- Poruka
- 13.833
Bašagić je izvorno znao osmanski i na njemu je i pisao. Uspoređivati njezino i njegovo znanje osmanskoga turskoga je smiješno.
-
- Popularno:
- Da li je Mata Hari bila nemačka ili čak...
- Knez Mihailo – vešt jahač na dobrom...
- Cene su se vratile, mere su propale
- Vučić: Imamo snimke, Miša Bačulov...
- Anksioznost - Ergofobija- Socijalna...
- Težak udarac: SAD uvode carine Italiji...
- "САД И НАТО СУ УБИЛИ МИЛОШЕВИЋА"...
- Netjanahu je dosao kraj?
- Psihološki test ličnosti
- 🐷 svinjska mast , da li je koristite ?
Srpsko ime u Dubrovniku
- Začetnik teme Pumpaj Dinstanović
- Datum pokretanja
Bašagić je izvorno znao osmanski i na njemu je i pisao. Uspoređivati njezino i njegovo znanje osmanskoga turskoga je smiješno.
Pravi Vlah
Iskusan
- Poruka
- 5.024
Evo pitanje za ma koga hoce da odgovori: da li je etnogeneza Juznih Slovena (Srba, Hrvata, Bugara, itd) zavrsena?
- Poruka
- 13.833
Glede pak Mrkaljeve naporne podvižničke ustrajnosti da jednu Gajevu rečenicu uporno pogrješno tumači, ponovit ću valjda posljednji put: Gaj nije rekao
da je njegov ilirski zapravo narodni jezik srpskoga naroda, nego da su jezik njegovih Iliraca i srpski jezik, postojeći u to doba, jedno te isto, a što bijaše
i prevladavajućim stajalištem većine hrv. djelatnika. To je zdravorazumski unitarizam 19. st. i posve istoznačno poznatu iskazu Antuna Mažuranića iz "Ilirske čitanke", 1856., u kom se
srpski na koncu proglašuje za isto što i hrvatski ilirski.
da je njegov ilirski zapravo narodni jezik srpskoga naroda, nego da su jezik njegovih Iliraca i srpski jezik, postojeći u to doba, jedno te isto, a što bijaše
i prevladavajućim stajalištem većine hrv. djelatnika. To je zdravorazumski unitarizam 19. st. i posve istoznačno poznatu iskazu Antuna Mažuranića iz "Ilirske čitanke", 1856., u kom se
srpski na koncu proglašuje za isto što i hrvatski ilirski.
- Poruka
- 13.833
Pravi Vlah
Iskusan
- Poruka
- 5.024
Dobro, hvala, a da li je ljudska evolucija prestala?
- Poruka
- 13.833
Na nekoj razini jest. Ljudi sad i oni pred 3000 godina isti su, što se vidi npr. po njihovim djelima (nije veće intelektualno dostihnuće bilo kog matematičara u zasnjih 300 godina od
Arhimeda(200 pr.n.e.) ili filozofa u usporedbi s Platonom).
U prosjeku, zbog bolje prehrane, ljudi su viši- sada je prosjek visine muškaraca oko 5 cm viši nego pred 300 godina, što se vidi iz mjerenja za vojsku u bivšohj Prusiji. No to nije evolutivno ništa.
Ono što se može očekivati je ljudska uloga u promjeni homo sapiensa preko nanotehnologije, što bi, kao u sci fi, dovelo do "polu-kiborgizacije" ljudi na mehaničkom planu (zglobovi, kralježnica, a i dijelovi mekog tkiva). No teško da se može očekivati nešto na polju mozga prije sljedećih bar 100 ili više godina.
Viden
Primećen član
- Poruka
- 765
Tokom srednjeg veka nema ni pomena Hrvata čak ni ispod Krbave odakle će im ime poteći..Ovo je karta iz 19 veka, francuskog autora, a odnosi se na granice Srbije u 14.veku (nema ni Bugara, by the way)
Опис карте : Сербско царство 1358. године (ориг. Carte de la Péninsule Hellénique en 1358 à la mort d'Étienne Doushan, Empereur des Serbes)
Време израде карте: 1854
Извор : Atlas général de géographie physique, politique, historique
Аутор : Француз Louis Étienne Dussieux (1815-1894)
Издавач : Librairie de Jacques Lecoffre et Cie.
Место штампања : Paris
Година издања : 1857
Језик : француски
Опис карте : Сербско царство 1358. године (ориг. Carte de la Péninsule Hellénique en 1358 à la mort d'Étienne Doushan, Empereur des Serbes)
Време израде карте: 1854
Извор : Atlas général de géographie physique, politique, historique
Аутор : Француз Louis Étienne Dussieux (1815-1894)
Издавач : Librairie de Jacques Lecoffre et Cie.
Место штампања : Paris
Година издања : 1857
Језик : француски
- Poruka
- 13.833
Tokom srednjeg veka nema ni pomena Hrvata čak ni ispod Krbave odakle će im ime poteći..Ovo je karta iz 19 veka, francuskog autora, a odnosi se na granice Srbije u 14.veku (nema ni Bugara, by the way)
Опис карте : Сербско царство 1358. године (ориг. Carte de la Péninsule Hellénique en 1358 à la mort d'Étienne Doushan, Empereur des Serbes)
Време израде карте: 1854
Извор : Atlas général de géographie physique, politique, historique
Аутор : Француз Louis Étienne Dussieux (1815-1894)
Издавач : Librairie de Jacques Lecoffre et Cie.
Место штампања : Paris
Година издања : 1857
Језик : француски
I tako Dule zavladao celokupnom Srbijom, Grčkom, Hrvatskom, Bosnom...
Mašala.
A da ne beše ipak sličnije ovom: http://forum.krstarica.com/showthread.php/467682-Osvajanja-Nemanjića/page5
Poslednja izmena:
Pumpaj Dinstanović
Zaslužan član
- Poruka
- 104.947
Suprotno što je Urvan napisao, i nije. Etnogenezu pogrešno percipiramo, to je zapravo neprekinuti proces...
A što o evoluciji ljudskog intelekta govori Nikola Tesla?
