Dragan_srbcg
Ističe se
- Poruka
- 2.640
OSTACI NEOBIČNOG VJERSKOG OBJEKTA IZMEĐU NIKŠIĆA I GACKA I DALJE PRIVLAČE VELIKU PAŽNJU ZNATIŽELJNIKA
Brojni istoričari pisali su o džamiji u Kazancima i njenom zadužbinaru, ali su svi uglavnom bili saglasni da Osman-paša Kazanac nije bio „silni Turčin“, već hrišćanin od bratstva Papović iz Golije.
Neobilježena granica između nekad Bosne i Hercegovine, a sada Republike Srpske i Crne Gore nalazi se u golijskom selu Kazanci. Gornji Kazanci pripadaju Crnoj Gori, opštini Nikšić, a donji Republici Srpskoj, odnosno opštini Gacko. Tragovi turske vladavine u tom dijelu Istočne Hercegovine vidljivi su i danas, ali objekat koji još uvijek zaokuplja pažnju svakog putnika namjernika je džamija koju je sredinom 17. vijeka izgradio turski velikodostojnik Osman- paša Kazanac. Prošlo je gotovo 150 godina otkad se mislimanski živalj iselio sa te teritorije, ali minaret džamije visok oko 15 metara još uvijek odolijeva vremenu i svjedoči o djeliću istorije naroda tog kraja. Ostaci tog vjerskog objekta i danas čuvaju priče iz nekog vremena koje još živi u sjećanjima žitelja Golije. Džamiju jeste gradio turski velikodostojnik, ali u podnožju minareta sa prednje strane od tesanog kamena uzidan je krst. Brojni istoričari pisali su o džamiji u Kazancima i njenom zadužbinaru, ali su svi uglavnom bili saglasni da Osman-paša Kazanac nije bio „silni Turčin“, već hrišćanin, od bratstva Papović iz Golije. U knjizi „Tragom svojih predaka“ autora, sada pokojnog, Vladimira Papovića, zabilježen je istorijat tog bratstva, ali i brojni događaji i ličnosti iz perioda turske vladavine. Papović je knjigu, koja je iz štampe izašla 2000. godine, sačinio upravo na osnovu sjećanja starijih mještana tog kraja, priča koje su se prenosile, i danas se prenose, s koljena na koljeno. Papovići su na podruičje Golije, navodi se u knjizi, doselili negdje oko 1606. godine. Njihov predstavnik u tom vremenu bio je knez Pavle Papović, koji je, po predanju, imao četiri sina. Najmlađi od njih Jakov (negdje se može naći ime Sava), bio je zadužen, navodi Vladimir Papović, da čuva jarad. Stado je jednog dana odjavio ispod planine Đeda, ali ga tu prevari san, a vuci mu svu jarad poklaše. Kući se nije smio vratiti bez stada, pa je odlutao put Gacka gdje su ga uhvatili Turci janjičari i poveli sa sobom, u školu za janjičare u Carigradu. Jakov je bio jedno od brojne hrišćanske djece koja su pokupljena u danku u krvi i poučena islamskoj vjeri i ratovanju za Osmansko carstvo. Dali su mu ime Osman, a prezime Pašić, ali Jakov nikad nije zaboravio svoje porijeklo. Zbog zasluga u bici kod grada Kazanja, sultan mu dade zvanje paše, i tri dara- zemlju u Carigradu, dobrog konja-đogata i da bira pašaluk na teritoriji kojom je upravljao. Osman je izabrao svoju rodnu Hercegovinu, gatački kadiluk. Kad je stigao, prenosi Vladimir Papović u svojoj knjizi, paša je poručio ocu, knezu Pavlu Papoviću da mu u svojoj kući spremi konak. Ukućani ga nijesu prepoznali, a paša ih je ispitivao o svemu, pa i o dječaku koji im je davno nestao. Rekao im je da je on taj dječak, pokazao biljeg na ruci i ispričao kakva ga je sudbina snašla. Nastanio se u tom mjestu, a svoju kulu sagradio je malo podalje od očeve, kako se navodi u knjizi, u blizini izvora vode. Vladimir Papović navodi da je paša džamiju sagradio nasred naselja, u najljepšem i najplodnijem dijelu Kazanaca. Džamija je bila je zidana tesanim kamenom i pokrivena četvorovodnim krovom pod pločom. Uz džamiju, Paša je sagradio i mekteb, medresu, šadrvan, konake i štale za konje, ali i malo muslimansko naselje. Za dušu svoje majke Osman-paša Kazanac je u rodnom selu sagradio i crkvu, posvećenu Svetom Arhangelu Mihailu, kojeg inače Papovići slave kao krsnu slavu. Džamija i crkva građene su u isto vrijeme, a kako Vladimir Papović navodi, čim su sagrađene, paša je bio izložen brojnim klevetama i pritiscima od strane turske vlasti. Da bi se iskupio i opravdao, u jednoj godini sagradio je još tri manje džamije u Hercegovini.
