Vitruvije Leonarda da Vinčija

[Nina]

Vitruvijev čovek je jedan je od najpoznatijih crteža Leonarda da Vinčija, ali i čitavog perioda renesanse. Leonardo ga je nacrtao
na osnovu svojih studija o ljudskoj proporciji, simetriji i ravnoteži, premošćujući tako jaz između umetnosti i matematike.

Beleška uz sliku nastalu oko 1487. godine, napravljenu tušem i perom na papiru, govori o proporcijama čoveka: dužina šake je 1/10 čovekove visine; dužina čovekovih raširenih ruku (raspon ruku) jednak je njegovoj visini; razmak od lakta do pazuha iznosi 1/8 čovekove visine, dlan je širok koliko i 4 prsta

Da Vinči je istraživao vezu između čoveka i prirode kroz savršeni brak matematike i umetnosti. Njegov cilj je bio da matematički pokaže da su čovek i priroda jedno, a ta njegova ideja materijalizovana je Vitruvijevim čovekom.Da Vinči je Vitruvijevim čovekom pokušao da predstavi i makrokosmos, tj univerzum, kroz mikrokosmos, tj ljudsko biće - i obrnuto.U Vitruvijevog čoveka utkane su i ideje humanizma, filozofskog i intelektualnog pokreta koji je bio rasprostranjen u doba renesanse i uticao je na mnoge umetnike, uključujući i da Vinčija.

Ko je Virtuvije?

Naziv Vitruvijev čovek potiče od italijanskog L’Uomo Vitruviano, delo poznato i kao Le proporzioni del corpo umano secondo Vitruvio, što znači "Proporcije ljudskog tela prema Vitruviju".

Rimski arhitekta Marko Vitruvje Polio (Marcus Vitruvius Pollio), živeo je tokom 1. veka pre nove ere. Autor je čuvenog traktata "Deset knjiga o rahitekturi" (De architectura, libri decem). U trećoj knjizi u prvom poglavlju nalazi se naslov "O simetriji: u hramovima i u ljudskom telu", u okviru kog Vitruvije takođe raspravlja o ljudskim proporcijama. Upravo ta kniga poslužila je Leonardu da Vinčiju da stvori svoj, danas čuveni crtež.

Vrednost ovog crteža ne leži samo u njegovom filozovskom značenju i uporištu, nego i u Leonardovoj veštini.

Leonardo da Vinči je takođe koristio stilske elemente poput senčenja različitih delova tela kako bi ukazao na veću dubinu i trodimenzionalnost. (Setite se da je ovo crtež napravljen tušem, i još jednom prikazuje nivo da Vinčijevih umetničkih veština da predstavi veliki broj detalja).

Njegovu veštinu vidimo u prikazu prirodnog stiskanja šaka, odmah ispod pazuha, kod stopala, tačnije ispod njegovog unutrašnjeg desnog (našeg levog) stopala, u predelu vrata i u licu. Vidimo delikatno senčenje ispod očiju i oko naboranih područja.

Radeći sa jednostavnim mastilom na papiru, da Vinči uspeva da stvori trodimenzionalnost. On je stvorio superiornu figuru unutar granica kruga i kvadrata, koja daje osećaj kretanja.

Crtež se nalazio u kolekciji Đuzepea Bosija koji ga je ubacio u svoju monografiju o Leonardovoj Tajnoj večeri. Sledeće godine odvojio je deo monografije koji se odnosio na Vitruvijevog čoveka i objavio ga kao Delle opinioni di Leonardo da Vinci intorno alla simmetria de Corpi Umani („Mišljenja Leonarda da Vinčija o simetričnosti ljudskog tela”) (1811.). Nakon Bossijeve smrti 1815. godine, Vitruvijev čovek je došao u posed Gallerije dell'Accademia, zajedno s većinom Leonardovih crteža.Čuva se na tamnom mestu u posebno prilagođenim temperaturnim uslovima i tek ponekad se izlaže.Ovo delo je bilo podstrek mnogim velikim umetnicima između ostalog i velikom nemačkom slikaru Albrehtu Direru. U Londonu se nalazi trodimenzionalni prikaz ovog crteža.
(wikipedija/nacionalna geografija)