- - - - - - - - - -
Ma mislim koji je kontekst...
P. S: Ne bih rekao da postoji jezičko u predmoderno vrijeme, odnosno da se može razlikovati od "političkoga": Nije bilo opšte standardizacije jezika niti razvijene nauke današnjice...
- Poruka
- 13.833
Malo morgen. Kad je narod definiran, gotova priča do daljnjega. Može ga mijenjati jedino fenotip
(rasno miješanje), asimilacija kulture i sl. Temeljno, u moderno doba, može ga mijenjati tehnologija. Ostalo je isto.
Homo sapiens je isti u zadnjih 10000 godina, sudeći po kapacitetima.
Tesla je bio vrlo darovita osoba, no ne može se usporediti s, recimo, Gaussom ili Eulerom, a kod starih s
Pitagorom ili Euklidom, a kamoli Arhimedom.
Intelektualno, djelima Pitagore, Aristotela, Platona, Arhimeda ili Eshila ima ravnih, ali teško da ima većih.
Ne vidi se tu nikakva evolucija intelekta.
Pravi Vlah
Iskusan
- Poruka
- 5.024
Dakle postoji mogucnost da ce u stotinu godina polu-kiborgi Hrvati i polu-kiborgi Srbi prevazici nacionalizam?
Pa to se upravo događa kroz cijelu povijest svih naroda.
Pumpaj Dinstanović
Zaslužan član
- Poruka
- 104.947
Pa na narod ni ne utiče fenotip...govorimo o društvenim konstruktima...
Što uopšte znači "narod definiran"?
Eh sada...kojom si metodom došao do poređenja Tesle i ostalih?
- Poruka
- 13.833
Kroasanije
Iskusan
- Poruka
- 5.188
Tokom srednjeg veka nema ni pomena Hrvata čak ni ispod Krbave odakle će im ime poteći..Ovo je karta iz 19 veka, francuskog autora, a odnosi se na granice Srbije u 14.veku (nema ni Bugara, by the way)
Опис карте : Сербско царство 1358. године (ориг. Carte de la Péninsule Hellénique en 1358 à la mort d'Étienne Doushan, Empereur des Serbes)
Време израде карте: 1854
Извор : Atlas général de géographie physique, politique, historique
Аутор : Француз Louis Étienne Dussieux (1815-1894)
Издавач : Librairie de Jacques Lecoffre et Cie.
Место штампања : Paris
Година издања : 1857
Језик : француски
S obzirom da je tocno u to vrijeme ugarsko-hrvatskim,ceskim(dijelom) i poljskim kraljevstvom vladao tada najmocniji vladar Europe Luj I.Anzuvinac,znan i kao Ljudevit Veliki,Lajos Nagy ili Ludvit Velky ova karta izaziva nista drugo nego
Inace,1358.sklopljen je zadarski mir
- Poruka
- 13.833
Ovdje nije loše spomenuti jednu čudnu odliku srpske književnojezične tradicije - nacionacionalnokulturnu pamfletistiku.
O čem se tu zapravo radi ?
Odgovor je jednostavan: o politici i nacionalnoj ideologiji, te o književnom (uvjetno rečeno) žanru ili profilu literature koji je odigrao golemu ulogu u europskoj ili, šire, zapadnoj povijesti, politici i kulturi -političkoj književnosti ili polemičkome spisateljstvu, sada često označavanome kao “publicistika”, iako se radi o znatno široj pojavi, pokrivajućoj tradicionalne discipline poput političke povjesnice, demografije, povijesti kulture, jezika, književnosti i pismenosti te još nekih područja. Osvrnut ću se ukratko na tri izmjere toga fenomena: općezapadni, hrvatski i jezičnonacionalni, sa žarištem na “srpskome Dubrovniku”.
Polemika je u zapadnoj kulturi bilo otkad zapad postoji, dakle od Atene i Rima kao simboličnih izvora. Zapad se svađao oko svega i svačega: bogova i estetike, politike i metafizike, društvenih pitanja i ustroja tvari. Tako bijaše to još od Pitagore i Platona nadalje. Radilo se, napose tijekom pojave kršćanstva i ideoloških borbi nastajuće trijumfalne zapadne religije, o nametanju diskurza i borbi za vlastitu inačicu kršćanskoga svjetonazora: zoran su pokazatelj Pavlove poslanice ili “De Civitate Dei” Sv. Augustina. Kasnije, u doba protestantske reformacije, Gutenbergov je izum poslužio intenziviranju vjersko-ideoloških sukoba: legendarne “Epistolae obscurorum virorum”, 1515.-1519. predhodnica su reformacije; “Actes and Monuments”, ili martirološki, emocijama nabijen kompendij “Book of Martyrs” Johna Foxea, 1563., odigrao je jednu od bitnih uloga u slomu katolicizma i pobjedi reformacije u Engleskoj. Taj je vid spisateljstva ostao popularan posebice u anglojezičnim zemljama (Swift, Paine, Orwell,..), a snažno se nametnuo i drugdje, primjerice u Rusiji: “Pismo Gogolju” Visariona Bjelinskoga ili Lenjinov pamflet “Što da se radi ?” oblikovali su sudbinu te zemlje u mjeri koju je nemoguće precijeniti.
U hrvatskome surječju prava politička ili ideologizirana književnost počinje, vjerojatno, s Vinkom Pribojevićem kao prvim artikuliranim i afirmiranim promicateljem ilirskoga ideologema, nastavlja se knjigama i kraćim tekstovima Pavla Rittera Vitezovića u 18. st., no svoju punu afirmaciju doseže tekar u 19. stoljeću, tom “vieku narodnosti”. Cilj je toga spisateljstva jasan: oblikovanje, promičba i borba hrvatske nacionalne ideologije u srazu s protivnima: madžarskom, austrijsko-pangermanskom, srpskom, talijansko-iredentističkom. Politička književnost koja se nerijetko, no ne uvijek, preklapa s publicistikom, našla je svoje hrvatske bardove u Ivanu Mažuraniću, Anti Starčeviću, Eugenu Kvaterniku, Franu Supilu, Vjekoslavu Klaiću, Stjepanu Radiću...te kasnije A.G. Matošu, Ivi Pilaru, Miroslavu Krleži, Milanu Šufflayju, Vinku Kriškoviću i drugima. Kontroverzna su područja njezino polje, a u našem, hrvatskom slučaju, to su povijest, politika, gospodarstvo, kultura, jezik, književnost, umjetnost te često prijeklop više disciplina. Koga zanima bar dio toga opusa, može ga naći ukoričenoga u 10 debelih svezaka koje je uredio Ivan Krtalić, pod naslovom “Polemike u hrvatskoj književnosti”, 1982.
