Zanimljivo o Beogradu

  • Začetnik teme Začetnik teme Nina
  • Datum pokretanja Datum pokretanja
Hrastove kocke bile su neobičan deo gradskog ambijenta.Početkom 20. veka današnji Trg republike, kao i početak Knez Mihailove ulice, bio popločan drvenim kockama.Hroničari starog Beograda kažu da je tada centralni deo grada bio "pod parketom", da su drvene kocke ublažavale zvuk ondašnjih zaprega i tramvaja, a da je ovakva dekoracija centralnih delova grada bila prava retkost i u evropskim okvirima.

4V6w5LJ.jpg
 
Beograd na svojoj teritoriji ima čak desetak jezera. Istina, nisu velika, ali se prema geografskoj stručnoj terminologiji tako tretiraju. Jedno od njih je Pariguz,
U Rakovici, u naselju Resnik, nalazi se Pariguz, beogradsko jezero najbliže centru grada, ako izostavimo Adu Ciganliju. Jezero je nastalo izgradnjom brane krajem 80-ih godina 20. veka kako bi se lakše kontrolisale prolećne poplave.

Dužina jezera je oko 700 m, široko je 120, dok je dubina na nekim mestima i 15 metara. Okruženo je naseljima Resnik, Pinosava i Ripanj. Pored jezera se nalazi listopadna šuma, a sa brane se pruža pogled ka Avalskom toranju koji je udaljen svega 6 km vazdušnom linijom.

Postoji priča vezano za ime ovog danas jezera a pre je bio termalni izvor sa lekovitim blatom..Pred početak Prvog srpskog ustanka, na samom početku 19. veka Srbi napravili zasedu jednoj turskoj jedinici . Turci, a posebno oni lojalni dahijama, bili su na veoma zlu glasu i među narodnom su rađali strah, ali i bes. Predanje kaže da je jednu takvu grupu sačekala grupa ustanika, da su ih poterali u beg, a da nisu prestali da pucaju za njima ni kad su ovi okrenuli leđa.

Tako su nesrećne haračlije dobile salve sačme u zadnjicu.Potom su se Srbi primirili, a zbog prijatnog delovanja termalnog izvora na ovom mestu, nesrećni stradalnici su dolazili ovde da "vidaju rane", nadajući se da će topla voda pomoći izlečenju.Tako je jezero i dobilo ime Pariguz

pariguz.jpg
 
Liman je turska reč koja označava pristanište, a ono se nalazilo baš na mestu stubova koji danas nose Brankov most .
Ostalo je zabeleženo da se tu nalazila i Liman džamija. U doba Osmanlija ovo je bilo neobično važno trgovačko mesto u gradu.
 
Nekoliko čardaka krasilo je stari Beograd u doba austrijske okupacije od 1717. do 1739. godine.To su bile osmatračnice, koje su naši stanovnici
prozvali "čardacima". Nalazili su se na svim važnijim saobraćajnicama koje su bile, otprilike, na prostoru današnje Ulice kneza Miloša.
 
Brdo Smutekovac. je uzvišenje koje se nalazi iza današnje pivare BIP. Čeh, po prezimenu Smutek,
kupio je ovaj plac kako bi napravio pivaru, i Beograđani, večito skloni nadevanju nadimaka, brže-bolje ovaj deo prozovu Smutekovac
 
Već u prvih desetak godina posle Prvog svetskog rata, Beograd se mnogo promenio. Mnoge ulice su dobile nov izgled, a neke su proširene. Umesto starih kuća su dizane nove višespratnice i palate. Na mestima dojučerašnjih njiva i ledina su stvarani novi delovi grada.

Beograd je odjednom postao preplavljen stanovništvom i svi su želeli deo njegovog zemljišta. To je skoro bilo nemoguće, s obzirom na to da je grad bio u rukama najbogatijih, koji su činili 10 odsto stanovništva. Atraktivni objekti van užeg centra grada privlačili su elitu da gradi i naseljava se u blizini.
Tako su u okolini Belog dvora počele da niču elitne vile koje i danas krase taj deo grada. Ostatak Beograda takođe se širio delovanjem imućnih. Oni su delili svoje ogromne zemljišne posede na mnoštvo manjih parcela, koje su rentirali i prodavali srednjoj i nižoj klasi.
 
Tokom 1923. je napravljen novi Generalni urbanistički plan. Tada je prvi put u beogradskoj istoriji iznet plan da se grad proširi na levu obalu Save, Veliko ratno ostrvo i na Adu Ciganliju, koja bi bila pretvorena u sportsko-rekreativnu zonu. Već tada je prostor na kome bi kasnije nastao Novi Beograd smatrano za prostor za novi grad budućnosti.
 
