Mislim da ovde fali tema o Vijetnamskom ratu, jer je to konflikt koji je obelezio period od kraja Drugog svetskog rata do raspada Varsavskog pakta. Po trajanju, brutalnosti, broju zrtava i posledicama, ostao je upamcen kao jedan od vecih svetskih konflikata.
Ovde bi moglo da se raspravlja o uzrocima, trajanju i posledicama rata iz raznih uglova. Rat u Vijetnamu pocinje daleko pre nego sto Amerikanci uzimaju aktivno ucesce u njemu. Maltene jos od zavrsetka Drugog svetskog rata, odnosno zavrsetka Korejskog rata.
Vijetmaksi rat je imao vise faza, ali dve osnovne su sukob severnog Vijetnama i Francuske (poznatije kao Prvo rat u indokini), okoncane 1954. godine velikom pobedom Vijetnamaca kod DIen Bieng Fua. Zanimljivo je da je finansijski SAD pomagala Francuze, finansirajuci cak 80 odsto tog rata. U nekom trenutku su ozbiljno razmisljali i o nuklearnim udarima na takticke polozaje u severnom Vijetnamu, ali se od toga odustalo. Sa druge strane, Severni Vijetnam je imao podrsku SSSR i Kine, koje su dopremale oruzje i vrsile obuku vojnika. Druga faza, je naravno sukom Severnog Vijetnama i SAD, koji je zavrsen 1975. godine kada su trupe Severnog Vijetnama uletele u Sajgon, prestonicu juznog dela zemlje.
U osnovi konflikta su bile dve politicke tendencije. Prva je bila kolonijalizam, odnosno antikolonijalizam, gde se Indokina oslobadjala kolonostickih vlasti, pre svega Francuske. Druga tendencija, gledajuci iz ugla zapada, bilo je, kako bi oni rekli „comunist containment“, odnosno zelja da se suzbije sirenje komunizma po zemljama jugo-istocne Azije.
Kulturoloski, ova rat je imao ogroman uticaj pre svega na SAD, ali i na mnoge druge zemlje zapada. Kada se kaze 60-te godine, u nekom kulturoloskom i drustvenom smislu ne misli se na kalendarsku dekadu, vec na period od 1963. godine, odnosno ubistva Kenedeija, do 1974. godine i ostavke Ricarda Niksona.
Ono sto se desavalo u tom medjuperiodu uzima se da 60-te godine u Americi, gde je najveci kulturoloski uticaj imao upravo vijetnamski rat. Sa jedne strane smatra se da je rat u Vijetnamu bilo doba kada je SAD izgubila svoju nevinost. Ovo je tesko objasniti, ali do tada od perioda Drugog svetskog rata do ubistva Kenedija, uzima se za neki period kada je americko drustvo bilo zdravo. Ako se izuzme antikomunisticka paranoja, to je bio period stvaranja jake bele srednje klase, sa svim svojim vrednostima.
Od Vijetnamskog rata, stvaraju se i radikalizuju mnogi pokreti, ne samo antiratni i hipi pokreti, vec i pokreti manjina koje su bile ugnjetavane. Crnci, latinosi i mnogi drugi i tom periodu od pasivnog polozaja prelaze u kontranapad trazeci novo drustvo, nove americke vrednost. To je vreme zestoke pobune na americkim univerzitetima, javljanja mnogih gradjanskih inicijativa. To je i vreme kada se ukidaju mnogi segregacioni zakoni kojima je do tada bio institucionalizovan rasizam u Americi.
Sa druge strane jacaju i one snage koje u ovim drugima vide produzene ruke komnistista, tako da se i te konzervativne snage radikalizuju. Od tada moze maltene nozem da se presece americko drustvo koje je po nekim pitanjima strogo podeljeno na liberale i konzervativce.
Kada se dodje do samog rata i onoga sto se desavalo u dzunglama Vijetnama, to je posebno zanimljivo. Ako se krene od toga da Vijetnamski rat u SAD nikada zvanicno nije nazvan tako od americkog establismenta. Razlog je jednostavan, americki Kongres nikada nije dao dozvolu da ta zemlja objavi rat Vijetnamu. Koristeci ovlascenja koje mu daje ustav, americki predsednik je naravno vodio rat, ali zvanican naziv za ovo je ostao VIJETNAMSKI KONFLIKT.
