D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Lilyth, nije tačno da mislim da sam Božji glasnik, već samo ukazujem na čudnu koincidenciju.
-
- Popularno:
- „E, nosite se i jedni i drugi“: Šta je...
- Raspad EU - Viktor Orban
- Vučić ponosan na "nadstrešnicu"!
- 👩🔬👷♀️koliko često ste otvorili...
- Ponovo je počela vakcinacija!
- Studenti otkrili program svoje izborne...
- Vučić: Imamo snimke, Miša Bačulov...
- Уновчавање лепоте
- Kaja Kalas: Moramo ukrasti ruske pare...
- Otkrijte šta ste bili u prošlom životu
Najveći tajkun u Crnoj Gori
- Začetnik teme D U K Lj A N I N
- Datum pokretanja
eremita
Zaslužan član
- Poruka
- 117.177
Ти си потпуно изгубљен лик коме мозак испрао онај секташ Мираш распоп - кога "нико у свијет" не признаје... нема већих лудака од секташа... шта је вама није ми јасно, па зар мислите ДА МОЖЕТЕ ТЕК ТАКО ОПЉАЧКАТИ СРПСКУ ПРАВОСЛАВНУ ЦРКВУ И ОТЕТИ ЊЕНЕ ХРАМОВЕ - СТВАРНО НИСТЕ НОРМАЛНИ... нема суда "у свијет" НА КОМЕ НЕЋЕТЕ ИЗГУБИТИ ПОКУШАТЕ ЛИ ПРОПАЛИЦЕ КОМУЊАРСКЕ ТО ДА УЧИНИТЕ...
Не могу да верујем да сте ви стварно умислили да ако преименујете СРПСКИ у ЦРНОГОРСКИ језик и АКО ОПЉАЧКАТЕ ВЕРСКО И НАЦИОНАЛНО БЛАГО СПЦ - ДА ЋЕТЕ ПОСТАТИ НАРОД, НАЦИЈА??? Сулудо, тако ћете само постати најобичније лоповчине... наШљедници шверцера и црноберзијанаца, смрдљиваца, ленштина и нерадника.
Ако вам је до храмова, скупљајте паре па зидајте...нека вам подиже цркве Мило, и онако је "пун к'о брод"...
Poslednja izmena:
zike
Elita
- Poruka
- 21.673
A ko je gradio ove hramove do sad, pa ih je SPC tako olako prisvojila?
Peśo
Domaćin
- Poruka
- 3.608
Crkvu u mojemu selu podigli su sami seljani na bratstveničkome zemljištu i bili su njezini vlastnici sve dok Sotona nije uz pomoć veljesrbske Brkove vlasti jednostavno to upisa na ime SPC. Dakle, oteo. Tako je učinjeno sa svijem crkvama, a sve su bile u vlastništvu zajednice. Manastiri su bili u državnome vlastništvu i njih su također potezom pera Brkovi srboljubci podarili srbskoj Crkvi. Dakle, oteto. Kako stekli taki vi obraz bio.
Majmune, mi jesmo nacija i tražimo od države da ni vrne ono te su ni srbski popovi oteli. Kad naši glavari zakucaju na vrata EU, to će im bit ulaznica.
Ozidali smo sve što ni treba, no popovi polupežaše. No, ne mogu ih niđe odnijet i moraće ih vrnut.
Pročitah neđe da je najveći tajkun među političare u Crnu Goru izvjestni Medojević. Strani izvori vele e je tri puta jači od M.Đ.
Poslednja izmena:
Peśo
Domaćin
- Poruka
- 3.608
E, moj Grbane, ako njima nije treba sud da tuđe upišu na svoje ime, neće ni nama trebat da svoje upišemo na svoje ime. Zasigurno tu nema posla za sud, a još manje će ko pitat svetosavce. A, što ćemo činjet sa svojom imovinom svakojako nećemo tebe pitat.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Ratnik u mantiji
Svi projekti za koje se Amfilohije zalagao prethodnih decenija neslavno su propali. Nestale su Republika Srpska i Republika Srpska Krajina, razišle su se Srbija i Crna Gora, rasplet na Kosovu se čeka. Svako bi se, pred takvim rezultatima, zapitao da li je negde pogrešio, ali se kod mitropolita Radovića ne primećuju skrušenost i preispitivanje
piše: Momir Turudić
Uz ime mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića bez problema se može staviti pridev kontroverzni, koji obično ide uz neke druge titule i zanimanja. Prema njegovom pastirskom radu nema ravnodušnih, oni koji ga vole tvrde da je jedan od stubova na kojima počiva Srpska pravoslavna crkva, protivnici kažu da mu je politika ljubav, a bogosluženje dužnost. Obe kvalifikacije važe i za ostale učenike Justina Popovića – vladike Atanasija, Artemija i Irineja, ali poslednjih godina Amfilohije Radović ipak deluje kao neko ko se, osim patrijarha Pavla, izdvaja u crkvenoj hijerarhiji.
RAT KAO SUDBINA: Amfilohije Radović, čije je svetovno ime Risto, rođen je 7. januara 1938. godine u Barama Radovića u Donjoj Morači. Završio je Bogoslovski fakultet i klasičnu filologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a postdiplomske studije u Bernu i Rimu. Doktorirao je u Grčkoj, gde se i zamonašio i služio kao sveštenik. Posle godinu dana provedenih na Svetoj gori, odlazi za profesora na Institut Sv. Sergija u Parizu, a od 1976. godine predaje na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. U maju 1985. je izabran za episkopa Banatskog, a 30. decembra 1991. godine ustoličen je za mitropolita crnogorsko-primorskog.
Amfilohijev uspon u crkvenoj hijerarhiji poklopio se sa burnim događanjima na Balkanu, u koje se aktivno uključio. Žestoki antikomunista, svoje ideje o preporodu nacije i načinu na koji će se taj preporod izvesti delio je sa Dobricom Ćosićem, Slobodanom Miloševićem i sličnim produktima omraženog sistema.
Po dolasku u Crnu Goru, mitropolit Amfilohije podstiče i obnovu velikog broja crkava i manastira u Crnoj Gori, kao i podizanje novih. Godine 1992. pokrenuto je glasilo Mitropolije crnogorsko-primorske "Svetigora", kasnije i izdavačka kuća i radio istog imena.
Tadašnja "mlada, lijepa i pametna" crnogorska vlast dočekala ga je slavopojkama. "Ovaj obrazovani, produhovljeni i racionalni čovjek spada u sami vrh pravoslavnih mislilaca", govorio je tadašnji predsednik Crne Gore Momir Bulatović. Mada su mladi lavovi crnogorske politike takođe bili deo komunističkog sistema, Amfilohije je sa njima delio istu strast prema ratu koji se zahuktavao u bivšoj Jugoslaviji.
Ta opsednutost ovom ljudskom delatnošću, nesaglasna hrišćanskom verom koju propoveda, mitropolita nikada nije napustila. Pokušao je da je obrazloži u filozofsko-bogoslovskom zborniku "Jagnje Božje i Zvijer iz bezdana" objavljenom 1996. godine. Amfilohije nije tražio opravdanje u Hristovim rečima znajući da ih tamo i ne može naći. Uz ponavljanje otrcanih istina o neumitnosti rata zbog nesavršenosti čoveka, pominjanja opravdanih ratova "protiv opštega neprijatelja vjere i zakona i slobode i otečestva našega", kaže i da je "istorija hrišćanskih naroda možda manje-više povratak u Stari zavjet, a Novi zavjet se u ljudskoj istoriji tek nazire", nezgodno mišljenje za duhovnika koji sprovodi "duhovni i moralni preporod naroda".
Od mnogih bisera posvećenih ratu, izdvajaju se ipak reči posvećene trulom miru. "Truli mir... upravo i jeste suština cjelokupnog novog svjetskog poretka, savremenog sekularizovanog usmjerenja evroameričke civilizacije. Takav mir u stvari nije mir već privid mira, zasnovan na otuđenju od izvora mira i pravde. Kao takav on će biti uvijek iznova uzrok stravičnih krvoprolića." O sramnom, trulom miru pričali su po završetku rata u Bosni mnogi srpski intelektualci nacionalnog usmerenja, sa bezbedne beogradske distance.
U priči o ratu kao ljudskoj sudbini Amfilohije je zaboravio da pomene da ako rat jeste ljudska sudbina, to ne znači da se protiv njega ne treba boriti. Bilo je njegove braće po mantiji koji se o ratu nisu baš tako fatalistički izražavali, već su pokušavali da učine bar nešto da požar gase.
Fascinacija ratom proteže se kod Amfilohija i na ratnike. Prvo na stare, poput svetog Petra Cetinjskog, a kasnije i na neke ovovremenske. U novembru 1991. godine, na dubrovačkom ratištu je uz gusle hrabrio crnogorske rezerviste. Na Petrovdan 1991. su u Cetinjskom manastiru bili Arkan i pripadnici Srpske dobrovoljačke garde, kao i na Badnji dan 1992. godine.
Opsednut istorijom, Amfilohije Radović je sigurno imao utisak da živi jedan od onih trenutaka kada pojedinci tu istoriju stvaraju i oblikuju. U njegovim govorima sve vrvi od istorijskih odluka. "Ovo je presudan trenutak u istoriji našeg naroda", govorio je u decembru 1992. godine. "Ovdje važi pravilo: ko istraje do kraja, blago njemu. Svi su uslovi za to da se sami sebe odreknemo i sve nam govori u tom pravcu – ne može šut sa rogatim. Međutim, ovo je trenutak kada, po mom osjećanju, treba biti negdje na graničnoj liniji i reći kao vladika Rade "neka bude što biti ne može, nek’ ad proždre, pokosi satana, na groblju će iznići cvijeće za daleko neko pokoljenje".
Amfilohija nije moglo pokolebati ni to što je ad proždirao sve pred sobom, ne birajući po veri i naciji, on je i dalje verovao svom osećanju. Najveće nade je polagao u Republiku Srpsku ("najdivniju srpsku zemlja, svjetionik i Pijemont cjelokupnog srpstva") i njene čelnike, koji su odbacujući Vens–Ovenov plan 1993. godine "čuvali nas i našu dušu... opredijelili su se, kao i car Lazar... za carstvo nebesko". Ironija je da je ovaj zakleti antikomunista sve svoje ideje ostvarivao u saradnji sa bivšim oficirima komunističke vojske i bivšim komunističkim funkcionerima raznih ešalona, koji su se preko noći preobratili u ljute nacionaliste.
POLEMIKE I PASIJE: Kao što je umeo da hvali tako je mitropolitov jezik umeo da šiba kao bič. U avgustu 1994. godine, kada su se Srbi oglušili o apel episkopske konferencija SPC-a "da stanu u odbranu vekovnih prava i sloboda, svojih vitalnih interesa nužnih za fizički i duhovni opstanak", besni na one što su "već brigu na veselje udarili, što su se hvalili turistima po primorju i banjama, koje odjekuju od našeg lakoumlja i bezumnih naših zabava (...) dok narod i Skupština Republike Srpske danas čuvaju i obraz i dušu srpskoga naroda pravoslavnog, ne praznim riječima i nečasnim kompromisima, nego sopstvenom krvlju i sopstvenim životima, koje zalažu pred čitavim svijetom za odbranu svega čestitoga i svetog u ovom narodu, za odbranu svekolikog Pravoslavlja, za pravdu i dušu čitavoga svijeta, za svetinju bogolikog ljudskog dostojanstva." Mitropolija crnogorsko-primorska je u avgustu 1995. godine blokadu granice na Drini nazvala izdajom i tri puta proklinjala "ruku koja podiže zid između sebe i brata u nevolji".
Mitropolit Amfilohije je bezbroj puta pogazio treću od deset zapovesti, Ne uzimajuzalud imena Gospoda Boga svog, uplićući Boga u krvavu balkansku kaljugu u kojoj su, osim vere, ostale izgubljene i sve druge ljudske vrednosti. Skupštini Republike Srpske koja je u julu 1994. godine odlučivala o prihvatanju mirovnog plana Kontakt grupe o BiH, uputio je telegram: "Obnovivši u sebi vjeru u pravdu Božiju, obnovili ste Svetu Lazarevsku vjernost narodu, uspravili dostojanstvo srpskog naroda... Neka vam Bog bude na pomoći." Sličnih egzaltiranih izraza podrške bilo je i ranije: "Neka našoj braći u Bosni i Hercegovini Bog poda svaku pomoć u dobru i snagu da odole pritiscima svijeta, koji je naš Gospod Isus Hristos već pobijedio." Istina, nije Amfilohije u tome izuzetak, kroz ljudsku istoriju sve vrvi od poziva Bogu u pomoć tokom krvavih pljačkaških pohoda.
Svi projekti za koje se Amfilohije zalagao prethodnih decenija neslavno su propali. Nestale su Republika Srpska i Republika Srpska Krajina, razišle su se Srbija i Crna Gora, rasplet na Kosovu se čeka. Svako bi se, pred takvim rezultatima, zapitao da li je negde pogrešio, ali se kod mitropolita Radovića ne primećuju skrušenost i preispitivanje
piše: Momir Turudić
Uz ime mitropolita crnogorsko-primorskog Amfilohija Radovića bez problema se može staviti pridev kontroverzni, koji obično ide uz neke druge titule i zanimanja. Prema njegovom pastirskom radu nema ravnodušnih, oni koji ga vole tvrde da je jedan od stubova na kojima počiva Srpska pravoslavna crkva, protivnici kažu da mu je politika ljubav, a bogosluženje dužnost. Obe kvalifikacije važe i za ostale učenike Justina Popovića – vladike Atanasija, Artemija i Irineja, ali poslednjih godina Amfilohije Radović ipak deluje kao neko ko se, osim patrijarha Pavla, izdvaja u crkvenoj hijerarhiji.
RAT KAO SUDBINA: Amfilohije Radović, čije je svetovno ime Risto, rođen je 7. januara 1938. godine u Barama Radovića u Donjoj Morači. Završio je Bogoslovski fakultet i klasičnu filologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu, a postdiplomske studije u Bernu i Rimu. Doktorirao je u Grčkoj, gde se i zamonašio i služio kao sveštenik. Posle godinu dana provedenih na Svetoj gori, odlazi za profesora na Institut Sv. Sergija u Parizu, a od 1976. godine predaje na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu. U maju 1985. je izabran za episkopa Banatskog, a 30. decembra 1991. godine ustoličen je za mitropolita crnogorsko-primorskog.
Amfilohijev uspon u crkvenoj hijerarhiji poklopio se sa burnim događanjima na Balkanu, u koje se aktivno uključio. Žestoki antikomunista, svoje ideje o preporodu nacije i načinu na koji će se taj preporod izvesti delio je sa Dobricom Ćosićem, Slobodanom Miloševićem i sličnim produktima omraženog sistema.
Po dolasku u Crnu Goru, mitropolit Amfilohije podstiče i obnovu velikog broja crkava i manastira u Crnoj Gori, kao i podizanje novih. Godine 1992. pokrenuto je glasilo Mitropolije crnogorsko-primorske "Svetigora", kasnije i izdavačka kuća i radio istog imena.
Tadašnja "mlada, lijepa i pametna" crnogorska vlast dočekala ga je slavopojkama. "Ovaj obrazovani, produhovljeni i racionalni čovjek spada u sami vrh pravoslavnih mislilaca", govorio je tadašnji predsednik Crne Gore Momir Bulatović. Mada su mladi lavovi crnogorske politike takođe bili deo komunističkog sistema, Amfilohije je sa njima delio istu strast prema ratu koji se zahuktavao u bivšoj Jugoslaviji.