Zgrada SANU-a je završena između dva svetska rata. Centar grada izgledao je evropski. Na to je najviše uticalo podizanje niza zgrada javne namene, kao što su fakulteti oko Kapetan Mišinog zdanja, Kolarčevog narodnog univerziteta, zgrada SANU, Univerzitetske biblioteke, kompleksa univerzitetskih klinika, Beogradskog sajma, Glavne pošte i niza drugih zgrada. Grad se širi i u pravcu Dedinja i Topčidera. Na prostorima na kojima su nekad bili vinogradi, sada su nicala elitna naselja sa luksuznim vilama.
 
Knez Mihajlova ulica je od krivudavog, sokaka u međuratnom periodu postala trgovački centar grada.
Ta ulica je postala ulica puna luksuznih radnji i uređena glavna ulica.
Simbol modernog Beograda postaju i Terazije, preko koga je sad sproveden tramvajski saobraćaj.
 
Podignut je most viteškog kralja Aleksandra, ponikao je Beogradski sajam, otvoren je Zoološki vrt,
završeno je zdanje Doma naroda, nicale su palate na Terazijama, uređivana je Beogradska tvrđava.
 
Od 10. januara 1935. do 13. septembra 1939. godine, u vreme procvata Beograda, gradonačelnik srpske prestonice je bio Vlada Ilić srpski industrijalac, predsednik beogradske Industrijske komore i Centralne industrijske korporacije Jugoslavije.Stvorio je poslovnu imperiju, koja je imala u svom posedu 17 fabrika većinom iz tekstilne branše (štofare), Električno preduzeće Srbija i brojne nekretnine. Kao i ostali što su došli na vlast u vreme komunističkog režima, , posle rata je pao u nemilost pa je osuđen za saradnju sa okupatorom, jer su njegove fabrike radile tokom okupacije, a imovina mu je konfiskovana.
 
Beogradski univerzitet je 1936. godine dobio 40 uniformisanih stražara koji su bili zaduženi da održavaju red.
Zainteresovani za ovaj posao su uglavnom bili podoficiri, koju su dobro poznavali taj posao.
Uniforme koje su nosili stražari su bile tamnozelene boje. Čuvari nisu imali opasače, ali su revolvere nosili u zadnjem džepu pantalona.
 
Liman.
Ova turska reč označava pristanište, a ovo naše nalazilo se baš na mestu stubova koji danas nose Brankov most .
Ostalo je zabeleženo da se tu nalazila i Liman džamija. U doba Osmanlija ovo je bilo neobično važno trgovačko mesto u gradu.
 
Nekoliko čardaka je krasilo stari Beograd u doba austrijske okupacije od 1717. do 1739. godine.
To su bile osmatračnice, koje su naši stanovnici prozvali "čardacima". Nalazili su se na svim
važnijim saobraćajnicama koje su bile, otprilike, na prostoru današnje Ulice kneza Miloša.
 
Saobracajni znakovi

Poznavanje međunarodnih saobraćajnih znakova bilo je neobično važno, jer su bili primenjivani u posleratnoj Jugoslaviji. Začudo, do danas su mnogi ostali nepromenjeni, ali su njihovi nazivi, ili vizuelni izgled danas drugačiji.
Tako izdvajamo znak koji obeležava "zabranjeno prestizavanje", onaj drugi koji govori kako je "zabranjeno trubljenje", kao i onaj koji označava zabranu zaustavljanja.
UqWBXB5.jpg
 
Čeze i mleko

Osnovna uloga sela oko Beograda nekada je bila, pored ostalog, da snabdevaju građane mlekom i mlečnim proizvodima,
Seljaci su robu uglavnom do varoši dovozili čezama. Tako su više od milošte zvali zapregu u koju je upregnut jedan konj koji vuče dvokolice.

Od 1964. godine gradske vlasti uvode zabranu ulaska zapregama na gradske saobraćajnice. Istina, razvoj saobraćaja je iziskivao mnogo urednija pravila i logično je bilo da se vozila sa konjskom vučom povuku sa ulica. Tako seljaci iz okoline grada gube ulogu snabdevača, koju od tada pretežno preuzimaju prodavnice i samoposluge.

Na taj način se izgubio deo beoradskog "ruralnog šmeka" i seljaka sa šajkačama ili žena zabrađenim maramama koji bi obavljali "ulogu glavnog gradskog snabdevača.
 