Predanje govori da je Bajo Pivljanin napao Kazance i tom prilikom zapalio i srušio džamiju, objekte i muslimansko naselje u njenoj okolini. Osman-paša je, navodi Papović, obnovio naselje i podigao sedam kula- tvrđava oko njega za sklonište roblja i odbranu od hajduka. Ni on, ni ostali Turci džamiju nijesu obnavljali. Po predanjima, paša je napustio Kazance i preselio se u Mulja, na vrh Gatačkog polja. Od njega su u tom mjestu nastali Pašići, muslimanske vjeroispovijesti. Za vrijeme ratova u to doba Pašići nikad nijesu zla nanijeli Papovićima, jer su znali da su krvno vezani. Štitili su jedni druge i u novije doba, u Drugom svjetskom ratu. O smrti Osman-paše postoji više verzija, jedna govori da je dobio kalifat u Damasku, a da je kasnije bio i egipatski kalif u Kairu, te da je poginuo negdje u Mađarskoj.
Za vrijeme austrougarske vlasti, povučena je granica u Kazancima, a Papovići, ne želeći da im služe, svi se preseliše u Gornje Kazance, na crnogorsku stranu. Od tada do danas ta granica i postoji, istina neobilježena, ali mještani znaju gdje počinje teritorija Crne Gore, a gdje sadašnje Republike Srpske.
Džamija u selu Kazanci nikad nije obnavljana, a mještani je smatraju spomenikom jednog vremena. Crkva Svetog Arhangela Mihaila takođe je u Donjim Kazancima u blizini džamije, ali je izgrađena tako da jedna drugu ne mogu „vidjeti“. Ta svetinja je obnavljana dvaput. Prvi put 1803. godine, a drugi put obnova je započeta 1934.i završena tri godine kasnije kada je i osveštana.
B.Brašnjo
Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine
Povjereništvo nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine 2005. godine uvrstilo je u registar zaštićenih objekata džamiju Osman –paše Kazanca, i to kao nacionalni spomenik.
Inicijativu za upis povjereništvu je 2003. godine podnijela organizacija Centar za islamsku arhitekturu. Iako se u odluci navodi da je Vlada Republike Srpske dužna obezbijediti pravne, naučne, tehničke i finansijske mjere zaštite tog vjerskog objekta, do danas nije ništa urađeno. Lokacija je trebalo da bude očišćena od rastinja i otpada, da se izvrše konzervatorsko-restauratorski i istraživački radovi, kako bi se na ostacima temelja utvrdio stvarni oblik objekta i, možda, izgradio isti.
I pored izuzetne istorijske vrijednosti, džamija u Kazancima nikad nije bila predmet nekih većih istraživanja. Ona i njena priča žive u zapisima pojedinih istoričara i pričama mještana.
Džamija s krstom
Brojni istoričari pisali su o džamiji u Kazancima i njenom zadužbinaru, ali su svi uglavnom bili saglasni da Osman-paša Kazanac nije bio „silni Turčin“, već hrišćanin od bratstva Papović iz Golije.
Neobilježena granica između nekad Bosne i Hercegovine, a sada Republike Srpske i Crne Gore nalazi se u golijskom selu Kazanci. Gornji Kazanci pripadaju Crnoj Gori, opštini Nikšić, a donji Republici Srpskoj, odnosno opštini Gacko. Tragovi turske vladavine u tom dijelu Istočne Hercegovine vidljivi su i danas, ali objekat koji još uvijek zaokuplja pažnju svakog putnika namjernika je džamija koju je sredinom 17. vijeka izgradio turski velikodostojnik Osman- paša Kazanac. Prošlo je gotovo 150 godina otkad se mislimanski živalj iselio sa te teritorije, ali minaret džamije visok oko 15 metara još uvijek odolijeva vremenu i svjedoči o djeliću istorije naroda tog kraja. Ostaci tog vjerskog objekta i danas čuvaju priče iz nekog vremena koje još živi u sjećanjima žitelja Golije. Džamiju jeste gradio turski velikodostojnik, ali u podnožju minareta sa prednje strane od tesanog kamena uzidan je krst. Brojni istoričari pisali su o džamiji u Kazancima i njenom zadužbinaru, ali su svi uglavnom bili saglasni da Osman-paša Kazanac nije bio „silni Turčin“, već hrišćanin, od bratstva Papović iz Golije. U knjizi „Tragom svojih predaka“ autora, sada pokojnog, Vladimira Papovića, zabilježen je istorijat tog bratstva, ali i brojni događaji i ličnosti iz perioda turske vladavine. Papović je knjigu, koja je iz štampe izašla 2000. godine, sačinio upravo na osnovu sjećanja starijih mještana tog kraja, priča koje su se prenosile, i danas se prenose, s koljena na koljeno. Papovići su na podruičje Golije, navodi se u knjizi, doselili negdje oko 1606. godine. Njihov predstavnik u tom vremenu bio je knez Pavle Papović, koji je, po predanju, imao četiri sina. Najmlađi od njih Jakov (negdje se može naći ime Sava), bio je