Ta opsednutost ovom ljudskom delatnošću, nesaglasna hrišćanskom verom koju propoveda, mitropolita nikada nije napustila. Pokušao je da je obrazloži u filozofsko-bogoslovskom zborniku "Jagnje Božje i Zvijer iz bezdana" objavljenom 1996. godine. Amfilohije nije tražio opravdanje u Hristovim rečima znajući da ih tamo i ne može naći. Uz ponavljanje otrcanih istina o neumitnosti rata zbog nesavršenosti čoveka, pominjanja opravdanih ratova "protiv opštega neprijatelja vjere i zakona i slobode i otečestva našega", kaže i da je "istorija hrišćanskih naroda možda manje-više povratak u Stari zavjet, a Novi zavjet se u ljudskoj istoriji tek nazire", nezgodno mišljenje za duhovnika koji sprovodi "duhovni i moralni preporod naroda".
Od mnogih bisera posvećenih ratu, izdvajaju se ipak reči posvećene trulom miru. "Truli mir... upravo i jeste suština cjelokupnog novog svjetskog poretka, savremenog sekularizovanog usmjerenja evroameričke civilizacije. Takav mir u stvari nije mir već privid mira, zasnovan na otuđenju od izvora mira i pravde. Kao takav on će biti uvijek iznova uzrok stravičnih krvoprolića." O sramnom, trulom miru pričali su po završetku rata u Bosni mnogi srpski intelektualci nacionalnog usmerenja, sa bezbedne beogradske distance.
U priči o ratu kao ljudskoj sudbini Amfilohije je zaboravio da pomene da ako rat jeste ljudska sudbina, to ne znači da se protiv njega ne treba boriti. Bilo je njegove braće po mantiji koji se o ratu nisu baš tako fatalistički izražavali, već su pokušavali da učine bar nešto da požar gase.
Fascinacija ratom proteže se kod Amfilohija i na ratnike. Prvo na stare, poput svetog Petra Cetinjskog, a kasnije i na neke ovovremenske. U novembru 1991. godine, na dubrovačkom ratištu je uz gusle hrabrio crnogorske rezerviste. Na Petrovdan 1991. su u Cetinjskom manastiru bili Arkan i pripadnici Srpske dobrovoljačke garde, kao i na Badnji dan 1992. godine.
Opsednut istorijom, Amfilohije Radović je sigurno imao utisak da živi jedan od onih trenutaka kada pojedinci tu istoriju stvaraju i oblikuju. U njegovim govorima sve vrvi od istorijskih odluka. "Ovo je presudan trenutak u istoriji našeg naroda", govorio je u decembru 1992. godine. "Ovdje važi pravilo: ko istraje do kraja, blago njemu. Svi su uslovi za to da se sami sebe odreknemo i sve nam govori u tom pravcu – ne može šut sa rogatim. Međutim, ovo je trenutak kada, po mom osjećanju, treba biti negdje na graničnoj liniji i reći kao vladika Rade "neka bude što biti ne može, nek’ ad proždre, pokosi satana, na groblju će iznići cvijeće za daleko neko pokoljenje".
Amfilohija nije moglo pokolebati ni to što je ad proždirao sve pred sobom, ne birajući po veri i naciji, on je i dalje verovao svom osećanju. Najveće nade je polagao u Republiku Srpsku ("najdivniju srpsku zemlja, svjetionik i Pijemont cjelokupnog srpstva") i njene čelnike, koji su odbacujući Vens–Ovenov plan 1993. godine "čuvali nas i našu dušu... opredijelili su se, kao i car Lazar... za carstvo nebesko". Ironija je da je ovaj zakleti antikomunista sve svoje ideje ostvarivao u saradnji sa bivšim oficirima komunističke vojske i bivšim komunističkim funkcionerima raznih ešalona, koji su se preko noći preobratili u ljute nacionaliste.
POLEMIKE I PASIJE: Kao što je umeo da hvali tako je mitropolitov jezik umeo da šiba kao bič. U avgustu 1994. godine, kada su se Srbi oglušili o apel episkopske konferencija SPC-a "da stanu u odbranu vekovnih prava i sloboda, svojih vitalnih interesa nužnih za fizički i duhovni opstanak", besni na one što su "već brigu na veselje udarili, što su se hvalili turistima po primorju i banjama, koje odjekuju od našeg lakoumlja i bezumnih naših zabava (...) dok narod i Skupština Republike Srpske danas čuvaju i obraz i dušu srpskoga naroda pravoslavnog, ne praznim riječima i nečasnim kompromisima, nego sopstvenom krvlju i sopstvenim životima, koje zalažu pred čitavim svijetom za odbranu svega čestitoga i svetog u ovom narodu, za odbranu svekolikog Pravoslavlja, za pravdu i dušu čitavoga svijeta, za svetinju bogolikog ljudskog dostojanstva." Mitropolija crnogorsko-primorska je u avgustu 1995. godine blokadu granice na Drini nazvala izdajom i tri puta proklinjala "ruku koja podiže zid između sebe i brata u nevolji".
Mitropolit Amfilohije je bezbroj puta pogazio treću od deset zapovesti, Ne uzimajuzalud imena Gospoda Boga svog, uplićući Boga u krvavu balkansku kaljugu u kojoj su, osim vere, ostale izgubljene i sve druge ljudske vrednosti. Skupštini Republike Srpske koja je u julu 1994. godine odlučivala o prihvatanju mirovnog plana Kontakt grupe o BiH, uputio je telegram: "Obnovivši u sebi vjeru u pravdu Božiju, obnovili ste Svetu Lazarevsku vjernost narodu, uspravili dostojanstvo srpskog naroda... Neka vam Bog bude na pomoći." Sličnih egzaltiranih izraza podrške bilo je i ranije: "Neka našoj braći u Bosni i Hercegovini Bog poda svaku pomoć u dobru i snagu da odole pritiscima svijeta, koji je naš Gospod Isus Hristos već pobijedio." Istina, nije Amfilohije u tome izuzetak, kroz ljudsku istoriju sve vrvi od poziva Bogu u pomoć tokom krvavih pljačkaških pohoda.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Mitropolit Amfilohije je uvek odbacivao prigovore da se crkva bavi politikom: "To zamjeranje je nasleđe titoističko-brozovske ere. I tada je bila na snazi stroga zabrana crkvenim ljudima da se bave politikom. Crkvi, međutim, saglasno njenoj prirodi i svečovečanskoj misiji, ništa što je ljudsko nije tuđe." Ova izjava deluje brutalno iskreno kada se pogledaju sudske i ine aktivnosti Amfilohijeve braće u Hristu Pahomija, Ilariona, Filareta, mada mitropolit verovatno nije mislio na te vrste aktivnosti.
Držanje posmrtnog slova na sahranama spada u opis svešteničkog zvanja, ali kod Amfilohija je to neka vrsta pasije. Na sahrani Danila Kiša, koji je u svom testamentu napisao da ne želi da mu bilo ko prilikom pogreba drži govor, jer je sve što je imao da kaže rekao u svojim knjigama, Amfilohije je ipak progovorio. Posle uvoda u kome je pomenuo da neće držati govor jer je Kišovo poslednje zaveštanje o ćutanju na dan pogreba za njega svetinja, usledio je dugački i nerazumljivi traktat dostojan najdosadnije književne kritike, u kome je mitropolit pokušao da pokaže svoje oduševljenje Kišovim delom i životom.
Mitropolit je bio za govornicom i kada je držano opelo Zoranu Đinđiću. U oblandama priče o isceljenju bratomržnje u svim zemaljskim narodima, zlu koje nikom dobro ne donosi, najduže će se ipak pamtiti njegove reči da će Zoran Đinđić biti zapamćen "prvenstveno po tome što je, u momentu najdubljeg poniženja svoga naroda, na obrenovićevski način, ispružio ruku bratsku, bratskoga mira i pomirenja Evropi i svetu", poređenje dubine Đinđićeve rane i rana nekih drugih žrtava... Šta je mislio o "pružanju bratske ruke mira i pomirenja Evropi i svetu", mitropolit je mnogo puta ranije rekao, pa nije čudo što su se porodica ubijenog premijera i vlada Srbije ogradile od njegovog alegorijskog posmrtnog slova.
Na sahrani majke Radovana Karadžića mitropolit nije koristio alegorije. Amfilohije je preminulu majka Radovana Karadžića poredio sa majkom Jugovića i majkom Jevrosimom, koje su "svoj porod vaspitavale da na svetim načelima hrišćanske etike žive i umiru". Pomenuo je i da mu je pokojnica "rekla jednom prilikom da bi bila srećna da joj donesu mrtvog sina, da ga u mrtvo čelo poljubi, ali da ostane vjeran pravoj Hristovoj vjeri i svome narodu, a da bi bila nesrećna majka da joj ga živa dovedu, ali da izda Boga i svoj narod".
"TRULI MIR": U sukobima sa svojim brojnim protivnicima, Amfilohije nikada nije poturao obraz, niti okretao drugi. Jedan od njegovih najžešćih neprijatelja je sigurno Crnogorska pravoslavna crkva, "zloćudna izraslina" koja "skuplja crkvene otpatke", "ljudi koji imaju nekrofilski duh, koji je u suštini bezbožni duh".
U uvredama mu protivnici iz CPC-a nisu ostajali dužni, nazivajući ga "srpskim okupacionim mitropolitom u Crnoj Gori, emanacijom bogohulnika u mantiji, varvarinom modernog doba". Uz sve napetosti koje taj sukob prate, ovo crkveno vojevanje deluje groteskno, kao i svaki sukob onih koji se kunu u istog Boga ljubavi, proklinjući jedni druge.
Za Amfilohija, bauk je i Haški tribunal, protiv koga je gremeo od samog početka. Tvrdio je da bi sveti Petar Cetinjski, da je živeo tih godina, bio glavni kandidat za Haški sud. U Hagu "oni koji su u crno zavili srpski narod na kraju XX i početka XXI vijeka... žele da na pilatovski način operu svoje ruke u krvi pravednika ili da time sakriju svoja nedjela".
Sa Miloševićem se Amfilohije razišao još tokom rata, kao jedan od onih koji mu ne zameraju to što je radio, već što nije uradio do kraja. Ipak je, komentarišući Miloševićevo izručenje Hagu, izjavio u hrišćanskom duhu: "Ako je trebalo suditi Miloševiću, trebalo mu je suditi u Beogradu. Časnije bi bilo izvesti ga na Terazije i javno strijeljati i za svoje i za tuđe grijehe, negoli ovo što je urađeno." Pred izručenje u Hag, posetio je Miloševića u Centralnom zatvoru u Beogradu i poklonio mu jevanđelje.
Posle pada Miloševića, Amfilohije je za novog predsednika Srbije Vojislava Koštunicu rekao da je "izabran srpski predsednik koji ne samo da je kršten, nego ume i da se prekrsti". Na liturgiji u Trebinju održanoj na dan ponovne sahrane Jovana Dučića, u molitvi za zdravlje patrijarha, arhijereja i vernog naroda, pomenut je i novi predsednik. Dobri odnosi između Koštunice i crkve traju i danas, potpomognuti, kažu, i rodbinskim vezama mitropolita i predsednikove supruge.
I kada je nastupio "truli mir", mitropolit nije mirovao, nastavljajući pastirsku delatnost. Tokom paljenja Bajrakli džamije 2003. u Beogradu ušao je u razularenu gomilu i apelovao: "Izađite deco, kumim vas Bogom i Svetim. Ne činite zločin kao oni, pa da i mi ispadnemo zločinci." Sa vlastima u Crnoj Gori odnosi su bivali sve hladniji što se više pričalo o nezavisnosti. U leto 2005. Amfilohije je izveo spektakularnu akciju. Na vrh planine Rumije je uz pomoć helikoptera Podgoričkog garnizona postavio metalnu crkvu. Crnogorsko ministarstvo uređenja prostora najavilo je da će crkvu ukloniti jer je postavljena bez potrebnih dozvola, a Amfilohije Radović je poručio premijeru Đukanoviću da crkvu sa Rumije neće pomerati, upozorivši da bi njeno rušenje izazvalo nemire u Crnoj Gori. Crkva i danas stoji na istom mestu.
Pre referenduma o nezavisnosti Crne Gore, svoje mišljenje o tome Amfilohije je izneo na novosadskoj televiziji, rečima ne baš prikladnim sveštenom licu. Na pitanje novinarke "Šta mislite o crnogorskom državnom projektu", on je odgovorio: "Ne pravi se pita od onoga." Pita je ipak napravljena, a mitropolit je i sada u Crnoj Gori, sarađujući sa vlastima koje su pitu zamesile i ispekle. I ne namerava, bar tako kaže, da se sa tog mesta pomera. Na glasine da je najozbiljniji kandidat za novog patrijarha, odgovara: "Ja sam mitropolit crnogorsko-primorski i neće se tako lako mene Crnogorci ratosiljati. Ostaću ja ovde uz Božju pomoć. Već sam ja i grob svoj spremio. Tako da ne brinu oni koji su zabrinuti."
Ne odustaje ni od ideje da se Tesla sahrani pored Hrama svetog Save jer smatra da je Tesla nasilno spaljen, mada se tome protive Teslin muzej i gradske vlasti. "Sad počiva u nekakvoj kugli, što je najgora vrsta poniženja. Taj greh mora biti okajan tako što bi ljudski bio sahranjen na Vračaru, na mestu na kome je nasilno spaljen drugi veliki Srbin, Sveti Sava. Jedan prah i drugi prah zajedno, najveći duhovnik i najveći naučnik na istom mestu. Za svakog razumnog čoveka, najprirodnija stvar na svetu." Ipak, kao da je manjak istorijskih događaja naterao mitropolita da se okrene i nekim efemernim stvarima. Dok je njegov kolega Irinej ratovao sa kobasicijadom u Turuji, Amfilohije je odabrao veći cilj – Rolingstonse.
Komentarišući gostovanje ove grupe u Crnoj Gori, na skupu povodom 211 godina bitke u Martinićima, izjavio je: "Moćan je čovek koji živi u strahu od Boga, i to bi trebalo da znaju oni koji su u Crnu Goru i Srbiju doveli bezbožnu grupu da peva demonske pesme i terali omladinu da svemu tome aplaudira." Menadžer Raka Marić, organizator koncerta, zbunjeno je izjavio: "Mitropolit je pametan čovek. Ako on kaže da su oni demoni, onda su sigurno to. Ja zaista ne znam šta su to demoni, on to bolje zna od mene, i ja mu verujem. Ali, šta ja tu sad mogu", tako da ga je anatema zaobišla. Da je i mitropolita pastva počela da ponekad shvata neozbiljno posvedočili su grafiti "Džeger Miče, neverniče".
Svi projekti za koje se Amfilohije zalagao prethodnih decenija neslavno su propali. Uz more krvi i nesreće nestale su Republika Srpska i Republika Srpska Krajina, razišle su se Srbija i Crna Gora, rasplet na Kosovu se čeka, mada ga svi znaju. Svako bi se, pred takvim rezultatima, zapitao da li je negde pogrešio, ali se kod mitropolita Radovića ne primećuju skrušenost i preispitivanje. Svojim nastupima on i dalje odaje utisak čoveka koji poseduje apsolutnu istinu i koji je rat sa samim sobom, koji je osnov i hrišćanstva i svih drugih religija, davno završio. A kada se taj rat završi, onda čoveku ostane samo da ratuje sa svima drugima.
http://www.vreme.com/cms/view.php?id=536393
Držanje posmrtnog slova na sahranama spada u opis svešteničkog zvanja, ali kod Amfilohija je to neka vrsta pasije. Na sahrani Danila Kiša, koji je u svom testamentu napisao da ne želi da mu bilo ko prilikom pogreba drži govor, jer je sve što je imao da kaže rekao u svojim knjigama, Amfilohije je ipak progovorio. Posle uvoda u kome je pomenuo da neće držati govor jer je Kišovo poslednje zaveštanje o ćutanju na dan pogreba za njega svetinja, usledio je dugački i nerazumljivi traktat dostojan najdosadnije književne kritike, u kome je mitropolit pokušao da pokaže svoje oduševljenje Kišovim delom i životom.