Još u doba kada su na Paliluli bili najvažniji beogradski voćnjaci i povrtnjaci, postojala su pravila šta se smatra krađom, a šta ne.
Ako putnik prolaznik ubere voćku sa grane i odmah je pojede to nije bila krađa.
Međutim, ako je ubere i stavi u džep, ne bi li je poneo sa sobom, onda jeste
 
Ignjat Bajloni je rođen je u mestu Litomišlu u Češkoj, u to vreme Habzburškoj monarhiji, gde je izučio kožarski zanat i radio zajedno sa bratom. U potrazi za boljim životom odlučio je da se odseli u Ameriku, ali ga sestra i zet Antonjin NJemec (češ. Antonín Němec) koji su već bili u Srbiji, nagovaraju da se sa porodicom doseli kod njih.

Nakon dolaska u Srbiju 1855. godine nastanjuje se negde na Topčiderskom brdu da radi svoj kožarski zanat uz nešto povrtarstva. NJegov najstariji sin Jakov izučio je bačvarski zanat u jednoj bečkoj pivari, a u Beogradu je radio kod bačvara Kincela. Drugi po rođenju sin, Anton izučio je mlinarski zanat kod svog ujaka NJemeca, koji je držao u zakup državnu vodenicu u Bratincu na Mlavi. Treći sin, Venčeslav, zvani Vasa, ostao je uz oca, dok se najmlađi Jovan školovao na Vojnoj akademiji.

U periodu 1858 - 1878. Bajlonijevi su držali gostionicu na Hajduk Veljkovom vencu. Ovu zgradu na Tobdžijskoj pijaci kupio je Antonjin NJemec od izvesnog Milosava Pazarca, dovršio je i dao Ignjatu na upravljanje.

Godine 1869. Bajloni kupuje zapuštenu državnu vodenicu na Mlavi u Malom Crniću, koju kasnije dobija na upravu njegov sin Anton, a koji je posle zanata kod ujaka bio na praksi po mlinovima u inostranstvu. Bajloni je kupio i 30 hektara zemlje na kojoj se bavio poljoprivredom (uzgajao je goveda i svinje i potom ih prodavao u Budimpešti).

Otkupio je i malu ručnu pivaru, na čijem je mestu kasnije sagrađena velika pivara opremljena najmodernijom opremom poznatih svetskih fabrika, koja je među prvima koristila električnu energiju Beogradske električne centrale a već 1900. na svetskoj izložbi u Parizu osvojila je značajne nagrade za svoje proizvode. Godine 1870. počinje izgradnja parnog mlina koji je završen i pušten u rad dve godine kasnije pod imenom Ignjat Bajloni i sinovi (premda su vlasnici bili samo sinovi, jer je Ignjat Bajloni u međuvremenu umro). Porodična grobnica Bajloni se nalazi na Novom groblju u Beogradu.

Bajloni je značajno doprineo napretku Beograda. Bajlonijeva pijaca u Beogradu jedino je mesto koje podseća na ime ove beogradske porodice Bajloni. Koliko god da je ova porodica bila naširoko poznata, najstarija ćerka Gordana živela je izolovano u jednom zamku u Lisabonu.

Iako je ostvarila zapaženu poslovnu karijeru, a bila je i kolekcionar vrednih umetničkih predmeta malo se zna o njenom životu. Bila je obrazovana, lepa, bogata i drugačija, a nikada nije želela da govori o prošlom životu svoje porodice. NJen otac Iganjat Bajloni bio je na čelu ove trgovačke porodice, a sva imanja oduzeta su im nakon početka rata 1941. godine. Tada je ova porodica otišla iz zemlje i nikada se nije vratila.
 
Jedna od retkih fotografija mlade Gordane Bajloni, iz kolekcije Miloša Jurišića, zabeležena je u bašti Bajlonijeve vile u Kneza Miloša na kojoj je pozirala sa svojim psom.
qHIcVbm.jpg
 
Nina:
Saobracajni znakovi

Poznavanje međunarodnih saobraćajnih znakova bilo je neobično važno, jer su bili primenjivani u posleratnoj Jugoslaviji. Začudo, do danas su mnogi ostali nepromenjeni, ali su njihovi nazivi, ili vizuelni izgled danas drugačiji.
Tako izdvajamo znak koji obeležava "zabranjeno prestizavanje", onaj drugi koji govori kako je "zabranjeno trubljenje", kao i onaj koji označava zabranu zaustavljanja.
Pogledajte prilog 1800222
Kliknite za proširenje...
Знак забране трубљења још увек стоји у Краљице Наталије, код породилишта.
 
Prijavite se ili registrujte da biste poslali poruku.

Slične teme

Обилић
Divan dan u Beogradu
Odgovora
8
Pregleda
361
Обилић
Обилић
Belgradeboy
Novo naselje u Beogradu
Odgovora
1
Pregleda
247
Platin
Platin
MORNAR SA PUČINE
Najbolje naselje za život u Beogradu.
5 6 7
Odgovora
171
Pregleda
2.524
mario80
mario80

Back
Top