- Poruka
- 92.540
Secesija (od nem. Sezession) ili Art Nouveau (francuski: nova umetnost) je stilski pravac u umetnosti koji se javio kao reakcija na akademizam i eklekticizam zadnjih desetljeća 19. stoleća (francuski: fin-de-siècle – stil 1900.). Inspirisan prirodom, u arhitekturu, primenjenu umetnost, slikarstvo i kiparstvo unosi elegantnu profinjenost zakrivljenih
i ornamentalnost plošnih linija (likovna umetnost). On je želio "ulepšati industrijsku proizvodnju, spojiti umetnost i obrt, ukrasiti bezlične fasade zgrada …"
U pojedinim zemljama secesija se različito nazivala: u Francuskoj i Belgiji Art Nouveau, u Njemačkoj se zove Jugendstil, u Italiji Floreale ili Liberty (nazvan po londonskom dućanu koji je prodavao modernu dizajnersku robu proisteklu iz pokreta "Arts and Crafts"), u Velikoj Britaniji Modern Style, u Španjolskoj Modernismo,
u Belgiji stil Coup de fuet ili Velde stil, u SAD-u je nastala kasnija inačica - Art Deco, a kod nas je poznatija pod Austrijskim nazivom – "Secesija" (Sezession).
Art Nouveau u Francuskoj i Belgiji
Pod nazivom Art Nouveau secesija se javila u Francuskoj oko 1880. i doživjela vrhunac početkom 20. stoljeća,tačnije od 1892.-1902. Naziv dolazi od dućana Maison de l'Art Nouveau (francuski: Dom nove umjetnosti)u Parizu vlasnika Samuela (Siegfrida) Binga, sa stvarima dizajniranima u tom novom stilu. U Bruxellesu u Belgiji stil su dodatno obogatili i razvili arhitekti i dizajneri Victor Horta i Henry van de Velde.Art Nouveau dizajneri u Belgiji, Švicarskoj i Francuskoj uključuju umetnike kao što su: Theophile Alexandre Steinlen,Alphonse Mucha, Hector Guimard i Émile Gallé.
Jugendstil
Godine 1892. u Münchenu, kulturni časopis “Die Jugend” (Mladost) kreatora G. Hirtha je aktivno promovisao“Jugendstil” (nemački: mladenački stil) u umetnosti i mnogi su lokalni umetnici sudelovali u njegovoj borbi sa tradicijom. Taj "novi stil" je postao savremenikom Art Nouveau stila u Francuskoj i sličnima koji su nicali posvuda u Evropi.
Mnoge tvrtke kao WMF su sarađivale u izvozu te umetnosti i dizajna te tako učinile stil poznatim diljem sveta; kombinirajući dekorativne motive kao ženske figure (obično prezentirane isprepletene u dugu kosu i mekanim haljinama) te razne geometrijske oblike.
U arhitekturi su nastale zgrade u Darmstadtu, Drezdenu, Münchenu i Frankfurtu; djela mnogih velikih arhitekata:
Auguste Perret, Henri Clemens Van de Velde, Josef Maria Olbrich, Peter Behrens. Mnogi drugi umetnici i dizajneri su takođe doprineli razvoju stila kao: Hugo Leven i Friedrich Adler.
Jugendstil je jako uticao na susedne zemlje pa tako je u Nizozemskoj, delovala “tipična Jugendstil kompanija”, "Urania".
U Austro-Ugarskoj Monarhiji, Jugendstil se razvijao na nekoliko načina, većinom pod uticajem bečke Secesije i "Werkstatte".
Secesija
Lokalni nazivi za ovaj samosvesni, radikalni i reformistički stil koji je prethodio modernizmu u Beču je bio secesija (latinski: odcjepljenje, osamostaljenje). Mnogi dalekovidni umetnici i dizajneri pobegli su iz kolotečine salonskih izložbenih prostora i počeli izlagati samostalno u konegenijalnijim okruženjima.
