Tako je u svojoj najpoznatijoj drami "Teuta" (1844) zagovarao ideju o Ilirskom poreklu Južnih Slovena. Pisao je i pripovetke, feljtone, književne i pozorišne kritike, libreta za opere Vatroslava Lisinskog "Ljubav i zloba" i "Porin", kao i drame.
- 1816. - Rođen je Paul Julijus fon Rojter, nemačko-britanski preduzetnik i novinar, pionir telegrafije i novinskog izveštavanja, poznat i kao osnivač novinske agencije Rojters.
- 1820. - Danski fizičar Hans Kristijan Ersted predstavio je svoje otkriće, elektromagnetizam.
- 1861. - Snage Konfederacije su odnele pobedu u prvoj bici kod Bul Rana, prvom velikom okršaju Američkog građanskog rata.
- 1884. - Rođen je Ivan Đaja, srpski biolog, fiziolog i pisac, profesor i rektor Univerziteta u Beogradu, redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti i osnivač Fiziološkog zavoda. Njegova neprocenjiva zasluga je u utemeljivanju naučne fiziologije u Srbiji. Ovaj izuzetno darovit naučnik, filozof i književnik, još početkom 20. veka je postavio temelje eksperimentalne fiziologije i fiziološke hemije (kasnije biohemije) ne samo u Srbiji, već i u jugoistočnoj Evropi.
- 1893. - Rođen je Hans Falada , nemački pisac, autor više romana u tradiciji pokreta "Nova stvarnost" u nemačkoj književnosti, slikarstvu, arhitekturi i filmu 20-ih godina XX veka. Značajna su mu dela "Seljaci, budže i bombe", "Ko jednom ždere iz plehane zdele", "Gvozdeni Gustav" i "Svako umire sam".
- 1897. - Edvard, princ od Velsa je otvorio galeriju "Tejt" u Londonu.
- 1899. - Rođen je Hart Krejn, američki pesnik, autor zbirke pesama Bele zgrade, poeme Most i pesama Čaplineska, Za brak Fausta i Helene, Putovanja i Razrušena kula.
- 1899. - Rođen je Ernest Hemingvej, američki književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1954). Dobio je i Pulicerovu nagradu 1953. godine za svoj roman Starac i more. Svojim posebnim načinom pisanja koji karakteriši kratke rečenice, nasuprot stilu njegovog književnog suparnika Vilijama Foknera, Hemingvej je značajno uticao na razvoj lepe književnosti dvadesetog veka. Mnogi njegovi romani se danas smatraju klasičnim delima američke književnosti. Najznačajniji romani su mu: Proletnje bujice, Sunce se ponovo rađa, Zbogom oružje, Imati i nemati, Za kim zvono zvoni, Preko reke i u šumu, Starac i more, Otoci u struji, Rajski vrt, Istina u svitanje.
- 1904. - Završena je gradnja Transsibirske železnice od Moskve do Nahotke kod Vladivostoka. Železnica je građena 13 godina.
- 1924. - Rođen je Don Nots, američki glumac i komičar. Ostao je najpoznatiji po ulozi Barnija Fajfa u sitkomu Endi Grifit šou za koji je dobio pet nagrada Emi. Kasnije se istakao u seriji Vesela trojka.
- 1937. - Rođen je Božidar Stošić, srpski filmski, televizijski i pozorišni glumac. Najznačajnije uloge imao je u TV serijama Hiljadu zašto?, Pozorište u kući, Srećni ljudi i Porodično blago.
- 1940. - U baltičkim državama Litvaniji, Letoniji i Estoniji je uspostavljena sovjetska vlast.
- 1948. - U Beogradu u Domu Garde u Topčideru otpočeo je sedmodnevni Peti kongres KPJ, na kom je izabran novi CK KPJ i podržano jugoslovensko rukovodstvo u borbi protiv Informbiroa.
- 1949. - Senat SAD je ratifikovao Severnoatlantski sporazum.
- 1951. - Rođen je Robin Vilijams, američki glumac i stendap komičar. Najznačajnije uloge imao je u filmovima Džumandži, Noć u muzeju, Veštačka inteligencija, Kavez za ludake, Društvo mrtvih pesnika i dr.
- 1954. - Na Ženevskoj konferenciji Vijetnam je podeljen je na Severni i Južni Vijetnam.
- 1970. - Nakon 11 godina izgradnje završena je Asuanska brana u Egiptu.
- 1973. - Usprkos protestima svetskog javnog mnjenja Francuska je počela seriju nuklearnih proba u južnom Pacifiku.
- 1977. - Izbio je četvorodnevni Libijsko-egipatski rat.
- 1983. - U Poljskoj je ukinuto ratno stanje, uvedeno u decembru 1981.
- 1983. - Najniža zabeležena temperatura na svetu na naseljenoj lokaciji od -89,2°C je izmerena u stanici Vostok na Antarktiku.
- 1985. - Umro je Zoran Radmilović, srpski i jugoslovenski filmski, televizijski i pozorišni glumac, koji je odigrao neke od najupečatljivijih uloga u istoriji jugoslovenske kinematografije. Njegova najpoznatija uloga bila je u pozorišoj prrdstavi Radovan III, po kojoj je dobio titulu kralja humora i improvizacije.
- 1993. - U poplavama i klizištima prouzrokovanim jednomesečnim kišama u Indiji, Bangladešu i Nepalu poginulo je oko 1.000 ljudi, a više miliona prinuđeno je da napusti domove.
- 1994. - Ruski pisac Aleksandar Solženjicin stigao je u Moskvu posle dvomesečnog putovanja po Rusiji, iz koje je 20 godina ranije otišao u egzil.
- 2008. - U Beogradu je uhapšen haški optuženik Radovan Karadžić, bivši predsednik Republike Srpske.
 
22.07.2022
356 p.n.e - Rođen je makedonski kralj Aleksandar III Veliki, Makedonski vojskovođa koji je za kratko vreme svoje vladavine (336-323 p.n.e) uspeo da razori hiljadugodišnja carstva, gradeći nove mermerne gradove i stvarajući novu civilizaciju. Vekovima je inspirisao likovne umetnike i pesnike.
1456 - Hrišćanska vojska pod komandom ugarskog vojskovođe Janoša Hunjadija (Janos Hunyadi) pobedila je turske snage koje su opkolile Beograd. U srpskim narodnim pesmama Hunjadi, koji je u toku borbi umro u Zemunu, spominje se kao Sibinjanin Janko.
1739 - Turska vojska je u bici kod Grocke pobedila Austrijance i primorala ih da napuste Srbiju i Beograd. Beogradskim mirom od 18. septembra Beograd i teritorije severno od Zapadne Morave su posle 21 godine ponovo pripali Otomanskom carstvu.
1784 - Rođen je nemački astronom i matematičar Fridrih Vilhelm Besel (Friedrich Wilhelm Bessel), koji je izračunao putanju Halejeve komete.
1812 - U bici kod Salamanke, u Španiji, Britanci su pod komandom vojvode od Velingtona (Wellington) porazili Napoleonovu vojsku kojom je komandovao maršal Ogist Marmon (Auguste Marmont).
1832 - U Beču je umro Napoleon II, vojvoda od Rajhštada (Reichstadt), sin Napoleona I Bonaparte i Marije Lujze, unuk habsburškog cara. Nesuđeni car, naslednik najmoćnijeg vladara u Evropi, umro je u carskom dvorcu Šenbrun, u kojem je 22 godine ranije boravio Napoleon kao pobednik nad habsburškim Bečom.
1852 - U Veneciji je umro francuski vojskovođa Ogist Marmon (Auguste Marmont). Kao vojvoda od Raguze (1807) proglasio je 31. januara 1808. aneksiju Dubrovačke republike, a od 1809. do 1811. bio je generalni guverner Ilirskih provincija.
1888 - Rođen je američki mikrobiolog poreklom iz Ukrajine Selman Ejbraham Vaksman (Abraham Waksman), dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1952. za pronalazak streptomicina.
1898 - Rođen je američki vajar Aleksander Sterling Kalder (Alexander Stirling Calder), autor apstraktnih prostornih konstrukcija od metalnih elemenata povezanih žicama, koje je pomoću malih motora učinio pokretnim, pa su dobile naziv "mobili". Njegov "mobil" ogromnih razmera postavljen je 1958. ispred palate UNESKO-a u Parizu.
1933 - Američki pilot Vili Post (Willey) prvi je sam obleteo Zemlju. Let je trajao sedam dana, 18 časova i 49 minuta.
1934 - Američkog pljačkaša banaka i ubicu, "državnog neprijatelja broj jedan" Džona Dilindžera (Dillinger), u Čikagu su, nakon 13 meseci potere, ubili agenti Federalnog istražnog biroa (FBI).
1943 - Savezničke snage su u Drugom svetskom ratu zauzele italijanski grad Palermo, na ostrvu Sicilija.
1944 - U Lublinu je u Drugom svetskom ratu grupa poljskih političara, poslata iz SSSR-a, formirala Komitet narodnog oslobođenja, koji je Moskva priznala kao privremenu poljsku vladu nasuprot izbegličkoj vladi u Londonu.
1972 - Sovjetska kosmička sonda "Venera 8" spustila se na površinu Venere s koje je deset minuta, pre nego što su izgoreli instrumenti, emitovala podatke.
1981 - Turski terorista Mehmet Ali Agdža (Agca) osuđen je na doživotnu robiju zbog pokušaja atentata na papu Jovana Pavla II 13. maja. Nakon 20 godina pušten je iz zatvora i u junu 2000. predat je Turskoj.
1988 - U ekploziji automobila-bombe u blizini sirijske vojne baze u zapadnom Bejrutu poginulo je sedam, a ranjeno 48 ljudi.
1991 - Predsedništvo SFRJ izdalo je naredbu o razoružavanju i demobilizaciji svih ilegalnih vojnih formacija u Hrvatskoj.
1992 - Najveći kolumbijski krijumčar droge Pablo Eskobar (Escobar) pobegao je iz zatvora.
1996 - Ispuštanjem paketa sa hranom iz aviona, UN su počele humanitarnu pomoć za oko 700.000 ljudi u južnom Sudanu, kojima je zapretila smrt od gladi.
1997 - Italijanski sud osudio je nacističkog oficira Eriha Pribkea (Erić Priebke) na pet godina zatvora za zločine počinjene u Italiji za vreme Drugog svetskog rata.
2001 - Počele su pripreme profesionalnih ronilaca za izvlačenje nuklearne podmornice Kursk, koja je u avgustu 2000, tokom vežbi u Barencovom moru, potonula na dubinu od 107 metara, a svih 118 članova posade je poginulo.
2001 - Umro je Indro Montaneli, doajen italijanskog novinarstva i osnivač dnevnog lista "Il Đornale Nuovo", koji danas izlazi pod imenom "Il Đornale". Postao je poznat kao ratni izveštač iz Finske tokom Drugog svetskog rata.
2003 - U napadu američkih snaga na jednu rezidenciju iračkog predsednika Sadama Huseina u Mosulu (Israk) poginula su dvojica njegovih sinova, Udaj (Uday) i Kusaj (Qusay).
2004 - Umro je američki kompozitor Džeri Goldsmit (Jerry Goldsmith) autor muzike za mnoge klasične filmove ("Paton", "Osmi putnik", "Velika pljačka voza", "Momci iz Brazila", "Totalni opoziv) i popularne TV serije ("Doktor Kilder, "Zvezdane staze").
2008. - Hrvatski maratonac Veljko Rogošić prvi je plivač u istoriji koji je preplivao Sredozemno more između Sicilije i rta Bon u Tunisu, a podvig je trajao 50 sati i 25 minuta.
2010 - Međunarodni sud pravde u Hagu utvrdio je da jednostrana deklaracija o nezavisnosti Kosova nije povredila međunarodno pravo. Sud je tim stavom odgovorio na ranije postavljeno pitanje Generalne skupštine UN - da li je jednostrana deklaracija o nezavisnosti od strane privremenih institucija samouprave na Kosovu u skladu s međunarodnim pravom.
2011 - U eksploziji u Oslu uništen je deo zgrade vlade, a nekoliko sati kasnije napadač u policijskoj uniformi pucao je na mlade laburiste u letnjem kampu na ostrvu Utoja, blizu Osla. U tim napadima poginulo je 77 osoba, a napadač Norvežanin Ander Behring Brejvik je uhapšen.
 
24.07.2022
1567 - Škotska kraljica Marija Stjuart (Mary Stuart) primorana je da abdicira zbog antiprotestantske politike. Naredne godine pobegla je u Englesku gde je zatvorena, a nakon 18 godina tamnovanja optužena je za učestvovanje u izdaji i pogubljena.
1701 - Antoan da la Mot Kadilac (Antoine, Mothe Cadillac) osnovao je na obali reke Mičigen trgovački centar Ponšartren, koji se razvio u grad Detroit.
1704 - Britanske snage pod komandom admirala Džordža Ruka (George Rooke) preuzele su Gibraltar od Španaca.
1783 - Rođen je južnoamerički revolucionar, vojskovođa i državnik Simon Bolivar. Oslobodio je najveći deo Južne Amerike od španske vlasti i bio prvi predsednik Kolumbije i Gornjeg Perua, koji je po njemu nazvan Bolivija.
1799 - Napoleon je izvojevao svoju poslednju pobedu u osvajanju Egipta, potukavši tursku vojsku kod Abukira.
1802 - Rođen je francuski pisac Aleksandar Dima Otac (Alexandre Duma s Pere), koji se proslavio avanturističkim romanima sa sadržajem iz francuske istorije ("Tri musketara", "Grof od Monte Krista", "Kraljica Margo").
1804 - Srpska potera predvođena Milenkom Stojkovićem uhvatila je i pogubila na dunavskom ostrvu Ada Kale beogradske dahije Aganliju, Kučuk Aliju, Mulu Jusufa i Mehmeda Fočića.
1824 - Rezultati prvog ispitivanja javnog mnjenja u svetu objavljeni su u američkoj državi Delaver uoči predsedničkih izbora u SAD.
1828 - Rođen je ruski pisac, književni kritičar i revolucionar Nikolaj Černiševski. Njegovo političko delovanje u carskoj Rusiji prekinuto je progonom u Sibir. Zalagao se da književnost bude oruđe društvene kritike, a u delu "Šta da se radi" izneo je svoje socijalističko-utopijske poglede na društvo.
1883 - Metju Veb (Matthew Webb), prvi čovek koji je 1875. preplivao kanal Lamanš, utopio se prilikom pokušaja da prepliva reku iznad Nijagarinih vodopada.
1906 - Umro je Stevan Sremac, najizrazitiji predstavnik srpske humorističke proze ("Ivkova slava", "Zona Zamfirova", "Pop Ćira i pop Spira").
1923 - U Lozani je potpisan mirovni ugovor između Turske i savezničkih sila kojim se Turska odrekla svih neturskih teritorija koje je izgubila u Prvom svetskom ratu, ali je dobila Jedrene i istočnu Trakiju, čime su definitivno određene granice evropskog dela turske države.
1943 - Bombardovanjem Hamburga, savezničko vazduhoplovstvo je u Drugom svetskom ratu počelo operaciju "Gomora".
1946 - SAD su izvele prvu podvodnu atomsku probu na koralskim ostrvima Bikini u zapadnom Pacifiku.
1967 - Francuski predsednik Šarl de Gol (Charles, Gaulle) završio je svoj govor u Montrealu usklikom "Živeo slobodni Kvebek", što je izazvalo oštar protest kanadskog premijera Lestera Pirsona (Pearson). De Gol je bio primoran da skrati posetu Kanadi.
1974 - Konstantin Karamanlis (Constantine) je, posle sedmogodišnje vladavine vojne hunte, obrazovao u Grčkoj prvu civilnu vladu i proglasio opštu amnestiju za sve političke zatvorenike.
1974 - Umro je britanski fizičar Džejms Čedvik (James Chadwick), dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1935, koji je 1932. otkrio neutron, a kasnije (1943-45) radio na "Menhetn projektu" razvoja atomske bombe u Los Alamosu, SAD.
1976 - Američki svemirski brod "Viking 1" spustio se na Mars da ispita da li postoje mogućnosti za život na toj planeti.
 