Vijetnamski rat je bio prvi moderan rat na koji nije mogla da se primenjuje strategija osvajanja teritorije, jer u dzunglama to jednostavno nije imalo efekta, kao u Drugom svetskom ratu ili u Korejskom ratu. Amerikanci koji su uspostavili prvo nadmoc u vazduhu, nisu imali koristi na zemlji.
Prvi put su primenjivane strategije „serch and destroy“, gde su helikopteri dopremali vojsku do neprijateljske teritorije, ovi su tamo eliminisali neprijatelja i napustali teritoriju (bez zelje da se zadrzavaju), kao i „body count“ strategiju, gde se uspeh gledao kroz „kill ratio“, odnosno kroz broj ubijenih protivnika na jednog americkog vojnika. Filozofija je bila da se neprijatelju zadaju takvi gubici u ljudstvu, da ovi sami prekinu da se bore.
Naravno, nista od ovoga nije davalo rezultata jer je gerilska taktika i opstenarodni otpor, naravno uz ogromne zrtve, na kraju doveo do poraza SAD i konacnog ujedinjenja Vijetnama.
Ko je nesto vise gledao dokumentarce i citao tekstove, rat Vijetnamaca protiv SAD podseca na film Avatar, gde su ovi maltene golim rukama uspeli da oteraju neprijatejlja. Neverovatna svedocenja vijetnamskih seljaka, gde su oni nakon zestokih bombardovanja isli da sakupljaju metalne ostatke bombi i prave klopke za americke vojnike, razna kreativna oruzja koja su pravljena od bambusa, postavljanje mina, tako nesto ne bi smislili ni oni koji se bave specijalnim efektima, sve je to bilo sastavni deo opstanka vijetnamske vojske
Na kraju krajeva i sami Vijetnamci koji su uspeli da organizuju TET ofanzivu gde je 80.000 vojnika neprimetno uletelo u Juzni Vijetnam (pod kontrolom SAD), je najveca bruka CIA, koja uopste nije imala naznake da se tako nesto moze dogoditi.
Takodje famozna Ho-Si-Min staza, kojom su iz Severnog Vijetnama dopremane hrana i oruzje borcima u Juzni Vijetnam je prica za sebe, jer je tako nesto nezabelezeno u modernom ratovanju.
Da dalje ne duzim, voleo bih ovde da se raspravlja o mnogim aspektima ovog sukoba, da ljudi ostavljaju dobre linkove za tekstove, analize, dokumentarce i slicno.
Ovde bi moglo da se raspravlja o uzrocima, trajanju i posledicama rata iz raznih uglova. Rat u Vijetnamu pocinje daleko pre nego sto Amerikanci uzimaju aktivno ucesce u njemu. Maltene jos od zavrsetka Drugog svetskog rata, odnosno zavrsetka Korejskog rata.
Vijetmaksi rat je imao vise faza, ali dve osnovne su sukob severnog Vijetnama i Francuske (poznatije kao Prvo rat u indokini), okoncane 1954. godine velikom pobedom Vijetnamaca kod DIen Bieng Fua. Zanimljivo je da je finansijski SAD pomagala Francuze, finansirajuci cak 80 odsto tog rata. U nekom trenutku su ozbiljno razmisljali i o nuklearnim udarima na takticke polozaje u severnom Vijetnamu, ali se od toga odustalo. Sa druge strane, Severni Vijetnam je imao podrsku SSSR i Kine, koje su dopremale oruzje i vrsile obuku vojnika. Druga faza, je naravno sukom Severnog Vijetnama i SAD, koji je zavrsen 1975. godine kada su trupe Severnog Vijetnama uletele u Sajgon, prestonicu juznog dela zemlje.
U osnovi konflikta su bile dve politicke tendencije. Prva je bila kolonijalizam, odnosno antikolonijalizam, gde se Indokina oslobadjala kolonostickih vlasti, pre svega Francuske. Druga tendencija, gledajuci iz ugla zapada, bilo je, kako bi oni rekli „comunist containment“, odnosno zelja da se suzbije sirenje komunizma po zemljama jugo-istocne Azije.
Kulturoloski, ova rat je imao ogroman uticaj pre svega na SAD, ali i na mnoge druge zemlje zapada. Kada se kaze 60-te godine, u nekom kulturoloskom i drustvenom smislu ne misli se na kalendarsku dekadu, vec na period od 1963. godine, odnosno ubistva Kenedeija, do 1974. godine i ostavke Ricarda Niksona.