Mitropolit je bio za govornicom i kada je držano opelo Zoranu Đinđiću. U oblandama priče o isceljenju bratomržnje u svim zemaljskim narodima, zlu koje nikom dobro ne donosi, najduže će se ipak pamtiti njegove reči da će Zoran Đinđić biti zapamćen "prvenstveno po tome što je, u momentu najdubljeg poniženja svoga naroda, na obrenovićevski način, ispružio ruku bratsku, bratskoga mira i pomirenja Evropi i svetu", poređenje dubine Đinđićeve rane i rana nekih drugih žrtava... Šta je mislio o "pružanju bratske ruke mira i pomirenja Evropi i svetu", mitropolit je mnogo puta ranije rekao, pa nije čudo što su se porodica ubijenog premijera i vlada Srbije ogradile od njegovog alegorijskog posmrtnog slova.
Na sahrani majke Radovana Karadžića mitropolit nije koristio alegorije. Amfilohije je preminulu majka Radovana Karadžića poredio sa majkom Jugovića i majkom Jevrosimom, koje su "svoj porod vaspitavale da na svetim načelima hrišćanske etike žive i umiru". Pomenuo je i da mu je pokojnica "rekla jednom prilikom da bi bila srećna da joj donesu mrtvog sina, da ga u mrtvo čelo poljubi, ali da ostane vjeran pravoj Hristovoj vjeri i svome narodu, a da bi bila nesrećna majka da joj ga živa dovedu, ali da izda Boga i svoj narod".
"TRULI MIR": U sukobima sa svojim brojnim protivnicima, Amfilohije nikada nije poturao obraz, niti okretao drugi. Jedan od njegovih najžešćih neprijatelja je sigurno Crnogorska pravoslavna crkva, "zloćudna izraslina" koja "skuplja crkvene otpatke", "ljudi koji imaju nekrofilski duh, koji je u suštini bezbožni duh".
U uvredama mu protivnici iz CPC-a nisu ostajali dužni, nazivajući ga "srpskim okupacionim mitropolitom u Crnoj Gori, emanacijom bogohulnika u mantiji, varvarinom modernog doba". Uz sve napetosti koje taj sukob prate, ovo crkveno vojevanje deluje groteskno, kao i svaki sukob onih koji se kunu u istog Boga ljubavi, proklinjući jedni druge.
Za Amfilohija, bauk je i Haški tribunal, protiv koga je gremeo od samog početka. Tvrdio je da bi sveti Petar Cetinjski, da je živeo tih godina, bio glavni kandidat za Haški sud. U Hagu "oni koji su u crno zavili srpski narod na kraju XX i početka XXI vijeka... žele da na pilatovski način operu svoje ruke u krvi pravednika ili da time sakriju svoja nedjela".
Sa Miloševićem se Amfilohije razišao još tokom rata, kao jedan od onih koji mu ne zameraju to što je radio, već što nije uradio do kraja. Ipak je, komentarišući Miloševićevo izručenje Hagu, izjavio u hrišćanskom duhu: "Ako je trebalo suditi Miloševiću, trebalo mu je suditi u Beogradu. Časnije bi bilo izvesti ga na Terazije i javno strijeljati i za svoje i za tuđe grijehe, negoli ovo što je urađeno." Pred izručenje u Hag, posetio je Miloševića u Centralnom zatvoru u Beogradu i poklonio mu jevanđelje.
Posle pada Miloševića, Amfilohije je za novog predsednika Srbije Vojislava Koštunicu rekao da je "izabran srpski predsednik koji ne samo da je kršten, nego ume i da se prekrsti". Na liturgiji u Trebinju održanoj na dan ponovne sahrane Jovana Dučića, u molitvi za zdravlje patrijarha, arhijereja i vernog naroda, pomenut je i novi predsednik. Dobri odnosi između Koštunice i crkve traju i danas, potpomognuti, kažu, i rodbinskim vezama mitropolita i predsednikove supruge.
I kada je nastupio "truli mir", mitropolit nije mirovao, nastavljajući pastirsku delatnost. Tokom paljenja Bajrakli džamije 2003. u Beogradu ušao je u razularenu gomilu i apelovao: "Izađite deco, kumim vas Bogom i Svetim. Ne činite zločin kao oni, pa da i mi ispadnemo zločinci." Sa vlastima u Crnoj Gori odnosi su bivali sve hladniji što se više pričalo o nezavisnosti. U leto 2005. Amfilohije je izveo spektakularnu akciju. Na vrh planine Rumije je uz pomoć helikoptera Podgoričkog garnizona postavio metalnu crkvu. Crnogorsko ministarstvo uređenja prostora najavilo je da će crkvu ukloniti jer je postavljena bez potrebnih dozvola, a Amfilohije Radović je poručio premijeru Đukanoviću da crkvu sa Rumije neće pomerati, upozorivši da bi njeno rušenje izazvalo nemire u Crnoj Gori. Crkva i danas stoji na istom mestu.
Pre referenduma o nezavisnosti Crne Gore, svoje mišljenje o tome Amfilohije je izneo na novosadskoj televiziji, rečima ne baš prikladnim sveštenom licu. Na pitanje novinarke "Šta mislite o crnogorskom državnom projektu", on je odgovorio: "Ne pravi se pita od onoga." Pita je ipak napravljena, a mitropolit je i sada u Crnoj Gori, sarađujući sa vlastima koje su pitu zamesile i ispekle. I ne namerava, bar tako kaže, da se sa tog mesta pomera. Na glasine da je najozbiljniji kandidat za novog patrijarha, odgovara: "Ja sam mitropolit crnogorsko-primorski i neće se tako lako mene Crnogorci ratosiljati. Ostaću ja ovde uz Božju pomoć. Već sam ja i grob svoj spremio. Tako da ne brinu oni koji su zabrinuti."
Ne odustaje ni od ideje da se Tesla sahrani pored Hrama svetog Save jer smatra da je Tesla nasilno spaljen, mada se tome protive Teslin muzej i gradske vlasti. "Sad počiva u nekakvoj kugli, što je najgora vrsta poniženja. Taj greh mora biti okajan tako što bi ljudski bio sahranjen na Vračaru, na mestu na kome je nasilno spaljen drugi veliki Srbin, Sveti Sava. Jedan prah i drugi prah zajedno, najveći duhovnik i najveći naučnik na istom mestu. Za svakog razumnog čoveka, najprirodnija stvar na svetu." Ipak, kao da je manjak istorijskih događaja naterao mitropolita da se okrene i nekim efemernim stvarima. Dok je njegov kolega Irinej ratovao sa kobasicijadom u Turuji, Amfilohije je odabrao veći cilj – Rolingstonse.
Komentarišući gostovanje ove grupe u Crnoj Gori, na skupu povodom 211 godina bitke u Martinićima, izjavio je: "Moćan je čovek koji živi u strahu od Boga, i to bi trebalo da znaju oni koji su u Crnu Goru i Srbiju doveli bezbožnu grupu da peva demonske pesme i terali omladinu da svemu tome aplaudira." Menadžer Raka Marić, organizator koncerta, zbunjeno je izjavio: "Mitropolit je pametan čovek. Ako on kaže da su oni demoni, onda su sigurno to. Ja zaista ne znam šta su to demoni, on to bolje zna od mene, i ja mu verujem. Ali, šta ja tu sad mogu", tako da ga je anatema zaobišla. Da je i mitropolita pastva počela da ponekad shvata neozbiljno posvedočili su grafiti "Džeger Miče, neverniče".
Svi projekti za koje se Amfilohije zalagao prethodnih decenija neslavno su propali. Uz more krvi i nesreće nestale su Republika Srpska i Republika Srpska Krajina, razišle su se Srbija i Crna Gora, rasplet na Kosovu se čeka, mada ga svi znaju. Svako bi se, pred takvim rezultatima, zapitao da li je negde pogrešio, ali se kod mitropolita Radovića ne primećuju skrušenost i preispitivanje. Svojim nastupima on i dalje odaje utisak čoveka koji poseduje apsolutnu istinu i koji je rat sa samim sobom, koji je osnov i hrišćanstva i svih drugih religija, davno završio. A kada se taj rat završi, onda čoveku ostane samo da ratuje sa svima drugima.
http://www.vreme.com/cms/view.php?id=536393
jel ti nasao da pises o Mitropoliji Crnogorsko Primorskoj i Mitropolitu / DUKLJANINU | ! !!!da nisi mozda visi crnogorac od nas ( nisi ! ) ...eto vam ta vasa dukljanska pa se sa njom ponosite i srecna vam bila ; svako svoje , toliko
Peśo
Domaćin
- Poruka
- 3.608
Čim nam vrnu što ste uz pomoć lupeža na vlast oteli, nećemo s vama ni grke. Onda "mitropolišite" do sudnjega dana.
Mi smo Crnogorci, ti nijesi, nema se tu što poredit.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Naša tema: Kako SPC uzurpira državnu imovinu Crne Gore
Okupacija koja traje...
Ukupna površina nepokretnosti upisanih na Mitropoliju crnogorsko-primorsku, odnosno SPC, iznosi više od 11 miliona kvadratnih metara. Od ove brojke više od 60 hiljada kvadrata otpada na 523 objekta, a ostalo su pašnjaci, šume, zemljište... Gotovo svu ovu imovinu (izuzev novih objekata) je uzurpirala i okupirala Srpska pravoslavna crkva od 1918. godine nezakonitim i nekanonskim putem. Do ovog zaključka Pobjeda je došla nakon razgovora sa brojnim ekspertima iz ove oblasti. Oni smatraju da je istog dana kada je obnovljena država Crna Gora trebalo obnoviti i Crnogorsku pravoslavnu crkvu i vratiti joj svu imovinu sa kojom je raspolagala do 1918. godine.
U Srpskoj pravoslavnoj crkvi, gdje smo takođe tražili odgovore na ova pitanja, naravno – demantuju da su uzurpatori državne imovine i imovine CPC...
O svemu ovome smo razgovarali sa mitropolitom Mihailom, Stevom Vučinićem, mr Veliborom Džomićem, dr Novakom Adžićem, mr Petrom Kankarašom, Draganom Šoćem, Mirkom Đorđevićem, Novom Radovićem i Lidijom Klikovac.
Naša tema: Vlasništvo nad imovinom pravoslavne crkve u Crnoj Gori
SPC okupirala crnogorsku imovinu još 1918. godine
Srpska pravoslavna crkva od 1918. godine do danas nasilnim i nekanonskim putem uzurpirala državnu imovinu u Crnoj Gori. Za Pobjedu govore mitropolit CPC Mihailo, protojerej Mitropolije crnogorsko-primorske Velibor Džomić, Mićo Orlandić, Stevo Vučinić, dr Novak Adžić, prof. Mirko Đorđević, mr Petar Kankaraš, Dragan Šoć, Novo Radović, Lidija Klikovac...
Već danima u žiži interesovanja crnogorske javnosti su i dalje istupi mitropolita Srpske pravoslavne crkve Amfilohija (Radovića) u Baru i Podgorici. I svi se slažu - Amfilohije ni nakon blagih dana ne ublažava svoje stavove. Ipak, konačno i za njega važi Ustav i zakoni ove države. Građanima najteže pada što mitropolit Amfilohije vrijeđa Crnu Goru – zajedničku svetinju svih nas. Upravo su nam pomogli da naša današnja tema bude - status imovine pravoslavne crkve u Crnoj Gori. Milan Maretić iz Podgorice nam je poslao i posjedovni list iz kojeg se vidi da je Mitropolija crnogorsko-primorska nosilac prava na imovini u Bokovu u cetinjskoj opštini, „iako joj to ne pripada ni pred Bogom ni pred ljudima“, kaže on.
Nasilno i nekanonski
Dileme nema, Srpska pravoslavna crkva još od 1918. godine nasilnim i nekanonskim putem okupirala je državnu imovinu u Crnoj Gori. Ovo nam je potvrdio Mićo Orlandić, direktor Uprave za nekretnine Vlade Crne Gore.
Prema riječima Orlandića, ukupna površina nepokretnosti upisana na ime različitih nosilaca prava (pravos. mitropolit crnogorsko-primorski, Prav. mitropolija crnogorsko-primorska, Srpska pravoslavna crkvena opština, Srpski prav. manastir Ostrog, Eparhija budimaljsko - nikšićka, Pećka patrijaršija, Mitropolija crnog. prim. i skenderijska, Srpska pravos. crkva, Eparhija mileševska...) iznosi 11.246.673 kvadratnih metara. Od ove brojke na zemljište otpada 11.184.984 kvadrata, a 523 objekta zauzimaju površinu od od 61.689 kvadrata.
Razgovarali smo i sa mitropolitom Crnogorske pravoslavne crkve Mihailom, potpredsjednikom Savjeta ove crkve Stevom Vučinićem, protojerejom Mitropolije crnogorsko-primorske mr Veliborom Džomićem, istoričarom dr Novakom Adžićem, mr Petrom Kankarašom, predsjednikom Udruženja pravnika Crne Gore, Draganom Šoćem, advokatom, Mirkom Đorđevićem, ekspertom za ovu oblast, direktorom Poreske uprave Crne Gore Novom Radovićem i Lidijom Klikovac, stručnom savjetnicom Privrednog suda Crne Gore.
Sudbina države
Crnogorska pravoslavna crkva je, sudeći po mnogim odgovorima, dijelila sudbinu države Crne Gore. Kad je nestala država, nestala je i ona. Tada je formirana Srpska pravoslavna crkva, koja ne može da naslijedi Crnogorsku pravoslavnu crkvu. Smatraju da je istog dana kad je obnovljena država Crna Gora trebalo obnoviti i Crnogorsku pravoslavnu crkvu i vratiti joj svu imovinu, kojom je raspolagala do 1918. godine.
Stvarnost je sasvim drugačija. Srpska pravoslavna crkva nema status pravnog lica, ali ostvaruje sva prava. Čak se bavi i biznisom (samo hotel Podostrog u Budvi ima više od 60 soba), ne plaća porez... Inače, u Poreskoj upravi, odnosno u Privrednom sudu, kako su nas obavijestili Novo Radović, odnosno Lidija Klikovac, nema podataka o poreskim obavezama ni jedne crkve. I, naravno, u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj demantuju da su uzurpatori...
Mnogo je pitanja bez odgovora vezanih za ovu tabu temu, koju Pobjeda tek načinje. Najvažnije je, ipak, ima li Srpska pravoslavna crkva i jedan dokaz da je vlasnik imovine s kojom je raspolagala Crnogorska pravoslavna crkva do 1918. godine.
Zbog velikog interesovanja, u Upravi za nekretnine kažu da se katastarski podaci nalaze na sajtu www.uzn.me.
Mićo Orlandić, direktor Uprave za nekretnine
Nestankom države nasilno je nestala i Crnogorska crkva
Tri akta nasilja prema Crnogorskoj crkvi – nasilno ukidanje crnogorske države 1918. godine, ukaz Aleksandra Karađorđevića o ujedinjenju crkvenih oblasti 1920, i Ustav SPC od 1931. godine
Uzurpacija državne imovine od strane Srpske pravoslavne crkve traje od 1918. godine i izvršena je nasilnim i nekanonskim putem - rekao je za Pobjedu Mićo Orlandić, direktor Uprave za nekretnine Crne Gore.