26.07.2022 , utorak
1847 - Liberija, država oslobođenih američkih robova koji su se doselili u Afriku, postala je prva nezavisna republika na tom kontinentu.
1856 - U Dablinu je rođen engleski dramski pisac, novinar i kritičar Džordž Bernard Šo (George, Shaw). Književnu karijeru počeo je pisanjem romana i pozorišnih kritika, a proslavio se mnogobrojnim pozorišnim delima. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1925. ("Kandida", "Zanat gospođe Voren", "Major Barbara", "Pigmalion").
1858 - Lajonel Rotšild (Lionel Rothshild) je postao prvi Jevrejin član donjeg doma britanskog parlamenta.
1875 - Rođen je švajcarski psihijatar Karl Gustav Jung (Carl), osnivač "analitičke" ili "kompleksne" psihologije, u kojoj se razlikuju dva sloja podsvesnog - individualno i kolektivno ("Psihološki tipovi", "Psihologija i religija", "Simbolika duha", "Studija o arhetipovima").
1894 - Rođen je engleski pisac Oldos Haksli (Aldous Huxley) jedan od najistaknutijih evropskih esejista 20. veka. Njegovi "romani ideja" zasnovani su na esejističkim modelima rasprava i sukoba načela ("Kontrapunkt života", "Vrli novi svet", "Slepi u Gazi").
1908 - Rođen je čileanski državnik Salvador Aljende Gosens (Allende Goshens), osnivač Socijalističke partije i prvi marksista predsednik Čilea (1970). Ubijen je u udaru vojne hunte pod vođstvom generala Augusta Pinočea 11. septembra 1973.
1909 - Pokušaj španske vlade da u Kataloniji mobiliše rezerviste za borbe u Maroku doveo je do ustanka u Barseloni, koji je krvavo ugušen ("Krvava katalonska nedelja").
1928 - Rođen je američki filmski režiser Stenli Kjubrik (Stanley Kubrick) koji se proslavio filmovima različitih žanrova - "2001 - Odiseja u svemiru", "Paklena pomorandža", "Dr Strejndžlav" i "Lolita".
1941 - Predsednik SAD Frenklin Delano Ruzvelt (Franklin, Roosevelt) zamrznuo je svu japansku imovinu u SAD i time obustavio američko-japansku trgovinu.
1943 - Rođen je britanski muzičar Mik Džeger (Mick Jagger) osnivač i pevač rok grupe "Roling stouns".
1945 - Na parlamentarnim izborima u Velikoj Britaniji pobedili su laburisti i njihov lider Klement Atli (Clement Attlee) zamenio je na mestu premijera Vinstona Čerčila (Winston Churchill).
1950 - Američki vojnici, tokom Korejskog rata, počinili su masakr nad stotinama nenaoružanih izbeglica u selu No Gun Ri.
1952 - Umrla je Eva Peron (33), popularna supruga predsednika Argentine, Huana Perona (Juan).
1953 - Napadom gerilaca na kasarnu Monkada u gradu Santjago de Kuba, Fidel Kastro (Castro) je počeo borbu protiv režima diktatora Fulhensija Batiste (Fulgencio).
1956 - Egipatski predsednik Gamal Abdel Naser (Nasser) nacionalizovao je Suecki kanal koji je bio pod kontrolom anglo-francuske kompanije.
1963 - U zemljotresu u glavnom gradu Makedonije, Skoplju, poginulo je više od hiljadu ljudi, a grad je razrušen.
1965 - Maldivska ostrva u Indijskom okeanu, britanski protektorat od 1887, stekla su nezavisnost.
1974 - Konstantin Karamanlis, novi grčki premijer, formirao je prvu civilnu vladu, nakon sedmogodišnjeg vojnog režima u Grčkoj.
1984 - Umro je američki statističar Džordž Horas Galup (George Horace Gallup), direktor i osnivač (1935) "Galupovog instituta" za ispitivanje javnog mnjenja.
1995 - Peru i Ekvador su se sporazumeli o demilitarizovanoj zoni.
 
27. jul 2022.

- 1189. - Veliki župan Stefan Nemanja ugostio je u Nišu nemačkog cara Fridriha I Barbarosu na njegovom proputovanju kroz Srbiju u Trećem krstaškom ratu, i ponudio mu savez protiv Vizantije.
- 1540. - Pod optužbom za veleizdaju, pogubljen je Tomas Kromvel, glavni savetnik engleskog kralja Henrija VIII.
- 1789. - Kongres SAD osnovao je Odeljenje za spoljne poslove, koje je kasnije postalo Stejt Department.
- 1794. - Nacionalni konvent je naredio hapšenje i pogubljenje vođe Vladavine terora Maksimilijana Robespjera nakon što je pozvao na pogubljenje više od 17.000 "neprijatelja Francuske revolucije*.
- 1824. - Rođen je Aleksandar Dima Sin, francuski pisac i dramaturg, najpoznatiji po romanu "Dama s kamelijama". Sin je Aleksandra Dime Oca, takođe pisca i dramaturga.
- 1835. - Rođen je Đozue Karduči, italijanski pesnik. Karduči koji je u mladosti bio republikanac, a kasnije monarhista je osnovao neoklasicistički književni pokret koji poezijom reaguje na romantizam svoga doba. U njemu se oseća istorijsko patriotska tendencija, kao i parnasovski odraz i veza sa savremenim evropskim strujanjima. Poeziji, koja mu je 1906. godine donela Nobelovu nagradu za književnost, najviše je doprineo zbirkom "Novi stihovi". Takođe je poznat i kao kritičar i prozni pisac.
- 1839. - Počeo je Prvi opijumski rat Kine i Velike Britanije kada su kineske vlasti u luci u Kantonu zaplenile i uništile 20.000 sanduka opijuma.
- 1841. - Umro je Mihail Ljermontov, ruski romantičarski pisac i pesnike, poznat kao "pesnik Kavkaza". Napisao je roman "Junak našeg doba" dramu "Maskarada", poeme "Demon", "Pesma o trgovcu Kalašnikovu", pesme "Prorok", "Pesnik", "Izlazim sam na put", "Jedro", "Misao", "Otadžbina", "Zbogom, neumivena Rusijo...", "Oblaci " i dr.
- 1844. - Umro je Džon Dalton, engleski fizičar i hemičar. Zbog doprinosa razvoju atomske teorije smatra se jednim od utemeljitelja savremenoga prirodoslovlja. U knjizi Novi sistem hemijske filozofije pretpostavio je da se hemijski elementi sastoje od malih neuništivih čestica, atoma. Time je utemeljio atomsku teoriju građe materije, utvrdivši da se svaki hemijski element sastoji od atoma iste vrste, dok se hemijska jedinjenja sastoje od različitih atoma. Uveo je posebne simbole za hemijske elemente i jedinjenja i dao pregled relativnih atomskih masa.
- 1872. - Rođen je Stanislav Binički, srpski kompozitor, dirigent i pedagog. Smatran je najvećim predstavnikom srpske klasične muzike. Autor je prve srpske opere "Na uranku". Komponovao je muziku za bajku Ljiljan i omorika, uvertiru za Vojnovićev Ekvinocio, muziku za pozorišne komade Put oko sveta, Nahod, Tašana i dr.
- 1874. - U Kragujevcu je pokrenut list "Glas javnosti", glasilo socijalista Svetozara Markovića.
- 1921. - Kanadski lekari Frederik Grant Benting i Čarls Best izolovali su insulin, što je ubrzo omogućilo efikasno lečenje dotad smrtonosne šećerne bolesti.
- 1939. - Umrla je Milica Janković, srpska književnica. Najpoznatija dela su joj: zbirke pripovedaka "Ispovesti", "Neznani junaci", "Kaluđer iz Rusije", "Čekanje", romani "Pre sreće", "Plava gospođa", "Mutna i krvava" i druga dela.
- 1941. - Napadom gerilskih odreda pod vođstvom komunista na Srb, Drvar i Bosansko Grahovo počeo je organizovani ustanak u Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj.
- 1950. - Otvorena je prva deonica autoputa Bratstvo i jedinstvo Zagreb-Beograd dužine 382 km.
- 1954. - Velika Britanija i Egipat postigli su sporazum o okončanju 72-godišnje britanske kontrole nad Sueckim kanalom.
- 1990. - Belorusija je proglasila nezavisnost od tadašnjeg Sovjetskog Saveza.
- 1996. - Tokom Olimpijskih igara u Atlanti eksplodirala je bomba u zabavnom parku. Poginulo je dvoje i ranjeno 110 ljudi.
 
28. jul 2022.

- 1330. - Srpski kralj Stefan Dečanski potukao je u bici kod Velbužda vojsku bugarskog cara Mihajla Šišmana. Šišman je poginuo u toj bici.
- 1586. - Tomas Heriot iz Kolumbije doneo je prve krompire u Englesku. Krajem XVI veka krompir je prenet i u Španiju. U početku je gajen kao ukrasna biljka, ali zbog porasta stanovništva, ratova i gladi širom Evrope ušao je i u ishranu.
- 1655. - Umro je Sirano de Beržerak, francuski dramski pisac i duelista. Najpoznatiji je po fiktivnim delima koja se bave njegovim životom , a od kojih je najpoznatija drama Edmona Rostana nazvana po njemu.
- 1737. - Austrijanci su okupirali Niš i Osmanlije su im predale ključeve grada.
- 1741. - Umro je Antonio Vivaldi , italijanski sveštenik i kompozitor iz perioda baroka, kao i poznati violinista. Vivaldi je široko priznat kao najvažniji predstavnik baroknog instrumentalnog koncerta. Bio je jedan od najznačajnijih kompozitora barokne muzike uz Johana Sebastijana Baha i Georga Fridriha Hendla . Njegov opus obuhvata 417 koncerata za solističke koncerte i orkestar , 61 končerto groso , 23 simfonije, 46 opera , 38 kantata, oratorijuma i duhovnu muziku. Najpoznatija su njegova Četiri godišnja doba , u kojima su savršeno tonski slikani detalji iz prirode.
- 1750. - Umro je Johan Sebastijan Bah , nemački kompozitor, orguljaš i čembalista iz doba baroka, široko priznat kao jedan od najvećih kompozitora i stubova univerzalne kulture. Njegova dela su zapažena zbog intelektualne dubine , tehničkog savršenstva i umetničke lepote. Johan Sebastijan Bah je jedan od najznačajnijih predstavnika univerzalnog humanizma u umetnosti . Tvorac je velikog broja muzičkih oblika koji karakterišu barok kao razdoblje. Bavio se svim žanrovima muzike osim opere. Razvio je polifoni stil kasne renesanse do savršenstva.
- 1821. - Peru je proglasio nezavisnost od Španije.
- 1858. - Prvi put je upotrebljen otisak prstiju kao znak identifikacije. Upotrebio ga je Vilijam Heršel u Indiji, kada je uzeo otisak od Rađjadara Konaija sa poleđine jednog ugovora.
- 1866. - Rođena je Beatriks Poter, engleska književnica, ilustratorka, naučnica, najpoznatija po svojim dečjim knjigama sa životinjama, poput Priča o zecu Petru. Rođena je u domaćinstvu više srednje klase. Odgajile su je guvernante izolovano od druge dece. Imala je brojne kućne ljubimce i provodila odmor u Škotskoj ili na jezeru, razvijajući ljubav prema pejzažu, flori i fauni, dok je sve pažljivo posmatrala i slikala. Iako je bila tipična za žene svoje generacije po tome što su imale ograničene mogućnosti za visoko obrazovanje , njeno izučavanje i akvareli gljiva doveli su do toga da bude široko poštovana u oblasti mikologije. U svojim tridesetim godinama samostalnno je objavila izuzetno uspešnu dečiju knjigu Priča o zecu Petru. Nakon toga, počela je da piše i ilustruje dečije knjige. Preminula je od upale pluća i srčanih bolesti 22. decembra 1943. u dobi od 77 godina, ostavivši gotovo svu svoju imovinu Nacionalnom fondu. Zaslužna je za očuvanje većeg dela zemlje koja sada predstavlja Nacionalni park Jezerska oblast . Njene knjige i dalje se prodaju širom sveta na mnogim jezicima , pri čemu su pripovedane pesmom, filmom, baletom i animacijom , a njen život prikazan je u igranom i televizijskom filmu.
- 1868. - Ratiikovan je 14. amandman Ustava SAD, kojim su crnci dobili pravo na državljanstvo SAD.
- 1887. - Rođen je Marsel Dišan, kontroverzni francuski umetnik i dadaista, koji je ostao najviše zapamćen po danu tome što je, pod pseudonimom R.Mat, poslao pisoar nazvan "Fontana" , na izložbu Društva nezavisnih umetnika 1917. gde je on sam bio član žirija. Tim postupkom on je izmislio tzv. ready made umetnost, koja je krajem 20. veka postala naročito popularna.
- 1897. - Umro je Janko Kersnik, slovenački pisac i političar , smatra se najvažnijim predstavnikom književnog realizma na slovenačkom jeziku. Bio je plodan autor kratkih priča , feljtona i satira u kojima je kritički ocenjivao zaostalost slovenačkih zemalja svog vremena i radikalizaciju političkog života.
- 1910. - Rođen je Dušan Anđelković, srpski i jugoslovenski književnik. Najvažnijja dela su mu: zbirke pesama "Večno žito", "Zidovi od sunca" i "Bradati anđeli", te romani "Tavan", "Deca i ribe", "Putovanja u Novi Sad ", "Skok ", "Zlatno središte sveta ", "Ludnička bašta ", "Apisova ruža ". Napisao je i tri radio-drame "Veliki igrač ", "Pobednik " i "Božanstvo ".
- 1914. - Austrougarska je objavila rat Srbiji, mesec dana posle atentata na prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu. Dalji tok događaja doveo je do Prvog svetskog rata.
- 1915. - Rođen je Čarls Hard Tauns, američki fizičar koji je 1964. godine dobio Nobelovu nagradu za fiziku "za fundamentalna istraživanja na polju kvantne elektronike , što je dovelo do konstrukcije oscilatora i pojačivača zasnovanih na maser-laser principu".
- 1924. - Rođen je Aleksandar Đorđević, srpski pozorišni, filmski i televizijski reditelj . Posle sticanja rediteljskog iskustva u Narodnom pozorištu u gradu Nišu gde je radio od 1952. do 1961. kada prelazi da radi u Televiziji Beograd u stalnom angažmanu do 1990. godine. Režirao je drame brojnih autora: Danila Kiša, Aleksandra Popovića, Gordana Mihića, Duška Radovića , Brane Crnčevića, Siniše Kovačevića, Miodraga Stanisavljevića i drugih pisaca. Režirao je filmove Arsenik i stare čipke, Otpisani, Povratak otpisanih, Stići pre svitanja, Avanture Borivoja Šurdilovića, Kraljevski voz, Mačor na usijanom limenom krovu, Jaguarov skok, Hajde da se volimo, Tesna koža 3, Balkan ekspres 2, Tajna porodičnog blaga i Lola, te TV serije Levaci, Majstori, Otpisani, Povratak otpisanih, Vruć vetar, Bolji život, Balkan ekspres, U ime zakona, Srećni ljudi i Porodično blago.
Preminuo je 27. aprila 2005. godine u Beogradu.
- 1926. - Rođen je Vlastimir "Vlasta" Velisavljević, srpski i jugoslovenski pozorišni, filmski i televizijski glumac . U višedecenijskoj karijeri igrao je u 45 dugometražnih filmova, 61 televizijskom filmu i u 57 serija. Bitne uloge ostvario je u filmovima i serijama Bolji život, Tesna koža 2 i 4, Otvorena vrata, Mala noćna muzika, Život je marš i Seljaci.
- 1937. - Japanci su u Drugom kinesko-japanskom ratu zauzeli Peking.
- 1938. - Rođen je Arsen Dedić , jugoslovenski i hrvatski pevač, kompozitor, pesnik, aranžer, tekstopisac, kantautor i muzičar. Autor je i izvođač više desetina šansona i pobednik mnogih muzičkih festivala. Napisao je, komponovao i izveo brojne živopisne ljubavne i misaone pesme, a svojim izvornim muzičkim stilom stekao je mnogobrojne poklonike. Slovi za jednog od utemeljitelja šansone u Hrvatskoj. Napisao je muziku za stihove Miroslava Krleže, Dobriše Cesarića, Tina Ujevića i mnogih drugih. Pisao je tekstove za mnoge poznate hrvatske estradne umetnike među kojima se ističu Gabi Novak, klape i Ibrica Jusić . Veliki deo njegova opusa čini muzika za televiziju , film i pozorište. Smatra se najkompletnijim i najvažnijim kantautorom u istoriji hrvatske popularne muzike. Preminuo je 17. avgusta 2015. u Zagrebu.
- 1940. - Britanci su u Drugom svetskom ratu odbili nemački napad na mediteransko ostrvo Maltu.
- 1942. - Umro je Flinders Pitri , engleski egiptolog i pionir sistematskog metodološkog pristupa u arheologiji. Istraživao je najznačajnije lokalitete u Egiptu . Mnogi ga nazivaju i ocem egipatske praistorije.
- 1943. - Kraljevsko vazduhoplovstvo je u operaciji Gomora bombardovalo Hamburg, izazvavši vatrenu stihiju koja je usmrtila 42.000 nemačkih civila.
- 1943. - Rođen je Ričard Rajt , klavijaturista grupe Pink Flojd . Umro je 15. septembra 2008. u Londonu.
- 1945. - Američki bombarder B-25 u gustoj magli je udario u "Empajer Stejt Bilding" u Njujorku, tada najvišu zgradu u svetu.
- 1954. - Rođen je Ugo Čavez, venecuelanski političar, oficir i predsednik Venecuele od 1999. godine do 2013. godine. Kao vođa Bolivarijanske revolucije , Čavez je promovisao svoje viđenje demokratskog socijalizma , latinoameričkih integracija i antiimperijalizma. Takođe je bio i vatreni kritičar neoliberalne globalizacije i spoljne politike SAD.
- 1976. - U zemljotresu u kojem je potpuno razoren kineski grad Tangšan poginulo je najmanje 242.000, a povređeno 164.000 ljudi.
- 1984. - Predsednik SAD Ronald Ronald Regan otvorio je Olimpijske igre u Los Anđelesu, koje su bojkotovali SSSR i još neke zemlje tadašnjeg Sovjetskog bloka kao revanš za američki bojkot Olimpijskih igara u Moskvi 1980. godine.
- 1999. - Evropski sud za ljudska prava proglasio je francusku državu krivom za torturu nad zatvorenikom osumnjičenim za rasturanje droge. To je bila prva presuda ovog suda jednoj evropskoj zemlji.
- 2001. - Alehandro Toledo preuzeo je dužnost predsednika Perua, kao prvi predsednik indijanskog porekla u istoriji te zemlje.
 