A kakve to veze ima s Dubrovnikom ? Zar to nije područje interesa povjesničara, teoretičara književnosti, kulturologa, demografa i ostalih stručnjaka koji bi trebali racionalno, sine ira et studio, razglobiti gdje je što i staviti u stručnim i znanstvenim djelima tobože kontroverzne teme ad acta ? Zašto da se netko svađa ? Oko čeg ? I s kim ? Zar nisu te i slične polemike znak zapravo nezrelosti koju bi “prava” znanost trebala prevladati i ostaviti iza sebe, nešto kao pubertet u području nacionalne kulture ?
Naivnost takvoga pristupa previđa bar četiri činjenice: a) humanističke znanosti nisu egzaktne i po svomu habitusu ostavljaju dovoljno manevarskoga prostora za manipulaciju podatcima i interpretaciju tih podataka, napose u okružju tomu sklonom, b) dominantni diskurz u srpskoj humanistici je velikosrpski, ponekad u jugounitarnom celofanu u kom se ipak zna “tko je gazda”, c) slom komunizma i raspad Jugoslavije otvorili su Pandorinu kutiju iz koje su izletjele naelektrizirane sablasti pansrbizma kojima je “zlatno doba” bilo od, odprilike, sredine 19. st. do stvaranja države SHS 1918., a koje su, koliko-toliko, bile prigušene u doba komunističke Jugoslavije koju su, unatoč svim protuslovljima, predhodnici protagonista sadanjih “desetovekovnih” srpskih kulturnjaka doživljavali kao “Hrvatoslaviju” koja stenje pod čizmom Hrvata Tita i Krleže. Možda će hrvatski čitatelji pasti sa stolca od nevjerice- no, sabrana djela najutjecajnijega srpskoga promičbenjaka tijekom 2. Jugoslavije, emigrantskoga – ukotvljenoga uglavnom u Kanadi- četničkoga amaterskoga povjesničara opće prakse Laze Kostića, gurua sadašnjih srpskih radikala i naprednjaka (Vojislav Šešelj, Toma Nikolić “Grobar”) ne ostavljaju sumnje o temeljnim predočbama srpske nacionalne elite (ili elita), d) mlakost i mlitavost, prevladavajuće, tekar uz poneke iznimke, u hrvatskim jezikoslovnim, historiografskim, etnografskim, općekulturnim i političkim prijeporima, ostavili su- s pravom- dojam kod srbijanskih “nacionalnih radnika” (nazivak vrlo primjeren, a posebno u porabi u 19. st.) da se radi o kukaveljima i oportunistima, u najboljem slučaju kompromiserima (oni koji to očito nisu bili, poput Ante Starčevića, demonizirani su; drugi, kao Ivo Pilar i Milan Šufflay, ubijeni su (Pilarovo “samoubojstvo” uvjerljivo je koliko i službeno tumačenje atentata na J.F. Kennedyja).
O čem se tu zapravo radi ?
Odgovor je jednostavan: o politici i nacionalnoj ideologiji, te o književnom (uvjetno rečeno) žanru ili profilu literature koji je odigrao golemu ulogu u europskoj ili, šire, zapadnoj povijesti, politici i kulturi -političkoj književnosti ili polemičkome spisateljstvu, sada često označavanome kao “publicistika”, iako se radi o znatno široj pojavi, pokrivajućoj tradicionalne discipline poput političke povjesnice, demografije, povijesti kulture, jezika, književnosti i pismenosti te još nekih područja. Osvrnut ću se ukratko na tri izmjere toga fenomena: općezapadni, hrvatski i jezičnonacionalni, sa žarištem na “srpskome Dubrovniku”.
Polemika je u zapadnoj kulturi bilo otkad zapad postoji, dakle od Atene i Rima kao simboličnih izvora. Zapad se svađao oko svega i svačega: bogova i estetike, politike i metafizike, društvenih pitanja i ustroja tvari. Tako bijaše to još od Pitagore i Platona nadalje. Radilo se, napose tijekom pojave kršćanstva i ideoloških borbi nastajuće trijumfalne zapadne religije, o nametanju diskurza i borbi za vlastitu inačicu kršćanskoga svjetonazora: zoran su pokazatelj Pavlove poslanice ili “De Civitate Dei” Sv. Augustina. Kasnije, u doba protestantske reformacije, Gutenbergov je izum poslužio intenziviranju vjersko-ideoloških sukoba: legendarne “Epistolae obscurorum virorum”, 1515.-1519. predhodnica su reformacije; “Actes and Monuments”, ili martirološki, emocijama nabijen kompendij “Book of Martyrs” Johna Foxea, 1563., odigrao je jednu od bitnih uloga u slomu katolicizma i pobjedi reformacije u Engleskoj. Taj je vid spisateljstva ostao popularan posebice u anglojezičnim zemljama (Swift, Paine, Orwell,..), a snažno se nametnuo i drugdje, primjerice u Rusiji: “Pismo Gogolju” Visariona Bjelinskoga ili Lenjinov pamflet “Što da se radi ?” oblikovali su sudbinu te zemlje u mjeri koju je nemoguće precijeniti.
