Da li znate

[Nina]

Australija je kontinent koji se kreće – svake godine se pomera oko 7 cm ka severu, što je čini najbrže pokretnim kontinentom na Zemlji!
Zbog toga, naučnici moraju redovno da ažuriraju mape i GPS sisteme kako bi sve ostalo tačno.
Ako pogledamo duži period - za 100 godina Australija će biti više od 7 metara severnije nego što je danas!
Još jedan podsetnik da je naša planeta živa i u stalnom kretanju, iako to često ne primećujemo.

 

[Nina]

Nemačka reč „kindergarten” postala je popularna krajem prve polovine 19. veka, a smislio ju je pedagog Fridrih Frebel, koji je 1840. godine u Blankenburgu osnovao prvi vrtić na planeti pod nazivom „Opšti nemački dečji vrtić”.

Koncept za ovo prvo obdanište bio je da deca treba da se razvijaju slobodno, ali pod kontrolom odraslih – kao biljke u bašti, što bukvalno i znači „kindergarten” – deca u vrtu. Frebel je smatrao da deca što pre treba da počnu da uče, ali na pravi način, kroz igru. Napravio je i edukativne igračke, ali je i obrazovao buduće vaspitače. U drugoj polovini 19. veka, međutim, svi vrtići u Pruskoj su bili zabranjeni. Prvo obdanište kod nas osnovano je u Subotici 1858. godine.

 

[Nina]

Magnetni kamen

Magnetizam je oko 587. godine pre naše ere otkrio Tales iz Mileta u Grčkoj pomoću magnetnog kamena, kombinacije gvožđa i oksida sjajne crne boje. Magnet najčešće simbolizuje svaku neodoljivu i zagonetnu privlačnost. On je, takođe, simbol čuvstvene, tajanstvene i kosmičke privlačnosti. U magiji je služio kao talisman kojim se zasigurno izazivala ljubav. U staroj Grčkoj verovalo se da vernost između supružnika može da se sačuva ako im se pod jastuk stavi komad magnetnog kamena.

 

[Nina]

Vatikanska biblioteka jedna je od najstarijih biblioteka u Evropi.
Sadrži 1.500.000 štampanih knjiga i 150.000 rukopisa.
Zvanično ne postoji dokument kada je nastala, ali smatra se da je nastala u XV veku.

 

[Nina]

Pre nego što je postala prva dama Argentine, Eva Peron je bila glumica.
Kada se udala za generala Huana Perona, svi filmovi i serije u kojima je glumila bili su cenzurisani i zabranjeni.

 

[Nina]

U sumerskoj religiji Panteon je sadržavao stotine božanstava. Imena mnogih od njih zabeležena su na glinenim tablicama koje su korišćene u školama, ali i u svetim spisima.Spisak iz grada Šurupak koji se nalazio u centralnoj Vaviloniji (iz 2600. godine pre nove ere) sadrži imena više od sedam stotina bogova, dok se na fragmentarnom sačuvanom spisku iz grada Ur nalaze imena 40 božanstava. Sumercima je glavni bog bio An, a odmah do njega Enlil, koji je gospodario olujama.

 

[Nina]

Za fotografiju u boji zaslužni su braća Ogist i Luj Limijer, 1904.
Oni su izumeli postupak sa obojenim zrncima krompirovog skroba (Autohrom) i to je prvi praktično primenljiv postupak
za fotografiju u boji, uveden u fotografsku praksu 1907. godine.

 

[Nina]

Cveće duže trajati ako u vazu ubacite jedan aspirin ili malo soli.
Ruže će duže trajati ako se krajevi drški prvo umoče u toplu vodu, pa tek posle toga stave u vazu sa svežom vodom.

 

[Nina]

Jezero Turkana

Jezero Turkana (nekadašnje Rudolfovo jezero) je sa površinom od 6.405 km2, najveće jezero u Keniji, čiji krajnji sever pripada Etiopiji.
Nalazi se u istočnoafričkoj Velikoj rasednoj dolini.

