Iz središta Mlečnog puta širi se ogroman talas

[Nina]

Naša galaksija Mlečni put je u neprekretom pokretu: rotira se, naginje i, kako pokazuju nova posmatranja - talasa. Podaci prikupljeni pomoću svemirskog teleskopa Gaia Evropske svemirske agencije otkrivaju da se iz njenog središta širi ogroman talas.Astronomi već oko jednog veka znaju da zvezde Mlečnog puta kruže oko srca galaksije, a Gaia je precizno izmerila njihove brzine i putanje. Još pedesetih godina prošlog veka otkriveno je da galaktički disk nije ravan, već iskrivljen. Zatim je 2020. godine Gaia pokazala da taj iskrivljeni disk polako osciluje tokom vremena – slično kao što se klati zvrk koji se okreće.

Sada su istraživači identifikovali ogroman talas koji prolazi kroz celi sistem i utiče na zvezde udaljene desetinama hiljada svetlosnih godina od Sunca. Pojava je slična kamenu bačenom u vodu, gde se koncentrični talasi šire u krug – samo što su u ovom slučaju "talasi" sastavljeni od zvezda koje se prostiru preko spoljašnjih oblasti galaksije.

 

[Nina]

Na ilustraciji prikazan je novootkriveni talas - hiljade sjajnih zvezda, prikazanih crvenom i plavom bojom, ucrtane su preko detaljne mape Mlečnog puta koju je napravila Gaia.

 

[Nina]

Na levoj slici vidi se pogled odozgo na galaksiju, dok desni panel prikazuje presečeni bočni pogled kroz njen galaktički disk. Iz te perspektive, leva strana galaksije blago se savija nagore, a desna nadole, što je poznato "uvijanje" diska. Crvene i plave oblasti označavaju novootkriveni talas: crvene ukazuju na zvezde iznad savijenog diska, dok plave pokazuju one koje se nalaze ispod njega.

Iako nijedna letelica ne može da napusti galaksiju, izuzetno precizna merenja teleskopa Gaia – koja obuhvataju sve tri prostorne dimenzije i tri komponente kretanja (ka nama, od nas i poprečno) – omogućavaju naučnicima da rekonstruišu pogled na Mlečni put "odozgo" i "sa strane".

Mape pokazuju da se talas prostire kroz ogroman deo galaktičkog diska i utiče na zvezde udaljene između 30.000 i 65.000 svetlosnih godina od centra (dok Mlečni put u celini ima prečnik od oko 100.000 svetlosnih godina), piše Science Daily.

 

[Belgradeboy]