U hrvatskome surječju prava politička ili ideologizirana književnost počinje, vjerojatno, s Vinkom Pribojevićem kao prvim artikuliranim i afirmiranim promicateljem ilirskoga ideologema, nastavlja se knjigama i kraćim tekstovima Pavla Rittera Vitezovića u 18. st., no svoju punu afirmaciju doseže tekar u 19. stoljeću, tom “vieku narodnosti”. Cilj je toga spisateljstva jasan: oblikovanje, promičba i borba hrvatske nacionalne ideologije u srazu s protivnima: madžarskom, austrijsko-pangermanskom, srpskom, talijansko-iredentističkom. Politička književnost koja se nerijetko, no ne uvijek, preklapa s publicistikom, našla je svoje hrvatske bardove u Ivanu Mažuraniću, Anti Starčeviću, Eugenu Kvaterniku, Franu Supilu, Vjekoslavu Klaiću, Stjepanu Radiću...te kasnije A.G. Matošu, Ivi Pilaru, Miroslavu Krleži, Milanu Šufflayju, Vinku Kriškoviću i drugima. Kontroverzna su područja njezino polje, a u našem, hrvatskom slučaju, to su povijest, politika, gospodarstvo, kultura, jezik, književnost, umjetnost te često prijeklop više disciplina. Koga zanima bar dio toga opusa, može ga naći ukoričenoga u 10 debelih svezaka koje je uredio Ivan Krtalić, pod naslovom “Polemike u hrvatskoj književnosti”, 1982.
A kakve to veze ima s Dubrovnikom ? Zar to nije područje interesa povjesničara, teoretičara književnosti, kulturologa, demografa i ostalih stručnjaka koji bi trebali racionalno, sine ira et studio, razglobiti gdje je što i staviti u stručnim i znanstvenim djelima tobože kontroverzne teme ad acta ? Zašto da se netko svađa ? Oko čeg ? I s kim ? Zar nisu te i slične polemike znak zapravo nezrelosti koju bi “prava” znanost trebala prevladati i ostaviti iza sebe, nešto kao pubertet u području nacionalne kulture ?
Naivnost takvoga pristupa previđa bar četiri činjenice: a) humanističke znanosti nisu egzaktne i po svomu habitusu ostavljaju dovoljno manevarskoga prostora za manipulaciju podatcima i interpretaciju tih podataka, napose u okružju tomu sklonom, b) dominantni diskurz u srpskoj humanistici je velikosrpski, ponekad u jugounitarnom celofanu u kom se ipak zna “tko je gazda”, c) slom komunizma i raspad Jugoslavije otvorili su Pandorinu kutiju iz koje su izletjele naelektrizirane sablasti pansrbizma kojima je “zlatno doba” bilo od, odprilike, sredine 19. st. do stvaranja države SHS 1918., a koje su, koliko-toliko, bile prigušene u doba komunističke Jugoslavije koju su, unatoč svim protuslovljima, predhodnici protagonista sadanjih “desetovekovnih” srpskih kulturnjaka doživljavali kao “Hrvatoslaviju” koja stenje pod čizmom Hrvata Tita i Krleže. Možda će hrvatski čitatelji pasti sa stolca od nevjerice- no, sabrana djela najutjecajnijega srpskoga promičbenjaka tijekom 2. Jugoslavije, emigrantskoga – ukotvljenoga uglavnom u Kanadi- četničkoga amaterskoga povjesničara opće prakse Laze Kostića, gurua sadašnjih srpskih radikala i naprednjaka (Vojislav Šešelj, Toma Nikolić “Grobar”) ne ostavljaju sumnje o temeljnim predočbama srpske nacionalne elite (ili elita), d) mlakost i mlitavost, prevladavajuće, tekar uz poneke iznimke, u hrvatskim jezikoslovnim, historiografskim, etnografskim, općekulturnim i političkim prijeporima, ostavili su- s pravom- dojam kod srbijanskih “nacionalnih radnika” (nazivak vrlo primjeren, a posebno u porabi u 19. st.) da se radi o kukaveljima i oportunistima, u najboljem slučaju kompromiserima (oni koji to očito nisu bili, poput Ante Starčevića, demonizirani su; drugi, kao Ivo Pilar i Milan Šufflay, ubijeni su (Pilarovo “samoubojstvo” uvjerljivo je koliko i službeno tumačenje atentata na J.F. Kennedyja).
- Poruka
- 13.833
Da se ne pogubimo u šumi argumenata pro et contra, navest ću samo orise ove pripovijedne niti: srpski je nacionalizam ekspanzivan i ofenzivan, hrvatski je pak defenzivan; zbog nazočnosti Srba i posrbljenih Vlaha u hrvatskim i “rubnim” zemljama, srpska je propaganda intenzivno, od Garašaninova “Načertanija”, 1844. i Karadžićeva “Kovčežića”, 1852., radila ustrajno na posrbljivanju svega i svačega na području sadašnjih država i političkih jedinica Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Kosova, Makedonije, Vojvodine; hrvatski je odgovor- odgovor, a ne napadaj- praktički uvijek bio nedorečen, mlitav, obojen jugoslavenskim i općeslavenskim tlapnjama, a u doba je SFRJ, napose u historiografiji, spao na nacionalni minimalizam pod krinkom “znanstvenosti” ; u kulturnome, kao i geopolitičkome pogledu, glavni je zamišljeni plijen, tako reći “dragulj u kruni” (da upotrijebimo taj viktorijanski termin), trebala biti hrvatska kulturna baština i hrvatsko more, s Dubrovnikom kao centralnim ciljem; propagandni je rat kulminirao na prijelazu 19. u 20. st., jenjavao u stanovitoj mjeri u 1. Jugoslaviji, intenzivirao se u inozemstvu nakon sloma velikosrpskih zamisli u 2. svj. ratu, te se vratio na retoriku konca 19. st. tijekom ratova 1990-ih i poslije. Taj velikosrpski pristup je i danas dominirajući u srpskoj “znanosti”, napose jezikoslovnoj, književnopovijesnoj i u općoj historiografiji. I oni srpski povjesničari koji nisu vulgarni promotori ekspanzionističke ideološke starudije, u nemaloj su mjeri prožeti pansrbizmom koji je osmotski ušao u taj “nacion” tijekom posljednjih dvjestotinjak godina. Nije bez značaja što Srpska akademija nauka i umetnosti, SANU, ima posebne odbore za “Istoriju Srba u Hrvatskoj”, “Sentandrejski odbor”, “Hilandarski odbor” i “Istoriju Bosne i Hercegovine” ( http://www.sanu.ac.rs/Projekti/Projekti.aspx?arg=07, ). Nepotrebno je spominjati da HAZU nema ništa slično o Hrvatima izvan Republike Hrvatske, napose o onima u Bosni i Hercegovini, Vojvodini, Crnoj Gori (Boka kotorska), Gradišću, Molisama... Vjerojatno bi primjerenije ime bilo AZURH, jer se radi o republičkoj ili državnoj, a ne nacionalnoj akademiji, bar sudeći po ustroju i djelatnosti.