Ono sto se desavalo u tom medjuperiodu uzima se da 60-te godine u Americi, gde je najveci kulturoloski uticaj imao upravo vijetnamski rat. Sa jedne strane smatra se da je rat u Vijetnamu bilo doba kada je SAD izgubila svoju nevinost. Ovo je tesko objasniti, ali do tada od perioda Drugog svetskog rata do ubistva Kenedija, uzima se za neki period kada je americko drustvo bilo zdravo. Ako se izuzme antikomunisticka paranoja, to je bio period stvaranja jake bele srednje klase, sa svim svojim vrednostima.
Od Vijetnamskog rata, stvaraju se i radikalizuju mnogi pokreti, ne samo antiratni i hipi pokreti, vec i pokreti manjina koje su bile ugnjetavane. Crnci, latinosi i mnogi drugi i tom periodu od pasivnog polozaja prelaze u kontranapad trazeci novo drustvo, nove americke vrednost. To je vreme zestoke pobune na americkim univerzitetima, javljanja mnogih gradjanskih inicijativa. To je i vreme kada se ukidaju mnogi segregacioni zakoni kojima je do tada bio institucionalizovan rasizam u Americi.
Sa druge strane jacaju i one snage koje u ovim drugima vide produzene ruke komnistista, tako da se i te konzervativne snage radikalizuju. Od tada moze maltene nozem da se presece americko drustvo koje je po nekim pitanjima strogo podeljeno na liberale i konzervativce.
Kada se dodje do samog rata i onoga sto se desavalo u dzunglama Vijetnama, to je posebno zanimljivo. Ako se krene od toga da Vijetnamski rat u SAD nikada zvanicno nije nazvan tako od americkog establismenta. Razlog je jednostavan, americki Kongres nikada nije dao dozvolu da ta zemlja objavi rat Vijetnamu. Koristeci ovlascenja koje mu daje ustav, americki predsednik je naravno vodio rat, ali zvanican naziv za ovo je ostao VIJETNAMSKI KONFLIKT.
Vijetnamski rat je bio prvi moderan rat na koji nije mogla da se primenjuje strategija osvajanja teritorije, jer u dzunglama to jednostavno nije imalo efekta, kao u Drugom svetskom ratu ili u Korejskom ratu. Amerikanci koji su uspostavili prvo nadmoc u vazduhu, nisu imali koristi na zemlji.
Prvi put su primenjivane strategije „serch and destroy“, gde su helikopteri dopremali vojsku do neprijateljske teritorije, ovi su tamo eliminisali neprijatelja i napustali teritoriju (bez zelje da se zadrzavaju), kao i „body count“ strategiju, gde se uspeh gledao kroz „kill ratio“, odnosno kroz broj ubijenih protivnika na jednog americkog vojnika. Filozofija je bila da se neprijatelju zadaju takvi gubici u ljudstvu, da ovi sami prekinu da se bore.
Naravno, nista od ovoga nije davalo rezultata jer je gerilska taktika i opstenarodni otpor, naravno uz ogromne zrtve, na kraju doveo do poraza SAD i konacnog ujedinjenja Vijetnama.
Ko je nesto vise gledao dokumentarce i citao tekstove, rat Vijetnamaca protiv SAD podseca na film Avatar, gde su ovi maltene golim rukama uspeli da oteraju neprijatejlja. Neverovatna svedocenja vijetnamskih seljaka, gde su oni nakon zestokih bombardovanja isli da sakupljaju metalne ostatke bombi i prave klopke za americke vojnike, razna kreativna oruzja koja su pravljena od bambusa, postavljanje mina, tako nesto ne bi smislili ni oni koji se bave specijalnim efektima, sve je to bilo sastavni deo opstanka vijetnamske vojske
Na kraju krajeva i sami Vijetnamci koji su uspeli da organizuju TET ofanzivu gde je 80.000 vojnika neprimetno uletelo u Juzni Vijetnam (pod kontrolom SAD), je najveca bruka CIA, koja uopste nije imala naznake da se tako nesto moze dogoditi.
Takodje famozna Ho-Si-Min staza, kojom su iz Severnog Vijetnama dopremane hrana i oruzje borcima u Juzni Vijetnam je prica za sebe, jer je tako nesto nezabelezeno u modernom ratovanju.
Da dalje ne duzim, voleo bih ovde da se raspravlja o mnogim aspektima ovog sukoba, da ljudi ostavljaju dobre linkove za tekstove, analize, dokumentarce i slicno.
Prema podacima kojima su baratali Amerikanci samo u podrucju Hanoja,bilo je vise protiavionske artiljerije nego u celom Trecem Rajhu.