Dužina jezera je oko 290 km, širina oko 32 km, a dubina do 73 m.
Najveće je stalno pustinjsko jezero na svetu, a po zapremini četvrto najveće slano jezero. Ima tri pritoka, ali nema otoku.
Oko jezera su česti krokodili, škorpije i zmije.

 

[Nina]

Pluton

Otkriven 1930. godine, Pluton je dugo važio za devetu i najudaljeniju planetu Sunčevog sistema. Međutim, 2006. godine Međunarodna astronomska unija reklasifikovala ga je u patuljastu planetu, jer ne ispunjava sve uslove da bude „prava“ planeta.
Iako mali – sa prečnikom od svega 2.377 km – Pluton i dalje fascinira naučnike svojom ledenom površinom, planinama od leda i misterioznom atmosferom.
Plutonu treba 248 Zemljinih godina da napravi jednu revoluciju oko Sunca.
To znači da od njegovog otkrića 1930. godine još nije uspeo da završi ni jedan celi krug

 

[Nina]

Ovaj parking u Švedskoj je dizajniran sa asimetričnim parking mestima kako bi ulazak i izlazak bili lakši.

 

[Nina]

Koliko je Zemljine površine prekriveno ledom
Manje od deset procenata

Glečeri na našoj planeti prekrivaju oko deset odsto njene površine ili više od 15 miliona kvadratnih kilometara. Od poslednjih godina 20. veka do naših dana oni se ubrzano tope, a koliko su bili veliki u prošlosti, možda najbolje ilustruje podatak da su tokom poslednjeg ledenog doba zauzimali čak tri puta više teritorije nego danas. Sadrže nešto manje od 70 odsto ukupne količine slatke vode na planeti.Najviši glečer na svetu, koji se nalazi na Mont Everestu, godišnje gubi masu koja je nastajala decenijama, a situacija zbog globalnog zagrevanja i zagađenja planete nije ništa bolja ni u drugim krajevima sveta.

 

[Nina]

„Nakon porođaja, ženi je potrebno 6 meseci da se oporavi, oko 12 meseci da se fizički oporavi, 2 godine da uravnoteži hormone i do 5 godina da ponovo otkrije svoj identitet.I kroz sve to, ona ostaje prisutna, svakodnevno, brinući se o svojoj porodici i sa ljubavlju u umornim očima.
Čak i kada se oseća izgubljeno, ona čvrsto drži svoju bebu i nastavlja dalje. Svet očekuje od nje da sve uradi bez pogrešnog koraka. A malo ko pita kako je.“

 

[Nina]

Čuveni američki pisac i novinar Ernest Hemingvej bio strastveni lovac i ribolovac.
Kada je putovao uvek je sa sobom nosio udice, pušku i pisaću mašinu

 

[Nina]

Haljina u kojoj je Merilin Monro pevala rođendansku pesmu Džonu Kenediju imala 10.000 hiljada "Svarovski" kristala?!
Haljina je bila od svile i kristala i isticala je njenu divnu figuru. Ova haljina je dostigla rekordnu cenu na aukciji od 1.267.500 dolara!

 

[Nina]

Mocart je umro u 36 godini, od trihinoze koju je dobio od zaražene svinjetine
U masonskoj pogrebnoj odeždi prenet je na udaljeno groblje Svetog Marksa i sahranjen u masovnu sirotinjsku grobnicu.
Kako je Mocart umro i sahranjen jedna je od najvećih sramota u prošlosti kako Austrije (tadašnjeg Svetog rimskog carstva), tako i celog sveta.

 

[Nina]

Leonardo da Vinči je čitav život bio vegeterijanac
Pisao je levom rukom, i koristio je "ogledalsko pisanje",(pisao je sa desna na levo), postoje tvrdnje da je to radio da bi kriptovao svoje zapise.
Bio je pod prismotrom "Noćnih čuvara" (moralne policije u doba renesanse) jer je anonimno bio optužen da je homoseksualac.
On je najveći intelektualac renesansnog doba, pored slikarstva i vajarstva, interesovao se za anatoniju, astronomiju, geometriju, fiziku, građevinarstvo...