I, kako se to onda Dubrovnik našao u “10 vekova srpske književnosti” ?
Gledajući sa srpske strane, opsežnija djela povijesti srpske književnosti počinju sa Stojanom Novakovićem, filologom, povjesničarom, pravnikom i političarem, u djelu ”Istorija srpske književnosti”, 1871. Tu je “ubačena” hrvatska štokavska književnost (dubrovačka, slavonska, bosanska,...) tek tako, bez nekih uvjerljivih argumenata i proglašena za srpsku ili mutno definiranu “zajedničku”. Najpoznatiji predratni povjesničar književnosti Jovan Skerlić nije ju, doduše, uvrstio u svoje knjige (najcjelovitija je iz 1914.), no tada se kristalizirala podjela srpske književnosti na “staru”, “srednju” i “novu”. Stara bi obuhvaćala srpsku crkvenu srednjovjekovnu književnost, a srednja hrvatsku literaturu renesanse, baroka i klasicizma- no samo na štokavštini. Za taj je, “hrvatski” segment bio zadužen povjesničar Pavle Popović, pisac sveučilišnoga učevnika “Pregled srpske književnosti”, 1909. U sljedećim desetljećima nije bilo nekih zornijih pomaka, no nakon 2. svj. rata izbačena je dubrovačka književnost iz srpskoga korpusa i pojavila su se modernija sintetska djela, poput trosvezačne povijesti srpskoga romantizma, autora Miodraga Popovića. Godina 1967. upamćena je po polemici u partijskom listu “Borba” u kojem je pokušaj aktiviranja djela Pavla Popovića postao kontroverznom temom: s hrvatske strane sudjelovali su uglavnom mladci kao Trpimir Macan ili Vladimir Košćak (hrvatska je književna akademska historiografija šutjela kao zalivena- a to je bilo prije 1971.), dok su velikosrpski napadaj, iza kojega je stajala većina srpskih akademika i stručnjaka, na čelu s rashrvaćenikom Jorjom Tadićem i Dragoljubom Živojinovićem, argumentirano odbili srpski književni povjesničari Vaso Milinčević i Miodrag Popović. Zatišje je potrajalo do najboljega i najmodernijega prikaza srpske književnosti, “Istorije srpske književnosti” Jovana Deretića iz 1983. Nakon raspada SFRJ, ta je knjiga pršla kroz ideološku metamorfozu i ostala nedorečenom.
Sumarno, možemo reći da je broj srpskih povjesničara književnosti koji su dali ozbiljne prinose hrvatskoj starijoj književnosti malen. Neki, kao hrvatski Srbin Svetozar Petrović, iznimno su zaslužni- no on nije nikad pripadao velikosrpskomu miljeu. Neki pak jesu, kao Mihajlo Pantić, no i uz prinose koje su dali, njihovi ostvaraji štrče kao bijele vrane: sam koncept “štokavske književnosti”, dubrovačke književnosti istrgnute iz prirodnoga jezično-nacionalno-kulturnoga okružja čini i kakovosne prinose esencijalno jalovima i besperspektivnima. Usto, valja napomenuti da povijest srpske književnosti lege artis nije dolično prikazana u opsežnijim knjigama: je li tomu pridonio i “dubrovački kompleks” teško je reći. Slično je s jezičnim povijestima (vanjskim i nutarnjim), koje su ili zastarjele ili slobodno-asocijativno pisane (A. Belić, P. Ivić).
Nasuprot akademskoj produkciji, pansrpska je promičba o hrvatskoj “krađi” srpskoga jezika, Dubrovnika, dubrovačke, bosanske i slavonske regionalne književnosti, vrlo brojna i utjecajna. “Ikona” Srpske radikalne stranke i njezinih nasljednika nije nitko od akademskih povjesničara, nego emigrantski "nacionalni radnik" Lazo M. Kostić. Brojna pamfletistička djela, koja hrv. historičari ili ne poznaju, ili, što je realnije, tretiraju s prijezirom, daleko su utjecajnija i u oblikovanju srpskoga javnoga mnijenja, i u artikulaciji svjetonazora akademske zajednice, pa i u prezentaciji velikosrpskoga vidozora stranoj javnosti. Među tim se djelima ističu:
S. Milanović: Hrvati i jezik srpski, 1895.
Dimitrije Ruvarac: Evo šta ste nam krivi, 1895.
Vasilije Đerić: O srpskom imenu po zapadnijem krajevima našeg naroda, 1901.
Stjepan K. Ban (psudonim neidentificiranoga srbokatolika): Hrvatski razgovori i odgovori, 1903.
Lazo M. Kostić: Katolički Srbi, 1963. (Toronto)
Lazo M. Kostić: Krađa srpskog jezika, 1964. (Toronto)
Lazo M. Kostić: Nasilno prisvajanje dubrovačke kulture, 1975. (Melbourne)
Jeremija Mitrović: Srpstvo Dubrovnika, 1992.
Svetozar Borak: Obijanje srpskog jezika, 1998.
Svetozar Borak: Srbi katolici, 1998.
Nikola Žutić: Vatikan i srpski jezik i književnost od 17. do 20 veka., 2007.
Petar Milosavljević: Srbi i njihov jezik, 2002.