zadužen, navodi Vladimir Papović, da čuva jarad. Stado je jednog dana odjavio ispod planine Đeda, ali ga tu prevari san, a vuci mu svu jarad poklaše. Kući se nije smio vratiti bez stada, pa je odlutao put Gacka gdje su ga uhvatili Turci janjičari i poveli sa sobom, u školu za janjičare u Carigradu. Jakov je bio jedno od brojne hrišćanske djece koja su pokupljena u danku u krvi i poučena islamskoj vjeri i ratovanju za Osmansko carstvo. Dali su mu ime Osman, a prezime Pašić, ali Jakov nikad nije zaboravio svoje porijeklo. Zbog zasluga u bici kod grada Kazanja, sultan mu dade zvanje paše, i tri dara- zemlju u Carigradu, dobrog konja-đogata i da bira pašaluk na teritoriji kojom je upravljao. Osman je izabrao svoju rodnu Hercegovinu, gatački kadiluk. Kad je stigao, prenosi Vladimir Papović u svojoj knjizi, paša je poručio ocu, knezu Pavlu Papoviću da mu u svojoj kući spremi konak. Ukućani ga nijesu prepoznali, a paša ih je ispitivao o svemu, pa i o dječaku koji im je davno nestao. Rekao im je da je on taj dječak, pokazao biljeg na ruci i ispričao kakva ga je sudbina snašla. Nastanio se u tom mjestu, a svoju kulu sagradio je malo podalje od očeve, kako se navodi u knjizi, u blizini izvora vode. Vladimir Papović navodi da je paša džamiju sagradio nasred naselja, u najljepšem i najplodnijem dijelu Kazanaca. Džamija je bila je zidana tesanim kamenom i pokrivena četvorovodnim krovom pod pločom. Uz džamiju, Paša je sagradio i mekteb, medresu, šadrvan, konake i štale za konje, ali i malo muslimansko naselje. Za dušu svoje majke Osman-paša Kazanac je u rodnom selu sagradio i crkvu, posvećenu Svetom Arhangelu Mihailu, kojeg inače Papovići slave kao krsnu slavu. Džamija i crkva građene su u isto vrijeme, a kako Vladimir Papović navodi, čim su sagrađene, paša je bio izložen brojnim klevetama i pritiscima od strane turske vlasti. Da bi se iskupio i opravdao, u jednoj godini sagradio je još tri manje džamije u Hercegovini.
Predanje govori da je Bajo Pivljanin napao Kazance i tom prilikom zapalio i srušio džamiju, objekte i muslimansko naselje u njenoj okolini. Osman-paša je, navodi Papović, obnovio naselje i podigao sedam kula- tvrđava oko njega za sklonište roblja i odbranu od hajduka. Ni on, ni ostali Turci džamiju nijesu obnavljali. Po predanjima, paša je napustio Kazance i preselio se u Mulja, na vrh Gatačkog polja. Od njega su u tom mjestu nastali Pašići, muslimanske vjeroispovijesti. Za vrijeme ratova u to doba Pašići nikad nijesu zla nanijeli Papovićima, jer su znali da su krvno vezani. Štitili su jedni druge i u novije doba, u Drugom svjetskom ratu. O smrti Osman-paše postoji više verzija, jedna govori da je dobio kalifat u Damasku, a da je kasnije bio i egipatski kalif u Kairu, te da je poginuo negdje u Mađarskoj.
Za vrijeme austrougarske vlasti, povučena je granica u Kazancima, a Papovići, ne želeći da im služe, svi se preseliše u Gornje Kazance, na crnogorsku stranu. Od tada do danas ta granica i postoji, istina neobilježena, ali mještani znaju gdje počinje teritorija Crne Gore, a gdje sadašnje Republike Srpske.
Džamija u selu Kazanci nikad nije obnavljana, a mještani je smatraju spomenikom jednog vremena. Crkva Svetog Arhangela Mihaila takođe je u Donjim Kazancima u blizini džamije, ali je izgrađena tako da jedna drugu ne mogu „vidjeti“. Ta svetinja je obnavljana dvaput. Prvi put 1803. godine, a drugi put obnova je započeta 1934.i završena tri godine kasnije kada je i osveštana.
B.Brašnjo
Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine
Povjereništvo nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine 2005. godine uvrstilo je u registar zaštićenih objekata džamiju Osman –paše Kazanca, i to kao nacionalni spomenik.
Inicijativu za upis povjereništvu je 2003. godine podnijela organizacija Centar za islamsku arhitekturu. Iako se u odluci navodi da je Vlada Republike Srpske dužna obezbijediti pravne, naučne, tehničke i finansijske mjere zaštite tog vjerskog objekta, do danas nije ništa urađeno. Lokacija je trebalo da bude očišćena od rastinja i otpada, da se izvrše konzervatorsko-restauratorski i istraživački radovi, kako bi se na ostacima temelja utvrdio stvarni oblik objekta i, možda, izgradio isti.
I pored izuzetne istorijske vrijednosti, džamija u Kazancima nikad nije bila predmet nekih većih istraživanja. Ona i njena priča žive u zapisima pojedinih istoričara i pričama mještana.
