Pumpaj Dinstanović
Zaslužan član
- Poruka
- 101.602
Kroz godine, famozni Pop Dukljanin se posmatrao na jedan vrlo romantičan način, u duhu jugoslovenske nacionalne i državotvorne ideologije, iliti, da kažemo komunističkim rečnikom, ideje bratstva i jedinstva naroda koje je Tito vodio. Pop Dukljanin i njegov spis iz razvijenog ili poznog srednjeg veka, kao i fiktivna država koju je u njoj opisao, predstavljao je u idealima početke svih jugoslovenskih književnosti, kao i, na neki način, prvog Jugoslovena kao takvog i zato su se vekovima njemu vraćali i iz njega crpeli mnogi autori. To je dosta dugo onemogućivalo ili otežavalo, a posebno zato što taj kontroverzni spis predstavlja jednu veliku dilemu, koja je proizvela i na tone literature do sada, njegovo ispravno kritičko ispitivanje.
Preokret se desio u 21. veku kada su se pojavila dva vrlo zanimljiva rada, svaki sa svojom prilično radikalnom hipotezom. Jednu je izbacila francuska istoričara Solanž Bižan, koja je iznela tezu da je famozni Letopis Popa Dukljanina — koji zapravo uopšte ne odgovara letopisu kao istoriografsko književnom žanru, nego ga je tako nazvao 1874. godine hrvatski sveštenik Ivan Črnčić, direktor papinskog Zavoda Sv. Jeronima u Rimu i jedan od osnivača JAZU, a od tada se zadržalo to ime sve do današnjih dana — falsifikat koji je načinio 1601. godine u Kraljevstvu Slovena niko drugi do slavni dubrovački dominikanac Mavro Orbini. Ova teza je naišla na izvesno negodovanje od domaće stručne javnosti, a na suprot njoj Tibor Živković je predstavio svoju hipotezu da je famozno delo nastalo krajem XIII ili početkom XIV stoleća, te da je njegov naručilac hrvatski ban Pavao I Šubić. Bez obzira na sve probleme i kritike ovih teza, napravljen je veliki iskorak u odnosu na temelje koje je postavio istoričar Ferdo Šišić još davne 1928. godine, na kojima su gradili potom dalje drugi (Milorad Medini, Valdimir Mošin, Slavko Mijušković, Nikola Banašević i Eduard Peričić).
Nedavno je izašao rad srpskog istoričara Predraga Komatine koji, inspirisan razmišljanjima francuske koleginice, dalje ispituje i razvija tezu, dolazeći do zaključka da je ono što se popularno po Črnčiću naziva „Ljetopis Popa Dukljanina“ zapravo originalno delo koje ja napisao i u Il regno de gli slavi integrisao dubrovački istoriograf Mavar Orbin. LPD je nastao, po ovoj tezi, uglavnom u okvirima dubrovačke humanističke istoriografije. Komatina prati sve legende, kako su se one razvijale i analizira sve razlike, preko Ludovika Tuberona Crijevića, koji prvi u istoriji identifikuje svešteno lice pod naziom „Dukljanin“ kao auor, te kako su se sve legende postepeno menjale i evoluirale, pre nego što ih je konačno 1601. godine Orbini uobličio u jedan spis. Ono što Orbinija odaje jeste da njegov navodni izvod iz Popa Dukljanina savršeno i po stilu i sadržaju odgovara nastavku knjige, odnosno Orbini se tom prilikom odao kao originalni autor. Delo je nastalo kombinovanjem prevoda hrvatskog dela Kraljevstvo Hrvatske i Dalmacije Marka Marulića iz 1510. godine, u kombinaciji sa dubrovačkom analističkom tradicijom. Potom je prevedeno na latinski jezik i dva rukopisa koja imamo, vatikanski i beogradski, sadrže prevod sa italijanskog na latinski. Zaslužan za njegovu popularizaciju jeste Ivan Lučić, koji ga je koristio i priredio 1666. godine.
Evo veze ka dotičnom naučnom radu: Quis Ergo Presbyter Diocleas? Рана дубровачка историографија и Летопис попа Дукљанина https://dais.sanu.ac.rs/handle/123456789/10704
Teza je radikalna i zanimljiva; zanima me šta drugi forumaši misle o njoj. Uzgred, samo da podvučemo, Komatina ne osporava postojanje nekog autora kojeg je Tuberon prvi (da je poznato) pokrstio popom Dukljaninom, oko 1520. godine, kada je na molbu bačkog arhiđakona Bernarda Banfija izradio jedan spis o postanku Dubrovnika i poslao ga prijatelju svog rođaka, Marinu Buniću. Komatina za sada u to ne ulazi tj. ne pokušava da odgonetne ko bi bio taj Dukljanin, već da je ono što (nažalost9 najčešće nazivamo LPD humanistička fabrikacija iz pera Mavra Orbinija.