Tematika je svih tih djela jednostavna i razlučiva na nekoliko sastavnica: negira se postojanje Hrvata kao nacije ili se pak Hrvati svode na izvorne govornike sad čakavskoga, sad kajkavskoga narječja (često se navode protuslovna stajališta filologa rane slavistike poput Dobrovskog, Šafarika, Kopitara, Miklošiča, … u kojima se štokavsko narječje velikodušno poklanja Srbima); citiraju se stari povijesni izvori, napose “De Administrando Imperio” bizantskoga cara Konstantina Porfirogeneta, nastalo u 10. st., koje u tri poglavlja opisuje navodnu doseobu Hrvata i Srba u 7. st.; izdvajaju se izjave o nehrvatskosti štokavštine raznih stranaca- putnika namjernika, te herostratske izjave nekih hrvatskih djelatnika koji su bili ili ambivalentni glede identiteta hrvatskoga jezika (Šime Ljubić, Natko Nodilo, A.T. Brlić), ili su u jednom-dva slučaja dali dvosmislene izjave koje se daju različito tumačiti (Ljudevit Gaj, Vatroslav Jagić), ili se pak izjave i dijelovi tekstova hrv. auktora lažno tumače (Antun Mažuranić, Vatroslav Jagić, M.P. Katančić, Ivan Franjo Jukić, Bartol Kašić); idolizira se svaka riječ Vuka Karadžića- ako je velikosrpski usmjerena (dvosmislenije izjave se ignoriraju); prezentiraju se popisi stanovništva u dijelu 19. st. kada je austrijska vlada, bez pitanja popisanika, upisivala kao materinski jezik onaj koji je trenutno bio imenom “u modi” kod osnivača slavistike; pokušava se ilirsko ime u nazivcima književnih i jezikoslovnih djela izjednačiti sa srpskim, dok je spomen “lingua serviana” u Dubrovniku ključnim dokazom “srpskosti” Dubrovnika; navode se nevjerojatni i nepouzdani podatci o masama pokatoličenih pravoslavaca u svim krajevima sadašnje Hrvatske, te u Bosni i Hercegovini.
Uz pokoji dodatak, to bi bilo skoro sve što se vrti u tim pamfletskim proivodima, a glavni je cilj dokazati da su svi, ili većina, Hrvata “zapravo” Srbi (a da to ni ne znaju), te da je hrvatska kultura u većini vidova, a posebice u jeziku i književnosti esencijalno srpska.
I, kako se to onda Dubrovnik našao u “10 vekova srpske književnosti” ?
Gledajući sa srpske strane, opsežnija djela povijesti srpske književnosti počinju sa Stojanom Novakovićem, filologom, povjesničarom, pravnikom i političarem, u djelu ”Istorija srpske književnosti”, 1871. Tu je “ubačena” hrvatska štokavska književnost (dubrovačka, slavonska, bosanska,...) tek tako, bez nekih uvjerljivih argumenata i proglašena za srpsku ili mutno definiranu “zajedničku”. Najpoznatiji predratni povjesničar književnosti Jovan Skerlić nije ju, doduše, uvrstio u svoje knjige (najcjelovitija je iz 1914.), no tada se kristalizirala podjela srpske književnosti na “staru”, “srednju” i “novu”. Stara bi obuhvaćala srpsku crkvenu srednjovjekovnu književnost, a srednja hrvatsku literaturu renesanse, baroka i klasicizma- no samo na štokavštini. Za taj je, “hrvatski” segment bio zadužen povjesničar Pavle Popović, pisac sveučilišnoga učevnika “Pregled srpske književnosti”, 1909. U sljedećim desetljećima nije bilo nekih zornijih pomaka, no nakon 2. svj. rata izbačena je dubrovačka književnost iz srpskoga korpusa i pojavila su se modernija sintetska djela, poput trosvezačne povijesti srpskoga romantizma, autora Miodraga Popovića. Godina 1967. upamćena je po polemici u partijskom listu “Borba” u kojem je pokušaj aktiviranja djela Pavla Popovića postao kontroverznom temom: s hrvatske strane sudjelovali su uglavnom mladci kao Trpimir Macan ili Vladimir Košćak (hrvatska je književna akademska historiografija šutjela kao zalivena- a to je bilo prije 1971.), dok su velikosrpski napadaj, iza kojega je stajala većina srpskih akademika i stručnjaka, na čelu s rashrvaćenikom Jorjom Tadićem i Dragoljubom Živojinovićem, argumentirano odbili srpski književni povjesničari Vaso Milinčević i Miodrag Popović. Zatišje je potrajalo do najboljega i najmodernijega prikaza srpske književnosti, “Istorije srpske književnosti” Jovana Deretića iz 1983. Nakon raspada SFRJ, ta je knjiga pršla kroz ideološku metamorfozu i ostala nedorečenom.
Sumarno, možemo reći da je broj srpskih povjesničara književnosti koji su dali ozbiljne prinose hrvatskoj starijoj književnosti malen. Neki, kao hrvatski Srbin Svetozar Petrović, iznimno su zaslužni- no on nije nikad pripadao velikosrpskomu miljeu. Neki pak jesu, kao Mihajlo Pantić, no i uz prinose koje su dali, njihovi ostvaraji štrče kao bijele vrane: sam koncept “štokavske književnosti”, dubrovačke književnosti istrgnute iz prirodnoga jezično-nacionalno-kulturnoga okružja čini i kakovosne prinose esencijalno jalovima i besperspektivnima. Usto, valja napomenuti da povijest srpske književnosti lege artis nije dolično prikazana u opsežnijim knjigama: je li tomu pridonio i “dubrovački kompleks” teško je reći. Slično je s jezičnim povijestima (vanjskim i nutarnjim), koje su ili zastarjele ili slobodno-asocijativno pisane (A. Belić, P. Ivić).
Nasuprot akademskoj produkciji, pansrpska je promičba o hrvatskoj “krađi” srpskoga jezika, Dubrovnika, dubrovačke, bosanske i slavonske regionalne književnosti, vrlo brojna i utjecajna. “Ikona” Srpske radikalne stranke i njezinih nasljednika nije nitko od akademskih povjesničara, nego emigrantski "nacionalni radnik" Lazo M. Kostić. Brojna pamfletistička djela, koja hrv. historičari ili ne poznaju, ili, što je realnije, tretiraju s prijezirom, daleko su utjecajnija i u oblikovanju srpskoga javnoga mnijenja, i u artikulaciji svjetonazora akademske zajednice, pa i u prezentaciji velikosrpskoga vidozora stranoj javnosti. Među tim se djelima ističu:
S. Milanović: Hrvati i jezik srpski, 1895.
Dimitrije Ruvarac: Evo šta ste nam krivi, 1895.