- Nasilnim ukidanjem crnogorske države 1918. godine iz osnova je promijenjen i položaj Crnogorske crkve. Nasilnim ukidanjem crnogorske države, promijenjen je poredak u kome je postojala Crnogorska crkva, a ona je, kao državna crkva, ostala bez države čija je crkva bila. Podgoričkom skupštinom izvršen je državni prevrat, a Crnogorska crkva je od autokefalne crkve postala samo jedna od 29 eparhija Srpske crkve. Do 1918. godine njen poglavar bio je na Cetinju, poslije 1918. godine u Beogradu. To je bio prvi akt nasilja prema Crnogorskoj crkvi. Drugi akt nasilja je izvršen 1920. godine, kada je regent Aleksandar Karađorđević, 17. juna 1920. godine, donio ukaz o ujedinjenju svih pravoslavnih crkvenih oblasti u Kraljevini SHS i stvaranju „Avtokefalne ujedinjene srpske pravoslavne crkve Kraljevstva SHS”. Time je nasilje nad Crnogorskom crkvom dobilo i formalno nekanonsko pokriće.
Treći akt učinjen je 1931. godine, kada je donešen Ustav SPC, i u njemu odredba kojom SPC postaje isključivi vlasnik cjelokupne imovine koja je do 1918. godine pripadala crkvama i manastirima Crnogorske crkve. Ovim je u potpunosti promijenjen status i titular nepokretne imovine crnogorskih crkava i manastira – podsjeća Orlandić.
Titular
- Imovina pravoslavne (Crnogorske) crkve do 1918. godine bila je državno vlasništvo, dok su crkve i manstiri imali pravo uživanja. Pravoslavlje je u Crnoj Gori imalo status državne religije, a Crnogorska crkva – državne crkve, tako da je zbog toga još logičnija državna vlast nad njenom imovinom. Oni koji prave nasilne paralele između statusa imovine Crnogorske crkve i imovine Barske nadbiskupije, pokazuju da ne poznaju osnovne procese iz istorije Crne Gore. Uostalom, sve je to bilo zvanično regulisano još 1868. godine, odlukom crnogorske državne vlasti kojom se utvrđuje da je država krajnji vlasnik imovine Crnogorske crkve. U toj odluci se, pored ostalog, kaže: „Zaključeno je međutim još i ovo: da se ostatak prihoda predaje na dobit u sigurne ruke; da odbor senatski, kojem će se narodna blagajna povjerit, pregleda račune manastirske svako tri mjeseca; da besposredni odgovornik za dobra crkovna bude isti Mitropolit Ilarion, ili drugi, koji bi ga nasljedio; i na posljetku, da glava crkve pod nikakvim izgovorom, bez znanja vlasti, ne može ništa kupiti, prodati, promijeniti ili darovati od onoga što crkvi prinadleži.“ Svi kasniji zakonski akti, donešeni do 1916. godine, samo su potvrđivali rješenje navedeno u odluci Narodne skupštine održane 24. marta 1868. godine - kaže Orlandić.
Okupacija koja traje...
Ukupna površina nepokretnosti upisanih na Mitropoliju crnogorsko-primorsku, odnosno SPC, iznosi više od 11 miliona kvadratnih metara. Od ove brojke više od 60 hiljada kvadrata otpada na 523 objekta, a ostalo su pašnjaci, šume, zemljište... Gotovo svu ovu imovinu (izuzev novih objekata) je uzurpirala i okupirala Srpska pravoslavna crkva od 1918. godine nezakonitim i nekanonskim putem. Do ovog zaključka Pobjeda je došla nakon razgovora sa brojnim ekspertima iz ove oblasti. Oni smatraju da je istog dana kada je obnovljena država Crna Gora trebalo obnoviti i Crnogorsku pravoslavnu crkvu i vratiti joj svu imovinu sa kojom je raspolagala do 1918. godine.
U Srpskoj pravoslavnoj crkvi, gdje smo takođe tražili odgovore na ova pitanja, naravno – demantuju da su uzurpatori državne imovine i imovine CPC...
O svemu ovome smo razgovarali sa mitropolitom Mihailom, Stevom Vučinićem, mr Veliborom Džomićem, dr Novakom Adžićem, mr Petrom Kankarašom, Draganom Šoćem, Mirkom Đorđevićem, Novom Radovićem i Lidijom Klikovac.
Naša tema: Vlasništvo nad imovinom pravoslavne crkve u Crnoj Gori
SPC okupirala crnogorsku imovinu još 1918. godine
Srpska pravoslavna crkva od 1918. godine do danas nasilnim i nekanonskim putem uzurpirala državnu imovinu u Crnoj Gori. Za Pobjedu govore mitropolit CPC Mihailo, protojerej Mitropolije crnogorsko-primorske Velibor Džomić, Mićo Orlandić, Stevo Vučinić, dr Novak Adžić, prof. Mirko Đorđević, mr Petar Kankaraš, Dragan Šoć, Novo Radović, Lidija Klikovac...
Već danima u žiži interesovanja crnogorske javnosti su i dalje istupi mitropolita Srpske pravoslavne crkve Amfilohija (Radovića) u Baru i Podgorici. I svi se slažu - Amfilohije ni nakon blagih dana ne ublažava svoje stavove. Ipak, konačno i za njega važi Ustav i zakoni ove države. Građanima najteže pada što mitropolit Amfilohije vrijeđa Crnu Goru – zajedničku svetinju svih nas. Upravo su nam pomogli da naša današnja tema bude - status imovine pravoslavne crkve u Crnoj Gori. Milan Maretić iz Podgorice nam je poslao i posjedovni list iz kojeg se vidi da je Mitropolija crnogorsko-primorska nosilac prava na imovini u Bokovu u cetinjskoj opštini, „iako joj to ne pripada ni pred Bogom ni pred ljudima“, kaže on.
Nasilno i nekanonski
Dileme nema, Srpska pravoslavna crkva još od 1918. godine nasilnim i nekanonskim putem okupirala je državnu imovinu u Crnoj Gori. Ovo nam je potvrdio Mićo Orlandić, direktor Uprave za nekretnine Vlade Crne Gore.
Prema riječima Orlandića, ukupna površina nepokretnosti upisana na ime različitih nosilaca prava (pravos. mitropolit crnogorsko-primorski, Prav. mitropolija crnogorsko-primorska, Srpska pravoslavna crkvena opština, Srpski prav. manastir Ostrog, Eparhija budimaljsko - nikšićka, Pećka patrijaršija, Mitropolija crnog. prim. i skenderijska, Srpska pravos. crkva, Eparhija mileševska...) iznosi 11.246.673 kvadratnih metara. Od ove brojke na zemljište otpada 11.184.984 kvadrata, a 523 objekta zauzimaju površinu od od 61.689 kvadrata.
Razgovarali smo i sa mitropolitom Crnogorske pravoslavne crkve Mihailom, potpredsjednikom Savjeta ove crkve Stevom Vučinićem, protojerejom Mitropolije crnogorsko-primorske mr Veliborom Džomićem, istoričarom dr Novakom Adžićem, mr Petrom Kankarašom, predsjednikom Udruženja pravnika Crne Gore, Draganom Šoćem, advokatom, Mirkom Đorđevićem, ekspertom za ovu oblast, direktorom Poreske uprave Crne Gore Novom Radovićem i Lidijom Klikovac, stručnom savjetnicom Privrednog suda Crne Gore.
Sudbina države
Crnogorska pravoslavna crkva je, sudeći po mnogim odgovorima, dijelila sudbinu države Crne Gore. Kad je nestala država, nestala je i ona. Tada je formirana Srpska pravoslavna crkva, koja ne može da naslijedi Crnogorsku pravoslavnu crkvu. Smatraju da je istog dana kad je obnovljena država Crna Gora trebalo obnoviti i Crnogorsku pravoslavnu crkvu i vratiti joj svu imovinu, kojom je raspolagala do 1918. godine.
Stvarnost je sasvim drugačija. Srpska pravoslavna crkva nema status pravnog lica, ali ostvaruje sva prava. Čak se bavi i biznisom (samo hotel Podostrog u Budvi ima više od 60 soba), ne plaća porez... Inače, u Poreskoj upravi, odnosno u Privrednom sudu, kako su nas obavijestili Novo Radović, odnosno Lidija Klikovac, nema podataka o poreskim obavezama ni jedne crkve. I, naravno, u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj demantuju da su uzurpatori...
Mnogo je pitanja bez odgovora vezanih za ovu tabu temu, koju Pobjeda tek načinje. Najvažnije je, ipak, ima li Srpska pravoslavna crkva i jedan dokaz da je vlasnik imovine s kojom je raspolagala Crnogorska pravoslavna crkva do 1918. godine.
Zbog velikog interesovanja, u Upravi za nekretnine kažu da se katastarski podaci nalaze na sajtu www.uzn.me.
Mićo Orlandić, direktor Uprave za nekretnine
Nestankom države nasilno je nestala i Crnogorska crkva
Tri akta nasilja prema Crnogorskoj crkvi – nasilno ukidanje crnogorske države 1918. godine, ukaz Aleksandra Karađorđevića o ujedinjenju crkvenih oblasti 1920, i Ustav SPC od 1931. godine
Uzurpacija državne imovine od strane Srpske pravoslavne crkve traje od 1918. godine i izvršena je nasilnim i nekanonskim putem - rekao je za Pobjedu Mićo Orlandić, direktor Uprave za nekretnine Crne Gore.
- Nasilnim ukidanjem crnogorske države 1918. godine iz osnova je promijenjen i položaj Crnogorske crkve. Nasilnim ukidanjem crnogorske države, promijenjen je poredak u kome je postojala Crnogorska crkva, a ona je, kao državna crkva, ostala bez države čija je crkva bila. Podgoričkom skupštinom izvršen je državni prevrat, a Crnogorska crkva je od autokefalne crkve postala samo jedna od 29 eparhija Srpske crkve. Do 1918. godine njen poglavar bio je na Cetinju, poslije 1918. godine u Beogradu. To je bio prvi akt nasilja prema Crnogorskoj crkvi. Drugi akt nasilja je izvršen 1920. godine, kada je regent Aleksandar Karađorđević, 17. juna 1920. godine, donio ukaz o ujedinjenju svih pravoslavnih crkvenih oblasti u Kraljevini SHS i stvaranju „Avtokefalne ujedinjene srpske pravoslavne crkve Kraljevstva SHS”. Time je nasilje nad Crnogorskom crkvom dobilo i formalno nekanonsko pokriće.
Treći akt učinjen je 1931. godine, kada je donešen Ustav SPC, i u njemu odredba kojom SPC postaje isključivi vlasnik cjelokupne imovine koja je do 1918. godine pripadala crkvama i manastirima Crnogorske crkve. Ovim je u potpunosti promijenjen status i titular nepokretne imovine crnogorskih crkava i manastira – podsjeća Orlandić.
Titular
- Imovina pravoslavne (Crnogorske) crkve do 1918. godine bila je državno vlasništvo, dok su crkve i manstiri imali pravo uživanja. Pravoslavlje je u Crnoj Gori imalo status državne religije, a Crnogorska crkva – državne crkve, tako da je zbog toga još logičnija državna vlast nad njenom imovinom. Oni koji prave nasilne paralele između statusa imovine Crnogorske crkve i imovine Barske nadbiskupije, pokazuju da ne poznaju osnovne procese iz istorije Crne Gore. Uostalom, sve je to bilo zvanično regulisano još 1868. godine, odlukom crnogorske državne vlasti kojom se utvrđuje da je država krajnji vlasnik imovine Crnogorske crkve. U toj odluci se, pored ostalog, kaže: „Zaključeno je međutim još i ovo: da se ostatak prihoda predaje na dobit u sigurne ruke; da odbor senatski, kojem će se narodna blagajna povjerit, pregleda račune manastirske svako tri mjeseca; da besposredni odgovornik za dobra crkovna bude isti Mitropolit Ilarion, ili drugi, koji bi ga nasljedio; i na posljetku, da glava crkve pod nikakvim izgovorom, bez znanja vlasti, ne može ništa kupiti, prodati, promijeniti ili darovati od onoga što crkvi prinadleži.“ Svi kasniji zakonski akti, donešeni do 1916. godine, samo su potvrđivali rješenje navedeno u odluci Narodne skupštine održane 24. marta 1868. godine - kaže Orlandić.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Država
Crkveni i manastirski posjedi su navedenim mjerama državne vlasti postali državna imovina. Od crkvenih i manastirskih prihoda izdržavali su se 40 učitelja, do 20 pitomaca u osnovnim školama. Za prve tri godine poslije reforme čisti prihodi koji su uplaćivani u državnu kasu za prosvjetne i školske svrhe iznosili su 56.650 fiorina - ističe Orlandić.
- Crnogorska crkva dijelila se do 1913. godine na dvije eparhije: Mitropolijsku (Crnogorsku) i Zahumsko-rašku. Svi njihovi objekti finansirani su iz državnih ili vladarskih sredstava. Zar je logično da danas ovi hramovi budu u vlasništvu Beogradske patrijaršije i da se njima raspolaže i upravlja iz Beograda - zaključuje Mićo Orlandić.
Mirko Đorđević, profesor i publicista iz Beograda
Imovina crkve je istovremeno državna imovina
Crkva može imati imovinu u drugoj državi samo ako je u ugovornom odnosu sa tom državom. Tu nema nikavih ograničenja
- Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori postoji godinama i imovinu je stekla u sporazumu sa državom - kaže Mirko Đorđević, profesor i publicista iz Beograda. To je regulisano zakonima, kao u Srbiji ili u bilo kojoj drugoj zemlji. Na pitanje može li crkva iz druge države imati imovinu u Crnoj Gori, Đorđević odgovara:
- Tu, prema mom mišljenju, nema nikakvih ograničenja. Neka crkva može imati imovinu u nekoj državi samo ako je u ugovornom odnosu sa tom državom. Tako, na primjer, u Beču, kao što se zna, Srpska pravoslavna crkva ima svoju imovinu, ali ona na tu imovinu plaća porez i pokorava se zakonima te zemlje.
Iskustva drugih
Na konstataciju da SPC ima ogromnu imovinu u Crnoj Gori, uključujući zemljište, šume, livade, vinograde, pašnjake... Đorđević kaže da ni na to pitanje nije teško odgovoriti.
- Takvo je trenutno stanje stvari - država Crna Gora treba sa SPC u CG, kao i sa drugim, da reguliše imovinske odnose. Ali, koliko ja znam to nije obavljeno, nego se preko restitucije još više ta imovina uvećava. To je pitanje iz domena odnosa države i crkve. Tako da ne možemo proizvoljno reći da posjeduje manastire, kuće kao privredno dobro itd. Tu ona po zakonima države mora da vodi knjigovodstvo, da plaća poreze i da ispunjava sve obaveze koje iz toga proizilaze.
Državno
Na naše pitanje ima li Srpska pravoslavna crkva pravo na to i zašto ona polaže pravo na objekte u Crnoj Gori, koje je gradio narod Đorđević kaže:
- Koliko god djelovalo da je ovo komplikovano pitanje - sva imovina u jednoj državi, dakle, zemlja pripada državi. Tako je u Francuskoj. Tako je u Rusiji. A, koliko znam to je neriješeno i u Crnoj Gori. Sva imovina pripada državi. A po Ustavu republika za poštovanje prema svojim građanima od vjeroispovijesti bilo koje ustupa im na korišćenje katedrale, crkve, kapele. Tako stoje stvari zakonski pravno u modernoj Evropi. Kod nas, i u Srbiji i Crnoj Gori, i u drugim zemljama na Balkanu, to u novije vrijeme nije dovoljno precizirano koliko je na strani države koja bi morala da zna da li se može većina Fruške gore dati u zakup crkvi - kaže Mirko Đorđević.