 

[Nina]

Bramsov krater
Krater na planeti Merkur dobio ime po čuvenom nemačkom kompozitoru Johanesu Bramsu.
Njegovo delo "Uspavanka" nadmašilo je slavu drugih kompozitora, zato što se uz nju deca rađaju u nekim porodilištima, i uspavljuju

 

[Nina]

Haute couture izraz koji na francuskom označava visoku modu.
Ovaj termin se odnosi na modne kuće ili modne dizajnere koji ispunjavaju određene standarde i imaju licencu da se bave visokom modom. Što bi značilo da se sva odeća radi od najkvalitetnijih i najskupljih materijala, i što je najbitnije da se sve pravi ručno.Haute couture je zaštićeno ime u Francuskoj.

 

[Nina]

Termin "džins" odnosi na farmerke koje su izmislili Jacob Davis i Levi Strauss 1873. godine.
Oni su patentirali farmerke sa bakarnim dugmićima koji su služili kao pojačanje.
Od 1950. godine farmerke koje su bile namenjene farmerima, postaju popularne među tinejdžerima.

 

[Nina]

Izraz "platonska ljubav" nastao je iz Platonovog dijaloga "Gozba", gde on kaže da je ljubav filozofski nagon za spoznajom ideja, i da je rđav onaj koji više voli telo od duše.Kasnije ( u doba renesanse) je ovaj termin počeo da se koristi za ljubav u kojoj je telesnost isključena.

 

[Nina]

Cikloni na severnoj hemisferi duvaju suprotno od kazaljke na satu
Najrazorniju vrstu vetrova predstavljaju tropske bure ili cikloni koji se javljaju u svim tropskim i suptropskim morima, osim u južnom Atlantiku.
Ciklon se u osnovi sastoji od ogromnog vrtloga vlažnog vazduha sa prečnikom od 160 do 180 kilometara, koji se okreće oko centra niskog vazdušnog pritiska.
Kao i svi vetrovi koji u centru imaju niski vazdušni pritisak, cikloni na severnoj hemisferi duvaju suprotno od kretanja kazaljke na časovniku, a na južnoj hemisferi u istom smeru kao i kazaljka časovnika. Cikloni se još u različitim delovima planete zovu i tajfuni.

 

[Nina]

Poljak prvi osvojio Mont Everest bez boce sa kiseonikom
Poljski skijaš, avanturista, Andžej Bargiel ušao je u istoriju kao prva osoba koja se popela i spustila skijama sa Mont Everesta bez dodatnog kiseonika.
Ovo je bio treći pokušaj Andžeja Bargiela da osvoji Mont Everest, najvišu planinu na svetu, visoku 8.849 metara, nakon što su opasni uslovi primorali ovog 37-godišnjaka da odustane od ranijih pokušaja 2019. i 2022. Godine

 

[Nina]

Porto Flavija – jedinstveno čudo industrijske arheologije uklesano u stene Sardinije
Izgrađen 1923–24. godine u blizini Nebide (u opštini Iglesijas), ovaj bivši rudarski terminal potpuno je promenio način utovara rude u 20. veku.
Projektovao ga je inženjer Čezare Večeli i nazvao po njegovoj ćerki Flaviji, sastoji se od dvostrukih tunela, ogromnih vertikalnih silosa u steni i transportnih traka koje su rudu direktno utovarivale na brodove.

Sa kapacitetom od preko 500 tona rude na sat, Porto Flavija je smanjila troškove i postala pravo inženjersko čudo svog vremena. Danas, iako je zatvorena 1990-ih, očuvana je i zaštićena od strane UNESKO-a, privlačeći brojne posetioce kao simbol rudarskog nasleđa.

 

[Nina]

Iako ih kopnenim putem razdvaja čak 10.700 kilometara, Norvešku i Severnu Koreju deli samo jedna zemlja - Rusija.

Zanimljivosti:

• Norveška i Rusija dele kratku, ali strateški važnu granicu od samo 195 km.
• Severna Koreja i Rusija imaju još manju granicu - samo oko 17 km!
• To znači da od Osla do Pjongjanga možete stići prelaskom granica samo dve zemlje.