po predanju, predstavnik hrišćanske crkve, musliman i rabin bili su pozvani u Sarkel, glavni grad, da razgovaraju o verskim pitanjima. kažu da su jevrejski argumenti najviše impresionirali Hana.
usvajanje jevrejske vere nije bilo ograničeno samo na hazarsku elitu, već se proširilo i među običnim stanovništvom. ali ono što smatram podjednako zapanjujućom jeste činjenica da je jevrejska religija opstala do danas među Karaimima (takođe Karaitima) u planinskom regionu Krima.
Karaiti su napustili svoje domove na jugu u kasnom srednjem veku i migrirali u zapadnu Ukrajinu, istočnu Poljsku i Litvaniju, gde nekoliko stotina karaita i danas živi kao etno-religijska manjina
Hazari nisu kolektivno prihvatil judaizam. Oni su formirani od raznih nomadsko-ratničkih plemena koja su lutala po oblastima oko Volge i Dona, preko Kavkaza do Altaja koja su se vremenom ustaljivala i postajala polunomadska, a jezički turkijski element je prevladao. U Hazariji je živelo preko 20 do 30 različitih etničkih grupa. Vladajuća elita jeste ispovedala judaizam, mada je i među njima bilo onih koji nisu, dok je narod bio različit i etnički i religiozno. Al-Bakri je pisao da je car Hazara prvo bio paganin, potom prešao u hrišćanstvo, a zatim nakon spora između predstavnika različitih religija u judaizam. Neki istraživači smatraju da su izvor ove priče informacije iz nesačuvanih knjiga al-Masudija, ali je moguće da je al-Bakri bio upoznat sa hazarskom tradicijom, koja takođe govori o verskom sporu.
Iz izvora je interesantan podatak da su u Itilu koji je bio centar u nekom periodu, ljudi živeli u posebni četvrtima u zavisnosti od religije. Bilo je sedam sudija: 2 za muslimane, 2 za judaizovane Hazare i Jevreje, 2 za hrišćane i 1 za jezičnike (Slovene, Ruse i druge).
kavkaske zajednice su imale aktivnu razmenu sa orijentalnim jevrejima. do bližeg kontakta sa Ašekenazima došlo je tek sa ruskom ekspanzijom na južni Kavkaz u moderno doba.
na većini mapa širenja Sefarda nakon njihovog proterivanja od strane španske istrage, strelice uvek vode preko male Azije do Ukrajine. Čitav deo mora da je apsorbovan u Aškenazi narod istočne Evrope.
inače, mislim da je očigledno da je tradicija Aškenaza koja govori jidiš istisnula druge, starije kulturne grupe rabinskog judaizma dok je napredovala u istočnu evropu, što je očigledno bilo pokrenuto proročanstvima krstaških ratova.
kavkaz je postao deo ruske imperije i time deo aškenaske hemisfere pre jedva više od dva veka. tu su sačuvani i drugi jevrejski jezici i rabinske tradicije. u oblasti kojom su dominirale Poljska-Litvanija ili Rusija, ostali su samo Karaiti kao grupa koja ne govori jidiš. međutim, oni su bili nespojivi zbog svoje vere.
Jevrejski trgovci su bili ti koji su kontrolisali tranzitnu trgovinu između Evrope i Azije. Kako je pisao Ibn Hordadbeh, geograf persijskog porekla i autor najstarije sačuvane arapske knjige administrativne geografije ("Knjiga o putevima i kraljevstivma"), to su bili preduzimljivi trgovci koji su govorili različite jezike - arapski, persijski, grčki, "franački" (francuski), hispano-romanski (španski), slovenski.
Jedan od njihovih prometnih trgovačkih puteva vodio je preko Rusije i Povolžja u Hazarski kaganat. Oko tog puta su nastajale jevrejske kolonije. Tako su se Jevreji doseljavali u Hazariju, o čemu pišu vizantijski istoričari Teofan i Kedrin. Našavši tamo "razumne ljude", ali "izgubljene u veri", Jevreji su prevodili Hazare u judaizam, ali ova religija nije mogla da ujedini raznoliko stanovništvo, naprotiv, razdvojila ga je. Ipak, vladajuće elite Hazarije su uvele judaizam. Prema al-Masudiju, to se dogodilo za vreme vladavine arapskog halifa Haruna el Rašida (786-809).