@Khal Drogo @sumljiv_tip @RickRoss @nemanjinrodoslov @АнаиванГорд @Scott Isle @Карлос Шакал @Casino Royal @krinka5 @ИгарЈ @FDDD @Konstantin Veliki @Kotromanicev sin
Preokret se desio u 21. veku kada su se pojavila dva vrlo zanimljiva rada, svaki sa svojom prilično radikalnom hipotezom. Jednu je izbacila francuska istoričara Solanž Bižan, koja je iznela tezu da je famozni Letopis Popa Dukljanina — koji zapravo uopšte ne odgovara letopisu kao istoriografsko književnom žanru, nego ga je tako nazvao 1874. godine hrvatski sveštenik Ivan Črnčić, direktor papinskog Zavoda Sv. Jeronima u Rimu i jedan od osnivača JAZU, a od tada se zadržalo to ime sve do današnjih dana — falsifikat koji je načinio 1601. godine u Kraljevstvu Slovena niko drugi do slavni dubrovački dominikanac Mavro Orbini. Ova teza je naišla na izvesno negodovanje od domaće stručne javnosti, a na suprot njoj Tibor Živković je predstavio svoju hipotezu da je famozno delo nastalo krajem XIII ili početkom XIV stoleća, te da je njegov naručilac hrvatski ban Pavao I Šubić. Bez obzira na sve probleme i kritike ovih teza, napravljen je veliki iskorak u odnosu na temelje koje je postavio istoričar Ferdo Šišić još davne 1928. godine, na kojima su gradili potom dalje drugi (Milorad Medini, Valdimir Mošin, Slavko Mijušković, Nikola Banašević i Eduard Peričić).
Nedavno je izašao rad srpskog istoričara Predraga Komatine koji, inspirisan razmišljanjima francuske koleginice, dalje ispituje i razvija tezu, dolazeći do zaključka da je ono što se popularno po Črnčiću naziva „Ljetopis Popa Dukljanina“ zapravo originalno delo koje ja napisao i u Il regno de gli slavi integrisao dubrovački istoriograf Mavar Orbin. LPD je nastao, po ovoj tezi, uglavnom u okvirima dubrovačke humanističke istoriografije. Komatina prati sve legende, kako su se one razvijale i analizira sve razlike, preko Ludovika Tuberona Crijevića, koji prvi u istoriji identifikuje svešteno lice pod naziom „Dukljanin“ kao auor, te kako su se sve legende postepeno menjale i evoluirale, pre nego što ih je konačno 1601. godine Orbini uobličio u jedan spis. Ono što Orbinija odaje jeste da njegov navodni izvod iz Popa Dukljanina savršeno i po stilu i sadržaju odgovara nastavku knjige, odnosno Orbini se tom prilikom odao kao originalni autor. Delo je nastalo kombinovanjem prevoda hrvatskog dela Kraljevstvo Hrvatske i Dalmacije Marka Marulića iz 1510. godine, u kombinaciji sa dubrovačkom analističkom tradicijom. Potom je prevedeno na latinski jezik i dva rukopisa koja imamo, vatikanski i beogradski, sadrže prevod sa italijanskog na latinski. Zaslužan za njegovu popularizaciju jeste Ivan Lučić, koji ga je koristio i priredio 1666. godine.
Evo veze ka dotičnom naučnom radu: Quis Ergo Presbyter Diocleas? Рана дубровачка историографија и Летопис попа Дукљанина https://dais.sanu.ac.rs/handle/123456789/10704
Teza je radikalna i zanimljiva; zanima me šta drugi forumaši misle o njoj. Uzgred, samo da podvučemo, Komatina ne osporava postojanje nekog autora kojeg je Tuberon prvi (da je poznato) pokrstio popom Dukljaninom, oko 1520. godine, kada je na molbu bačkog arhiđakona Bernarda Banfija izradio jedan spis o postanku Dubrovnika i poslao ga prijatelju svog rođaka, Marinu Buniću. Komatina za sada u to ne ulazi tj. ne pokušava da odgonetne ko bi bio taj Dukljanin, već da je ono što (nažalost9 najčešće nazivamo LPD humanistička fabrikacija iz pera Mavra Orbinija.
@Khal Drogo @sumljiv_tip @RickRoss @nemanjinrodoslov @АнаиванГорд @Scott Isle @Карлос Шакал @Casino Royal @krinka5 @ИгарЈ @FDDD @Konstantin Veliki @Kotromanicev sin
Poslednja izmena:
