Нишки1987
Početnik
- Poruka
- 31
Za rad komiteta u Nišu(misli se na Niški komitet), i uopšte, na teritoriji niškog mutesarifluka, posebno je bila značajna njegova aktivnost na suzbijanju asimilatorske politike Egzarhije i Bugarskog narodnog odbora iz Carigrada, kome je na čelu stajao Dragan Cankov, kao najagilniji za rad na niškom području. Posle stvaranja Egzarhije, zbog njenih napadnih bugarizatorskih tendencija da se suzbije nacionalni osećaj i srpske narodske običajne ustanove, Nišlije-slično Piroćancima u Nišavskoj eparhiji-nisu hteli ni da čuju za bugarsku liturgiju u crkvama, a naročito za bugarsku nastavu u školama, premda su se 1869, odnosno 1870.godine listom izjasnili protivu jurisdikcije fanariotskih arhijereja u ovim eparhijama.
Koliko su Nišlije, a sa njima i seljaci Ponišavlja, držali do svojih istorijskih tradicija i do svog nacionalnog srpskog osećanja i posle osnivanja Egzarhije, videlo se po tome što i sam niški egzarhijski episkop "deda" Viktor(rodom iz Kalofera u Bugarskoj), nije hteo na silu da ide protiv svojih parohijana. Sve do kraja turske vlasti u niškom sandžaku nije postojala nijedna bugarska osnovna škola, a , s druge strane, pod pretnjom Nišlija da će ponovi prići Vaseljenskoj patrijaršiji, episkop Viktor je odustao od uvođenja bogosluženja na bugarskom jeziku po crkvama svoje eparhije.
Uz Koleta Rašića, Mihaila Božidarca i Todora Stankovića u odbijanju bugarizatorskih težnji da crkveno-školsku opštinu uzmu egzarhisti iz Bugarske posebno se isticao i niški sveštenik Petar Ikonomović, član medžlisa Mihajlo Adamušević i učitelji Atanasije Petrović, Todor Milovanović i Milan Novičić. U ovome su oni imali punu podršku svih gradskih esnafa,a po selima svih seoskih kmetova, seoskih domaćina i sveštenika.
Na čelu te borbe protiv pokušaja prodora Egzarhije u ustanove srpske nacionalne kulture i narodnog običajnog života stajao je Niški komitet, čiji je uticaj bio jak uopšte u vođenju narodnih poslova, i koji je uživao podršku sveg srpskog stanovništva u niškom mutesarifluku. Zbog svih ovih okolnosti, na njegovoj teritoriji sve do kraja turske uprave, postojanje srpske narodne političke organizacije, nije moglo biti dovedeno u pitanje. To se najbolje videlo pošto je započeo rat 1876.godine, kada su mnoga pogranična sela pristupila srpskoj vojsci, a još više u Drugom srpsko-turskom ratu 1877/78.godine. Koliko je ova srpska narodna organizacija bila uhvatila korena, moglo se suditi po tome pošto Turci nisu mogli uhvatiti ni jednog njenog člana, ni uhvatiti bilo šta iz tajne prepiske njenih vođa sa srpskim vlastima u Kneževini.
Knjiga ISTORIJA NIŠA, I DEO, STRANA 300
Koliko su Nišlije, a sa njima i seljaci Ponišavlja, držali do svojih istorijskih tradicija i do svog nacionalnog srpskog osećanja i posle osnivanja Egzarhije, videlo se po tome što i sam niški egzarhijski episkop "deda" Viktor(rodom iz Kalofera u Bugarskoj), nije hteo na silu da ide protiv svojih parohijana. Sve do kraja turske vlasti u niškom sandžaku nije postojala nijedna bugarska osnovna škola, a , s druge strane, pod pretnjom Nišlija da će ponovi prići Vaseljenskoj patrijaršiji, episkop Viktor je odustao od uvođenja bogosluženja na bugarskom jeziku po crkvama svoje eparhije.
Uz Koleta Rašića, Mihaila Božidarca i Todora Stankovića u odbijanju bugarizatorskih težnji da crkveno-školsku opštinu uzmu egzarhisti iz Bugarske posebno se isticao i niški sveštenik Petar Ikonomović, član medžlisa Mihajlo Adamušević i učitelji Atanasije Petrović, Todor Milovanović i Milan Novičić. U ovome su oni imali punu podršku svih gradskih esnafa,a po selima svih seoskih kmetova, seoskih domaćina i sveštenika.
Na čelu te borbe protiv pokušaja prodora Egzarhije u ustanove srpske nacionalne kulture i narodnog običajnog života stajao je Niški komitet, čiji je uticaj bio jak uopšte u vođenju narodnih poslova, i koji je uživao podršku sveg srpskog stanovništva u niškom mutesarifluku. Zbog svih ovih okolnosti, na njegovoj teritoriji sve do kraja turske uprave, postojanje srpske narodne političke organizacije, nije moglo biti dovedeno u pitanje. To se najbolje videlo pošto je započeo rat 1876.godine, kada su mnoga pogranična sela pristupila srpskoj vojsci, a još više u Drugom srpsko-turskom ratu 1877/78.godine. Koliko je ova srpska narodna organizacija bila uhvatila korena, moglo se suditi po tome pošto Turci nisu mogli uhvatiti ni jednog njenog člana, ni uhvatiti bilo šta iz tajne prepiske njenih vođa sa srpskim vlastima u Kneževini.
Knjiga ISTORIJA NIŠA, I DEO, STRANA 300
Poslednja izmena:
"Serbskie zemli Arhidonskija Eparhi Krachevskogo goroda Serbjanin Dmitrei Petrov".)