Vasilije Đerić: O srpskom imenu po zapadnijem krajevima našeg naroda, 1901.
Stjepan K. Ban (psudonim neidentificiranoga srbokatolika): Hrvatski razgovori i odgovori, 1903.
Lazo M. Kostić: Katolički Srbi, 1963. (Toronto)
Lazo M. Kostić: Krađa srpskog jezika, 1964. (Toronto)
Lazo M. Kostić: Nasilno prisvajanje dubrovačke kulture, 1975. (Melbourne)
Jeremija Mitrović: Srpstvo Dubrovnika, 1992.
Svetozar Borak: Obijanje srpskog jezika, 1998.
Svetozar Borak: Srbi katolici, 1998.
Nikola Žutić: Vatikan i srpski jezik i književnost od 17. do 20 veka., 2007.
Petar Milosavljević: Srbi i njihov jezik, 2002.
Tematika je svih tih djela jednostavna i razlučiva na nekoliko sastavnica: negira se postojanje Hrvata kao nacije ili se pak Hrvati svode na izvorne govornike sad čakavskoga, sad kajkavskoga narječja (često se navode protuslovna stajališta filologa rane slavistike poput Dobrovskog, Šafarika, Kopitara, Miklošiča, … u kojima se štokavsko narječje velikodušno poklanja Srbima); citiraju se stari povijesni izvori, napose “De Administrando Imperio” bizantskoga cara Konstantina Porfirogeneta, nastalo u 10. st., koje u tri poglavlja opisuje navodnu doseobu Hrvata i Srba u 7. st.; izdvajaju se izjave o nehrvatskosti štokavštine raznih stranaca- putnika namjernika, te herostratske izjave nekih hrvatskih djelatnika koji su bili ili ambivalentni glede identiteta hrvatskoga jezika (Šime Ljubić, Natko Nodilo, A.T. Brlić), ili su u jednom-dva slučaja dali dvosmislene izjave koje se daju različito tumačiti (Ljudevit Gaj, Vatroslav Jagić), ili se pak izjave i dijelovi tekstova hrv. auktora lažno tumače (Antun Mažuranić, Vatroslav Jagić, M.P. Katančić, Ivan Franjo Jukić, Bartol Kašić); idolizira se svaka riječ Vuka Karadžića- ako je velikosrpski usmjerena (dvosmislenije izjave se ignoriraju); prezentiraju se popisi stanovništva u dijelu 19. st. kada je austrijska vlada, bez pitanja popisanika, upisivala kao materinski jezik onaj koji je trenutno bio imenom “u modi” kod osnivača slavistike; pokušava se ilirsko ime u nazivcima književnih i jezikoslovnih djela izjednačiti sa srpskim, dok je spomen “lingua serviana” u Dubrovniku ključnim dokazom “srpskosti” Dubrovnika; navode se nevjerojatni i nepouzdani podatci o masama pokatoličenih pravoslavaca u svim krajevima sadašnje Hrvatske, te u Bosni i Hercegovini.
Uz pokoji dodatak, to bi bilo skoro sve što se vrti u tim pamfletskim proivodima, a glavni je cilj dokazati da su svi, ili većina, Hrvata “zapravo” Srbi (a da to ni ne znaju), te da je hrvatska kultura u većini vidova, a posebice u jeziku i književnosti esencijalno srpska.
Mrkalj
Buduća legenda
- Poruka
- 37.229
Ma da, pamfletistika. Mario Grčević, Zvonko Pandžić, Leopold Auburger, Benedikta Zelić.... .... .... ... primjerice, u svojim uradcima sve dokazuju matematičkim i statističkim metodama.
Poslednja izmena:
- Poruka
- 7.028
Ma da, pamfletistika. Mario Grčević, Zvonko Pandžić, Leopold Auburger, Benedikta Zelić.... .... .... ... primjerice, u svojim uradcima sve dokazuju matematičkim i statističkim metodama.
Tip je namjerni duduk, willful ignorance
- Poruka
- 30.409
.увек ме одушеви колико је у измишљањима у стању да оде далеко.
Ово ни код Толкина нема.
Да у питању је само национално некултурна панфлетистика.
strah od klovnova
Zainteresovan član
- Poruka
- 132
S obzirom da je tocno u to vrijeme ugarsko-hrvatskim,ceskim(dijelom) i poljskim kraljevstvom vladao tada najmocniji vladar Europe Luj I.Anzuvinac,znan i kao Ljudevit Veliki,Lajos Nagy ili Ludvit Velky ova karta izaziva nista drugo nego
Inace,1358.sklopljen je zadarski mir
Ljudevit Posavski dislike this
Tandoori Masala
Iskusan
- Poruka
- 5.286
Hrobi je nocas nesto smrkao.
Пилипенда
Veoma poznat
- Poruka
- 13.853
Na stranici http://www.hercegbosna.org/STARO/ostalo/jezik2.html dan je veći dio fundamentalnoga teksta Radoslava Katičića o zamjenjivosti pridjeva "slověnski" i "hrvatski".
No, nije bilo moguće skenirati sve. Da bi se to riješilo, postavljam nedostajući dio, od dijela teksta o punu jednakovrijednost s nazivom slověnski, koji toj tradiciji pripada od početka..............................................................
Time je, ovim umetkom, taj bitni rad dosupan u cjelini.
- - - - - - - - - -
Дивно је што си уцјеловио фундаментални Катичићев урадак. Ваља му само дометнути и зрнце практичне примјенидбе (без тога је свака теорија тек пука теорија) па ћу овдје поновити свој мали допринос свеобухватбеној словěнско-хрватској замјенидбености. Наравно, имаш моје пуно сагласје за уврстбу тог дометка и у херцегбосанско страничје.