SPC ima status pravnog lica
Na naše pitanje ima li Srpska pravoslavna crkva status pravnog lica u Crnoj Gori, prof. Mirko Đorđević je odgovorio:
- Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori, odnosno Mitropolija crnogorsko-primorska ima status pravnog lica. Ona, kaže Đorđević, kao i sve crkve i vjerske zajednice automatski ima i svoju imovinu koja je regulisana zakonom.
Srpska pravoslavna crkva ima svoju imovinu u Beču, plaća porez na nju i pokorava se zakonima Austrije.
Mr Petar Kankaraš, predsjednik Udruženja pravnika Crne Gore
CPC je registrovana po zakonu
Status SPC u Crnoj Gori opredijeljen je okupacijom države i prisajedinjenjem Srbiji 1918.
CPC, kao vjerska zajednica, je zakonito registrovana podnošenjem prijave nadležom državnom organu, po Zakonu o pravnom položaju vjerskih zajednica (Sl. list SRCG br.9/77), prije isteka posljednjeg sata zakonskog roka, 17. 12. 1995. g. u 23 sati, kaže Petar Kankaraš, predsjednik Udruženja pravnika Crne Gore.
- Status SPC u Crnoj Gori opredijeljen je okupacijom CG prisajedinjenjem Srbiji i pripajanjem Crnogorske prvoslavne crkve SPC 1918. godine, podsjeća Kankaraš. Dvorska kapela Kralja Nikole na Kruševcu, u Titogradu, zaključkom Skupštine Titograda br. 01-12798 od 29. 12. 1982. g. data je na trajno korišćenje Galeriji nesvrstanih zemalja „Josip Broz Tito“, zajedno sa ostalim zgradama i dr. nekretninama u istom kompleksu. Galerija umjetnosti nesvrstanih zemalja „Josip Broz Tito“ je dana 18.3.1993. g. MUP-u CG-Centru bezbjednosti Podgorica podnijela krivičnu prijavu zbog provale u Dvorsku kapelu, razbijanejm vrata i zamjenom brava, od strane sveštenika SPC Mitrovića i Femića, književnika Dubaka i desetak mladića, s napomenom da se radi o „spomeničkom kompleksu kulture“ o kojem vodi računa i Zavod za zaštitu spomenika kulture Crne Gore i da je ta provala prethodno prijavljena telefonom 15. 3. iste godine - kaže Kankaraš.
-Galerija je zatim podnijela novu krivičnu prijavu, protiv istih sveštenika SPC i književnika Dubaka, o novoj provali u istu Kapelu, skoro u po bijela dana, 25. 3. 1993. g. u 10.30 časova, tražeći povraćaj ključeva objekta, da bi se popravio alarmni sistem. Uzalud!!Toj galeriji obratio se Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, navodeći da nije zvanično opredijeljeno da li će ta dvorska kapela u budućnosti biti bogomolja, galerijski prostor ili će imati neku sličnu namjenu, ali da je ta kapela „kao dio kompleksa dvorca (Kralja Nikole) zaštićena zakonom i upisana u Registar nepokretnih spomenika kulture rješenjem br.01-1106/61 od 4. 9. 1961 g“. Ali, SPC u CG ne daje ni žutu banku za zakone i spomenike kulture Crne Gore!
Ima jedno osveštano pravilo – sve će ti zlo učiniti što mu dopustiš. Hoćemo li dopuštati više?! Nije nam baš neka odbrana od zla – prizivanja rušenja džamija i prosipanje krvi po Crnoj Gori - od strane prvog sveštenika SPC u našoj državi, ono njegovo gonjenje za prekršaj izgovaranja zle riječi (kletve) – rekao je predsjednik Udruženja pravnika Crne Gore.
Izvršili vazdušni desant na Rumiju
Onaj vazdušni desant na Rumiju od strane Vojske SRJ i svještenika SPC, kad je na vrh te planine postavljena ona limena kiosk-crkva, a pravoslavni Crnogorci, Muslimani i Hrvati onemogućeni da slave Sv. Jovana Vladimira iznošenjem njegovog krsta na Rumiju svakog Trojičin-dana, samo je još jedan čin nasilja nad svetinjama, tradiciji i kulturi ostalih naroda i vjera u Crnoj Gori.
Crkva odvojena od države
Bivša Jugoslavija, a kasnije i njene pravne sljedbenice dosljedno su se držale pravnog pravila, da su vjerske zajednice odvojene od države. Ali, to ni u čemu nije promijenilo status SPC. SPC je i dalje nastavila da zauzima objekte za koje ja smatrala da su pripadali CPC.
Dragan Šoć, advokat
Mitropolija crnogorsko-primorska stvorila Crnu Goru
Čak ni za Titove komuniste status Mitropolije crnogorsko-primorske nije bio sporan – niti su ga dovodili u pitanje
- Status Mitropolije crnogorsko-primorske kao kanonskog dijela SPC utvrđen je u Crnoj Gori, suštinski i formalno, mnogo vjekova prije nego se Crna Gora pominje i kao geografski pojam - kaže advokat Dragan Šoć.
- Mitropolija crnogorsko-primorska je ta koja je stvorila Crnu Goru, dala joj status države i oblikovala njen identitet. Ova činjenica našim precima nikada nije bila ni sporna, ni upitna. Oni su dobro znali kakav je status Mitroplije crnogorsko-primorske i prolili su more krvi da je odbrane od svih koji su na nju udarali. Čak ni za Titove komuniste taj status nije bio sporan. Iako su ubijali sveštenike, pljačkali imovinu, a u crkve zatvarali stoku, nije im padalo na pamet da dovode u pitanje status Mitropolije – kaže Šoć.
Staljinova djeca
-Danas „duhovna djeca“ Josifa Staljina, valjda nezadovoljni što Tito nije obavio posao do kraja, sve u ime crnogorske države i crnogorskog identiteta pokušavaju da unište tvorca te države i identiteta. Za takve je Sv. Petar Cetinjski govorio da ne znaju što čine i da nemaju većih neprijatelja no što su sami sebi. „Ljubitelje“ zakona upućujem da prostudiraju pravnu istoriju Crne Gore. U njoj će naći odgovor na postavljeno pitanje - kaže Šoć.
- Da zahtjev za vraćanje crkvene imovine nije opasan bio bi glup i služio bi samo za podsmijeh. No, Staljinova „duhovna djeca“ riješila su da dovedu do kraja ono što „Titovoj djeci“ nije palo na pamet da urade - da otimaju crkve. Kojem narodu da se vrate crkve i kako bi taj narod upravljao njima? I zašto su samo pravoslavne crkve narodne, a katoličke crkve i islamski vjerski objekti to nijesu? Naravno, narod je floskula i pokriće da bi se izvršila beskrupulozna pljačka, a crkve i manastiri Mitropolije crnogorsko-primorske predali „mirašima“ da oni njima „upravljaju“. Bilo bi tužno i porazno gledati kako „miraševci“ bajaju u lavrama „okupatora“ Nemanjića-Manastiru Morači i Đurđevim stupovima; kako gaze amanet i kletvu osnivača Cetinja i Cetinjskog manastira gospodara Ivana Crnojevića, kako otimaju Ostrog od Sv.Vasilija, Pivski manastir od patrijarha Makarija Sokolovića i sl., rekao je Šoć.
Crkveni i manastirski posjedi su navedenim mjerama državne vlasti postali državna imovina. Od crkvenih i manastirskih prihoda izdržavali su se 40 učitelja, do 20 pitomaca u osnovnim školama. Za prve tri godine poslije reforme čisti prihodi koji su uplaćivani u državnu kasu za prosvjetne i školske svrhe iznosili su 56.650 fiorina - ističe Orlandić.
- Crnogorska crkva dijelila se do 1913. godine na dvije eparhije: Mitropolijsku (Crnogorsku) i Zahumsko-rašku. Svi njihovi objekti finansirani su iz državnih ili vladarskih sredstava. Zar je logično da danas ovi hramovi budu u vlasništvu Beogradske patrijaršije i da se njima raspolaže i upravlja iz Beograda - zaključuje Mićo Orlandić.
Mirko Đorđević, profesor i publicista iz Beograda
Imovina crkve je istovremeno državna imovina
Crkva može imati imovinu u drugoj državi samo ako je u ugovornom odnosu sa tom državom. Tu nema nikavih ograničenja
- Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori postoji godinama i imovinu je stekla u sporazumu sa državom - kaže Mirko Đorđević, profesor i publicista iz Beograda. To je regulisano zakonima, kao u Srbiji ili u bilo kojoj drugoj zemlji. Na pitanje može li crkva iz druge države imati imovinu u Crnoj Gori, Đorđević odgovara:
- Tu, prema mom mišljenju, nema nikakvih ograničenja. Neka crkva može imati imovinu u nekoj državi samo ako je u ugovornom odnosu sa tom državom. Tako, na primjer, u Beču, kao što se zna, Srpska pravoslavna crkva ima svoju imovinu, ali ona na tu imovinu plaća porez i pokorava se zakonima te zemlje.
Iskustva drugih
Na konstataciju da SPC ima ogromnu imovinu u Crnoj Gori, uključujući zemljište, šume, livade, vinograde, pašnjake... Đorđević kaže da ni na to pitanje nije teško odgovoriti.
- Takvo je trenutno stanje stvari - država Crna Gora treba sa SPC u CG, kao i sa drugim, da reguliše imovinske odnose. Ali, koliko ja znam to nije obavljeno, nego se preko restitucije još više ta imovina uvećava. To je pitanje iz domena odnosa države i crkve. Tako da ne možemo proizvoljno reći da posjeduje manastire, kuće kao privredno dobro itd. Tu ona po zakonima države mora da vodi knjigovodstvo, da plaća poreze i da ispunjava sve obaveze koje iz toga proizilaze.
Državno
Na naše pitanje ima li Srpska pravoslavna crkva pravo na to i zašto ona polaže pravo na objekte u Crnoj Gori, koje je gradio narod Đorđević kaže:
- Koliko god djelovalo da je ovo komplikovano pitanje - sva imovina u jednoj državi, dakle, zemlja pripada državi. Tako je u Francuskoj. Tako je u Rusiji. A, koliko znam to je neriješeno i u Crnoj Gori. Sva imovina pripada državi. A po Ustavu republika za poštovanje prema svojim građanima od vjeroispovijesti bilo koje ustupa im na korišćenje katedrale, crkve, kapele. Tako stoje stvari zakonski pravno u modernoj Evropi. Kod nas, i u Srbiji i Crnoj Gori, i u drugim zemljama na Balkanu, to u novije vrijeme nije dovoljno precizirano koliko je na strani države koja bi morala da zna da li se može većina Fruške gore dati u zakup crkvi - kaže Mirko Đorđević.
SPC ima status pravnog lica
Na naše pitanje ima li Srpska pravoslavna crkva status pravnog lica u Crnoj Gori, prof. Mirko Đorđević je odgovorio:
- Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori, odnosno Mitropolija crnogorsko-primorska ima status pravnog lica. Ona, kaže Đorđević, kao i sve crkve i vjerske zajednice automatski ima i svoju imovinu koja je regulisana zakonom.
Srpska pravoslavna crkva ima svoju imovinu u Beču, plaća porez na nju i pokorava se zakonima Austrije.
Mr Petar Kankaraš, predsjednik Udruženja pravnika Crne Gore
CPC je registrovana po zakonu
Status SPC u Crnoj Gori opredijeljen je okupacijom države i prisajedinjenjem Srbiji 1918.
CPC, kao vjerska zajednica, je zakonito registrovana podnošenjem prijave nadležom državnom organu, po Zakonu o pravnom položaju vjerskih zajednica (Sl. list SRCG br.9/77), prije isteka posljednjeg sata zakonskog roka, 17. 12. 1995. g. u 23 sati, kaže Petar Kankaraš, predsjednik Udruženja pravnika Crne Gore.
- Status SPC u Crnoj Gori opredijeljen je okupacijom CG prisajedinjenjem Srbiji i pripajanjem Crnogorske prvoslavne crkve SPC 1918. godine, podsjeća Kankaraš. Dvorska kapela Kralja Nikole na Kruševcu, u Titogradu, zaključkom Skupštine Titograda br. 01-12798 od 29. 12. 1982. g. data je na trajno korišćenje Galeriji nesvrstanih zemalja „Josip Broz Tito“, zajedno sa ostalim zgradama i dr. nekretninama u istom kompleksu. Galerija umjetnosti nesvrstanih zemalja „Josip Broz Tito“ je dana 18.3.1993. g. MUP-u CG-Centru bezbjednosti Podgorica podnijela krivičnu prijavu zbog provale u Dvorsku kapelu, razbijanejm vrata i zamjenom brava, od strane sveštenika SPC Mitrovića i Femića, književnika Dubaka i desetak mladića, s napomenom da se radi o „spomeničkom kompleksu kulture“ o kojem vodi računa i Zavod za zaštitu spomenika kulture Crne Gore i da je ta provala prethodno prijavljena telefonom 15. 3. iste godine - kaže Kankaraš.
-Galerija je zatim podnijela novu krivičnu prijavu, protiv istih sveštenika SPC i književnika Dubaka, o novoj provali u istu Kapelu, skoro u po bijela dana, 25. 3. 1993. g. u 10.30 časova, tražeći povraćaj ključeva objekta, da bi se popravio alarmni sistem. Uzalud!!Toj galeriji obratio se Republički zavod za zaštitu spomenika kulture, navodeći da nije zvanično opredijeljeno da li će ta dvorska kapela u budućnosti biti bogomolja, galerijski prostor ili će imati neku sličnu namjenu, ali da je ta kapela „kao dio kompleksa dvorca (Kralja Nikole) zaštićena zakonom i upisana u Registar nepokretnih spomenika kulture rješenjem br.01-1106/61 od 4. 9. 1961 g“. Ali, SPC u CG ne daje ni žutu banku za zakone i spomenike kulture Crne Gore!
Ima jedno osveštano pravilo – sve će ti zlo učiniti što mu dopustiš. Hoćemo li dopuštati više?! Nije nam baš neka odbrana od zla – prizivanja rušenja džamija i prosipanje krvi po Crnoj Gori - od strane prvog sveštenika SPC u našoj državi, ono njegovo gonjenje za prekršaj izgovaranja zle riječi (kletve) – rekao je predsjednik Udruženja pravnika Crne Gore.
Izvršili vazdušni desant na Rumiju
Onaj vazdušni desant na Rumiju od strane Vojske SRJ i svještenika SPC, kad je na vrh te planine postavljena ona limena kiosk-crkva, a pravoslavni Crnogorci, Muslimani i Hrvati onemogućeni da slave Sv. Jovana Vladimira iznošenjem njegovog krsta na Rumiju svakog Trojičin-dana, samo je još jedan čin nasilja nad svetinjama, tradiciji i kulturi ostalih naroda i vjera u Crnoj Gori.
Crkva odvojena od države
Bivša Jugoslavija, a kasnije i njene pravne sljedbenice dosljedno su se držale pravnog pravila, da su vjerske zajednice odvojene od države. Ali, to ni u čemu nije promijenilo status SPC. SPC je i dalje nastavila da zauzima objekte za koje ja smatrala da su pripadali CPC.
Dragan Šoć, advokat
Mitropolija crnogorsko-primorska stvorila Crnu Goru
Čak ni za Titove komuniste status Mitropolije crnogorsko-primorske nije bio sporan – niti su ga dovodili u pitanje
- Status Mitropolije crnogorsko-primorske kao kanonskog dijela SPC utvrđen je u Crnoj Gori, suštinski i formalno, mnogo vjekova prije nego se Crna Gora pominje i kao geografski pojam - kaže advokat Dragan Šoć.