29.07.2022
1805 - Rođen je francuski istoričar i političar Aleksis de Tokvil (Alexis Tocqueville) čije je delo imalo značajan uticaj na razvoj građanske demokratije ("Američka demokratija").
1856 - Umro je nemački kompozitor Robert Šuman (Schumann) jedan od najznačajnijih i najuticajnijih predstavnika muzičkog romantizma (Koncert u a-molu za klavir i orkestar, koncerti za klavir i za violončelo, ciklusi solo pesama).
1878 - Počela je austrougarska okupacija Bosne i Hercegovine, na osnovu dogovora evropskih sila na Berlinskom kongresu.
1883 - Rođen je italijanski diktator i fašista Benito Musolini (Mussolini), koji je vladao Italijom od 1922. do 1943. i uveo Italiju u Drugi svetski rat na strani Nemačke 1940. Italijanski partizani uhvatili su ga 1945. pri pokušaju bekstva iz zemlje i streljali.
1890 - Umro je holandski slikar Vinsent van Gog (Vincent van Gogh), dva dana pošto je pokušao samoubistvo. Jedan od najcenjenijih umetnika čije je delo presudno uticalo na evropsko slikarstvo u traženju novog likovnog izraza, za života je prodao samo jednu sliku.
1900 - Anarhista Gaetano Breši (Bresci) u Monci je ubio italijanskog kralja Umberta I. Atentator je 1901. izvršio samoubistvo.
1905 - Rođen je švedski političar Dag Hamaršeld (Hammarskjold), generalni sekretar UN od 1953. do 1961, kada je poginuo pri padu aviona u Africi, dok je na jednom od svojih mirovnih putovanja pokušavao da okonča krizu Kongu. Posthumno mu je dodeljena Nobelova nagrada za mir.
1937 - Japanske trupe okupirale su u Kinesko-japanskom ratu kineski grad Tjencin.
1940 - Počela je vazduhoplovna ofanziva Nemačke na Veliku Britaniju u Drugom svetskom ratu.
1941 - Višijevska Francuska i Japan potpisali su sporazum o "zajedničkom protektoratu" nad Indokinom. Francuska je nastavila upravljanje Indokinom, a Japan je poslao trupe.
1946 - U Parizu je počela mirovna konferencija zemalja-pobednica u Drugom svetskom ratu. Mirovni ugovori, usaglašeni tokom zasedanja konferencije od 29. jula do 16. oktobra, potpisani su 10. februara 1947.
1948 - Na stadionu "Vembli" u Londonu otvorene su prve Olimpijske igre posle Drugog svetskog rata.
1967 - U Vijetnamskom ratu u požaru je oštećen američki nosač aviona "Forestal" pri čemu je poginulo 130 ljudi.
1981 - U katedrali Svetog Pavla u Londonu venčali su se naslednik britanskog prestola, princ od Velsa Čarls (Charles) i Dajana Spenser (Diana Spencer).
1983 - Umro je britanski pozorišni i filmski glumac Dejvid Niven (David) dobitnik Oskara 1958. za film "Odvojeni stolovi".
1983 - Umro je španski filmski režiser Luis Bunjuel (Bunuel) jedan od najvećih reditelja u svetskoj kinematografiji, poznat po nadrealističkim filmskim ostvarenjima ("Andaluzijski pas", "Viridijana", "Lepotica dana", "Diskretni šarm buržoazije").
1985 - Alan Garsija (Garcia) inaugurisan je za novog predsednika Perua, i sa 36 godina postao najmlađi šef države na svetu.
1992 - Bivši istočnonemački komunistički lider Erih Honeker (Erich Honecker) došao je u Berlin, posle osam meseci skrivanja u Ambasadi Čilea u Moskvi, da se suoči sa optužnicom za smrt mnogih nemačkih građana koji su preko Berlinskog zida pokušali da pobegnu u tadašnji Zapadni Berlin.
1994 - Bivši premijer Italije Betino Kraksi (Bettino Craxi) osuđen je na osam i po godina zatvora zbog prevare. Kraksi je presudu dočekao u izbeglištvu u Tunisu, gde je i umro.
1996 - Kina je izvela nuklearnu probu koja je izazvala potres od 4,3 stepena Rihterove skale, a potom obećala da će se ubuduće pridržavati moratorijuma na takve probe.
1999 - U Sarajevu je počeo samit Pakta stabilnosti za Jugoistočnu Evropu. Delegacije 39 zemalja i 17 međunarodnih organizacija usvojili su 30. jula deklaraciju o demokratizaciji i ekonomskoj obnovi Balkana. Srbiji, koja nije pozvana na samit, poručeno je da može da se priključi Paktu kada prihvati demokratske promene.
2001 - Umro je bivši lider poljske komunističke partije Edvard Gjerek (Edward Gierek).
2005 - "Miroslavljevo jevanđelje", najznačajniji, bogato ilustrovani ćirilički spomenik srpske i južnoslovenske, odnosno srpsko-slovenske pismenosti iz 12. veka, napisan za humskoga kneza Miroslava, upisan je u listu Uneskove baštine "Memorija sveta".
2008. - Umro je Mate Parlov, veliki bokserski šampion, osam puta prvak Jugoslavije, pet puta prvak Balkana, dva puta svetski prvak i jednom evropski prvak, osvajač zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Minhenu 1972. godine.
2011 - Umro je Muharem Pervić, književnik i publicista, književni i pozorišni kritičar, glavni urednik lista Student, časopisa Delo i Kulturno-umetničkog programa TV Beograd. Bio je priređivač sabranih dela Ive Andrića, po Andrićevom izboru.
2012 - Umro je Kris Marker (91), francuski reditelj koji je ušao u istoriju kinematografije načinom snimanja, inovativnom tehnikom, angažovanim pogledom i estetskim istraživanjima vremena, sećanja i prostora filmske slike. U dugoj umetničkoj karijeri realizovao i fotografije, umetničke knjige i instalacije, objavljivao pesme i teorijske tekstove.
2014 - Evropska unija je uvela nove ekonomske sankcije protiv Rusije zbog njene umešanosti u rat u Ukrajini, koje će pogoditi naftni sektor, sektor odbrane i osetljive tehnologije. I SAD su uvele nove ekonomske sankcije protiv ključnih sektora ruske ekonomije.
2018 - Umro je velikan hrvatske muzike Oliver Dragojević ("Skalinada", "Malinkonija", "Oprosti mi, pape", "Vjeruj u ljubav", "Piva klapa ispo' volta", "Nadalina", "Karoca" ...).
2018 - Stranka kambodžanskog premijera Hun Sena, levičarska Narodna partija Kambodže pobedila je na parlamentarnim izborima, čime je omogućen novi petogodišnji mandat Senu koji je na vlasti 33 godine.
2021 - Na regionalnom ekonomskom forumu u Skoplju inicijativa Albanije, Severne Makedonije i Srbije za regionalnu saradnju Otvoreni Balkan.
 
01.08.2022
10.g p.n.e. - Rođen je rimski car i istoričar Klaudije, koji je 41. godine nasledio Kaligulu. Tokom njegove vladavine južna Engleska je postala rimska provincija, izgradjen veliki akvadukt, proširena luka Ostija. Vladao je pod velikim uticajem svojih žena Mesaline i Agripine koja ga je, prema predanju, otrovala pečurkama da bi obezbedila presto za svog sina iz prethodnog braka Nerona.
1291 - Kantoni Uri, Untervalden i Švic sklopili su savez za odbranu od Habsburgovaca, koji je bio osnova za stvaranje Švajcarske konfederacije.
1560 - Škotski parlament je ukinuo papsku jurisdikciju i odobrio kalvinističku veroispovest, čime je osnovana Škotska crkva.
1714 - Umrla je engleska kraljica Ana (Anne), poslednji monarh iz dinastije Stjuart (Stewart), tokom čije su vladavine ujedinjene Engleska i Škotska i stvorena Velika Britanija (1707). Nasledio ju je Džordž I iz hanoverske dinastije.
1774 - Britanski hemičar Džozef Pristli (Joseph Priestley) otkrio je gas i nazvao ga "dephlogisticated air", kasnije poznat kao kiseonik.
1778 - U nemačkom gradu Hamburgu otvorena je prva štedionica u svetu.
1793 - Francuska je, kao prva zemlja u svetu, zvanično uvela metrički sistem mera.
1798 - U bici kod Abukira, blizu Aleksandrije, britanska flota admirala Horacija Nelsona (Horatio) uništila je francusku flotu pod komandom admirala Fransoa Brijesa (Francois Brueys). Time je Napoleonova vojska u Egiptu odsečena od Evrope.
1806 - Na Mišarskom polju kod Šapca, srpski ustanici pobedili su Turke. To je bila najveća pobeda Karađorđeve vojske u Prvom srpskom ustanku.
1810 - Rođen je italijanski grof Kamilo Benso Kavur (Camillo, Cavur), prvi ministar predsednik ujedinjene Italije (1861). Zaslužan je za oslobođenje Italije od Austrije i njeno ujedinjenje pod Savojskom dinastijom.
1813 - U Beču je izašao prvi broj "Novina serbskih", prvog srpskog dnevnog lista. List su pokrenuli Dimitrije Davidović i Dimitrije Frušić, a ugašen je 1822. zbog problema sa štamparijom.
1834 - Ropstvo je zabranjeno u celoj Britanskoj imperiji: u britanskim kolonijama oslobođeno je više od 770.000 robova.
1860 - Od rana zadobijenih u atentatu u Kotoru, koji je izvršio emigrant Todor Kadić, umro je crnogorski knez Danilo Petrović, naslednik vladike Njegoša i prvi svetovni vladar Crne Gore (1852). Proslavio se pobedom nad Turcima u bici na Grahovu 1. maja 1858.
1894 - Japan je objavio rat Kini zbog spora oko Koreje.
1914 - Četiri dana pošto je Austro-Ugarska objavila rat Srbiji, Nemačka je objavila rat Rusiji, Francuska je proglasila opštu mobilizaciju, a Italija neutralnost. Svetski rat postao je neizbežan.
1921 - Skupština Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca donela je Zakon o zaštiti države na osnovu kojeg je zabranjen rad Komunističkoj partiji, a njenim poslanicima u Skupštini (58) su poništeni mandati.
1936 - Adolf Hitler otvorio je u Berlinu XI olimpijske igre.
1944 - U Varšavi, jednom od glavnih središta poljskog pokreta otpora, izbio je ustanak protiv nemačke okupacije. Posle dvomesečnih borbi, Nemci su savladali ustanike i veliki broj otpremili u koncentracione logore.
1955. - Umro je pisac Stanislav Vinaver, jedna od najistaknutijih ličnosti beogradskog modernističkog pokreta posle Prvog svetskog rata, autor Manifesta ekspresionizma ("Mjeća", "Varoš zlih volšebnika", "Čuvari sveta", "Evropska noć").
1958 - Jordanski kralj Husein (Hussein) poništio je federaciju Jordana sa Irakom.
1960 - Benin (Dahomej) je proglasio nezavisnost od Francuske.
1966 - U Kini je počeo XI plenum Komunističke partije na kojem je doneta odluka o "kulturnoj revoluciji", koja je trajala narednih 10 godina.
1973 - Umro je državnik Valter Ulbriht (Walter Ulbricht) prvi sekretar Jedinstvene radničke partije Nemačke (1950). Od 1960. do 1971. bio je predsednik Državnog saveta istočne, Demokratske Republike Nemačke.
1994 - Predsednik Savezne Republike Nemačke Roman Hercog (Herzog) izrazio je žaljenje Poljacima zbog patnji koje su pretrpeli tokom nemačke okupacije u Drugom svetskom ratu.
2000 - Ekstremisti u Kašmiru su u sedam napada ubili 90 ljudi, a više desetina ranili. Većina žrtava bili su hinduski hodočasnici.
2001 - Britanski premijer Toni Bler (Tony Blair) započeo zvaničnu posetu Argentini. To je bila prva poseta jednog britanskog premijera toj zemlji od Foklandskog rata 1982.
2004 - U požaru u samousluzi u Asunsionu, glavnom gradu Paragvaja, poginulo je 400 ljudi, a stotine su povređene.
2005 - Umro je saudijski kralj Fahd koji je vladao Saudijskom Arabijom od 1982. godine. Za njegovog naslednika je imenovan njegov polubrat, princ Abdulah.
2006 - Kubanski predsednik Fidel Kastro privremeno je preneo vlast na svog brata Raula, zbog bolesti. Za šefa države Raul Kastro zvanično je izabran 24. februara 2008. Fidel Kastro je na čelu Kube bio od revolucije 1959. godine.
2008 - Poginulo je 11 alpinista iz različitih ekspedicija koji su zajedno krenuli u osvajanje vrha K2 na Himalajima, među njima i alpinista iz Srbije Dren Mandić.
2009 - Umrla je Korason Akino (Maria Corazon Cojuangco Aquino), poznata kao 11 predsednica Filipina čiji je dolazak na vlast 1986. označio povratak demokratije, pošto je s vlasti zbacila Ferdinanda Markosa.
2010 - Stupila je na snagu Konvencija o zabrani kasetne municije (Convention on Cluster Munitions) usvojena na diplomatskoj konferenciji u Dablinu (Irska) 30. maja 2008. Srbija je jedina zemlja regiona koja još nije potpisala ovu Konvenciju.
2012 - Dvojica podoficira Vojske Srbije poginula su u eksploziji zaostale kasetne bombe na Pančićevom vrhu na Kopaoniku. Mesec ipo dana ranije od eksplozije zaostale granate poginula su dva kadeta vojske Srbije na poligonu "Pasuljanske livade".
2012 - Preminuo je Gor Vidal (Gore, 87), američki pisac, dramaturg, političar i komentaror, autor duhovitih romana, eseja, komada i mišljenja, stvaralac nekonvencionalne mudrosti ("Linkoln", "1876", "Myra Breckenridge", "The City and the Pillar" "Rat iz snova", "The Best Man").
2014 - Italijanski dnevnik "Unita", dugogodišnje zvanično glasilo Komunističke partije Italije, prestao je da izlazi 90 godina od osnivanja, zbog bankrota izdavačke kompanije.
2019 - U seriji napada koji su se dogodili u jemenskom gradu Adenu poginula je 51 osoba, pobunjenici iz pokreta Huti preuzeli su odgovornost za te napade.
2021 - Nemac Kristijan Šmit (Christian Schmidt) preuzeo je dužnost visokog predstavnika međunarodne zajednice za BiH od Austrijanca Valentina Incka .
 
2. avgust 2022.

