Kao dva susjedska naroda, Bugari i Srbi su imali izuzetno velike kontakte i međusobni uticaj kroz povjesnicu Slovenstva. Uticaja je bilo nešto manje nego u slučaju između Hrvata i Srba, što je shodno tome što u slučaju Bugara postoje određene istorijske konsekvence koje su Srbe i Bugare razdvajale (nešto kasniji dolazak u ove prostore i određene etničke, odnosno lingvističke i kulturološke razlike - barem u početku - kao i geografska barijera koja je u najranijoj povijesti razdvajala zapadne i istočne ogranke Južnih Slovena).
U najranije vrijeme, Srpske su zemlje bile dosta više izmještene na zapad, tako da se u različitim periodima od ranog IX stoljeća, kada su se prvi na udaru Bugara bili našli Timočani i Moravci, značajni prostori današnje srpske države bili našli kontrolom bugarskih vladaoca. Poznata je činjenica da je Beogradovo ime prvi put u istoriji bilo zabilježeno pod tim, slovenskim i ujedno i današnjim imenom, dok se nalazio pod bugarskom kontrolom. Teritorije koje su se nalazile pod najdužom bugarskom vlašću ukljičivale su istočne i jugoistočne krajeve Srbije, ali svojevremeno i centralnije područje, sliva rijeka Save u Dunav, kao i pojedine krajeve kao što je to bio Banat. Pojedine ličnosti, kao što su Glad i Salan, bugarske pozadine, ostavili su traga u južnim panonskim područjima, neki od kojih se nalaze u sastavu današnje Srbije (obuhvatajući mahom područja Autonomne Pokrajine Vojvodine).
Vrhunac bugarske prevlasti nad Srbima u ranom srednjem vijeku uslijedio je u jednom kratkotrajnom periodu početkom X stoljeća, kada se pod direktnom vlašću cara Simeona bila našla sva Srpska zemlja. Uopšteno je u tom periodu srpska ranosrednjovjekovna plemenska državica bila dosta slabija od bugarske, pa su se spletovi političkih i dinastičkih okolnosti obično nalazili na razmeđu sukoba između Romeja i Bugara, nakon uspona koji bugarska država ostvaruje u vrijeme cara Borisa (po tradiciji, neprijeteljstva Srba i Bugara počela su od kana Presijama). Pripadnici srpske vladajuće porodice i vjerovatno značajni drugi predstavnici, nalazili su se i odrastali, sticajem okolnosti, po bugarskim dvorovima. To uključuje i jednog od najznačajnijih vladara prve srpske državne tvorevine na Balkanskom poluostrvu, kneza Časlava Klonimirovića, koji je rođen u miješanom braku između srpskog prinčevića i neke Bugarke, a u Bugarskoj zemlji se rodio i odrastao. Časlavov djed, Strojimir, koji je bio i otposlat u Bugarsku, ostavio je iza sebe onaj čuveni pečat, koji predstavlja najznačajniji materijalni ostatak prednemanjićke srpske povijesti. Politički značaj Bugarske u odnosu na Srbiju, ponovno će ojačati krajem X i početkom XI stoljeća za vrijeme Samuila, iz kojeg vremena je i čuvena epopeja o knezu Jovanu Vladimiru i bugarskoj princezi Kosari. Legenda o Vladimiru i Kosari predstavlja jedno od najznačajnijih mjesta u srpskoj i šire gledano, južnoslovenskoj i opšte slovenskoj književnosti, posebno od vremena stvaranja moderne nacionalne književnosti i mitova; ostala ovekovječena kroz Barski rodoslov.
U potonjem periodu, poslije propasti, po drugi i drugotrajniji put, bugarske ranosrednjovjekovne države, područje današnje Srbije bilo je stecište raznih pretendenata i pokretača ustanaka "varvarskih" podanika Romejskog carstva, koji su u okvirima svojih zamisli imali ideje o obnovi Bugarskog carstva. Među najznačajnijima jeste ustanak koji se proširio po Pomoravlju 1040/1. godine, a koji je Petar Deljan pokrenuo u Beogradu, gdje se i za cara proglasio. Godina 1070-ih u sličnom poduhvatu učestvovao je srpski pinčević Konstantin Bodin, koga su ustanici proglasili za bugarskog cara Petra, koji se u tom svojstvu bio proglasio na području današnjeg Kosova.
Bugarsku srednjovjekovnu državu, nadživjele su pojedine velmože sa područja nešto daljih od novih centara moći. Tako su, u slučaju Dunavskih Bugara, Ahtum i Sermon vladali značajnim prostranstvima današnje Vojvodine, prije nego što su se definitivno Ugri bili učvrstili kao gospodari južnih područja panonskog basena.
Ako govorimo o značajnim uticajima Mangola u slučaju Rusije, posebno na polju centralizacije i konsolidacije razjedinjenih područja, možda se može na neki način o sličnom pozitivnom naslijeđu u slučaju istorije Srbije, jer su Bugari osvajali i pokoravali pojedinačna razjedinjena slovenska plemena, i tako na neki način zapravo bili i utemeljivači ideje o velikoj slovenskoj državi kao sili koja može da utiče na druge. Moguće je i da je, kada je dolazilo do etničkog približavanja istočnih i zapadnih ogranaka Južnih Slovena, te iseljavanja proto-Arbanasa i proto-Rumuna iz tih područja, to nekakve veze imalo između ostaloga i sa Bugarima (kao i sa opštom slavizacijom tog centralnog balkanskog tranzitnog regiona).