- Mitropolija crnogorsko-primorska je ta koja je stvorila Crnu Goru, dala joj status države i oblikovala njen identitet. Ova činjenica našim precima nikada nije bila ni sporna, ni upitna. Oni su dobro znali kakav je status Mitroplije crnogorsko-primorske i prolili su more krvi da je odbrane od svih koji su na nju udarali. Čak ni za Titove komuniste taj status nije bio sporan. Iako su ubijali sveštenike, pljačkali imovinu, a u crkve zatvarali stoku, nije im padalo na pamet da dovode u pitanje status Mitropolije – kaže Šoć.
Staljinova djeca
-Danas „duhovna djeca“ Josifa Staljina, valjda nezadovoljni što Tito nije obavio posao do kraja, sve u ime crnogorske države i crnogorskog identiteta pokušavaju da unište tvorca te države i identiteta. Za takve je Sv. Petar Cetinjski govorio da ne znaju što čine i da nemaju većih neprijatelja no što su sami sebi. „Ljubitelje“ zakona upućujem da prostudiraju pravnu istoriju Crne Gore. U njoj će naći odgovor na postavljeno pitanje - kaže Šoć.
- Da zahtjev za vraćanje crkvene imovine nije opasan bio bi glup i služio bi samo za podsmijeh. No, Staljinova „duhovna djeca“ riješila su da dovedu do kraja ono što „Titovoj djeci“ nije palo na pamet da urade - da otimaju crkve. Kojem narodu da se vrate crkve i kako bi taj narod upravljao njima? I zašto su samo pravoslavne crkve narodne, a katoličke crkve i islamski vjerski objekti to nijesu? Naravno, narod je floskula i pokriće da bi se izvršila beskrupulozna pljačka, a crkve i manastiri Mitropolije crnogorsko-primorske predali „mirašima“ da oni njima „upravljaju“. Bilo bi tužno i porazno gledati kako „miraševci“ bajaju u lavrama „okupatora“ Nemanjića-Manastiru Morači i Đurđevim stupovima; kako gaze amanet i kletvu osnivača Cetinja i Cetinjskog manastira gospodara Ivana Crnojevića, kako otimaju Ostrog od Sv.Vasilija, Pivski manastir od patrijarha Makarija Sokolovića i sl., rekao je Šoć.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Novi „Crnogorci“
- Naravno, Staljinovu duhovnu djecu to ne brine, jer oni u Boga ne vjeruju (mada se kletve boje!?), a ljudi se ne stide. Njima je važno da unište svaki trag vjekovnog crnogorskog identiteta, da od Crne Gore naprave ljušturu, koju će napučiti nekim novim „Crnogorcima“ napravljenim po modelu boljševičkog „novog čovjeka“, kako je to najavio jedan bivši ministar prosvete. Ko će pljačku formalno učiniti, potpuno je nevažno, kaže Šoć. Važno je naglasiti da je jedina njihova meta Pravoslavna crkva u Crnoj Gori, kao utemeljivač i čuvar naše državotvornosti i istorijskog identiteta. Da sam na njihovom mjestu bojao bih se kletve Sv. Petra Cetinjskog – rekao je Šoć.
Naša tema: Vlasništvo nad imovinom pravoslavne crkve u Crnoj Gori
Sve crkve u Crnoj Gori su crnogorske
Crna Gora raspolaže sa 750 crkava i manastira. Vjerujem u riječi premijera Igora Lukšića „da će se to pitanje riješiti“ kaže Mitropolit CPC Mihailo
- Crnogorska pravoslavna crkva takoreći nema svoje imovine, jer je sva u rukama Srpske pravoslavne crkve, odnosno srpske filijale i srpske patrijaršije iz Beograda. Vraćeno nam je 30,40 ili 50 seoskih crkvica. Ali, mi nemamo ni jedan od 43 manastira. To Srpska crkva drži u svojim rukama i eksploatiše od 1920. godine do danas – naglasio je mitropolit crnogorski Mihailo u razgovoru za Pobjedu.
Na naše pitanje koliko Crnogorska pravoslavna crkva ima crkava u zemlji, mitropolit odgovara da sa onima koje su još u zidinama i koje su obnovljene – ima više od 1100 crkava.
- Danas raspolažemo sa oko 750 crkava i manastira, koji se koriste. Kada je 1920. godine stvorena država Srba, Hrvata i Slovenaca, Crna Gora je izbrisana sa geografske karte Evrope, podsjeća mitropolit Mihailo. Nije ni postojala kao država, ni kraljevina, ni knjaževina. Sve je to bilo u rukama velikosrpske politike, velikosrpskog projekta. To je i danas prisutno. Ipak se nadamo... U razgovoru sa gospodinom Igorom Lukšićem je rečeno „da će se prići nekom projektu da se to pitanje riješi u Crnoj Gori“.
Bataljon
- Inače „oni“ ulaze u sve naše crkve, u koje mi ulazimo, ističe mitropolit. Izuzev u neke crkve. Što se tiče tih crkava - sve su crkve u Crnoj Gori crnogorske. Prema tome, mi kad bi htjeli da se ponašamo onako kako se ponaša sveštenstvo Srpske crkve ovđe u Crnoj Gori, (ima 1.300 popova), i jači su od Sedmog bataljona, onda bi bilo svaki dan sukoba i krvoprolića. Mi takve sukobe izjegavamo, kao što smo ih dosad izbjegavali. I izbjegavaćemo ih i dalje dok se ne riješi imovinsko pitanje Crnogorske pravoslavne crkve. Treba reći da CPC danas ima oko dvadeset sveštenika - kaže mitropolit. Nije to malo. Kad je bio mitropolit Danilo Dajković ovdje bili smo srpska mitropolija. Poslije 65 godina. Njih je bilo 17 popova koji su „držali“ svu Crnu Goru. Provincijske crkve. Male crkve. Tamo se služi za vrijeme praznika kojem je crkva posvećena ili nekim potrebama. Uglavnom su se održavale centralne velike crkve i manastiri. Kao što je Manastir Ostrog, Donji i Gornji manastir, Manastir Praskvica, Manastir Savina, Manastir Đurđevi Stupovi, Manastir Morača, Manastir cetinjski, naravno, Crkva na Ćipuru, Crkva Vlaška. To su istorijske crkve koje su direktno vezane istorijski za Crnu Goru i crnogorsko pravoslavlje - ističe mitropolit Mihailo.
Ilegalni status
Stevo Vučinić, potpredsjednik Savjeta CPC, podsjeća „da su vlasnici crkava u Crnoj Gori bila sela, bratstva, plemena a manastiri u pośedu države. Cetinjska Mitropolija je bila vlasnik samo Cetinjskog manastira, ribolova na Karuču, izvjesnih livada na Cetinju, te pašnjaka i šuma na Lovćenu. Njene kompetencije su bile iskljucivo duhovne dok su materijalne i vlasničke uvijek bile u pośedu ktitora. Tako je bilo do pred kraj prošloga vijeka kada je dio objekata neosnovano prepisan na srpsku crkvu“.
-Na korišćenje nam je dato nekih četrdesetak crkava u Katunskoj nahiji. Jer, kako sam napisao, sve crkve su u vlasništvu sela, bratstava ili plemena. No, i sa njima imamo problema jer se Beogradska patrijaršija služi silom i prijetnjom da nas spriječi da u njima vršimo službu, a državni organi se ne pretržu da nas zaštite. Čak i u gradskoj crkvi Svetoga Đorđija na Kruševcu, u Podgorici, koju nam je na korišćenje dao vlasnik, Upravni odbor Centra savremene umjetnosti, ne možemo da služimo. Beogradska patrijaršija je unajmila naoružano fizičko obezbjeđenje koje nas sprečava da se njome koristimo. Crkva na Ćipuru, Vlaškoj crkvi, crkvi Sv. Petra i Pavla u Nikšiću ne možemo se ni primaći - ističe Vučinić.
Aneksija i okupacija
Slično misli i istoričar dr Novak Adžić.
- Crnogorska crkva je do kraja 1918. godine upravljala imovinskim crkvenim dobrima, koristila ih za život crkve, ali državna vlast (država) je raspolagala sa njima, to jest ona je jedina imala pravo svojine, kaže on. Čak je bilo izričito propisano da Crkva ne može dati u zakup /arendu/ crkvenu imovinu, ukoliko to ne odobri država. Recimo, arhimandrit Mitrofan Ban, u ime Zahumsko-raške eparhije Crnogorske pravoslavne crkve, aktom broj 280., Ostrog 25. jula 1884. godine, traži dozvolu od Ministarstva prosvjete i crkvenih djela da posjede Pivskog manastira izda pod zakup /arendu/. Znači, i iz tog dokumenta se jasno vidi da je država imala svojinska ovlašćenja nad pravoslavnim nepokretnostima, a da je crkva bila samo njihov držalac /korisnik, plodouživalac/. Jer da je imala svojinu, mogla je sama dati u zakup zemljište, a ne tražiti odobrenje i dozvolu od države. To znači da je država odlučivala jer je imala dominium i imperium o tome da se crkveno zemljište da pod arendu, a to je, gospodine Džomiću, svojina ili vlasništvo. Da je država kontrolisala i imala konačnu odlučujuću riječ o finansijskom poslovanju crkve rječito govori i podatak da je tadašnji administrator Zahumsko-raške eparhije CPC arhimandir Mitrofan Ban iz Ostroga 28. aprila 1884. godine, akt br. 200, dostavio Ministarstvu prosvjete i crkvenih poslova račun prihoda i rashoda u Zahumsko-raškoj eparhiji za 1883. godine - zaključio je Novak Adžić.
Čekajući odgovore
- Crnogorska crkva ima u vlasništvu samo Crkvu Svetoga Petra Cetinjskoga u kotorskom Starom gradu. Odmah nakon referenduma o nezavisnosti podnijela je zahtjeve za dodjelu lokacija za gradnju crkava i parohijskih domova u Kotoru, Budvi, Tivtu i Baru. Nažalost, administracija ovih gradova nas je prezrela i nije nas do danas udostojila odgovora - kaže Stevo Vučinić, potpredsjednik Savjeta Crnogorske pravoslavne crkve.
Spomenici kulture Crne Gore
Pravoslavne crkve, hramove u nezavisnoj Crnoj Gori do 1918. godini gradili su, podizali i obnavljali država Crna Gora i crnogorski narod i crkva, odnosno organi svjetovne vlasti –vladar-suveren, uz pomoć duhovne vlasti, te bratstva, sela, plemena. Veliki dio tih manastira i crkava su danas zakonom proglašeni i zaštićeni spomenici kulture Crne Gore. Zato se postavlja pitanje: na osnovu kojeg prava SPC u Crnoj Gori, odnosno mitropolit Amfilohije mogu upravljati tim i brojnim crkvama? Ne postoji nijedan validan akt kojim se crnogorska država 1918. godine odrekla svoje svojine nad sakralnim pravoslavnim dobrima, niti kanonski, zakoniti akt kojim se Crnogorska crkva odrekla svojih prava. Kralj, Vlada, Skupština i CPC nikad se nijesu odrekli prava svojine i upravljanja nad tim dobrima - kaže dr Novak Adžić.
Šta kažu u Poreskoj upravi i Privrednom sudu
Nema podataka o poreskim obavezama
- Poreska uprava nema u svojoj evidenciji podatke o prijavljenim poreskim obavezama, niti Srpske pravoslavne crkve, niti Crnogorske pravoslavne crkve, kao ni drugih vjerskih organizacija koje djeluju u Crnoj Gori, niti za registrovane organizacije koje su povezane sa njima. Pod ovim smatramo obaveze koje bi bilo potrebno prijaviti po osnovu obavljanja privredne djelatnosti i da ih obavlja vjerska organizacija pod određenim poreskim identifikacionim brojem određenim od strane poreskog organa - rekao je Novo Radović, v.d. direktora Poreske uprave Crne Gore.
- Smatramo da je Poreska uprava državni organ koji je kompetentan da tumači samo poreske propise, te da u tom smislu može samo tumačiti obaveze koje se odnose na njihovo ispunjavanje od strane vjerskih organizacija. Prvo pitanje koje se postavlja je pitanje same poreske registracije, te se može odgovoriti da su u Centralnom registru obveznika i osiguranika registrovane Mitropolija crnogorsko-primorska i Crnogorska pravoslavna crkva. U registru su evidentirane i organizacije koje su povezane sa vjerskim organizacijama, kao što su crkvene opštine, odbori i druge slične organizacije. Dakle, takve organizacije mogu imati poreske obaveze ukoliko obavljaju privrednu djelatnost koja bi bila oporeziva shodno poreskim propisima i njihovo poslovanje bi moralo biti izjednačeno sa poslovanjem ostalih privrednih subjekata u smislu oporezivanja - kaže Radović.
- Naravno, Staljinovu duhovnu djecu to ne brine, jer oni u Boga ne vjeruju (mada se kletve boje!?), a ljudi se ne stide. Njima je važno da unište svaki trag vjekovnog crnogorskog identiteta, da od Crne Gore naprave ljušturu, koju će napučiti nekim novim „Crnogorcima“ napravljenim po modelu boljševičkog „novog čovjeka“, kako je to najavio jedan bivši ministar prosvete. Ko će pljačku formalno učiniti, potpuno je nevažno, kaže Šoć. Važno je naglasiti da je jedina njihova meta Pravoslavna crkva u Crnoj Gori, kao utemeljivač i čuvar naše državotvornosti i istorijskog identiteta. Da sam na njihovom mjestu bojao bih se kletve Sv. Petra Cetinjskog – rekao je Šoć.
Naša tema: Vlasništvo nad imovinom pravoslavne crkve u Crnoj Gori
Sve crkve u Crnoj Gori su crnogorske
Crna Gora raspolaže sa 750 crkava i manastira. Vjerujem u riječi premijera Igora Lukšića „da će se to pitanje riješiti“ kaže Mitropolit CPC Mihailo
- Crnogorska pravoslavna crkva takoreći nema svoje imovine, jer je sva u rukama Srpske pravoslavne crkve, odnosno srpske filijale i srpske patrijaršije iz Beograda. Vraćeno nam je 30,40 ili 50 seoskih crkvica. Ali, mi nemamo ni jedan od 43 manastira. To Srpska crkva drži u svojim rukama i eksploatiše od 1920. godine do danas – naglasio je mitropolit crnogorski Mihailo u razgovoru za Pobjedu.
Na naše pitanje koliko Crnogorska pravoslavna crkva ima crkava u zemlji, mitropolit odgovara da sa onima koje su još u zidinama i koje su obnovljene – ima više od 1100 crkava.
- Danas raspolažemo sa oko 750 crkava i manastira, koji se koriste. Kada je 1920. godine stvorena država Srba, Hrvata i Slovenaca, Crna Gora je izbrisana sa geografske karte Evrope, podsjeća mitropolit Mihailo. Nije ni postojala kao država, ni kraljevina, ni knjaževina. Sve je to bilo u rukama velikosrpske politike, velikosrpskog projekta. To je i danas prisutno. Ipak se nadamo... U razgovoru sa gospodinom Igorom Lukšićem je rečeno „da će se prići nekom projektu da se to pitanje riješi u Crnoj Gori“.