Jedna od najvažnijih karakteristika ovog stila je dinamična, valovita linija sinkopiranog ritma, dekorativnost i asimetričnost. Oblici izgledaju kao da će oživeti i "rastu" u forme poput biljaka.
Glavni predstavnici su: slikari F. Von Stuck, M. Liebermann, Gustav Klimt, švicarac Ferdinand Holder i arhitekt Otto Wagner.
Otto Wagner (1841.-1918.) je najjači i najistaknutiji predstavnik bečke secesije. Nakon gradnje mnogih pseudoklasicističkih i historicističkih objekata hrabro je kročio u 20. st. ukrasivši pročelje jednostavne armirano betonske građevine keramičkim pločicama s cvetnim motivima (npr. Majolika, 1889., Beč).
Taj način ukrašavanja (ornamentalni i dekorativni), koji je proizašao iz prirodnih oblika (u prvom redu
iz cveća) stiliziranih u duhu vremena i stila, obeležio je secesiju.
Recimo i to da je učenik Otta Wagnera bio Josef Hoffman koji se ubraja u preteče moderne arhitekture, a njegovi učenici su osnovali poznatu "Zagrebačku školu arhitekture" koja promicala načela moderne arhitekture.
.Od hrvatske secesije treba istaknuti djela slikara Vlahe Bukovca, Bele Čikoša Sesije, Mirka Račkog, Tomislava Krizmana te Roberta Auera, kipara Roberta Frangeša Mihanovića, Ivana Meštrovića, arhitekata Rudolfa Lubynskog, Aladara Baranyaija, Ignjata Fischera, Dionisa Sunka, Viktora Kovačića i drugih.
Art Deco
Art Deco je kratica od francuskog izraza art dècoratif (dekorativna umetnost), pojam nastao na izložbi dekorativne umetnosti u Parizu 1925. godine. Od 1920.-1930. javio se kao stil u modernoj umetnosti u Evropi i SAD-u vezana za secesiju (art nouveau) i Wiener Werkstätte. Bila je prisutna u svim područjima umetničkog oblikovanja života. Posebna važnost pridaje se unutarnjem uređenju prostora, plakatima, opremi knjiga, a slikarstvo često poprima i dekorativnu funkciju (Tamara de Lempicka).
i ornamentalnost plošnih linija (likovna umetnost). On je želio "ulepšati industrijsku proizvodnju, spojiti umetnost i obrt, ukrasiti bezlične fasade zgrada …"
U pojedinim zemljama secesija se različito nazivala: u Francuskoj i Belgiji Art Nouveau, u Njemačkoj se zove Jugendstil, u Italiji Floreale ili Liberty (nazvan po londonskom dućanu koji je prodavao modernu dizajnersku robu proisteklu iz pokreta "Arts and Crafts"), u Velikoj Britaniji Modern Style, u Španjolskoj Modernismo,
u Belgiji stil Coup de fuet ili Velde stil, u SAD-u je nastala kasnija inačica - Art Deco, a kod nas je poznatija pod Austrijskim nazivom – "Secesija" (Sezession).
Art Nouveau u Francuskoj i Belgiji
Pod nazivom Art Nouveau secesija se javila u Francuskoj oko 1880. i doživjela vrhunac početkom 20. stoljeća,tačnije od 1892.-1902. Naziv dolazi od dućana Maison de l'Art Nouveau (francuski: Dom nove umjetnosti)u Parizu vlasnika Samuela (Siegfrida) Binga, sa stvarima dizajniranima u tom novom stilu. U Bruxellesu u Belgiji stil su dodatno obogatili i razvili arhitekti i dizajneri Victor Horta i Henry van de Velde.Art Nouveau dizajneri u Belgiji, Švicarskoj i Francuskoj uključuju umetnike kao što su: Theophile Alexandre Steinlen,Alphonse Mucha, Hector Guimard i Émile Gallé.
