- Poruka
- 334.372
Remek-delo srednjevekovne umetnosti, manastir Sopoćani, zajedno sa Starim Rasom prvo je istorijsko nasleđe
koje se našlo na UNESCO-voj listi svetske kulturne baštine od 1979. godine. Fresku apostola Filipa porede sa Mona Lizom.
Nedaleko od izvora reke Raške u blizini Novog Pazara manastir Sopoćane je podigao kralj Stefan Uroš I oko 1265. godine po ugledu na vizantiju,
kao porodični mauzolej. Sama crkva manastira posvećena je Svetoj Trojici, a manastir je dobio naziv po slovenskoj reči "sopot", što znači izvor.
Uroševa želja da manastir bude porodični mauzolej nikada nije zaživela. Ni sam kralj nije u njemu bio sahranjen nakon smrti,
ipak, u njega je prvo položena kraljeva majka, Ana Dandolo, mletačka princeza i prva srpska kraljica.
U vreme Velike seobe Srba 1690. godine, stadao je i manastir Sopoćani. Pljačkajući po Srbiji, Turci su sa velelepnog manastira skinuli krov,
a zub vremena urušio je i kupolu. Ipak freske su delom preživele, a manastir je obnovljen početkom 20. veka.
Freskopis manastira do danas se ubraja u najlepše na svetu.
O freskopiscima Sopaćana malo se zna, a do danas njihov rad spada u sam vrh srednjovekovnog zidnog slikarstva. Poznato je da je kralj Uroš I unajmio najbolje umetnike tog vremena, koji su u Srbiju stigli iz Carigrada. Iako vreme nastanka manastira nije precizno poznato, jer je natpis na prstenu tambura kubeta u kome je bilo utisnuto vreme gradnje oštećen, smatra se da je oslikan između 1272. i 1276. godine.
Manastirski freskopis spada među najlepše u Evropi, a neke od najpoznatijih fresaka su: Arhijereji se klanjaju Hristu Agnecu, Uspenje Presvete Bogorodice,
prikaz mladih kraljeva Dragutina i Milutina, Sveti Apostol Filip…
Mona Liza dva veka pre Mona Lize
Freska Svetog apostola Filipa na zapadu prozvana “Mona Liza pre Mona Lize” jedna je od najintrigantnijih umetničkih dela na svetu.
Nastala čak dva veka pre Mona Lize Leonarda da Vinčija, a u narodu je bila poznata i pod nazivom Lepi Jovan.
Spušteni pogled i tajanstvene sopoćanske oči koje te prate gde god da se pomeriš već skoro osamsto godina odolevaju vremenu i surovim istorijskim događajima,
a posetioce manastira ostavljaju bez daha.
(blicžena)