- 338. p. n. e. - Makedonska vojska predvođena Filipom II je porazila udruženu atinsku i i tebansku vojsku u bici kod Heroneje, osiguravši tako makedonsku prevlast u Grčkoj i Egejskom moru.
- 216. p. n. e. - U bici kod Kane Hanibal je naneo najveći poraz rimskoj vojsci u istoriji.
- 461. - Zapadnorimskog cara Majorijana je svrgao i posle pet dana pogubio vojskovođa Ricimer.
- 1492. - Kristofor Kolumbo je isplovio iz Lisabona ka Indiji prema zapadu. Otkrio je Bahame 10. oktobra 1492.
- 1799. - Umro je Žak Etjen Mongolfje, francuski pronalazač koji je zajedno sa bratom Žozef Mišel Mongolfje izveo prvu javnu demonstraciju leta pomoću balona napunjenog zagrejanim vazduhom. Prvi probni let izveli su 1782.
- 1802. - Napoleon Bonaparta proglašen je "doživornim konzulom" Francuske, što mu je dalo pravo da imenuje naslednika.
- 1830. - Francuski kralj Šarl X Burbonski abdicirao je pod pritiskom Julske revolucije u Parizu.
- 1873. - Rođen je srpski knjižar i izdavač Geca Kon. Prva knjiga koju je izdao bila je Sintaksa srpskog jezika za srednje škole. Objavio je veliki broj knjiga, po 200 naslova godišnje, a 1925. godine izdao je 160 naslova. Među njima su bila: sabrana dela Slobodana Jovanovića, Jirečekovu Istoriju Srba, Dvornikovićevu Karakterologiju Jugoslovena, Cvijićevo Balkansko poluostrvo, dela Jovana Jovanovića Zmaja, Jovana Skerlića, Branislava Nušića , Tihomira Đorđevića i drugih. Od stranih autora izdavao je dela Sigmunda Frojda, Karla Marksa, Benedeta Kročea i mnogih drugih. Geca Kon pokrenuo je Ediciju romana za decu Plava ptica. Ovo je bila samo jedna od mnogih edicija iz oblasti književnosti i stručne literature za decu i odrasle koje je pokrenuo. Edicija Plava ptica smatra se najboljom edicijom knjiga za decu ikada objavljenom na srpskom jeziku.
- 1903. - U Makedoniji je započeo Ilindenski ustanak za oslobođenje od turske vlasti.
- 1921. - Umro je Enriko Karuzo, italijanski operski tenor. Pevao je sa velikim uspehom u najvažnijim operskim kućama Evrope i Amerike
- 1922. - Umro je Aleksander Grejam Bel, naučnik, pronalazač i osnivač telefonske kompanije. Pored rada na polju komunikacija zaslužan je za važne pronalaske u avijaciji. Izumeo je električni telefon 1876. Ovaj pronalazak je više puta usavršavan, a upotrebljava se od 1877. godine do danas. Ovaj izum mu je ubrzo osporen pa je morao da vodi brojne sudske procese radi zaštite svojih prava. Konstruisao je i fotofon, koji deluje na principu pretvaranja promena intenziteta svetlosti i zvuka, a reprodukcija zvuka u zvučnom filmu zasniva se na tom principu. Predložio je korišćenje voska za fonografske ploče i pronašao električni postupak za otkrivanje metalnih predmeta u ljudskom telu.
- 1924. - Rođen je američki književnik i društveni aktivista Džejms Boldvin . Najpoznatiji je po svojim zbirkama eseja Beleške domorodačkog sina, Niko mi ne zna ime i Sledeći put - vatra, kao i po romanima Idi i reci to na gori, Đovanijeva soba i Druga zemlja. Smatra se velikom ikonom Pokretom za građanska prava afroamerikanaca.
- 1932. - Rođen je Piter O'Tul, irski filmski, televizijski i pozorišni glumac. Studirao je na Kraljevskoj akademiji dramskih umetnosti u Londonu i počeo je da nastupa u pozorištu stekavši reputaciju u predstavama po delima Vilijama Šekspira. Debitovao je na filmu 1959. godine. Svetsku slavu je stekao ulogom Lorensa od Arabije. Osam puta je bio nominovan za nagradu Američke filmske akademije za uloge u filmovima Lorens od Arabije, Beket, Zima jednog lava, Zbogom gospodine Čips, Vladajuća klasa , Kadkader, Moja omiljena godina, Zvezdana prašina i dr.
- 1934. - Posle smrti nemačkog predsednika Paula fon Hindenburga, Hitler je sebe proglasio firerom (vođa) i preuzeo apsolutnu vlast.
- 1939. - Albert Ajnštajn upozorio je američkog predsednika Ruzvelta da nemački naučnici rade na proizvodnji bombe sa uranijumom, posle čega su u SAD počeli (početkom 1940.) istraživački radovi za proizvodnju nuklearne bombe.
- 1945. - Završena je Postdamska konferencija na kojoj su sovjetski vođa Staljin, predsednik SAD Truman i premijer Velike Britanije Atli postigli dogovor o demilirarizaciji i denacifikaciji Nemačke i njenoj podeli na okupacione zone posle Drugog svetskog rata.
- 1970. - Britanski vojnici su u Severnoj Irskoj prvi put upotrebili gumene metke radi smirivanja nereda.
- 1980. - U eksploziji na železničkoj stanici u Bolonji poginulo je 85 i ranjeno više od 200.
- 1990. - Iračka vojska je napala Kuvajt i okupirala ga za jedan dan. Ovaj događaj je bio povod za ostvarenje aspiracija SAD, kroz Zalivski rat, o stacioniranju velikog broja vojnika na Bliskom istoku zarad očuvanja dominacije nad proizvodnjom i distribucijom nafte.
- 1991. - Socijalistička Republika Crna Gora promenila je naziv u Republika Crna Gora.
- 1997. - Vođa najjače liberijske gerilske frakcije Čarls Tejlor proglašen je predsednikom Liberije, čime je posle sedmogodišnjeg građanskog rata okončana borba za vlast u zemlji.
- 1999. - U sudaru dva voza u istočnoj Indiji poginulo je 285, a ranjeno oko 300 ljudi.
- 2001. - Srbin, general Radislav Krstić osuđen je u Hagu na 46 godina zatvora zbog masakra nad bosanskim muslimanima u Srebrenici 1995.
- 2005. - Avion Er Fransa, let 358 je sleteo sa piste u Torontu, Kanada. Svi putnici su preživeli nesreći, a avion je totalno izgoreo.
 
Danas je srijeda, 3. avgust, 215. dan 2022. Do kraja godine ima 150 dana.

216. p. n. e. - Kartaginski vojskovođa Hanibal u Drugom punskom ratu kod Kane u jugoistočnoj Italiji nanio najteži poraz Rimljanima u istoriji Rimskog carstva. Njegova brojčano slabija armija do nogu je potukla rimske legije, ubivši skoro 50.000 rimskih vojnika. U Rimu je zavladala panika pošto je postalo jasno da više ne postoji vojska koja bi mogla da brani grad i tada je nastala poznata izreka - Hanibal je pred vratima. Rimska država tada je spasena samo zahvaljujući mudrosti njenog vođstva.
1347. - Engleski kralj Edvard Treći u Stogodišnjem ratu zauzeo francuski grad Kale.
1460. - Škotskog kralja Džejmsa Drugog, koga su savremenici nazivali "Džejms gnjevnog lica", ubili su Englezi tokom opsade zamka Roksburg.
1492. - Španski moreplovac italijanskog porijekla Kristofor Kolumbo na brodu "Santa Marija" isplovio iz španske luke Palos de la Frontera na prvo putovanje, na kojem je otkrio Ameriku, odnosno morski put sa zapadne strane do Indije, kako je sam vjerovao.
1778. - U Milanu, poslije dvije godine gradnje, prema projektu italijanskog arhitekte Đuzepea Pjermarinija, otvorena "Milanska skala", jedna od najznačajnijih operskih kuća u svijetu.
1830. - Turski sultan Mehmed Drugi, poslije višemjesečnih pregovora, hatišerifom priznao autonomiju Srbije, čime su uspostavljeni osnovi srpske nezavisne uprave. Povlastice Srbiji su razrađene u 20 tačaka, uključujući priznanje njene potpune unutrašnje autonomije i potvrđivanje titule kneza Milošu Obrenoviću, s nasljednim pravom dinastije Obrenović.
1858. - Engleski istraživač DŽon Spik otkrio jezero Viktorija, izvorište rijeke Nil.
1872. - Rođen norveški kralj Hakon Sedmi, monarh od 1905. do smrti 1957. Odbijanjem da abdicira snažno je uticao na podanike da organizuju pokret otpora njemačkoj okupaciji Norveške u Drugom svjetskom ratu.
1881. - Britanske trupe okupirale egipatski grad Suec, što je Velikoj Britaniji omogućilo da 1883. postane vlasnik čitave zone Sueckog kanala.
1884. - Završen željeznički most u Beogradu na rijeci Savi. Zahvaljujući tome narednog mjeseca puštena u saobraćaj pruga Zemun - Beograd. Most je razaran u oba svjetska rata i potom oba puta obnavljan.
1903. - Rođen državnik Tunisa Habib Ben ali Burgiba, vođa borbe za nezavisnost i prvi predsjednik Tunisa od 1957. Proglašen je 1975. doživotnim predsjednikom, ali je 1987. zbačen sa vlasti u državnom udaru bez prolivanja krvi.
1904. - Na planini Volujica iznad Bara proradila prva radio-telegrafska stanica na Balkanu, koja je služila kao veza Crne Gore s Italijom. U Prvom svjetskom ratu stanicu je paljbom iz topova razorila austrougarska mornarica.
1914. - NJemačka u Prvom svjetskom ratu objavila rat Francuskoj. Istog dana Belgija je odbacila zahtjev NJemačke da njene trupe uđu u tu zemlju, a Velika Britanija je upozorila NJemačku da bi invazija na Belgiju značila opšti rat u Evropi.
1924. - Umro engleski pisac poljskog porijekla DŽozef Konrad, čija se djela odlikuju ironičnim pesimizmom, gorčinom, ironijom, fatalizmom, etičkim idealizmom i bogatom pjesničkom simbolikom. Kao pripadnik britanske trgovačke mornarice, 20 godina je plovio morima i dosta je opisivao život pomoraca i borbu čovjeka i mora. Djela: romani "Lord DŽim", "Tajfun", "Nostromo", "Tajni agent", "Pod zapadnim očima", "Pobjeda", uspomene "Ogledalo mora".
1936. - Američki atletičar afričkog porijekla DŽesi Ovens skokom udalj 8,06 metara osvojio prvu od četiri zlatne medalje na Olimijskim igrama u Berlinu. Potom je pobijedio i na 100 i 200 metara i u štafeti 4 puta 100 metara, čime je naprosto izbezumio vođu Trećeg rajha Adolfa Hitlera.
1940. - Litvanija formalno postala dio SSSR pod nazivom Litvanska Sovjetska Socijalistička Republika.
1945. - Svim etničkim Nijemcima i Mađarima u Čehoslovačkoj oduzeto državljanstvo.
1954. - Umrla Sidonija Gabrijela Kolet, jedna od najuticajnijih francuskih spisateljica 20. vijeka. U romanima je majstorski slikala ženske likove i pozorišnu sredinu i sa mnogo ljubavi pisala o prirodi i životinjama. Djela: "Klodina u školi", "Klodina u Parizu", "Skitnica", "Sedam životinjskih đaloga", "Sido".
1958. - Američka atomska podmornica "Nautilus", pod komandom Vilijama Andersona prva prošla ispod ledenog pokrivača Sjevernog pola.
1975. - U Beograd doputovao predsjednik SAD DŽerald Ford u dvodnevnu zvaničnu posjetu Jugoslaviji, istakavši tom prilikom da politika nesvrstavanja Jugoslavije aktivno doprinosi većem razumijevanju među narodima.
1977. - Umro kiparski arhiepiskog Makarios Treći, vođa pokreta za nezavisnost Kipra od Velike Britanije i prvi predsjednik te mediteranske zemlje od 1960. godine do smrti. Bio je i jedan od istaknutih lidera pokreta nesvrstanih zemalja.
1989. - Ali Akbar Hašemi Rafsandžani preuzeo dužnost predsjednika Irana.
1992. - U Jovanici kod Gornjeg Milanovca otkriveno bogato arheološko nalazište iz ranog paleolita. Nađeni predmeti pripadaju tzv. ašelskoj kulturi u periodu između 700.000 i 160.000 godina prije nove ere. Nalazište je otkrila ekipa Instituta za istraživanja slovenske civilizaciuje u Beogradu na čelu sa profesorom Radivojem Pešićem.
1993. - Panama pokrenula istragu o švercu oružja Hrvatima i muslimanima u bivšoj BiH, u koji je bio umiješan i panamski konzulat u Barseloni.
1993. - Utvrđen identitet devet srpskih civila koje su muslimani prethodnog dana ubili u selima Žeravice i Rječice, između Han Pijeska i Vlasenice. Civili su prvo zaklani, a potom spaljeni.
1993. - Hrvatska delegacija na pregovorima u Ženevi Aliji Izetbegoviću uskratila pravo da kao predsjednik nelegalnog Predsjedništva Republike BiH govori u ime Hrvata.
1993. - Predsjednik Hrvatske Franjo Tuđman verifikovao odluku Sabora o ukidanju dinara i uvođenju kune kao osnovne novčane jedinice.
2004. - U NJujorku ponovo za posjetioce otvoren Kip slobode, koji je zbog bezbjednosnih razloga bio zatvoren još od terorističkog napada na NJujork, 11. septembra 2001. godine.
2007. - Prikazani video-snimci ratnih zločina koje su pripadnici muslimanskih i hrvatskih snaga počinili nad zarobljenim srpskim civilima i vojnicima Srpske vojske Krajine na području Banije i Cazinske krajine.
2008. - Najmanje 145 ljudi izgubilo život u stampedu hiljada hodočasnika u hramu na sjeveru Indije.
2008. - Umro ruski pisac, nobelovac i jedan od najpoznatijih sovjetskih disidenata Aleksandar Solženjicin. Zbog kritika Staljina i njegovog režima u svojim djelima u kojima je pisao o zatvorima za sovjetske građane, gulazima, u bivšem Sovjetskom Savezu, 1974. mu je oduzeto državljanstvo, nakon čega je protjeran iz zemlje. U Rusiju se vratio dvadeset godina kasnije, poslije raspada SSSR. Najpoznatija djela: "Arhipelag GULAG", "Prvi krug", "Jedan danu u životu Ivana Denisoviča", "Odjeljenje za rak", "Crveni točak" .
 
