Sala mira u Beogradu

[Nina]

Nalazila na mestu gde je danas Parking-servis na Trgu Slavija. Sagrađena je 1888. godine po projektu inženjera Svetolika Popovića
za Frensisa Makenzija, a područje današnjeg Vračara po njemu je ponelo ime "Englezovac".

U drugoj polovini 19. na prostoru današnjeg Vračara nalazile su se bare gde su Beograđani odlazili u lov na patke.
Međutim, nakon što je Škot Frensis Mekenzi došao u Beograd 1876. godine, ovaj deo grada dobija potpuno nov izgled .

On je otkupio to prostrano močvarno područje, isušio zemljište i ispercelisao ga za prodaju. Iako je Mekenzi po nacionalnosti bio Škot,
taj deo Beograda dobija lokalni naziv „Englezovac“.

Nakon toga, na području današnje Slavije gradi se Sala mira, koja će postati škola u kojoj je i sam Mekenzi predavao astronomiju i biologiju,
a u toj funkciji je bila do njegove smrti 1895. godine.

Nekoliko godina kasnije zgrada je prodata Vračarskoj štedionici u kojoj je bila smeštena banka, da bi 1910. dospela u ruke Srpske socijaldemoratske
partije, u čijem je vlasništvu sve do 1929, kada je partiji bio zabranjen rad.

Na fotografiji nastaloj početkom 20. veka prikazan je današnji Trg Slavija, sa Salom mira sa leve strane.

Kasnije dobija funkciju po kojoj ulazi u gradske anale. Pripala je Potrošačkoj zadruzi koja otvara restoran sa baštom, a tridesetih godina novi zakupac lokala postaje Ilija Đorđević koji vrši prepravke i otvara bioskop „Vračar“ sa premijerom filma „Ali baba i 40 hajduka“.

Zgrada bioskopa je bila teško oštećena nakon bombardovanja Beograda 1941. godine. Nakon završetka Drugog svetskog rata zgrada je u potpunosti obnovljena i u njoj se jedno vreme nalazio Radnički dom kulture, da bi kasnije ponovo bio otvoren bioskop, ali pod nazivom „Slavija“.

Zgrada bioskopa „Slavija” srušena je 1991. godine, a na tom mestu podignut je montažni objekat u kome su se nalazile privatne radnje, dok i one nisu srušene, te prostor pretvoren u parking, a od svega što je Mekenzi ostavio Beogradu, ostade samo naziv ulice, koja seća na Škota po nadimku "Englez".

Izvod fotografije: Istorijski arhiv Beograda/Blic