Mihailo Milovanović

  • Začetnik teme Začetnik teme Neno
  • Datum pokretanja Datum pokretanja
Neno

Neno

Buduća legenda
Poruka
25.082
Mihailo Milovanović (Gostinica, 24. februar 1879 — Užice, 28. novembar 1941) bio je srpski slikar, vajar i pisac. Slikao je gotovo sve žanrove. Prvi je akademski slikar iz užičkog kraja.
1746996341972.png

Jedan od osnivača Udruženja likovnih umetnika Srbije, ratni slikar Vrhovne komande srpske vojske u Prvom svetskom ratu, autor čuvenih portreta srpskih vojvoda Radomira Putnika, Živojina Mišića, Stepe Stepanovića i Petra Bojovića, generala Pavla Jurišića Šturma, kralja Petra I Karađorđevića i regenta Aleksandra Karađorđevića.

Posle kamenorezačkog zanata od koga je odustao i godinu dana provedenih na usavršavanju u školi Antona Ažbea u Minhenu, 1905. godine Milovanović je u Minhenu postao student Akademije lepih (likovnih) umetnosti, prvo kod profesora Ludviga Herteriha, a potom u klasi njegovog naslednika Huga fon Habermana.

Milovanović je diplomirao 1909. godine na likovnoj Akademiji u Minhenu, a u zemlju se vratio na početku Balkanskih ratova 1912. kao dobrovoljac. Početak Prvog svetskog rata je dočekao na usavršavanju u Pragu, bio uhapšen i posle bekstva iz praškog zatvora, preko Nemačke, Poljske, Ukrajine, Crnog mora i Rumunije, stigao je da se priključi na ratištu svojoj Drinskoj diviziji i sa srpskom vojskom preživeo njenu golgotu.

Izradio je spomenike arhimandritu račanskog manastira i knezu Sokolske nahije Hadži Melentiju u manastiru Rača, komandantu Zlatiborskog komitskog odreda majoru Kosti Todoroviću u Srebrenici (koji su porušile ustaše u Drugom svetskom ratu), srpskim ratnicima u Mladenovcu (oskrnavljen 1947. uklanjanjem grba Srbije i dvoglavog orla s krstom i krunom iznad grba), spomenik na Krfu poginulim vojnicima Drinske divizije, mermerni ikonostas u pravoslavnoj crkvi u Mladenovcu (1926 — 1929).

Izložbe njegovih slika u periodu između dva svetska rata bile su prvorazredan kulturni događaj, a hroničari su zabeležili da je izložba 1938. u paviljonu „Cvijeta Zuzorić“ u Beogradu bila najposećenija postavka u dotadašnjoj istoriji te kuće.

Wikipedia
 

225 miliona za kulturu grada Užica, a od vile čuvenog slikara – rupa i obećanje​


Iako je planirana obnova vile slikara Mihaila Milovanovića u okviru projekta "Užice – prestonica kulture Srbije 2024", objekat je srušen, a izgradnja replike još nije počela, što izaziva negodovanje meštana i kulturne javnosti.
Mihailo Milovanović (1879–1941), akademski slikar i ratni umetnik, ostavio je dubok trag u srpskoj umetnosti.

Njegova vila, nadomak Užica, u selu Ribaševina, bila je ne samo dom već i atelje, svedočanstvo njegovog stvaralaštva.

Nakon njegove tragične smrti, tokom Užičke republike, vila je decenijama propadala, uprkos naporima porodice i lokalne zajednice da sačuvaju njegovo nasleđe.
Decenijama, do devedesetih godina prošlog veka, o vrsnom slikaru u gradu na Đetinji nije se rado govorilo.

Radoznalost se javljala kada se seoskim putem prođe kroz selo Ribaševina, gde se uz prašnjavi drum uzdizala neobična građevina, kuća kakva se ne viđa u ovom krajevima – Milovanovića vila.

1746996623631.png


Godine 2003. formiran je Legat Mihaila Milovanovića u Narodnom muzeju Užice, zahvaljujući zalaganju njegovog sina Momčila i drugih darodavaca.
Legat je obogaćen dodatnim delima 2017. i rekonstruisan 2020. godine, ali sama vila je ostala zapuštena.

Više o tome: 225 miliona za kulturu grada Užica, a od vile čuvenog slikara – rupa i obećanje
 
Treću deceniju dvadesetog veka, Milovanović je posvetio memorijalnoj skulputiri. Prvu spomen ploču izgradio je u holu užičke Gimnazije. Ploča je postavljena 1921 – 1922. godine, a na njoj su bila uklesana imena profesora i đaka, koji su stradali u oslobodilačkim ratovima.

Mihailove spomen – ploče su postavljene i na ulazu mnogih crkvi. U crkvi Sv. Đorđa u Užicu, na crkvama u Sirogojnu, Čajetini, Karanu, Ribaševini, Sečoj Reci i na mnogo drugih crkava.
1746996919195.png


Jedan od najboljih njegovih dela, jeste i spomen Hadži Melentiju, postavljen na stogodišnicu njegove smrti uz južni zid Crkve Hristovog Vaznesenja u manastiru Rači. Hadži Malenentije je bio račanski arhimandarit, ustanik i vojvoda Sokolske nahije). Njegovo junaštvo je dospelo i do epskih stihova, otpevajući ga u pesmi “Početak bune na dahije”
 
Drugi svetski rat Mihailo je dočekao u svom rodnom selu. Dolaskom Nemaca u Užice, Milovanović se opet odlučio za borbu protiv okupatora, ovog puta diplomaski. Budući da je govorio nemački, iskoristio je svoje poznanstvo sa ocem pukovnika Štokhauzenom, nemačkim komandantom Užica. Na osnovu brojnih svedočanava preživelih, spasao je veliki broj Užičana od nemačkih odmazi. Međutim, to mu nije pomoglo da izbegne “narodni sud”, proglašavaljući ga kao “narodnog izdajnika” i engleskog špijuna. Streljan je 28. novembra 1941. godine.

U jesen 1944. partizani su provalili u Milovanovićevu vilu i uništili slike koje su zatekli. Naredne godine Mihailo Milovanović je proglašen za narodnog neprijatelja, a njegovoj porodici je oduzeta celokupna imovina.

Na zahtev Đorđa Piličevića iz Užica, 21. marta 2007. godine Opštinski sud u Užicu, doneo je odluku kojom se usvaja Zahtev za rehabilitaciju Mihaila Milovanovića.

1746997044406.png


Bista Mihaila Milovanovića u Užicu

https://i1info.net/istorija/guslar-i-slikar-koji-je-drzao-moral-u-ratovima-mihailo-milovanovic/
 
Prijavite se ili registrujte da biste poslali poruku.

Back
Top