94.08.2922
1578 - Pokušaj Portugalije da zauzme Maroko propao je porazom u bici kod Alkazarkivira, u kojoj su poginuli portugalski kralj Sebastijan (Sebastian), kralj od Feza i mavarski pretendent na presto.
1704 - U ratu za špansko nasledje, englesko-holandske snage su zauzele španski grad Gibraltar.
1789 - Parlament Francuske je, tokom Francuske revolucije, ukinuo sve privilegije feudalaca.
1791 - Potpisan je Svištovski mir kojim je odredjena granica izmedju Austrije i Otomanskog carstva.
1792 - Rodjen je Persi Biš Šeli (Percy Bysshe Shelley) jedan od najznačajnijih pesnika engleskog romantizma. Buntovnik protiv političkih, društvenih i verskih stega, napustio je Englesku i poslednje godine života proveo u Italiji, gde se 1822. utopio u brodolomu na jedrenju ("Kraljica Mab", "Oslobodjeni Prometej", "Oda zapadnom vetru", "Ševa").
1859 - Rodjen je norveški pisac Knut Hamsun (Pedersen) dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1920. Za vreme Drugog svetskog rata, kao simpatizer Kvislingove (Quisling) pronemačke vlade i nacista izgubio je popularnost, a posle rata, već u dubokoj starosti, osudjen je na visoku novčanu kaznu zbog saradnje sa okupatorom ("Glad", "Pan", "Plodovi zemlje").
1875 - Umro je danski pisac Hans Kristijan Andersen (Christian). Mada prvi književni uspeh duguje romanu "Improvizator" (1835), svetsku slavu stekao je kao autor oko 200 kratkih pripovedaka, koje se smatraju najlepšim bajkama za decu.
1907 - Umro je norveški kompozitor, pijanista i dirigent Edvard Grig (Grieg), predstavnik poznog romantizma, koji je inspirišući se nacionalnim folklorom afirmisao norvešku muziku u svetu (klavirski koncert u a-molu, "Per Gint", "Sigrud Jorsalfar").
1914 - Nemačke trupe napale su Belgiju, Velika Britanija je objavila rat Nemačkoj, a SAD su proglasile neutralnost.
1916 - Danska je za 25 miliona dolara ustupila SAD deo Zapadno indijskih ostrva, uključujući Devičanska ostrva.
1944 - Gestapo je u skrovištu u Amsterdamu uhapsio porodicu Frank i još četvoro Jevreja i deportovao ih u koncentracioni logor. Posle rata otkriven je dnevnik 14-godišnje Ane Frank, koji predstavlja jedan od najpotresnijih dokumenata o stradanju Jevreja u Drugom svetskom ratu.
1954 - Britanski supersonični borbeni avion "Elektrik Lajtning P-1" izveo je svoj prvi let.
1977 - Umro je nemački filozof Ernst Bloh (Bloch). U obimnom delu koje obuhvata probleme filozofije, istorije, religije i etike, posebno se bavio analizom fenomena utopije ("Duh utopije", "Tomas Mincer kao teolog revolucije", "Nasledje ovog vremena").
1983 - Betino Kraksi (Bettino Craxi) je, kao prvi socijalista, preuzeo dužnost premijera Italije, postigavši rekord u dužini opstanka jedne vlade Italije posle Drugog svetskog rata.
1992 - Milioni crnaca okončali su dvodnevni generalni štrajk protiv vlade belaca u Južnoj Africi, tokom kojeg je poginulo 30 ljudi.
1993 - Japanske vlasti zvanično su se izvinile ženama koje su tokom Drugog svetskog rata bile seksualne robinje japanskih vojnika.
1993 - Snage bosanskih Srba osvojile su sve ključne položaje na planini Igman iznad Sarajeva i zatvorile obruč oko grada.
1994 - Pošto je Skupština Republike Srpske odbila mirovni plan Kontakt grupe za Bosnu, SR Jugoslavija je prekinula političke i ekonomske odnose sa bosanskim Srbima i zatvorila granicu na reci Drini.
1995 - Hrvatska vojska je, u operaciji "Oluja", ušla u srpsku enklavu (Republika Srpska Krajina), zonu pod zaštitom UN. Oko 250.000 Srba napustilo je svoje domove i krenulo, u najvećem izbegličkom talasu u Evropi od Drugog svetskog rata, prema Bosni i SR Jugoslaviji.
1997 - U Arlu je umrla najstarija osoba na svetu, Francuskinja Žan Kalman (Jeanne Calment). Živela je 122 godine i 164 dana.
1999 - U katastrofalnim poplavama u Kini poginulo je više od 400 ljudi, a dva miliona ostalo je bez domova.
2000 - Britanska kraljica majka Elizabeta proslavila je u Londonu stoti rodjendan, kao prva ličnost iz kraljevske porodice koja je proživela ceo jedan vek. Ona je s balkona Bakingemske palate pozdravila okupljene gradjane.
2001 - Palestina je izdala zvanično saopštenje o obustavljanju oružanih napada na Izrael. Taj poziv bez presedana ukazao je na neslaganje izmedju palestinskih zvaničnika i militantne palestinske struje oko osvete zbog izraelskih napada.
2001 - Predsednici Severne Koreje i Rusije, Kim Jong-Li i Vladimir Putin, potpisali su deklaraciju po kojoj se Pjong Jang mora pridržavati moratorijuma o raketnim probama do 2003. godine.
2003 - Sud u Ruandi osudio je 100 ljudi, od kojih 11 na smrtnu kaznu, zbog zločina u toj zemlji 1994. Od početka sudskih procesa za genocid u Ruandi do tada je osudjeno na smrt više od 400 ljudi.
2003 - Biskupi Episkopalne (Anglikanske) crkve u Sjedinjenim Američkim Državama (SAD) potvrdili su imenovanje, bez presedana u istoriji te crkve, homoseksualca Džina Robinsona (Gene) za biskupa u Nju Hempširu.
2005 - Umro je američki bluz-pevač, pisac i gitarista, "Mali" Milton Kembel (Campbell) poznat po bluz himni "The blues is alright".
2007 - Umro je slavni džez basista Art Dejvis (Davis) koji je svirao sa Džonom Koltrejnom (John Coltrane) i drugim velikanima džeza. Nastupao je sa Teloniousom Monkom (Thelonious), Lujem Armstrongom (Louiss), Bobom Dilanom (Dylan) i Džudi Garland (Judy).
 
05.08.2022
1583 Hemfri Gilbert (Humphrey Gilbert) je osnovao prvu englesku koloniju u Severnoj Americi, u Sent Džonu, na Njufaundlendu.
1716 Austrijski princ Eugen Savojski (Eugene de Savoie), s armijom od 40.000 vojnika, naneo je u bici kod Petrovaradina težak poraz otomanskoj vojsci od 150.000 ljudi pod komandom Darnada Ali Paše. U bici je poginulo oko 30.000 otomanskih vojnika. Godinu dana kasnije Eugen Savojski je osvojio Beograd koji je ostao pod austrijskom vlašću do 1739.
1844 Rodjen je slikar Ilja Jefimovič Rjepin, glavni predstavnik realizma u ruskom slikarstvu. Izvršio je veliki uticaj na umetnike svoga vremena, a sovjetski socijalistički realisti su ga smatrali uzorom ("Burlaci na Volgi", "Litija", "Ivan Grozni i njegov sin Ivan", "Carevna Sofija").
1850 Rodjen je francuski pisac Gi de Mopasan (Guy, Maupassant), jedan od najznačajnijih autora kratke forme. Objavio je 300 pripovedaka od kojih se veliki broj smatra remek-delima svetske književnosti ("Dunda", "Toan", "Na vodi", "Djerdan").
1895 U Londonu je umro nemački filozof Fridrih Engels (Friedrich), jedan od osnivača naučnog socijalizma i najbliži saradnik Karla Marksa (Carl Marx), s kojim je 1864. organizovao Prvu internacionalu medjunarodno udruženje radnika ("Anti-Diring", "Poreklo porodice, privatne svojine i države", "Ludvig Fojerbah i kraj nemačke klasične filozofije").
1906 Rodjen je Džon Hjuston (John Huston), jedan od najpoznatijih američkih filmskih reditelja koji se proslavio filmovima "Malteški soko", "Blago Sijera Madre", "Džungla na asfaltu".
1914 Crna Gora je objavila rat Austro-Ugarskoj. Kuba, Meksiko, Urugvaj i Argentina proglasile su neutralnost u Prvom svetskom ratu.
1914 Prvi električni signali za regulisanje prolaska u različitim saobraćajnim pravcima semafori, postavljeni su na uglu Avenije Euklid i Istočne 105. ulice u Klivlendu, u američkoj državi Ohaju.
1915 Nemci su u Prvom svetskom ratu okupirali poljsku prestonicu Varšavu.
1940 U sastav SSSR-a je ušla Letonska Sovjetska Socijalistička Republika.
1943 Plotunima iz 222 artiljerijska orudja u Moskvi su, u Drugom svetskom ratu, obeležene pobede nad nemačkim trupama na Istočnom frontu. Sovjetska armija oslobodila je gradove Orel i Bjelgorod.
1949 U zemljotresu jačine 6,75 stepeni Rihterove skale, u Ekvadoru je poginulo 6.000 ljudi, a 100.000 ostalo je bez kuća.
1960 Gornja Volta (Burkina Faso) je stekla nezavisnost od Francuske.
1962. Američka filmska glumica Merilin Monro (Marilyn Monroe) jedna od najvećih holivudskih zvezda i seks-simbol polovine 20. veka, izvršila je samoubistvo u 36. godini ("Džungla na asfaltu", "Autobuska stanica", "Neki to vole vruće").
1963 SSSR, SAD i Velika Britanija potpisali su u Moskvi sporazum o zabrani nuklearnih proba.
1974 Predsednik SAD Ričard Nikson (Richard Nixon) priznao je da je učestvovao u prikrivanju afere "Votergejt" i blokiranju istrage upada u sedište Demokratske stranke u poslovnom centru "Votergejt". Podneo je ostavku 9. avgusta.
1984. Umro je britanski pozorišni i filmski glumac Ričard Barton (Richard Burton) koji se proslavio u pozorištu igrajući likove iz dela Šekspira, a potom i na filmu ("Kleopatra", "Ko se boji Virdžinije Vulf", "Beket", "Noć iguane"). U jugoslovenskom filmu "Sutjeska", igrao je Josipa Broza Tita.
1994 Avioni NATO-a su bombardovali položaje bosanskih Srba oko Sarajeva pošto su pripadnici Vojske Republike Srpske uzeli deo naoružanja iz skladišta mirovnih snaga UN (Unprofor) na planini Igman.
1995 SAD i Vijetnam su uspostavili diplomatske odnose posle nekoliko decenija neprijateljstva i založili se za unapredjenje saradnje.
1998 Umro je Todor Živkov, sekretar Komunističke partije Bugarske od 1954. i predsednik Državnog saveta (šef države) od 1971. do 1989.
 
07.08.2022
1830 - Skupština Francuske je izabrala Luja Filipa (Louis Philippe) za kralja, pošto je Šarl X bio prisiljen da abdicira u Julskoj revoluciji. Novi kralj je postao poznat kao "kralj građanin".
1834 - Umro je francuski pronalazač Žozef Mari Žakar (Joseph Marie Jacquard) koji je 1801. izumeo mehanički tkački razboj, nazvan po njemu "Žakarova mašina".
1858 - Kraljica Viktorija (Victoria) je za prestonicu britanskog dominiona Kanade odabrala Otavu.
1859 - Rođen je srpski glumac Ilija Stanojević, poznat kao Čiča-Ilija, najpopularniji komičar svog vremena. Napisao je komediju "Dorćolska posla", a sa Jankom Veselinovićem komediju s pevanjem "Potera".
1876 - Rođena je holandska igračica Margareta Gertruda Zele (Margaretha Geertruida Zelle), poznata kao Mata Hari. Pod sumnjom da je nemačka špijunka, Francuzi su je streljali oktobra 1917. godine. Ime Mata Hari, koje znači "jutarnje oko", uzela je dok je živela na Javi pre Prvog svetskog rata.
1895 - Otvorena je prva međunarodna izložba moderne umetnosti u Veneciji koja se od tada održava svake druge godine (Bijenale).
1912 - Rusija i Japan su potpisali sporazum o podeli interesnih sfera u Mongoliji i Mandžuriji.
1938 - Umro je ruski pozorišni glumac, teatrolog i reditelj Konstantin Stanislavski, osnivač Hudožestvenog teatra u Moskvi 1898.
1942 - Iskrcavanjem američkih pomorsko-desantnih snaga na ostrvo Gvadalkanal, u grupi Solomonskih ostrva, počela je saveznička ofanziva na Pacifiku u Drugom svetskom ratu.
1947 - Ekspedicija norveškog etnologa Tora Hejerdala (Thor Heyerdahl) posle 101 dana plovidbe stigla je splavom "Kon Tiki" od Perua do arhipelaga Tuamotu u Polineziji.
1957 - Umro je američki filmski glumac Oliver Hardi (Hardy) koji je sa partnerom Stenom Lorelom (Stan Lorel) (Stenlio i Olio) igrao u više od 100 filmskih komedija snimljenih između 1926. i 1950.
1959 - Američki satelit "Eksplorer 6" lansiran je iz Kejp Kaneverala. To je bio prvi satelit koji je poslao fotografije Zemlje iz svemira.
1960 - Obala Slonovače je proglasila nezavisnost od Francuske.
1960 - Kubanski premijer Fidel Kastro (Castro) objavio je odluku o nacionalizaciji svih američkih kompanija na Kubi.
1964 - Proglašena je Narodna Republika Kongo.
1989 - Umnrla je Mira Trailović, pozorišna rediteljka, osnivačica avangardnog beogradskog pozorišta "Atelje 212" (1956) i BITEF-a (Beogradski internacionalni teatarski festival). Kao rediteljka je beogradskoj publici prvi put predstavila najznačajnija imena svetske pozorišne avangarde - Joneska, Sartra, Olbija, kao i popularni hipi-mjuzikl "Kosa".
1990 - Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele odustao je, posle 29 godina, od oružane borbe protiv vlasti bele manjine u Južnoj Africi, a zauzvrat je vlada te zemlje prihvatila razgovore o okončanju sistema aparthejda.
1995 - Više od 20 ljudi poginulo je u eksploziji bombe koju je u zgradi vlade u Kolombu, u Šri Lanki, aktivirao jedan tamilski pobunjenik, bombaš-samoubica.
1996 - U Atini su se sastali predsednici Srbije i Hrvatske Slobodan Milošević i Franjo Tuđman i postigli dogovor o normalizaciji odnosa SR Jugoslavije i Hrvatske. Sporazum je ozvaničen 23. avgusta.
1997 - Kambodžanski ministar inostranih poslova Ung Huot je formalno preuzeo dužnost prvog premijera, zamenivši zbačenog princa Norodoma Ranarita (Ranariddh).
1997 - Ilegalna organizacija kosovskih Albanaca Oslobodilačka vojska Kosova preuzela je odgovornost za niz oružanih napada na policijske stanice na Kosovu i pozvala Albance u pokrajini da podrže oružanu pobunu protiv srpske vlasti.
1998 - U eksploziji dva automobila-bombe u ambasadama SAD u Keniji i Tanzaniji poginulo je 215 ljudi u Najrobiju i 11 u Dar es Salamu, a ranjeno je više od 5.000 ljudi. Odgovornost je preuzela do tada nepoznata grupa Islamska armija za oslobođenje svetih mesta.
1999 - U Brčkom, u Bosni i Hercegovini, održan je "Rok maraton 99" na kojem su se prvi put od raspada SFRJ okupile rok-grupe iz raznih krajeva bivše zemlje. Koncert najavljen kao "skup visokog rizika", protekao je mirno.
2000 - Na Korzici, Francuska, su iz zasede ubijeni osnivač glavne gerilske grupe na tom ostrvu Žan-Mišel Rosi i njegov saradnik Žan-Klod Fratači.
2000 - Grupa američkih i švajcarskih naučnika je saopštila otkriće devet novih planeta izvan Sunčevog sistema, što je od značaja za nastojanja naučnika da otkriju život na nekom drugom mestu u kosmosu.
2001 - Filipinska vlada i muslimanska separatistička grupa, Islamski oslobodilački front Moro potpisali su primirje što je bio korak ka okončanju decenija borbi na južnim Filipinima.
2002 - Međunarodni monetarni fond (MMF) dodelio je 30 milijardi dolara Brazilu, za poboljšanje ekonomskog stanja. To je bila najveća finansijska pomoć koju je MMF dao nekoj državi do tada.
2003 - Sud u Dablinu je osudio lidera Prave IRA-e, odmetničke frakcije Irske republikanske armije (IRA), Majkla Mekevita na 20 godina zatvora zbog organizovanja bombaškog napada u gradu Omi u Severnoj Irskoj 1998.
 
8. avgust 2022.