Jugendstil
Godine 1892. u Münchenu, kulturni časopis “Die Jugend” (Mladost) kreatora G. Hirtha je aktivno promovisao“Jugendstil” (nemački: mladenački stil) u umetnosti i mnogi su lokalni umetnici sudelovali u njegovoj borbi sa tradicijom. Taj "novi stil" je postao savremenikom Art Nouveau stila u Francuskoj i sličnima koji su nicali posvuda u Evropi.
Mnoge tvrtke kao WMF su sarađivale u izvozu te umetnosti i dizajna te tako učinile stil poznatim diljem sveta; kombinirajući dekorativne motive kao ženske figure (obično prezentirane isprepletene u dugu kosu i mekanim haljinama) te razne geometrijske oblike.
U arhitekturi su nastale zgrade u Darmstadtu, Drezdenu, Münchenu i Frankfurtu; djela mnogih velikih arhitekata:
Auguste Perret, Henri Clemens Van de Velde, Josef Maria Olbrich, Peter Behrens. Mnogi drugi umetnici i dizajneri su takođe doprineli razvoju stila kao: Hugo Leven i Friedrich Adler.
Jugendstil je jako uticao na susedne zemlje pa tako je u Nizozemskoj, delovala “tipična Jugendstil kompanija”, "Urania".
U Austro-Ugarskoj Monarhiji, Jugendstil se razvijao na nekoliko načina, većinom pod uticajem bečke Secesije i "Werkstatte".
Secesija
Lokalni nazivi za ovaj samosvesni, radikalni i reformistički stil koji je prethodio modernizmu u Beču je bio secesija (latinski: odcjepljenje, osamostaljenje). Mnogi dalekovidni umetnici i dizajneri pobegli su iz kolotečine salonskih izložbenih prostora i počeli izlagati samostalno u konegenijalnijim okruženjima.
Jedna od najvažnijih karakteristika ovog stila je dinamična, valovita linija sinkopiranog ritma, dekorativnost i asimetričnost. Oblici izgledaju kao da će oživeti i "rastu" u forme poput biljaka.
Glavni predstavnici su: slikari F. Von Stuck, M. Liebermann, Gustav Klimt, švicarac Ferdinand Holder i arhitekt Otto Wagner.
Otto Wagner (1841.-1918.) je najjači i najistaknutiji predstavnik bečke secesije. Nakon gradnje mnogih pseudoklasicističkih i historicističkih objekata hrabro je kročio u 20. st. ukrasivši pročelje jednostavne armirano betonske građevine keramičkim pločicama s cvetnim motivima (npr. Majolika, 1889., Beč).
Taj način ukrašavanja (ornamentalni i dekorativni), koji je proizašao iz prirodnih oblika (u prvom redu
iz cveća) stiliziranih u duhu vremena i stila, obeležio je secesiju.
Recimo i to da je učenik Otta Wagnera bio Josef Hoffman koji se ubraja u preteče moderne arhitekture, a njegovi učenici su osnovali poznatu "Zagrebačku školu arhitekture" koja promicala načela moderne arhitekture.
.Od hrvatske secesije treba istaknuti djela slikara Vlahe Bukovca, Bele Čikoša Sesije, Mirka Račkog, Tomislava Krizmana te Roberta Auera, kipara Roberta Frangeša Mihanovića, Ivana Meštrovića, arhitekata Rudolfa Lubynskog, Aladara Baranyaija, Ignjata Fischera, Dionisa Sunka, Viktora Kovačića i drugih.
Art Deco
Art Deco je kratica od francuskog izraza art dècoratif (dekorativna umetnost), pojam nastao na izložbi dekorativne umetnosti u Parizu 1925. godine. Od 1920.-1930. javio se kao stil u modernoj umetnosti u Evropi i SAD-u vezana za secesiju (art nouveau) i Wiener Werkstätte. Bila je prisutna u svim područjima umetničkog oblikovanja života. Posebna važnost pridaje se unutarnjem uređenju prostora, plakatima, opremi knjiga, a slikarstvo često poprima i dekorativnu funkciju (Tamara de Lempicka).
