časopis Bezbožnik, br. 1:
Nikolaj Velimirović
Kako je opskurni teolog, klerofašista i antisemita, proglašen od strane Srpske pravoslavne crkve za sveca. Kakva je sličnost između Hitlera i svetog Save i kakva je veza između “svetog vladike” današnjih episkopa i Dimitrija Ljotića
Nikolaja zapravo stoji na ljotićevskim temeljima, a činjenica da se Srpska pravoslavna crkva do danas nije odredila prema antisemitizmu, usko je povezana sa ideološkom propagandom koju su sproveli, i još uvek to čine četiri pomenuta episkopa, i zbog toga ne čudi da su gotovo svi antisemitski ispadi u poslednjoj deceniji indukovani crkvenom propagandom. Najbolji primer antisemitizma je delo koje je Nikolaj pisao u Dahauu, jer je upravo u tom delu napisao ono što je najtvrđi primer kleronacizma, kojim se on uopšte ne razlikuje od onih koji su stvorili ideologiju "krvi i tla . "A ti, Srbine, šta misliš, dve zaraze spopale su tvoju krv - izrailjska i evropska". "Sva moderna gesla evropska sastavili su Židi, koji su Hrista raspeli: i demokratiju, i štrajkove, i socijalizam, i ateizam, I toleranciju svih vera, i pacifizam, I sveopštu revoluciju, i kapitalizam, I komunizam. Sve su to izumi Židova, odnosno oca njihova đavola". To su njegove misli koje danas u populističkom naboju, u vreme neonacizma, ponovo postaju delom "pravoslavnog" uma, a lansiraju ih ljudi pokriveni autoritetom akademskih titula. Ako ste neonacista i želite svoje mišljenje da potkrepite citirajuci neki autoritet koji afirmativno govori o Adolfu Hitleru, zavirite kod vladike Nikolaja i naći ćete ono što vam je potrebno. Nikolaj je 1935. godine na Kolarčevom univerzitetu držao predavanje o Svetom Savi u kome je utvrdio tri činjenice; Sveti Sava je bio veliki um koji je imao neku azijsku sposobnost. Druga teza je da je Sveti Sava tvorac jevanđeoskog nacionalizma. Treća, najčudnija, teza je da je veliku ideju jevanđeoskog nacionalizma Svetog Save - dakle svetosavsku ideju, jedini uspeo da shvati vođa nemačkog naroda Adolf Hilter, kome u istom predavanju na dva mesta odaje najviše poštovanje. I to je ponavljao više puta. "U žalosnoj zabludi žive oni naši ljudi, koji misle da je odvajanje nacionalizma od vere, i države od crkve rezultat nekog "progresa"... Ipak se mora odati poštovanje sadašnjem nemačkom Vođi, koji je kao prost zanatlija i čovek iz naroda uvideo da je nacionalizam bez vere jedna anomalija, jedan hladan i nesiguran mehanizam. I evo u dvadesetom veku on je došao na ideju Svetoga Save, i kao laik poduzeo je u svome narodu onaj najvažniji posao, koji priliči jedino svetitelju, geniju i heroju. A nama je taj posao svršio Sveti Sava, prvi medu svetiteljima, prvi među genijima i prvi među herojima u našoj istoriji". Teolozi tvrde da za delo vladike Nikolaja Velimirovića objektivno i naučno vrednovanje nije bitno, jer sud crkve i sudovi nauke nisu istovetni. Dakle, zagovara se donošenje zaključaka koji nisu utemeljeni na činjenicama. Nikolaj u svojim "delima" tvrdi da nacionalizam bez vere nije ništa. Njegov nacionalizam je vrlo jednostavan, isključiv. On ne trpi Vojvođane, zove ih "kalajisani Srbi", zato sto su u bili u dodiru sa evropskom kulturom vekovima. U osnovi njegov je problem strah od drugog, strah od promene, strah od novog I modernog. Ne trpi druge i drugačije i ima izrazito negativan odnos prema kulturi uopšte, a i prema dostignućima moderne nauke ,kao što je sapun. U njegovoj biografiji stoji da je bio "duhovno" čist, a da sapun nije koristio, otud i nadimak "smrdljivi". On je smatrao da je kultura veliko zlo, plašio se kulture. Prihvatio je staru slovenofilsku tezu da je nerazvijenost i zaostalost neka vrsta prednosti. Analiza dela vladike Nikolaja vrlo je problematična jer crkva apsolutno stoji iza svih njegovih stavova i spremna je da ga brani po svaku cenu. Crnogorski mitrolopolit Amfilohije Radović je čak jednom prilikom rekao, ne samo da se o njemu ne može raspravljati, "jer smo nedostojni toga", nego da se samo "može biti s njim, ili protiv njega". Inače teza da se može biti samo za nekog ili protiv nekoga - to su Isusove reči o njemu samom i Staljinove reči o marksizmu. Nikolaj je kao što se vidi bio zastupnik najmračnije ideologije dvadesetog veka, čovek koji je opravdavao zločine nad drugim ljudima , a prema samim zločincima gajio neizmernu ljubav i poštovanje. činjenica da se čitava crkva stavlja na stranu ovog fašiste , proglašavajući ga čak za sveca i da se najuticajniji delovi te crkve nadahnjuju njegovim učenjem govori o pogubnom uticaju crkve kao institucije, dok nekritičko prihvatanje fašističkog učenja, čak poistovećivanje sa njim govori o pogubnom uticaju vere na slobodan I racionalan ljudski um.
.