- 1539. - Turci su preoteli Herceg Novi od Španaca. Posredovanjem Francuza Mlečani su se zbog svega toga izdvojili iz Svetog Saveza.
- 1570. - Francuski kralj Šarl IX i i vođa hugenota Gaspar de Kolinji su potpisali mir iz Sen Žermena kojim je okončan Treći hugenotski rat.
- 1588. - Engleska flota pod komandom lorda Hauarda i ser Fransisa Drejka je porazila špansku Nepobedivu armadu kod Gravelena.
- 1918. - Počela je bitka kod Amijena koja je označila početak savezničke Stodnevne ofanzive na Zapadnom frontu u Prvom svetskom ratu.
- 1929. - Nemačka letelica Graf Cepelin započela je put oko sveta.
- 1881. - Osnovana je Gimnazija "Bora Stanković" u Vranju.
- 1898. - U Zemunu je rođen Pavle Bihali, srpski izdavač, književnik i prevodilac jevrejsko-mađarskog porekla. U svojim ranim dvadesetim godinama već je preuzeo očev privatni posao vezan za uređenje interijera i moleraj . Iako se time bavio predano i širio je posao , Pavle se potajno zanimao za umetnost , naročito književnost i slikarstvo. Iz toga je proizašao 1928. godine časopis "Nova Literatura", koji je bio pravo osveženje za siromašan kulturni život Beograda ali i regiona. Posle časopisa koji je gradio zajedno sa svojim bratom Otom, Pavle osniva danas već uveliko poznatu izdavačku kuću "Nolit" i postiže veliki uspeh. Ne samo da je bio glavni i odgovorni urednik, već i grafički dizajner, prevodilac, pisac mnogobrojnih eseja, stvaralac legendarnih intervjua. Bio je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) od 1920. Napravio je čvrsta prijateljstva i poslove sa nekim od najpoznatijih svetskih imena kao što su: Džek London, Pablo Pikaso, Albert Ajnštajn, Bertolt Breht, Gustav Krklec, Teodor Drajzer, Maksim Gorki, Egon Ervin Kiš, Erih Marija Remark i mnogim drugima. Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije i početka progona Jevreja, 1941. godine, sklonio se u Gornji Milanovac, ali tamo nije ostao neuočljiv. Kao poznatog kulturnog radnika, levičara i antifašistu , Gestapo ga je uhapsio 17. maja 1941. godine i odveo u Beograd. Gestapo ga je streljao 17. jula 1941. godine u Marinkovoj Bari, u Beogradu , u prvoj grupi streljanih zatočenika Banjičkog logora.
- 1900. - Umro je Emil Škoda, češki inženjer i industrijalac. Škoda je studirao u Nemačkoj , a kasnije je postao glavni inženjer male fabrike mašina u Plzenju. Posle tri godine kupio je fabriku koja je ponela njegovo ime (Škoda) i počeo je sa njenim proširenjem, tako što je sagradio železničku prugu do njenih pogona. Fabrika je počela sa proizvodnjom teškog naoružanja za austrijsku vojsku. Njegovo poslovanje se razvijalo tokom naredne decenije tako da je fabriku 1899. reorganizovao u akcionarsko društvo. Fabrika je postala poznata po proizvodnji naoružanja tokom Prvog i Drugog svetskog rata.
- 1901. - Rođen je Ernest Lorens, američki nuklearni fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1939. godine. Poznat je po pronalasku i razvoju ciklotrona , koji je korišćen u Projektu "Menhetn". Kao profesor fizike, Lorens je više godina radio na Univerzitetu Kalifornije. Godine 1939. dobio je Nobelovu nagradu za fiziku , najviše zbog konstrukcije ciklotrona. U njegovu čast, hemijski element broj 103 je nazvan lorencijum.
- 1902. - Rođen je Pol Dirak, engleski teorijski fizičar , dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1933. godine "za otkriće novih produktivnih formi atomske teorije".
- 1921. - Rođena je američka glumica Ester Vilijams. Najpoznatija je po ulozi u filmu Bal na vodi iz 1944. godine. Preminula je 6. juna 2013. godine u Los Anđelesu u 91. godini.
- 1925. - Rođen je Alija Izetbegović, predsednik Predsedništva SR BiH , a kasnije Republike Bosne i Hercegovine, osnivač i prvi predsednik Stranke demokratske akcije. Prvi je političar koji je na evropsko tlo doveo mudžahedine.
- 1929. - Umro je Arčibald Rajs , švajcarski forenzičar, publicista, doktor hemije i profesor na Univerzitetu u Lozani. Istakao se kao kriminolog radom na istraživanju zločina nad srpskim stanovništvom u vreme Prvog svetskog rata.
- 1943. - Rođena je Esma Redžepova, makedonska pevačica romskog porekla, tekstopisac i humanitarka. Tokom svog života nastupila je u više od 15.000 koncerata u 30 zemalja od čega 2.000 humanitarnih nastupa. Sa svojim pokojnim suprugom Stevom Teodosijevskim je negovala 47 dece , i primila je veliki broj priznanja za svoj humanitarni rad. Zbog svog humanitarnog rada bila je kandidat za Nobelovu nagradu za mir. Esma Redžepova je preminula 11. decembra 2016. godine u Skoplju , u svojoj 73. godini života.
- 1945. - Sklopljen je Londonski sporazum o Međunarodnom vojnom tribunalu.
- 1946. - Rođen je Dragutin Šurbek, jugoslovenski reprezentativac u stonom tenisu i hrvatski stonoteniser i trener. Bio je predsednik hrvatskog stonoteniserskog saveza. Preminuo je 15. jula 2018. godine u 72. godini života.
- 1949. - Butan je postao nezavisna država.
- 1963. - Petnaestočlana banda je ukrala 2,6 miliona funti iz voza koji je išao od Glazgova ka Londonu.
- 1967. - Indonezija, Malezija, Filipini, Singapur i Tajland su osnovali Udruženje država jugoistočne Azije.
- 1974. - Američki predsednik Ričard Nikson je u televizijskom obraćanju naciji najavio da će sutradan podneti ostavku zbog afere Votergejt.
- 1986. - Premijera dugometražnog crtanog filma Transformersi.
- 2008. - U Pekingu su otvorene XXIX letnje olimpijske igre.
 
9. avgust 2022.

- 480. p. n. e. - Persijanci su, pod vođstvom kralja Kserksa, pobedili u trodnevnoj bici kod Termopila vojsku spartanskog kralja Leonide. Ta pobeda omogućila je Kserksu da osvoji Atinu.
- 48. p. n. e. - Gaj Julije Cezar je odneo odlučujuću pobedu nad Pompejem u bici kod Farsala u građanskom ratu.
- 378. - Goti su teško porazili Rimljane u bici kod Hadrijanopolja, u kojoj je poginuo istočnorimski car Valens.
- 1789. - Rođen je italijanski fizičar i hemičar Amedeo Avogadro, profesor na Univerzitetu u Torinu. Najpoznatiji je po Avogadrovoj hipotezi iz 1811. godine, koja iskazuje da: svi gasovi pri jednakoj zapremini, pritisku i temperaturi sadrže isti broj molekula. Ovo je bio veliki iskorak materijalističke nauke u to doba. Posle 50 godina hipoteza je prihvaćena kao zakon, koji je uporište moderne fizike i hemije.
- 1842. - SAD i Velika Britanija potpisale su sporazum kojim je određena granica između SAD i Kanade od Mejna do Velikih jezera.
- 1891. - Rođena je Paulina Lebl-Albala, srpska književnica, prevodilac, književni kritičar, književni teoretičar, profesor književnosti u Beogradu i srpska feministkinja.
- 1911. - Rođen je Vilijam Alfred Fauler, američki nuklearni fizičar i astrofizičar, koji je 1983. godine, dobio Nobelovu nagradu za fiziku "za teorijska i eksperimentalna učenja o nuklearnim reakcijama od značaja za formiranje hemijskih elemenata u svemiru.
- 1918. - Rođen je Robert Oldrič, američki filmski reditelj, scenarista i producent. Osvojio je dve nagrade na Filmskom festivalu u Veneciji (od četiri nominacije), jednu na Berlinskom, a za film "Šta se dogodilo sa Bebi Džejn? bio je u konkurenciji za Zlatnu palmu na Kanskom filmskom festivalu.
- 1919. - Umro je italijanski kompozitor Ruđero Leonkavalo, predstavnik muzičkog verizma (realizam) u operskoj umetnosti. Njegovo najpoznatije delo je opera Pajaci. Ona opisuje događaje iz života putujuće glumačke grupe. Pokretač radnje je nevera izazvana ljubomorom, posle koje će uslediti osveta i ubistvo.
- 1922. - Rođen je srpski glumac Predrag Tasovac. Dobitnik je više priznanja i staleških nagrada, među kojima i Plakete Nardnog pozorišta u Beogradu. Glumio je u brojnim filmovima i TV serijama.
- 1935. - Rođen je Zoran Rankić, jugoslovenski i srpski televizijski i pozorišni glumac, prvak Beogradskog dramskog pozorišta, dramski pisac, reditelj, aforističar, satiričar, pesnik i slikar grafičar. Ostvario je 26 filmskih i TV uloga. Široj javnosti najpoznatiji je po ulogama Nikole Kalabića u TV seriji Poslednji čin i Žarka Popare u TV seriji Srećni ljudi. Osim u glumi, istakao se i u književnosti objavivši nekoliko knjiga i zbirki pesama, a za svoj rad je višestruko nagrađivan. Od sredine sedamdesetih godina objavljivao je aforizme u više dnevnih listova uključujući humorističko-satirične, mesečne novine Ošišani jež. Rankićeva poezija poređena je sa poezijom Laze Kostića, dok je njegove drame Momo Kapor poredio sa dramama pisca Aleksandra Popovića. Poslednje godine života proveo je povučeno u Domu za stara lica u Krnjači, gde je i preminuo 9. decembra 2019. godine.
- 1942. - Tokom kampanje "Napustite Indiju" Sveindijskog kongresa, britanske vlasti su u Bombaju uhapsile indijskog nacionalnog vođu Mahatmu Gandija i još 50 njegovih sledbenika. Gandi je u zatvoru 21 dan štrajkovao glađu, a pušten je iz zatvora 1944. pod pritiskom javnosti.
- 1945. - Amerikanci su bacili atomsku bombu na Nagasaki. Poginulo je 73.000 ljudi, a hiljade su umrle tokom narednih godina od posledica radijacije. Japan je kapitulirao 15. avgusta, čime je rat okončan.
- 1962. - Umro je Herman Hese, nemački pisac, pesnik i slikar. Njegova najpoznatija dela su "Stepski vuk", "Sidarta" i "Igra staklenih perli" u kojima su uočljivi njegovo zanimanje za egzistencijalne, duhovne i mistične teme i veliki uticaj budističke i hinduističke filozofije. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1946. godine. Hese je umro u snu u Montanjoli 9. avgusta 1962. godine u svojoj 85. godini.
- 1969. - Sledbenici Čarlsa Mensona su ubili glumicu Šeron Tejt, ženu filmskog reditelja Romana Polanskog, i još četiri osobe u njenoj kući na Beverli Hilsu.
- 1974. - Potpredsednik SAD Džerald Ford postao je predsednik, nakon što je Ričard Nikson, zbog umešanosti u aferu Votergejt, podneo ostavku.
- 1975. - Umro je ruski kompozitor Dimitrij Šostakovič. Stvarao je u vreme Sovjetskog Saveza u doba režima Josifa Staljina. Šostakovič je, uz Igora Stravinskog, bio najpopularniji i najbolji sovjetski kompozitor svog naraštaja i primio je mnoge nagrade, a služio je i u Vrhovnom Sovjetu.
- 1992. - U Barseloni su završene 25. olimpijske igre, na kojima je učestvovalo 15.000 sportista iz 172 zemlje. Sportisti SR Jugoslavije, zbog sankcija UN, nisu mogli da učestvuju u ekipnim sportovima, ali su medalje izborili strelci. Jasna Šekarić srebrnu, a Aranka Binder i i Stevan Pletikosić bronzanu.
- 1998. - Košarkaška reprezentacija SR Jugoslavije postala je svetski šampion u košarci.
- 2000. - U katastrofalnim poplavama u Indiji, Nepalu, Butanu i Bangladešu život je izgubilo 300 ljudi, a milioni su ostali bez domova.
- 2004. - Teri Nikols osuđen je u Americi na 161 godinu zatvora, odnosno na doživotnu robiju bez prava na pomilovanje i skraćenje kazne, zbog postavljanja bombe u zgradi državnih organa u Oklahoma Sitiju 1995. godine, kada je poginulo 168 osoba.
 
Danas je srijeda, 10. avgust, 222. dan 2022. Do kraja godine ima 143 dana.

955 - Vojska njemačkog cara Ota Prvog potukla Mađare u bici kod Lehfelda, otklonivši opasnost mađarske invazije.
1627 - Francuski kardinal Arman Žan di Plesi Rišelje, na čelu kraljevskih trupa, otpočeo opsadu La Rošela, uporišta hugenota (francuskih protestanata) koje je zauzeo 14 mjeseci kasnije.
1675 - Na osnovu naloga engleskog kralja Čarlsa položen je kamen-temeljac Kraljevske opservatorije u južnom londonskom predgrađu Grinič, preko kojeg prelazi nulti meridijan. Opservatorija je izgrađena radi izučavanja položaja zvijezda, što je bilo posebno značajno za navigaciju. Za prvog kraljevskog astronoma i šefa opservatorije postavljen je Džon Flemstid.
1792 - U Francuskoj ukinuta monarhija i zbačen kralj Luj Šesnaesti, pošto je prethodno istog dana hiljade građana Pariza upalo u palatu Tiljerije i masakriralo kraljevsku švajcarsku gardu.
1842 - U Velikoj Britaniji ženama i dječacima mlađim od 10 godina zakonom zabranjen rad u podzemnim kopovima rudnika.
1865 - Rođen ruski kompozitor Aleksandar Konstantinovič Glazunov, izraziti simfoničar, jedan od posljednjih sljedbenika ruske nacionalne škole. Djela: simfonijska poema "Stenjka Razin", balet "Rajmonda", simfonije, dva klavirska koncerta, koncert za saksofon, kamerna muzika, solo-pjesme.
1878 - Srpski knez Milan Obrenović izdao ukaz o "ustrojstvu Vojnog muzeja" radi prikupljanja i čuvanja trofeja iz ratne istorije. Muzej je smješten u prepravljenu džamiju na platou Gornjeg grada Beogradske tvrđave na Kalemegdanu. Ondašnja štampa je pisala "da je Vojni muzej ponos Beograda, da su njegove istorijske zbirke pobudile veliko interesovanje u narodu i da je tako uređen da može poslužiti kao primer".
1878 - Rođen srpski kompozitor i muzički pisac Isidor Bajić, nastavnik muzike u Srpskoj gimnaziji, horovođa i organizator muzičkog života u Novom Sadu, autor vokalnih i klavirskih djela i scenske muzike. Posebnu pažnju je posvetio obradi srpske narodne muzike, a bavio se i teorijom muzike. Djela: opera "Knez Ivo od Semberije", zbirka solo pjesama "Pjesme ljubavi", horske pjesme "Sokoli", "Ej, ko ti kupi", "Zračak viri", "Iz srpske gradine".
1904 - Ruska flota u rusko-japanskom ratu pretrpjela teške gubitke u borbi s japanskim ratnim brodovima, pri pokušaju da se probije iz blokirane luke "Port Artur".
1913 - U Bukureštu Grčka, Rumunija, Srbija i Crna Gora potpisale s poraženom Bugarskom ugovor o miru, kojim je okončan Drugi balkanski rat i precizirane granice Bugarske prema Rumuniji i Srbiji. Granice između Srbije i Crne Gore i Grčke utvrđene su posebnim sporazumom. Drugi balkanski rat je počeo krajem juna 1913. napadom Bugarske bez objave rata na Srbiju i Grčku. Uzrok rata bilo je neslaganje saveznika o podjeli teritorija oslobođenih u Prvom balkanskom ratu od Turaka, posebno insistiranje Bugarske da dobije cijelu Makedoniju. Bukureštanskim mirom Makedonija je podijeljena između Bugarske, Grčke i Srbije.
1914 - Francuska u Prvom svjetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.
1945 - Japan u Drugom svjetskom ratu ponudio saveznicima predaju, pod uslovom da car Hirohito zadrži prijesto.
1983 - Umro srpski filmski režiser Vojislav Nanović, jedan od pionira jugoslovenskog filma poslije Drugog svjetskog rata. Snimio je nekoliko dokumentarnih i osam igranih filmova, uključujući "Tri koraka u prazno", "Ciganku" i "Čudotvorni mač".
1990 - Šefovi arapskih država većinom glasova (12 "za", osam "protiv") osudili iračku okupaciju Kuvajta, a istog dana irački predsjednik Sadam Husein pozvao muslimane da otpočnu "džihad" (sveti rat) protiv stranih trupa i korumpiranih arapskih vođa.
1994 - Spisateljica Taslima Nasrin, suočena sa prijetnjama islamskih fundamentalista u Bangladešu da će je ubiti, izbjegla u Švedsku.
1995 - Dvojica zetova šefa iračke države Sadama Huseina, zajedno sa kćerkama predsjednika Iraka, pobjegli u susjedni Jordan, gdje im je kralj Husein dao politički azil.
1998 - Princ Al Muhtadi Bila, stariji sin brunejskog sultana Hasana Bolkije, jednog od najbogatijih ljudi u svijetu, proglašen je nasljednikom prijestola.
2004 - Iz masovne grobnice u Sijekovcu, kod Srpskog Broda tokom dvadesetak dana ekshumirani posmrtni ostaci 59 žrtva, među kojim je i osamnaestoro djece.
2004 - U poplavama koje su opustošile Bangladeš stradalo više od 700 ljudi i nanesena šteta od 6,6 milijardi dolara. Ovo su najveće poplave u ovoj zemlji od 1998. godine.
2006 - Predsjednik Republike Srpske Dragan Čavić i premijer Milorad Dodik zajednički podnijeli krivičnu prijavu protiv ratnog komandanta takozvane Armije BiH Atifa Dudakovića zbog ratnih zločina počinjenih na području djelovanja jedinice kojom je komandovao.
 
Danas je četvrtak, 11. avgust, 223. dan 2022. Do kraja godine ima 142 dana.

1456. - Umro mađarski vojskovođa vlaško-slovenskog porijekla Janoš Hunjadi, u srpskim narodnim pjesmama poznat kao Sibinjanin Janko, erdeljski vojvoda i kraljevski namjesnik, otac mađarskog kralja Matije Prvog Korvina. Bio je jedna od vodećih ličnosti u velikom sukobu Evropljana sa Turcima u 15. vijeku, simbol borbe protiv Turaka. Predvodio je nekoliko uspješnih krstaških ekspedicija protiv Turaka, potukao ih je 1441. kod Beograda, 1442. kod Sibina i iste godine kod Gvozdenih vrata u Transilvaniji, ali je 1448. pretrpio poraz na Kosovu, kad su mu Turci gotovo uništili vojsku, poslije čega je u narodu nastala izreka "Kasno Janko na Kosovo stiže". Za poraz se osvetio 1454, kad su mađarska i srpska vojska pod njegovom komandom do nogu potukle Turke kod Kruševca. Razbio je tursku opsadu Beograda 1456, ali se potom razbolio od kuge i umro u Zemunu.
1707. - Švedska i Pruska potpisale sporazum uperen protiv Rusije, kojim su se obavezale na međusobnu vojnu ispomoć u slučaju napada treće zemlje.
1712. - U Švajcarskoj okončan građanski rat potpisivanjem ugovora u Argauu, kojim je garantovana dominacija protestantskih nad rimokatoličkim kantonima.
1858. - Rođen holandski ljekar Kristijan Ajkman, dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1929, pronalazač uzroka bolesti "beri-beri." Nobelovu nagradu je dobio za otkriće vitamina B.
1919. - Umro američki industrijalac škotskog porijekla Endrju Karnegi, koji je ogromno bogatstvo uložio u dobrotvorne svrhe, uglavnom u osnivanje javnih biblioteka u SAD i drugim zemljama, pod uslovom da lokalne vlasti ustupe zemljište za zgradu i obezbijede održavanje. Iz poslovnog života se povukao 1901, 18 godina prije smrti, a 1900. je objavio "Jevanđelje bogatstva", sa tezom da "bogat čovjek umire sramno". Karnegijeva zadužbina je 1926. sa 100.000 dolara pomogla izgradnju Univerzitetske biblioteke u Beogradu.
1926. - U Temišvaru u Episkopskom dvoru svečano otvorena prva srpska knjižara. Zamisao osnivača, tamošnjih srpskih učitelja i sveštenika, bila je da otvaranjem knjižare "daju narodu srpskom u Rumuniji sve što je potrebno da se prosveti i pravilno vjerski, nacionalno i ekonomski vaspita i razvija". Knjižara je djelovala samo dvije decenije.
1935. - U Njemačkoj su počele nacističke akcije "čišćenja" jevrejskog i slovenskog stanovništva. Već u septembru 1935. u Rajhstagu (parlament) je donesen i poseban zakon o tome, a tokom Drugog svjetskog rata milioni nedužnih Jevreja, Slovena, Roma i drugih naroda ubijeno je u koncentracionim logorima širom Evrope.
1941. - Predsjednik SAD Frenklin Delano Ruzvelt i britanski premijer Vinston Čerčil na jednom ratnom brodu na Atlantiku formulisali, a tri dana kasnije i potpisali "Atlantsku povelju." U njoj se ističe da SAD i Velika Britanija neće tražiti teritorijalno proširenje, da teritorijalne promjene moraju biti u skladu sa slobodno izraženom voljom naroda, da svi narodi imaju pravo da izaberu vladu po sopstvenoj želji. Načela te povelje prihvaćena su krajem juna 1941. na londonskom sastanku predstavnika još deset zemalja, uključujući Jugoslaviju. "Atlantskom poveljom" su začete UN, čemu su doprinijele i Moskovska i Teheranska konferencija 1943. i sastanak u Dambarton Ouksu 1944.
1952. - Na jordanski prijesto stupio kralj Husein pošto je njegov otac kralj Talal zbačen zbog senilnosti.
1954. - Formalnim proglašnjem mirovnog sporazuma, poslije nepunih osam godina, prestao rat oslobodilačkih pokreta Vijetnamaca, Laošana i Kambodžanaca protiv francuskih kolonijalnih trupa, ali su Francuska i SAD u Savjetu bezbjednosti UN vetom spriječile prijem Sjevernog i Južnog Vijetnama u svjetsku organizaciju. Na osnovu ranije sklopljenih sporazuma u Ženevi priznata je nezavisnost svih država u Indokini, čime je okončana skoro stogodišnja francuska kolonijalna uprava.
1956. - U automobilskoj nesreći poginuo američki slikar DŽekson Polok, začetnik i najistaknutiji predstavnik apstraktnog ekspresionizma. Raskinuo je sa tradicionalnim shvatanjem slike, odbacio stalak i slikarsku četkicu i slikao na podu, cijedeći boju iz tube i upotrebljavajući materijale i pomagala koja mu se slučajno nađu pri ruci.
1960. - Afrička država Čad stekla nezavisnost od Francuske.
1966. - Sporazumom potpisanim u Džakarti okončana trogodišnja neprijateljstva Indonezije i Malezije.
1969. - Predsjednik Zambije Kenet Kaunda nacionalizovao rudnike bakra, ključnu privrednu djelatnost, koja je donosila više od 50 odsto nacionalnih prihoda.
1996. - Umro češki dirigent i kompozitor Rafael Jeronim Kubelik koji je 1934, već u 20. godini, počeo da diriguje Češkom filharmonijom. Otišao je u izbjeglištvo 1948, a u otadžbinu se vratio 1990. da bi dirigovao na "Praškom proljećnom muzičkom festivalu". U međuvremenu je priređivao velike koncertne turneje u Velikoj Britaniji i SAD, gdje je preselio 1950, postavši dirigent simfonijskog orkestra u Čikagu, a 1955. direktor londonskog "Kovent gardena". Djela: dvije simfonije, koncert za violinu i orkestar, koncert za violončelo i orkestar, koncertino za flautu i kamerni orkestar, fantazija za violinu i orkestar, gudački kvartet, sonata za violinu i klavir, opera "Veronika", kantata "Pro memoria patris", solo pjesme.
 
Avgust, 12 , 2022 , petak

1450 - Englezi su u Stogodišnjem ratu predali Francuzima lučki grad Šerbur čime je francuski kralj Šarl VII (Charles) završio osvajanje Normandije.
1503 - Rođen je danski kralj Kristijan III (Christian). Na presto je došao 1534. tokom građanskog rata protestanta i katolika. Kao pobornik Reformacije, ustanovio je Luteransku crkvu u Danskoj.
1687 - Austrijska i mađarska vojska pod komandom Ludviga Vilhelma Badenskog (Ludwig Wilhelm von Baden) pobedila je u odlučujućoj bici kod Mohača tursku vojsku Mohameda IV (Mohammed).
1759 - Ruske trupe generala Saltikova i austrijske pod Landonom porazile su u bici kod Kunersdorfa u Sedmogodišnjem ratu prusku armiju, koju je predvodio kralj Fridrih II Veliki (Friedrich). Drezden je pao u austrijske ruke.
1813 - Austrija je objavila rat Napoleonu.
1827 - Umro je engleski slikar, bakrorezac i pisac Vilijam Blejk (William Blake), pesnik intuicije i mašte. Književnu slavu stekao je zbirkama "Pesme iskustva" i "Pesme nevinosti", a kao slikar poznat je po 21 ilustraciji za "Knjigu o Jovu" i ilustracijama Čoserovih (Chauser) "Kanterberijskih priča".
1848 - Umro je engleski inženjer i pronalazač Džordž Stivenson (George Stephenson). Razvio je i unapredio konstrukciju parne lokomotive, a njegova lokomotiva "Rokit" vukla je 1825. prvi putnički voz u svetu na pruzi Stokton-Darlington. U Njukastlu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.
1849 - Austrijska vojska uz pomoć Rusije ugušila je Mađarsku revoluciju, a nacionalni lider Lajoš Košut (Lajos Kossuth) napustio je zemlju.
1898 - Potpisivanjem protokola, kojim je Španija ustupila SAD-u Kubu i Portoriko, završen je Špansko-američki rat. SAD su istovremeno anektirale Havaje.
1900 - Umro je austrijski velemajstor Vilhelm Štajnic (Wilhelm Steinitz), prvi zvanični svetski šampion u šahu. Titulu svetskog prvaka osvojio je 1886. pobedom nad Johanesom Cukertortom (Johannes Zukertort) rezultatom 10:5, uz pet remija. Objavio je 1889. "Udžbenik modernog šaha".
1914 - Velika Britanija je u Prvom svetskom ratu objavila rat Austro-Ugarskoj.
1914 - Počela je Cerska bitka, završena 20. avgusta pobedom srpske vojske nad austrougarskom. To je bila prva srpska i prva saveznička pobeda u Prvom svetskom ratu.
1922 - Umro je irski političar Artur Grifit (Arthur Griffith) jedan od osnivača nacionalnog republikanskog pokreta Šin Fejn 1921. predvodio je delegaciju koja je sa Velikom Britanijom zaključila sporazum o nezavisnosti Irske, a 1922. izabran je za prvog predsednika Irske Republike.1922. izabran je za prvog predsednika Irske Republike.
1925 - Rođeni su britanski blizanci Noris i Ros Mekverter (Norris, Ross McWhirter), koji su osnovali Ginisovu knjigu rekorda. Rosa je 1975. ubio pripadnik Irske republikanske armije.
1944 - Proradio je prvi naftovod pod morem kojim je ispod Lamanša nafta isporučivana savezničkim snagama u Francuskoj. Kroz naftovod je dnevno prolazilo 700 tona nafte.
1955 - Umro je nemački pisac Tomas Man (Thomas Mann), dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1929. Po dolasku nacista na vlast u Nemačkoj 1933. emigrirao je u Švajcarsku, a 1939. u SAD ("Čarobni breg", "Budenbrokovi", "Doktor Faustus", "Smrt u Veneciji").
1960 - SAD su lansirale prvi komunikacijski satelit "Eho I".
1970 - U okviru "nove istočne politike" nemački kancelar Vili Brant (Willy Brandt) potpisao je u Moskvi sporazum kojim su se Zapadna Nemačka i SSSR odrekle sile u međusobnim odnosima i priznale postojeću granicu između dve nemačke države.
1976 - Pripadnici libanske desnice, nakon jednomesečne opsade i žestokih borbi, osvojili su palestinski logor Tel-El Zatar.
1978 - Japan i Kina potpisali su u Pekingu sporazum o miru i prijateljstvu.
1982 - Umro je američki filmski i pozorišni glumac Henri Fonda (Henry). Igrao je u više od 80 filmova, a Oskar je dobio za ulogu u svom poslednjem filmu "Na zlatnom jezeru".
1984 - U Los Anđelesu su završene 23. Olimpijske igre na kojima je učestvovalo 140 zemalja. Reprezentacija SFR Jugoslavije osvojila je sedam zlatnih medalja, četiri srebrne i sedam bronzanih.
1985 - U avionskoj nesreći "Boinga 747" japanske kompanije "Jal" na planini Osutaka u blizini Tokija, preživelo je samo četvoro od 524 putnika i članova posade.
1992 - SAD, Kanada i Meksiko postigli su sporazum o stvaranju jedinstvene zone slobodne trgovine, čime je stvoren najveći svetski trgovinski blok.
2000 - U Barencovom moru je potonula ruska nuklearna podmornica Kursk, nakon dve eksplozije prouzrokovane kvarom. U ovoj nesreći poginulo je svih 118 članova posade.
2001 - Kralj Kambodže Norodom Sihanuk parafirao je zakon kojim je ustanovljen specijalni kambodžanski sud "međunarodnog karaktera" za suđenje bivšim vođama Crvenih Kmera za zločine protiv čovečnosti, koje su počinili tokom vladavine od 1975. do 1979.
2001 - Više od 11.000 stanovnika japanskog ostrva Okinava evakuisano je pre demontiranja američke bombe teške 36 kilograma, preostale iz II svetskog rata.
 
13. avgust 2022.

- 1521. - Španski konkistador Ernan Kortes je nakon tromesečne opsade zauzeo astečki grad Tenočtitlan i zarobio kralja Kvotemoka.
- 1532. - Vojvodstvo Bretanja je pripojeno Francuskoj.
- 1624. - Francuski kralj Luj XIII za premijera je postavio kardinala Rišeljea.
- 1792. - Francuski revolucionari su uhapsili članove kraljevske porodice tri dana po ukidanju monarhije i zbacivanja kralja Luja XVI.
- 1806. - Srpski ustanici su porazili osmanlijsku vojsku u bici na Mišaru.
- 1814. - Ujedinjeno Kraljevstvo i predstavnici Nizozemske republike su potpisali sporazum kojim su Holanđanima vraćene teritorije u posedu pre Napoleonovih ratova osim Rta dobre nade.
- 1814. - Rođen je švedski fizičar i spektroskopičar Anders Jonas Angstrem. Od 1861. je proučavao Sunčev spektar zaključivši da vodonik mora biti prisutan u Sunčevoj atmosferi.
- 1826. - Umro je Rene Laenk, francuski lekar, izumitelj stetoskopa (slušalica), koji je uveo novu metodu u fizikalnom pregledu bolesnika, indirektnu auskultaciju.
- 1863. - Umro je francuski slikar i predstavnik romantizma u francuskom slikarstvu Ežen Delakroa. Radio je portrete, istorijske kompozicije, predele i mrtve prirode. On se borio protiv sivila u slikarstvu neoklasicista.
- 1867. - Rođen je Džordž Bendžamin Laks, američki slikar, portretista i ilustrator. Bio je veliki poštovalac dela Franca Halsa i pod njegovim uticajem naslikao je veći broj radova sa urbanim motivima. Takođe je radio i kao ilustrator i animator. Njegovi najuspešniji i najpoznatiji radovi su Ulični govornici i Rvači. Umire od posledica povreda zadobijenih u tuči u noćnom baru.
- 1868. - U Peruu i Ekvadoru serija zemljotresa usmrtila je oko 25.000 ljudi.
- 1882. - Umro je Vuk Vrčević, srpski sakupljač narodnih umotvorina i diplomata. Njegovi originalni radovi, kao i sakupljene narodne umotvorine, objavljeni su u petnaestak posebnih knjiga.
- 1888. - Rođen je Džon Logi Berd, škotski pronalazač. Godine 1923. je izveo prvi prenos TV slike, a 1928. godine prvi prekookeanski TV prenos između Londona i Hortsdejla u SAD.
- 1898. - Američke snage su u Špansko-američkom ratu zauzele Manilu.
- 1898. - Karl Gustav Vit je otkrio 433 Eros , prvi otkriveni asteroid blizak Zemlji.
- 1899. - Rođen je engleski reditelj, producent i scenarista Alfred Hičkok. Najpoznatiji je po filmovima iz žanra trilera. U karijeri dugoj šest decenija režirao je preko 50 filmova i stekao status jednog od najpoznatijih i najcenjenijih filmskih reditelja svih vremena. Svojom originalnošću i vizionarstvom uticao je na velik broj filmskih reditelja, producenata i glumaca. Hičkokovi filmovi su prepuni elemenata strave i fantastike i "uvrnutog" humora. Film "Rebeka" je jedini njegov film koji je osvojio Oskara. Ostali poznati filmovi su Sumnja, Senka sumnje, Prozor u dvorište, Vrtoglavica, Sever-severozapad, Psiho, Ptice i dr.
- 1912. - Rođen je Salvador Edvard Lurija, italijanski mikrobiolog. Dobitnik je Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu za 1969. godinu, za istraživanja na nivou replikacionih mehanizama i genetičke strukture virusa.
- 1912. - Umro je francuski kompozitor Žil Masne. Najpoznatiji je po svojim operama, koje su bile veoma popularne krajem 19. i početkom 20. veka.
- 1914. - Francuska je u Prvo svetskom ratu objavila rat Austrougarskoj.
- 1914. - Putnički brod SS Baron Gauč udario je u morsku minu kod Rovinja zbog čega je brod potonuo za manje od sedam minuta usmrtivši 285 putnika među kojima je bilo mnogo žena i dece. To je do danas ostala najveća nesreća putničkog broda na Jadranskom moru.
- 1917. - Umro je Eduard Buhner , nemački hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1907. za istraživanja fermentacije.
- 1918. - Rođen je Frederik Sanger, britanski biohemičar. Sanger je jedini naučnik koji je dobio dve Nobelove nagrade za hemiju. Objasnio je konstitucionu strukturu molekula insulina, što mu je uz rad na istraživanju sekvenci proteina donelo Nobelovu nagradu za hemiju 1958. Za istraživanje strukture molekula DNK, nagrađen je još jednom Nobelovom nagradom 1980. godine.
- 1923. - Mustafa Kemal Ataturk postao je prvi predsednik Turske. Tokom vladavine, do smrti, 1938. i sproveo radikalne reforme u zemlji, približivši Tursku Evropi.
- 1926. - Rođen je kubanski komunistički revolucionar i državnik Fidel Kastro. Zbog uvedene diktature, Kastro je sa grupom istomišljenika 26. jula 1953. godine poveo revolucionarni pokret. Prvi potez je bio napad na kasarnu "Monkada", u Santijago de Kubi, sa oko 300 ljudi. Međutim taj napad je bio neuspešan, većina njegovih drugova je pobijena, a Kastro je zatvoren. U zatvoru je ostao sve do 1955. godine. Nakon puštanja iz zatvora, otputovao je u Meksiko gde je organizovao revolucionarni pokret nazvan "26. jul" zajedno sa svojim istomišljenicima među kojima je bio i Če Gevara. Njegova borba protiv diktatora Batiste je završena ulaskom trupa pobunjenika u Havanu 8. januara 1959. godine.
- 1946. - Umro je engleski književnik Herbert Džordž Vels. Najviše je bio poznat po svojim delima naučne fantastike kao što su Vremenska mašina, Rat svetova, Nevidljivi čovek i i dr. Plodan u mnogim žanrovima, napisao je na desetine romana, kratkih priča i dela društvenih komentara, istorije, satire, biografije i autobiografije. Vels se sada najbolje pamti po naučnofantastičnim romanima i često ga nazivaju "ocem naučne fantastike", zajedno sa Žilom Vernom. Najpoznatiji romani su mu: Vremeplov, Ostrvo doktora Moroa, Nevidljivi čovek, Rat svetova, Ljudi poput bogova i Obrisi budućnosti.
- 1961. - Vlasti Istočne Nemačke zatvorile su granicu između Istočnog i Zapadnog Berlina kod Brandenburške kapije i počele izgradnju 155 km dugačkog zida prema granici sa Zapadnom Nemačkom.
- 1964. - U Ujedinjenom Kraljevstvu izvršene su poslednje smrtne kazne vešanjem dva zatvorenika u Liverpulu i Mančesteru, osuđenih na smrt zbog ubistva.
- 1993. - Više od 120 ljudi poginulo je kada se je u Tajlandu srušio šestospratni hotel.
- 1998. - Švajcarske banke i jevrejske grupe postigli su sporazum kojim je predviđena suma od milijardu i 250 miliona dolara kompenzacije za žrtve holokausta u Drugom svetskom ratu.
- 2001. - Politički lideri Makedonaca i Albanaca u Ohridu su potpisali mirovni sporazum kojim su okončani višemesečni sukobi u Makedoniji.
- 2003. - Libija i porodice žrtava bombaškog napada na avion Pan Ama nad jezerom Lokerbi u Velikoj Britaniji, oko dvadeset godina ranije, postigli su dogovor o naknadi štete od 2,7 milijardi dolara. U eksploziji aviona stradalo je 270 osoba.
- 2003. - Nepoznate osobe su ubile dvoje srpske dece u selu Goraždevac dok su se kupali u reci Bistrici.
- 2008. - Ruska vojska je zauzela grad Gori tokom rata u Gruziji.
 
14. avgust 2022.

- 1248. - Otpočela je izgradnja katedrale u Kelnu.
- 1385. - Pobedom u bici kod Alžubarote, portugalske snage osujetile su invaziju kralja Kastilje Huana I, čime je osigurana nezavisnost Portugalije.
- 1457. - Gutenbergova štamparija u Majncu izdala je Majnciški psaltir, prvu štampanu knjigu u boji.
- 1777. - Rođen je Hans Kristijan Ersted, danski fizičar i hemičar. Godine 1820. je otkrio odnos između elektriciteta i magnetizma u vrlo jednostavnom eksperimentu. Godine 1825. je značajno doprineo hemiji, po prvi put proizvevši aluminijum.
- 1784. - Na ostrvu Kodijak pored Aljaske osnovana je prva ruska kolonija.
- 1816. - Ujedinjeno Kraljevstvo je formalno anektiralo arhipelag Tristan de Kunja.
- 1867. - U pokušaju da stvori veliki balkanski savez protiv Otomanskog carstva, knez Srbije Mihailo Obrenović sklopio je ugovor sa Grcima.
- 1867. - Rođen je Džon Golsvordi, engleski romanopisac i dramaturg, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1932. godine. U svojim delima kritikovao je britanski klasni sistem i materijalizam viših klasa. Još jedan čest motiv bile su nesrsćno udate žene. Najpoznatije delo mu je "Saga o Forsajtovima" i njeni nastavci "Moderna komedija" i "Kraj poglavlja". Dramu "Srebrna kutija" napisao je 1906. godine. Po njemu je u Beogradu nazvana Ulica Golsvordijeva.
- 1876. - Rođen je Aleksandar I Obrenović, kralj Srbije, poslednji iz dinastije Obrenović, koji je, zajedno sa svojom suprugom kraljicom Dragom Obrenović, ubijen u Majskom prevratu 1903. Kralj Aleksandar je bio sin kralja Milana i kraljice Natalije Obrenović. Došao je na vlast nakon abdikacije svog oca kralja Milana Obrenovića. Nezadovoljstvo Aleksandrovom vladavinom je vrhunac imalo u maju 1903. kada je grupa zaverenika predvođena Dragutinom Dimitrijevićem Apisom ubila kraljevski par i bacila kroz prozor u dvorište. Nakon smrti kralja Aleksandra, na tron Srbije je došla dinastija Karađorđević.
- 1878. - Austrougarska vojska je umarširala u Ljubinje, u sklopu aneksije Bosne i Hercegovine.
- 1893. - U Francuskoj su, prvi put u svetu, uvedene registarske tablice za motorna vozila.
- 1900. - Snage evropskih velesila, SAD i Japana, zauzele su Peking, čime je okončan Bokserski ustanak u Kini.
- 1920. - U Beogradu je potpisan ugovor o stvaranju "Male Atlante", vojno-odbrambenog saveza Čehoslovačke i Kraljeviné Srba, Hrvata i Slovenaca protiv restauracije Habzburgovaca i revizionističkih težnji Mađarske posle Prvog svetskog rata.
- 1924. - Rođen je Drago Malović, crnogorski i jugoslovenski filmski, pozorišni i televizijski glumac. Najpoznatiji je po ulozi Radosava u seriji Đekna još nije umrla, a ka' će ne znamo.
- 1930. - U sukobu s policijom nakon što je upao u zasedu poginuo je Josip Kolumbo, mašinobravsrski radnik i jedan od sedmorice sekretara SKOJ-a. Godine 1922. postao je član Saveza komunističke omladine Jugoslavije. Godinu dana kasnije zapošljava se u Železničkoj radionici u Nišu, u kojoj je izabran za sekretara SKOJ-a, a ubrzo i za člana Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju. Krajem 1927. godine stupa na dužnost političkog sekretara Centralnog komiteta SKOJ-a. Zajedno sa Perom Popovićem Agom, organizacionim sekretarom CK SKOJ-a, upao je u policijsku zasedu, 14. avgusta 1930. godine u parku Zelengaj u Zagrebu, i u sukobu s policijom poginuo. Sahranjen je u Grobnici narodnih heroja na Zagrebačkom groblju Mirogoj.
- 1933. - Rođen je Rihard Ernst, švajcarski fiziko-hemičar i dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1991. godine za doprinose razvoju multidimenzionalnih Furijeovih transformacija NMR spektroskopije.
- 1934. - U prvi nacistički koncentracioni logor Dahau, kod Minhena, stigli su prvi zatvorenici, protivnici režima Adolfa Hitlera.
- 1941. - Britanski premijer Vinston Čerčil i predsednik SAD Frenklin Ruzvelt potpisali su Atlantsku povelju, kojom su se založili za pravo svakog naroda da izabere vlast u svojoj zemlji i da se izjašnjava o teritorijalnim promenama.
- 1941. - Umro je Pol Sabatje, francuski hemičar, dobitnik Nobelove nagrade 1912. godine za rad na hidrogenizaciji organskih jedinjenja u prisustvu malih čestica metala kao katalizatorima. Napisao je poznatu knjigu "Kataliza u organskoj hemiji" 1913.
- 1945. - Japan je prihvatio savezničke zahteve za bezuslovnu kapitulaciju.
- 1947. - Formirana je država Pakistan, nastala po završetku britanske vladavine u regionu i podele indijskog potkontinenta na islamski Pakistan i Indiju naseljenu pretežno Hindusima.
- 1949. - U Zapadnoj Nemačkoj su održani prvi izbori posle Drugog svetskog rata. Konrad Adenauer je postao prvi kancelar Zapadne Nemačke.
- 1956. - Umro je Bertolt Breht, najznačajniji nemački pisac drama i pozorišni teteoretičar i pesnik 20. veka. Njegova dela se danas izvode širom Nemačke i sveta. Breht važi za osnivača epskog teatra. Najpoznatija dela su mu: Bal, Bubnjevi u noći, U džungli gradova, Čovek je čovek, Opera za tri groša, Lindbergov let, Izuzetak od pravila, Majka, Majka hrabrost i njena deca, Dobri čovek iz Sečuana i mnoga druga.
- 1958. - Umro je Frederik Žolio, francuski naučnik, poznat po veoma značajnim otkrićima iz oblasti nuklearnih nauka i kao suprug Irene Žolio-Kiri, ćerke Marije Kiri. Za otkriće veštačke radioaktivnosti i naučne radove iz ove oblasti on i njegova supruga Irena dobili su Nobelovu nagradu 1935. godine. Jedno od značajnih otkrića koje je učinio Frederik Žolio sa svojim suradnicima bio je dokaz fisije urana, kao i otkriće lančane reakcije fisije.
- 1969. - Vlada Velike Britanije odobrila je ulazak britanskih trupa u Severnu Irsku da bi sprečila eskalaciju sukoba između katolika i protestanata.
- 1970. - SFR Jugoslavija i Vatikan obnovili su pune diplomatske odnose posle 18-godišnjeg prekida.
- 1980. - Leh Valensa i njegove kolege u brodogradilištu u Gdanjsku započeli su štrajk, koji je vodio do osnivanja pokreta Solidarnost u Poljskoj.
- 1986. - U eksploziji automobila-bombe u istočnom delu Bejruta poginulo je 19, a ranjeno 90 ljudi.
- 1986. - U Pakistanu je izbila pobuna protiv vlasti predsednika Zije ul Haka. Nekoliko ljudi je ubijeno, a lider opozicije Benazir Buto je uhapšena.
- 1988. - Umro je Enco Ferari, italijanski vozač trkačkih automobila i konstruktor sportskih automobila, osnivač Skuderija Ferari gran pri trkačkog tima i proizvođača automobila marke Ferari.
- 1994. - Sudanske vlasti su predale francuskim agentima Karlosa Šakala, traženog za brojne terorističke napade u Evropi.
- 1996. - Južnoafrička Nacionalna partija, nosilac politike aparthejda u Južnoj Africi, u parlamentu je prešla u opozicijske klupe, posle 48 godina.
- 2000. - Ruska pravoslavna crkva proglasila je za svece poslednjeg ruskog cara Nikolaja II Romanova i članove njegove porodice, koji su ubijeni tokom Oktobarske revolucije, 1918. godine.
- 2000. - Savet bezbednosti UN doneo je rezoluciju o formiranju posebnog suda za zločine počinjene tokom građanskog rata u Sijera Leoneu.
- 2003. - Veliki ispad elektroenergetskog sistema se dogodio na severoistoku SAD i u kanadskoj pokrajini Ontario, ostavivši više od 50.000.000 ljudi bez električne energije.
- 2004. - Umro je Česlav Miloš, poljsko-američki pesnik, prozni književnik, esejista i prevodilac. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1980. godine. Najpoznatija dela su mu: Kompozicija, Putovanje, Poema o zaustavljenom vremenu, Tri zime, Spasenje, Zarobljeni um, svetlo dana, Dolina reke Ise, Car Zemlje, Himna o biseru i druga dela.
- 2006. - Ujedinjene nacije su sklopile primirje u Libanskom ratu između Hezbolaha i Izraela.
- 2013. - Egipatske službe bezbednosti su napale dva kampa pristalica zbačenog predsednika Muhameda Morsija u Kairu, što je dovelo na najmanje 683 mrtvih i i uvođenja vanrednog stanja.
 
Данас је понедјељак, 15. август 2022. године, 227. дан у години. До краја године има још 138 дана. На данашњи дан:


1057. године - Убијен је шкотски краљ Магбет, који је 17 година раније освојио престо убивши тадашњег шкотског краља Данкана. Магбетова владавина инспирисала је Вилијама Шекспира да напише једну од својих најпознатијих драма.
1534. годиине - Шпански монах Игнасио де Лојола (Игнацио, Лоyола) основао је у Паризу римокатолички језуитски ред, којег је папа Павле III признао шест година касније.
1688. године - Рођен је пруски краљ Фридрих Вилхелм, који је током владавине (1713-40) централизовао администрацију и формирао јаку и дисциплиновану војску, па се сматра утемељивачем пруског милитаризма.
1769. године - У Ајачију, на Корзици, рођен је француски војсковођа и цар Наполеон Бонапарта, чији су ратни успјеси омогућили политичку и економску превласт Француске над већим дијелом Европе. Након пораза код Ватерлоа 1815. прогнан је на острво Света Јелена у Атлантском океану где је умро 1821.
1771. године - Рођен је шкотски писац Волтер Скот, аутор историјских романа "Роб Рој", "Ајванхо", "Веверли". Скупљао је и народне пјесме и писао епове из историје Шкотске. Издао је у енглеском преводу и српску народну пјесму "Хасанагиница".
1834. године - Британски парламент усвојио је закон о колонизацији Јужне Аустралије.
1843. године - У Копенхагену је отворен чувени Тиволи парк.
1888. године - Рођен је енглески пуковник Томас Едвард Лоренс, археолог, истраживач, писац и ратник. Постао је познат као "Лоренс од Арабије", када је у Првом свјетском рату (1917-18) повео Арапе у рат против Турске.
1914. године - Проласком брода "Анкон" отворен је Панамски канал, прокоп дуг 81,6 километара, који у најужем дијелу средње Америке спаја Атлантски и Тихи океан. Канал је званично отворен тек у јулу 1920.
1916. године - У бици на Соми у Првом свјетском рату први пут је употребљен британски тенк познат као "Велики Били".
1918. године - САД су прекинуле дипломатске односе са Русијом, након успостављања бољшевичке власти.
1944. године - Искрцавањем савезничких трупа у јужној Француској у Другом свјетском рату почела је операција "Драгон", чиме је отворен други фронт након искрцавања савезника у Нормандији у јуну.
1945. године - Кореја је ослобођена од јапанске колонијалне власти након капитулације Јапана у Другом свјетском рату. Полуострво је затим подијељено на комунистички сјевер и капиталистички југ.
1947. године - Ступио је на снагу акт о независности Британске Индије којим су, послије 180 година колонијалне владавине Велике Британије, формиране Индијска Унија и Пакистан.
1948. године - Јужна Кореја је постала независна држава под називом Република Кореја, а за предсједника је изабран Сингман Ри.
1950. године - У земљотресу у сјевероисточној индијској држави Асам погинуло је више од хиљаду људи.
1960. године - Проглашена је независност афричке државе Конго-Бразавил, који је од 1886. био француска колонија под називом Средњи Конго.
1962. године - Пробијен је друмски тунел испод Мон Блана, којим је француски град Шамони повезан са италијанском долином Аосте.
1965. гдоине - Концерт Битлса у Њујорку окупио је 55.600 људи, чиме је постављен свјетски рекорд у броју посетилаца и заради на поп концерту.
1971. године - Бахреин је стекао независност након 150 година британске колонијалне власти.
1975. године - У војном пучу је убијен предсједник Бангладеша шеик Муџибур Рахман, први премијер након стицања независности у јануару 1972.
1990. године - Предсједник Михаил Сергејевич Горбачов вратио је совјетско држављанство Александру Солжењицину, добитнику Нобелове награде за књижевност, који је 1974. под притиском власти принуђен да емигрира на Запад.
1994. године - У Судану је ухапшен и изручен Француској један од најпознатијих свјетских терориста Иљич Рамирес.
 
Prijavite se ili registrujte da biste poslali poruku.

Slične teme

tab503
"Nešto se razmišljam"
Odgovora
18
Pregleda
384
Ortak2
O
Plavooki Treptač
U kojoj zemlji u svetu se ljudi najviše zadržavaju na internetu?
Odgovora
7
Pregleda
235
Enigma
Enigma
O
Pripremite se za reprizu!
2
Odgovora
30
Pregleda
524
Ortak2
O

Back
Top