Bataljon
- Inače „oni“ ulaze u sve naše crkve, u koje mi ulazimo, ističe mitropolit. Izuzev u neke crkve. Što se tiče tih crkava - sve su crkve u Crnoj Gori crnogorske. Prema tome, mi kad bi htjeli da se ponašamo onako kako se ponaša sveštenstvo Srpske crkve ovđe u Crnoj Gori, (ima 1.300 popova), i jači su od Sedmog bataljona, onda bi bilo svaki dan sukoba i krvoprolića. Mi takve sukobe izjegavamo, kao što smo ih dosad izbjegavali. I izbjegavaćemo ih i dalje dok se ne riješi imovinsko pitanje Crnogorske pravoslavne crkve. Treba reći da CPC danas ima oko dvadeset sveštenika - kaže mitropolit. Nije to malo. Kad je bio mitropolit Danilo Dajković ovdje bili smo srpska mitropolija. Poslije 65 godina. Njih je bilo 17 popova koji su „držali“ svu Crnu Goru. Provincijske crkve. Male crkve. Tamo se služi za vrijeme praznika kojem je crkva posvećena ili nekim potrebama. Uglavnom su se održavale centralne velike crkve i manastiri. Kao što je Manastir Ostrog, Donji i Gornji manastir, Manastir Praskvica, Manastir Savina, Manastir Đurđevi Stupovi, Manastir Morača, Manastir cetinjski, naravno, Crkva na Ćipuru, Crkva Vlaška. To su istorijske crkve koje su direktno vezane istorijski za Crnu Goru i crnogorsko pravoslavlje - ističe mitropolit Mihailo.
Ilegalni status
Stevo Vučinić, potpredsjednik Savjeta CPC, podsjeća „da su vlasnici crkava u Crnoj Gori bila sela, bratstva, plemena a manastiri u pośedu države. Cetinjska Mitropolija je bila vlasnik samo Cetinjskog manastira, ribolova na Karuču, izvjesnih livada na Cetinju, te pašnjaka i šuma na Lovćenu. Njene kompetencije su bile iskljucivo duhovne dok su materijalne i vlasničke uvijek bile u pośedu ktitora. Tako je bilo do pred kraj prošloga vijeka kada je dio objekata neosnovano prepisan na srpsku crkvu“.
-Na korišćenje nam je dato nekih četrdesetak crkava u Katunskoj nahiji. Jer, kako sam napisao, sve crkve su u vlasništvu sela, bratstava ili plemena. No, i sa njima imamo problema jer se Beogradska patrijaršija služi silom i prijetnjom da nas spriječi da u njima vršimo službu, a državni organi se ne pretržu da nas zaštite. Čak i u gradskoj crkvi Svetoga Đorđija na Kruševcu, u Podgorici, koju nam je na korišćenje dao vlasnik, Upravni odbor Centra savremene umjetnosti, ne možemo da služimo. Beogradska patrijaršija je unajmila naoružano fizičko obezbjeđenje koje nas sprečava da se njome koristimo. Crkva na Ćipuru, Vlaškoj crkvi, crkvi Sv. Petra i Pavla u Nikšiću ne možemo se ni primaći - ističe Vučinić.
Aneksija i okupacija
Slično misli i istoričar dr Novak Adžić.
- Crnogorska crkva je do kraja 1918. godine upravljala imovinskim crkvenim dobrima, koristila ih za život crkve, ali državna vlast (država) je raspolagala sa njima, to jest ona je jedina imala pravo svojine, kaže on. Čak je bilo izričito propisano da Crkva ne može dati u zakup /arendu/ crkvenu imovinu, ukoliko to ne odobri država. Recimo, arhimandrit Mitrofan Ban, u ime Zahumsko-raške eparhije Crnogorske pravoslavne crkve, aktom broj 280., Ostrog 25. jula 1884. godine, traži dozvolu od Ministarstva prosvjete i crkvenih djela da posjede Pivskog manastira izda pod zakup /arendu/. Znači, i iz tog dokumenta se jasno vidi da je država imala svojinska ovlašćenja nad pravoslavnim nepokretnostima, a da je crkva bila samo njihov držalac /korisnik, plodouživalac/. Jer da je imala svojinu, mogla je sama dati u zakup zemljište, a ne tražiti odobrenje i dozvolu od države. To znači da je država odlučivala jer je imala dominium i imperium o tome da se crkveno zemljište da pod arendu, a to je, gospodine Džomiću, svojina ili vlasništvo. Da je država kontrolisala i imala konačnu odlučujuću riječ o finansijskom poslovanju crkve rječito govori i podatak da je tadašnji administrator Zahumsko-raške eparhije CPC arhimandir Mitrofan Ban iz Ostroga 28. aprila 1884. godine, akt br. 200, dostavio Ministarstvu prosvjete i crkvenih poslova račun prihoda i rashoda u Zahumsko-raškoj eparhiji za 1883. godine - zaključio je Novak Adžić.
Čekajući odgovore
- Crnogorska crkva ima u vlasništvu samo Crkvu Svetoga Petra Cetinjskoga u kotorskom Starom gradu. Odmah nakon referenduma o nezavisnosti podnijela je zahtjeve za dodjelu lokacija za gradnju crkava i parohijskih domova u Kotoru, Budvi, Tivtu i Baru. Nažalost, administracija ovih gradova nas je prezrela i nije nas do danas udostojila odgovora - kaže Stevo Vučinić, potpredsjednik Savjeta Crnogorske pravoslavne crkve.
Spomenici kulture Crne Gore
Pravoslavne crkve, hramove u nezavisnoj Crnoj Gori do 1918. godini gradili su, podizali i obnavljali država Crna Gora i crnogorski narod i crkva, odnosno organi svjetovne vlasti –vladar-suveren, uz pomoć duhovne vlasti, te bratstva, sela, plemena. Veliki dio tih manastira i crkava su danas zakonom proglašeni i zaštićeni spomenici kulture Crne Gore. Zato se postavlja pitanje: na osnovu kojeg prava SPC u Crnoj Gori, odnosno mitropolit Amfilohije mogu upravljati tim i brojnim crkvama? Ne postoji nijedan validan akt kojim se crnogorska država 1918. godine odrekla svoje svojine nad sakralnim pravoslavnim dobrima, niti kanonski, zakoniti akt kojim se Crnogorska crkva odrekla svojih prava. Kralj, Vlada, Skupština i CPC nikad se nijesu odrekli prava svojine i upravljanja nad tim dobrima - kaže dr Novak Adžić.
Šta kažu u Poreskoj upravi i Privrednom sudu
Nema podataka o poreskim obavezama
- Poreska uprava nema u svojoj evidenciji podatke o prijavljenim poreskim obavezama, niti Srpske pravoslavne crkve, niti Crnogorske pravoslavne crkve, kao ni drugih vjerskih organizacija koje djeluju u Crnoj Gori, niti za registrovane organizacije koje su povezane sa njima. Pod ovim smatramo obaveze koje bi bilo potrebno prijaviti po osnovu obavljanja privredne djelatnosti i da ih obavlja vjerska organizacija pod određenim poreskim identifikacionim brojem određenim od strane poreskog organa - rekao je Novo Radović, v.d. direktora Poreske uprave Crne Gore.
- Smatramo da je Poreska uprava državni organ koji je kompetentan da tumači samo poreske propise, te da u tom smislu može samo tumačiti obaveze koje se odnose na njihovo ispunjavanje od strane vjerskih organizacija. Prvo pitanje koje se postavlja je pitanje same poreske registracije, te se može odgovoriti da su u Centralnom registru obveznika i osiguranika registrovane Mitropolija crnogorsko-primorska i Crnogorska pravoslavna crkva. U registru su evidentirane i organizacije koje su povezane sa vjerskim organizacijama, kao što su crkvene opštine, odbori i druge slične organizacije. Dakle, takve organizacije mogu imati poreske obaveze ukoliko obavljaju privrednu djelatnost koja bi bila oporeziva shodno poreskim propisima i njihovo poslovanje bi moralo biti izjednačeno sa poslovanjem ostalih privrednih subjekata u smislu oporezivanja - kaže Radović.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Centralni registar Privrednog suda je organ koji vrsi upis subjekata koji obavljaju privrednu djelatnost, čija je registracija propisana Zakonom o privrednim drustvima i koji određuje oblike obavljanja privredne djelatnosti koji su istovremeno i predmet registracije.To su: preduzetnik, ortačko društvo, komanditno društvo, akcionarsko društvo, društvo ograničene odgovornosti, djelovi stranih društava.
Tim povodom stručna savjetnica Privrednog suda Lidija Klikovac kaže da je bitno naglasiti da Centralni registar Privrednog suda u Podgorici, kao jedini nadležan za registraciju na teritoriji CG, vrši upis i drugih oblika obavljanja privrednih djelatnosti ustanovljenih posebnim zakonima, koji sticanje svojstva pravnog lica za ove oblike vezuju za registraciju u Centralnom registru. Za ove oblike obavljanja privredne djelatnosti uputstvom o radu Centralnog registra i obrascima za upis (Sl.list RCG br.25/02) i izmjenama i dopunama istog (Sl.list RCG br. 43/03 i 6/05) propisani su posebni uslovi za upis. Takav je slučaj sa ustanovama, nevladinim organizacijama, privatizacionim investicionim fondovima, zadrugama, bankama i sl.
Uzimajući u obzir ovo, direktan odgovor na vaše pitanje je da se u našoj instituciji ne vrši registracija crkava, niti vjerskih zajednica, jer se ne bave privrednom djelatnošću, pa samim tim nije upisana ni Crnogorsko-primorska mitropolija, već se njihov pravni subjektivitet evidentira u drugom nadležnom državnom organu - naglasila je gospođa Klikovac.
Protojerej Mitropolije crnogorsko-primorske SPC Velibor Džomić za Pobjedu
Položaj crkava u Crnoj Gori je regulisan Ustavom
U javnosti je tendenciozno lansirana priča da crkve i vjerske zajednice navodno djeluju u pravno neregularnom prostoru kaže za Pobjedu protojerej mr Velibor Džomić, koordinator Pravnog savjeta Mitropolije crnogorsko-primorske SPC
O položaju crkava i vjerskih zajednica u Crnoj Gori, pitanju imovine i njene registracije, o putu kojim je Srpska pravoslavna crkva stekla imovinu, kao i o statusu Srpske pravoslavne crkve, odnosno Mitropolije crnogorsko-primorske - razgovarali smo sa protojerejem mr Veliborom Džomićem, inače koordinatorom Pravnog savjeta Mitropolije.
- Crkveno pitanje, a to samo može da znači pitanje položaja svih crkava i vjerskih zajednica u Crnoj Gori je riješeno i pravno regulisano Ustavom i važećim zakonima, kao i ratifikovanim međunarodnim dokumentima. U javnost je tendenciozno lansirana priča da crkve i vjerske zajednice navodno djeluju u pravno neregulisanom prostoru. Mislim da takve teze najviše nanose štete Crnoj Gori, jer stvaraju pogrešan utisak da crnogorsko državno zakonodavstvo u jednom važnom segmentu društvenih odnosa ne postoji, te da Crna Gora predstavlja zemlju bez zakona u toj oblasti, a to nije tačno – kaže Džomić.
- Ne samo da mislim nego i znam da sada nije na redu, kako kažete, „crkveno pitanje“. Prvo, važeći Ustav nezavisne Crne Gore propisuje odvojenost crkava i vjerskih zajednica od države, a to znači da je i država odvojena od crkava i vjerskih zajednica. Ona se, upravo po normi Ustava, ne može miješati u unutrašnja pitanja crkava i vjerskih zajednica, kao ni one u pitanja iz njene nadležnosti. Država ima pravo da na pravno utemeljen i po svjetskim i evropskim standardima propiše njihov pravni položaj, ali ne pojedinačno nego za sve na isti način.
Imamo ozbiljne stručne primjedbe na pojedine norme važećeg državnog zakonodavstva o crkvama i vjerskim zajednicama, ali se ne može reći da postoji nekakav pravni vakuum u Crnoj Gori. Te primjedbe se ne iznose samo po medijima nego u zakonom utvrđenoj proceduri. Ipak, ne treba zaboraviti drevnu pravničku maksimu da je i najgori zakon bolji od bezakonja, ali uporno zahtijevamo da se ti propisi još više unaprijede i poboljšaju - kaže Džomić.
- Crkvena imovina se ne registruje i nema drugačiji pravni status od imovine drugih pravnih i fizičkih lica. Vaš stan i crkva, na primjer, imaju status nepokretnosti koja ima svog titulara. U tom pogledu, evropski, a to znači opšti pravni standardi su već implementirani u crnogorskom Ustavu i zakonima. Podsjetiću da je vladajuća struktura tokom prethodnih nekoliko godina u Vladi i parlamentu pripremila i usvojila Zakon o svojinsko-pravnim odnosima i to dvotrećinskom većinom, kao i zakone o državnoj imovini, o zaštiti kulturnih dobara, o državnom premjeru i katastru. Iz tih zakona se jasno vidi da se imovina crkava i vjerskih zajednica ne nalazi u državnoj svojini. To isto važi i za sakralne spomenike kulture što se jasno vidi i iz brojnih rješenja o proglašenju pojedinih sakralnih objekata za spomenike kulture. Važeći zakoni u Crnoj Gori su donijeti u okviru procesa evropskih integracija i dobili su zeleno svijetlo od međunarodnih institucija. U tom pogledu nema i ne može biti drugačijeg pravnog rješenja. Sve drugo je stvar medijske atrakcije. Važno je da se zna da pozivi na drugačija postupanja u pogledu imovine Pravoslavne crkve u Crnoj Gori predstavljaju poziv na nasilje nad pravom i Mitropolijom ili, najblaže rečeno, novi vid nacionalizacije kao najneprihvatljiviji evropski i svjetski model- ističe Džomić.
Na pitanje kako je SPC u Crnoj Gori stekla imovinu on je odgovorio:
- To bi bilo isto kao kada biste me pitali kako je Vatikan stekao imovinu u Crnoj Gori. Titulari imovine su kod rimokatolika nadbiskupija, biskupija, samostan, župni ured i druge duhovne institucije te vjeroispovijesti, a kod pravoslavnih mitropolija, eparhija, crkvena opština, uprava manastira i sl. Istorijski posmatrano, odgovore o imovini Mitropolije najbolje daju povelje, hrisovulje i zavještanja Nemanjića, Balšića, Crnojevića, Petrovića i drugih pojedinačnih zadužbinara i crkvenih dobrotvora. Dovoljno je pogledati povelju Ivana Crnojevića koji kaže da vladika vlada nad imovinom koju je zavještao Cetinjskom manastiru „i neka je sve pod njegovu zapovijed“- kaže Džomić.
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Po zakonu
Pravno posmatrano, sve crkve i vjerske zajednice u Crnoj Gori, a i svuda u svijetu, svoju imovinu stiču samo na načine koji su propisani zakonima. U tom pogledu nema izuzetaka, a riječ je uglavnom o zadužbinama, poklonima, dobrovoljnim prilozima i svim drugim vidovima koje zakoni dozvoljavaju i koji su postojali i postoje još od rimskog prava. Ta imovina se ne može otimati ili preknjižavati bez pravnog osnova kako neki danas misle – ističe Džomić.
- Poznato je da Crkvom Svetog Đorđa ne može da upravlja Sveti Đorđe, kako neki pogrešno prikazuju, nego duhovne institucije pravoslavne vjeroispovijesti „kojima tu osobitost priznaju crkovna pravila ili crkovna vlast“, kako je u modernoj crnogorskoj državnosti kodifikovano još od vremena Valtazara Bogišića do danas. Crkvena imovina se koristi i, naravno, uvećava za crkvenu misiju i unapređenje crkvenog života. Ona se nalazi u Crnoj Gori, ne ide iz nje, očuvana je i unaprijeđena tako da i danas služi vjernicima na način koji propisuje kanonsko pravo bez gledanja da li je neko Crnogorac ili Srbin. Nije logično da crkvenom imovinom upravljaju mjesne zajednice kao državne strukture u kojima ima i ateista i pripadnika drugih vjera.