(http://forum.krstarica.com/showthre...-naš-jezik?p=28464843&viewfull=1#post28464843)
Поштено да ти речем, рођени мој, дојадило ми да будем старомодан. Ма нека сам и сто пута Пилипендиног Пилипенде Пилипенда, ајде реко да се и ја мало модернизирам, да коракнем с временом, да не одем у црну земљу вако задрт и бандоглав ка сви моји што су.
Модерно, дакле, „без потребе за каквим доказивањем ичега” (одлично, брига мање!) да видим и ја, по угледу на Катичића, како то „стоје ствари”. О њему иначе све најбоље, учена глава, академик, кад он нешто рече, то је речено! Значи, могу мирно мијењати словенски са хрватским. Баш да кушам, не би то смјело бити тешко, ал ко зна, док не почмеш све изгледа лако. Још само да одаберем либар на ком ћу то провати. Замислим се... и сјетим! Па да! Разговор угодни народа словинскога! Чувени либар, познат и признат, незаобилазно жежено злато хрватске књижевности. Ајде баш да видим... Ево, наслов одма мијењам у „Разговор угодни народа хрватскога”. Добро, ајмо даље...
Па ово није тешко! Бого мој, лако ли је бити модеран, а ја бандоглаво нисам ћио ни чути... Е, Пилипенда, Пилипенда – промрмљам себи у брк – гори си од оног старог Курјела...
Дркћући од узбуђења, нестрпљив да идем редом, заватим од књиге нако одока, отвори ми се страна двадесет и седма... Видим, пјесма. Загледнем... о светом Сави! Ај баш да видим како ће то ићи...
Ма види ти то, рођени мој, па свети Сава је „круна, дика, поштење и слава хрватскога пука и народа”! Јуче да сам умро... О, свашта ли научих овако по модерном, благо ти је мени!
Него, не знам каква се ово „држава Сербска” спомиње... Дедер, роде, приупитајде тог твог Катичића, он ће знати, учена је то глава.
Мијењај ти ја тако једно по једно... па дођо и на крај пјесме. Ту разрогачим очи ка магарица кад се близни.
О, Бого мој! Ма види ти мога Саве, „хрватске га све державе славе”! О, фала Катичићу ђе чуо и ђе не чуо, до неба му фала! Да не би њега, оста ја у незнању. А онда мора да га и он слави, а? Па и ти, рођени, славиш га и ти посигурно, ђе би ти мимо хрватске државе. Роде мој најрођенији, ја мислио да је Сава само мој кад оно – и мој и твој! Е нек нам је вјечан свети наш Сава, сунце наше што нас озго грије!
Заватим опет од књиге нако одока... Неки текст о Немањи, није дуго, ај то ћу лако...
Замијеним ти ја зачас на два мјеста словински са хрватским... и онда ми запе. Набасах на „расциански” и, да простиш, „сербиански”. Сучим би се ово замијенило? Катичић ништа не рече, дедер приупитајде га и то.
Видим, неће то бити тако лако ка што ми се причини с почетка, наука је то, роде, није то ка траву косити по Петрову пољу. Ај биће ваљда лакше на пјесми која иде одма послије тога...
Охо, видидер ти чуда! Хрватска господа Стипану Немањи говоре: „Свитла круно наша”! А па да, виде мене блентавог, и не море дугојачије, кад је свети Сава од Хрвата, куд би му ћаћа био оклен друго! Ћерај ти ја даље по пјесми, мијењај и мијењај... па дођо до на крај пјесме.
Е сад се уставих. Бре?! Гледам па све не вјерујем, жмиркам, трепћем, шкиљим... па пипам прстима слова све једнако не вјерујући шта видим. Бре?!
Ај што је Немања свитла круна Хрвата, ај и то што Саву све хрватске державе славе, ал да хрватска господа „брекћу”?! Еј бре, море ли то?
Да га мало не прећерасмо, а рођени?
Пилипенда
Veoma poznat
- Poruka
- 13.853
Pre nekoliko godina naletim na nekakav ruski sajt gde su bile postavljene knjige sa naših prostora. I tamo jedna knjiga pisana latinicom, ispod piše: jezik - srpski. Javlja se jedan učesnik diskusije i pita, kako to da ste napisali ispod da je knjiga na srpskom a lepo se vidi da je u pitanju latinica koju koriste Hrvati? I onda tu krene diskusija... Te ovo, te ono... šta je to srpski a šta hrvatski jezik bla bla... Onda se javlja čovek i kaže: Ja sam prevodio knjige i sa srpskog i sa hrvatskog jezika. U suštini je to jedan te isti jezik ali sam primetio jednu zanimljivu razliku. Grubo govoreći, ukoliko u srpskom jeziku postoje dve reči sa istim značenjem, Hrvati će uzeti onu koja je manje korišćena od strane Srba i proglasiti je za svoju.
Prosečnom Hrvatu je srpski jezik prebogat i frazeološki iuzuzetno razgranat, pošto prosečni Hrvat u svakodnevnom govoru i nema potrebu da izlazi iz tih okvira.
Ово заиста звучи анегдотално, но ваљало би наћи онај дио текста Боже Ћорића у ком је он таксативно побројао начине стварања „тисућљетне лексичке разликовности”. Ајде прочачкаћу (мислим да то имам у неком од старијих зборника „Српски језик”), а ако ме неко предухитри па то постави, хвала му унапријед!
Пилипенда
Veoma poznat
- Poruka
- 13.853
Na stranu tvoje komedijašenje (i ne samo tvoje), Muslimani ili Bošnjaci su tu da ostanu. Taj narod će imati manja preklapanja sa susjednima, nu nedvojbeno je da ne samo ima, nego i ustrajno gradi nacionalnu kulturu i da ne će biti asimiliran ni od koga.
Primjer je i njihova jezikoslovna produkcija koja je već posve zadovoljavajuća:
https://www.scribd.com/doc/260396699/Casopis-Bosanski-Jezik
Нешто се присјећам како је започела та језикословна прдукција (није словна грешка)...
Сигурно нисам једини који се сјећа језичког приручника босанског језика за странце који је у прдукцији настао тако што је преписан српски приручник за странце... Ајде да будем поштен, није баш потпуно преписан, у примјерима је Саву замијенила Миљацка, а Авалу Требевић.