Ova religija nikada nije postala opštenarodna. Da li zbog plemenske ograničenosti ili zbog multietničnosti hazarske države, izvori naglašavaju postojanje različitih religija među Hazarima, čak ukazujući da je bilo najmanje sledbenika judejske vere, a većina su bili muslimani i hrišćani u Hazariji. Judaizam su ispovedali car, kagan, carevo okruženje i njegova porodica. Car i njegova pratnja, koji su prešli na judaizam, sve su se više otuđivali od svojih podanika. Jačanje uticaja doseljenika iz Horezma u 10. veku i muslimanske garde, dovelo je careve u još teži položaj. Kao rezultat toga, centralna vlast je sve više gubila snagu i uticaj.
idemo po redu. polunomadski turski hazarski narod prihvatio je jevrejsku veru verovatno oko 800. godine. prema relevantnim izvorima, to je učinjeno iz taktičkih razloga, jer su hazarski kagani želeli da zadrže svoju nezavisnost od hrišćanske Vizantije i muslimanskog kalifata i da ne budu izloženi bilo kakvim misionarskim pokušajima. krajem 10. veka, južno rusko hazarsko carstvo je propalo usled ratnog pohoda Varjaga/Rusa.
Hazari migrirali su najverovatnije na sever u velikom broju i da su u budućnosti činili jezgro istočnoevropskih Aškenaza. po mom mišljenju, jevreji u Rajnskoj oblasti su bili mala manjina koja nikada ne bi mogla da formira veliku masu istočnih jevreja.
ono što ostaje problematično u ovom lancu dokaza jeste kako objasniti jidiš jezik istočnih jevreja, koji je, kao što je poznato, nastao iz srednjeg visokog nemačkog i sadrži, između ostalog, hebrejske, aramejske i romanske elemente.
Nemci koji su osnovali gradove u Poljskoj kao deo istočnog naselja ili koji su tamo transplantirali nemačka gradska prava (npr. Lemberg, Krakov, Poznanj, Gnesen, Kulm) imali veliki ekonomski i politički značaj. nemački jezik u poljskom "Stedtl"-u je stoga bio važan u trgovini i drugim oblastima i iz tog razloga su hazarski jevreji preuzeli jezik i razvili ga u jidiš.
međutim, znam da sa ovim argumentom postoji veliki problem, iako se migracija raseljenih hazarskih jevreja ne može isključiti.
ta hipoteza je zapaljiva po tome što aškenaska masa današnjih Jevreja ne bi imala semitske, već tursko-hazarske korene. ovo je od tada mnogim antisemitima dalo razlog da osporavaju pravo jevreja na Palestinu
Hazari su ratovali protiv Vizantinaca, ali su sa njima bili i u savezu protiv Arapa. Žena Justinijana Drugog Teodora je bila Hazarka, kao i žena Konstantina Petog Irina Čičak. Njihov sin naslednik je poznat kao Lav Četvrti Hazar, a njegovu gardu su činili najamnici, među kojima je bilo dosta Hazara. Pretpostavlja se da je patrijarh Fotije imao hazarsko poreklo, ali to nije pouzdano.
Kada su u pitanju Aškenazi i njihov jezik, on se formirao i menjao prema potrebama, a glavna potreba je prilagođavanje novim sredinama u koje su se doseljavali i osnovna deltanost kojom su se bavili, a to je trgovina. To je sažeto objasnio dr Eran Elhaik, izraelski genetičar i bioinformatičar. Tu je razjašnjeno ovo o čemu je pisano.
Multidisciplinarnim istraživanjem je utvrđeno geografsko poreklo Jevreja Aškenaza i njihovog maternjeg jezika jidiša. Primenom metoda Geografske strukture stanovništva lokalizovano je poreklo Aškenaza duž drevnih trgovačkih puteva i ti nalazi su kompatibilni sa hipotezom o iransko-turkijsko-slovenskom poreklu Aškenaza i izvornom slovenskom poreklu jidiša, a u suprotnosti su sa hipotezom Rajnske oblasti koja zagovara levantinsko poreklo Aškenaza i nemačko poreklo jidiša. Višestrukturnim studijama koje koriste modernu i drevnu DNK analizu i originalne analize drevne DNK pružena je dodatna validacija za nelevantinsko poreklo Aškenaza.
Njegovi radovi i radovi njegovih kolega su dostupni na internetu.