Ni SPC, a ni Mitropolija, kaže Domić, nema pola Crne Gore u svom vlasništvu kako se može čuti. To je netačan podatak i veoma je lako provjerljiv. Ne može se odokativnom metodom kvalifikovati nešto što je veoma lako izmjerljivo. Mitropolija ima svoju imovinu i ona je na zakonit način stečena i uknjižena od kako je Crne Gore do danas. Ovakvim pitanjima se namjerno skreće pažnja sa pitanja restitucije oduzete imovine svim crkvama i vjerskim zajednicama koja je oduzeta po raznim osnovima u vrijeme komunističkog sistema. Možda to vama nije poznato, ali dok razgovaramo o ovim veoma jasnim temama teče proces restitucije oduzete crkvene imovine. Moderna država jeste važna i značajna, ali ona u okvirima evropskih standarda i Evropskoj uniji više nije, kao u srednjovjekovnom pravu, „bog na zemlji“. Svaka moderna evropska država, pa i Crna Gora među njima, dužna je da se pridržava načela zakonitosti i međunarodnih standarda. Ni manje, a ni više od toga.
- Crkva Svetog Dimitrija u Ljubotinju je rješenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Cetinju od 8. jula 1961. godine proglašena za spomenik kulture čiji je vlasnik, kako stoji u tom dokumentu, Crkvena opština Cetinje. Taj dokument vam ustupam sa molbom da ga objavite kao prilog tačnosti mojih riječi. Ako pogledate sve titulare imovine svih crkava i vjerskih zajednica vidjećete njihovu raznolikost, ali to su veoma poznate vjerske institucije koje svaka vlast poštuje i u njih ne može da se miješa, kao što se i ne miješa, ni kod pravoslavnih, ni kod katolika, a ni kod muslimana.
Zvanični dokumenti
- SPC nema status pravnog lica u Crnoj Gori, ali imaju Mitropolija crnogorsko-primorska i Eparhija budimljansko-nikšićka. O tome postoji mnogo dokumenata i, sudeći po njima, ona ima svojstvo građansko-pravnog lica kao što ga, recimo, ima i Barska nadbiskupija koja je pod direktnom jurisdikcijom rimskog pape i Svete stolice. Dovoljno je da podsjetim na zvaničan dokument Vlade Crne Gore br. 02-6431 od 31. oktobra 2003.godine u kojem stoji da Mitropolija „ima svojstvo pravnog lica i nesumnjivo sva svojinska ovlašćenja koja proizilaze iz svojstva pravnog lica“, ističe Džomić.
Na činjenicu da SPC nije registrovana po Zakonu o pravnom položaju vjerskih zajednica od 1977. godine, Džomić kaže:
- Složićemo se da zakon sprovode državni organi, a tumače sudovi. Ako pažljivo pročitamo taj zakon onda i bez velikog pravničkog znanja možemo vidjeti da u njemu nije propisana obaveza naknadne registracije crkava i vjerskih zajednica koje su postojale u vrijeme donošenja tog zakona. Stručno iskazano, taj zakon poštuje kontinuitet pravnog subjektiviteta crkava i vjerskih zajednica iz tog vremena. Imam mnogo važnih i važećih dokumenata države Crne Gore, koji jasno i nedvosmisleno potvrđuju status građansko-pravnog lica Mitropolije crnogorsko-primorske, Eparhije budimljansko-nikšićke ili Manastira Ostroga. Vjerovatno vam nije poznato da je i praksa crnogorskih sudova na tom stanovištu, jer su sudovi takve prigovore nekih stranaka u raznim postupcima protiv Mitropolije odbacivali kao neosnovane – rekao je Džomić.
Ustav ne dozvoljava diskriminatorski pristup
Na pitanje da li su pravno izjednačene vjerske zajednice u Crnoj Gori, Džomić odgovara:
- Ako znamo da zakon podjednako važi za sve onda se lako dolazi do odgovora. Otuda su smiješne teze i zahtjevi da se oduzimanje imovine i delegitimisanje sprovede samo prema Mitropoliji crnogorsko-primorskoj i ostalim pravoslavnim eparhijama u Crnoj Gori. Takav diskriminatoran pristup ne dozvoljavaju Ustav i zakoni.
Vjerski turizam je i doček vjernika
- Mitropolija se ne bavi hotelijerstvom, a ako pod hodočašćem podrazumijevate turizam ili vjerski turizam onda ste u pravu. Vjerski turizam ne postoji samo kada negdje putujete nego i kad dočekujete vjernike, koji sa najuzvišenijim duhovnim potrebama dolaze na poklonjenje svetinjama. To je dio misije crkve oduvijek, a ne samo danas. Nikada nikome nije palo na pamet da takvo pitanje pokrene i kod drugih crkava u Crnoj Gori koje imaju čak i sportske dvorane za iznajmljivanje. To je pozitivno, ali je daleko od onoga što imaju crkve u Evropi kao što su crkvene škole, bolnice, univerziteti, dječiji vrtići, televizije i slično. Sve je to u službi misije crkve. Dobro je što ste pokrenuli ta pitanja, pa da uporedimo evropsku i našu praksu – kaže Džomić.
Anketa
Vesna Kankaraš
- Ne znam da li je Srpska pravoslavna crkva uzurpirala crkvenu imovinu, možda i jeste. Zašto da na teritoriji Crne Gore budu srpske crkve kad su se države razdvojile?
Radoje Korać
- Mislim da tu nema nikakve uzurpacije jer Srpska pravoslavna crkva postoji jako dugo. Protivim se uklanjanju crkvenih objekata i ne vidim čemu ovakvi sukobi, samo dijele narod.
Srđan Ilić
- Sve što je izgrađeno zna se kome pripada. Mi smo, dobrovoljnim prilozima pomagali izgradnju Hrama Sv. Jovana-Vladimira na Topolici. Ovog 27. januara, u sportskoj dvorani biće održan koncert gdje će sav prihod od ulaznica ići za izgradnju Hrama.
Maja Jovanović
-CPC bi trebalo da ima svoje objekte u Baru. Nelogično je da badnjake loži ispred Dvorca. Možda bi to trebalo da rasprave istoričari i analitičari, a i mi građani.
-Rajko Stevović
Pravoslavni narod je gradio crkve, a one su, pričali su mi i djed i otac, građene, dograđivane i obnavljane, a za to sredstva je izdvajao crnogorski narod. Niko nije došao iz Niša ili Beograda,
Vinka Radulović, penzionerka
- Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori ni na koji način ne uzurpira crkvenu imovinu. Država ne treba da se miješa u pitanja crkve ni da interveniše u crkvenim pitanjima.
Pišu Jovan Stamatović i Dragan Cvijović
http://www.pobjeda.co.me/citanje.php?datum=2011-01-23&id=199508
Pravno posmatrano, sve crkve i vjerske zajednice u Crnoj Gori, a i svuda u svijetu, svoju imovinu stiču samo na načine koji su propisani zakonima. U tom pogledu nema izuzetaka, a riječ je uglavnom o zadužbinama, poklonima, dobrovoljnim prilozima i svim drugim vidovima koje zakoni dozvoljavaju i koji su postojali i postoje još od rimskog prava. Ta imovina se ne može otimati ili preknjižavati bez pravnog osnova kako neki danas misle – ističe Džomić.
- Poznato je da Crkvom Svetog Đorđa ne može da upravlja Sveti Đorđe, kako neki pogrešno prikazuju, nego duhovne institucije pravoslavne vjeroispovijesti „kojima tu osobitost priznaju crkovna pravila ili crkovna vlast“, kako je u modernoj crnogorskoj državnosti kodifikovano još od vremena Valtazara Bogišića do danas. Crkvena imovina se koristi i, naravno, uvećava za crkvenu misiju i unapređenje crkvenog života. Ona se nalazi u Crnoj Gori, ne ide iz nje, očuvana je i unaprijeđena tako da i danas služi vjernicima na način koji propisuje kanonsko pravo bez gledanja da li je neko Crnogorac ili Srbin. Nije logično da crkvenom imovinom upravljaju mjesne zajednice kao državne strukture u kojima ima i ateista i pripadnika drugih vjera.
Ni SPC, a ni Mitropolija, kaže Domić, nema pola Crne Gore u svom vlasništvu kako se može čuti. To je netačan podatak i veoma je lako provjerljiv. Ne može se odokativnom metodom kvalifikovati nešto što je veoma lako izmjerljivo. Mitropolija ima svoju imovinu i ona je na zakonit način stečena i uknjižena od kako je Crne Gore do danas. Ovakvim pitanjima se namjerno skreće pažnja sa pitanja restitucije oduzete imovine svim crkvama i vjerskim zajednicama koja je oduzeta po raznim osnovima u vrijeme komunističkog sistema. Možda to vama nije poznato, ali dok razgovaramo o ovim veoma jasnim temama teče proces restitucije oduzete crkvene imovine. Moderna država jeste važna i značajna, ali ona u okvirima evropskih standarda i Evropskoj uniji više nije, kao u srednjovjekovnom pravu, „bog na zemlji“. Svaka moderna evropska država, pa i Crna Gora među njima, dužna je da se pridržava načela zakonitosti i međunarodnih standarda. Ni manje, a ni više od toga.
- Crkva Svetog Dimitrija u Ljubotinju je rješenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Cetinju od 8. jula 1961. godine proglašena za spomenik kulture čiji je vlasnik, kako stoji u tom dokumentu, Crkvena opština Cetinje. Taj dokument vam ustupam sa molbom da ga objavite kao prilog tačnosti mojih riječi. Ako pogledate sve titulare imovine svih crkava i vjerskih zajednica vidjećete njihovu raznolikost, ali to su veoma poznate vjerske institucije koje svaka vlast poštuje i u njih ne može da se miješa, kao što se i ne miješa, ni kod pravoslavnih, ni kod katolika, a ni kod muslimana.
Zvanični dokumenti
- SPC nema status pravnog lica u Crnoj Gori, ali imaju Mitropolija crnogorsko-primorska i Eparhija budimljansko-nikšićka. O tome postoji mnogo dokumenata i, sudeći po njima, ona ima svojstvo građansko-pravnog lica kao što ga, recimo, ima i Barska nadbiskupija koja je pod direktnom jurisdikcijom rimskog pape i Svete stolice. Dovoljno je da podsjetim na zvaničan dokument Vlade Crne Gore br. 02-6431 od 31. oktobra 2003.godine u kojem stoji da Mitropolija „ima svojstvo pravnog lica i nesumnjivo sva svojinska ovlašćenja koja proizilaze iz svojstva pravnog lica“, ističe Džomić.
Na činjenicu da SPC nije registrovana po Zakonu o pravnom položaju vjerskih zajednica od 1977. godine, Džomić kaže:
- Složićemo se da zakon sprovode državni organi, a tumače sudovi. Ako pažljivo pročitamo taj zakon onda i bez velikog pravničkog znanja možemo vidjeti da u njemu nije propisana obaveza naknadne registracije crkava i vjerskih zajednica koje su postojale u vrijeme donošenja tog zakona. Stručno iskazano, taj zakon poštuje kontinuitet pravnog subjektiviteta crkava i vjerskih zajednica iz tog vremena. Imam mnogo važnih i važećih dokumenata države Crne Gore, koji jasno i nedvosmisleno potvrđuju status građansko-pravnog lica Mitropolije crnogorsko-primorske, Eparhije budimljansko-nikšićke ili Manastira Ostroga. Vjerovatno vam nije poznato da je i praksa crnogorskih sudova na tom stanovištu, jer su sudovi takve prigovore nekih stranaka u raznim postupcima protiv Mitropolije odbacivali kao neosnovane – rekao je Džomić.
Ustav ne dozvoljava diskriminatorski pristup
Na pitanje da li su pravno izjednačene vjerske zajednice u Crnoj Gori, Džomić odgovara:
- Ako znamo da zakon podjednako važi za sve onda se lako dolazi do odgovora. Otuda su smiješne teze i zahtjevi da se oduzimanje imovine i delegitimisanje sprovede samo prema Mitropoliji crnogorsko-primorskoj i ostalim pravoslavnim eparhijama u Crnoj Gori. Takav diskriminatoran pristup ne dozvoljavaju Ustav i zakoni.
Vjerski turizam je i doček vjernika
- Mitropolija se ne bavi hotelijerstvom, a ako pod hodočašćem podrazumijevate turizam ili vjerski turizam onda ste u pravu. Vjerski turizam ne postoji samo kada negdje putujete nego i kad dočekujete vjernike, koji sa najuzvišenijim duhovnim potrebama dolaze na poklonjenje svetinjama. To je dio misije crkve oduvijek, a ne samo danas. Nikada nikome nije palo na pamet da takvo pitanje pokrene i kod drugih crkava u Crnoj Gori koje imaju čak i sportske dvorane za iznajmljivanje. To je pozitivno, ali je daleko od onoga što imaju crkve u Evropi kao što su crkvene škole, bolnice, univerziteti, dječiji vrtići, televizije i slično. Sve je to u službi misije crkve. Dobro je što ste pokrenuli ta pitanja, pa da uporedimo evropsku i našu praksu – kaže Džomić.
Anketa
Vesna Kankaraš
- Ne znam da li je Srpska pravoslavna crkva uzurpirala crkvenu imovinu, možda i jeste. Zašto da na teritoriji Crne Gore budu srpske crkve kad su se države razdvojile?
Radoje Korać
- Mislim da tu nema nikakve uzurpacije jer Srpska pravoslavna crkva postoji jako dugo. Protivim se uklanjanju crkvenih objekata i ne vidim čemu ovakvi sukobi, samo dijele narod.
Srđan Ilić
- Sve što je izgrađeno zna se kome pripada. Mi smo, dobrovoljnim prilozima pomagali izgradnju Hrama Sv. Jovana-Vladimira na Topolici. Ovog 27. januara, u sportskoj dvorani biće održan koncert gdje će sav prihod od ulaznica ići za izgradnju Hrama.
Maja Jovanović
-CPC bi trebalo da ima svoje objekte u Baru. Nelogično je da badnjake loži ispred Dvorca. Možda bi to trebalo da rasprave istoričari i analitičari, a i mi građani.
-Rajko Stevović
Pravoslavni narod je gradio crkve, a one su, pričali su mi i djed i otac, građene, dograđivane i obnavljane, a za to sredstva je izdvajao crnogorski narod. Niko nije došao iz Niša ili Beograda,
Vinka Radulović, penzionerka
- Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori ni na koji način ne uzurpira crkvenu imovinu. Država ne treba da se miješa u pitanja crkve ni da interveniše u crkvenim pitanjima.
Pišu Jovan Stamatović i Dragan Cvijović
http://www.pobjeda.co.me/citanje.php?datum=2011-01-23&id=199508
Poznavalac stvari
Legenda
- Poruka
- 60.338
Дукљанко и Пешомир...
eremita
Zaslužan član
- Poruka
- 117.177
Дукљанко и Пешомир...
РаспрЂели се Дукљани - да не поверујеш.........
а у Стразбуру ће тек да се распукну као дулек...
NE-ZGODAN
Poznat
- Poruka
- 7.555
Pesovane, posle gradjanskog rata u CG tvoje sorte nece biti medju zivima..zato nemoj da se sekiras ...samo primaj i ticu...
D U K Lj A N I N
Ističe se
- Poruka
- 2.958
Kad će da počne taj rat?
Pre nego sto vi nestanete.
Peśo
Domaćin
- Poruka
- 3.608
Samo vi snijevajte. Nijeste proizveli rat ni dok ste imali sve poluge moći, nećete ni sad kad ste doživotno okrezubili.
Sta ti to govori?
Peśo
Domaćin
- Poruka
- 3.608
Da vi je u Crnu Goru odzvonila smrtna ura.
NE-ZGODAN
Poznat
- Poruka
- 7.555
Peskirane ,mi smo vas cuvali od tog ,medjusobnog pokolja....da nisi slep kod ociju i da vidis sta se desava u CG...ali ko vas zasto...i zasluzili ste...
Poslednja izmena:
NE-ZGODAN
Poznat
- Poruka
- 7.555
Pishas uvis ,...ali imaces priliku da se gorko kajes ...
Slične teme
