Evo šta kaže Porodičn zakon RS
III PROMENA LIČNOG IMENA
Ko ima pravo na promenu
Član 346
(1) Pravo na promenu ličnog imena ima svako lice koje je navršilo 15. godinu života i koje je sposobno za rasuđivanje.
(2) Dete koje je navršilo 10. godinu života i koje je sposobno za rasuđivanje ima pravo na davanje saglasnosti sa promenom ličnog imena.
Ko nema pravo na promenu
Član 347
Pravo na promenu ličnog imena nema:
1. lice protiv koga se vodi krivični postupak za delo za koje se goni po službenoj dužnosti;
2. lice koje je osuđeno za krivično delo za koje se goni po službenoj dužnosti dok kazna nije izvršena odnosno dok traju pravne posledice osude;
3. lice koje promenom ličnog imena namerava da izbegne neku svoju obavezu;
4. lice koje namerava da promeni ime u pogrdno ime, ime kojim se vređa moral ili ime koje je u suprotnosti sa običajima i shvatanjima sredine.
Promena prezimena supružnika
Član 348
(1) Supružnici se prilikom sklapanja braka mogu sporazumeti da svaki od njih:
1. zadrži svoje prezime;
2. umesto svog uzme prezime drugog supružnika;
3. svom prezimenu doda prezime drugog supružnika odnosno prezimenu drugog supružnika doda svoje prezime.
(2) Supružnik koji je promenio prezime sklapanjem braka može u roku od 60 dana od dana prestanka braka uzeti prezime koje je imao pre sklapanja braka.
Promena prezimena deteta
Član 349
(1) Detetu se može promeniti prezime:
1. utvrđivanjem materinstva odnosno očinstva;
2. osporavanjem materinstva odnosno očinstva.
(2) Usvojenom detetu može se promeniti prezime prema prezimenu jednog ili oba usvojitelja.
(3) Dete koje je promenilo prezime usvojenjem može posle prestanka usvojenja poništenjem uzeti svoje prezime.
Stvarna i mesna nadležnost
Član 350
(1) Zahtev za promenu ličnog imena podnosi se opštinskoj upravi na čijem području podnosilac zahteva ima prebivalište, odnosno boravište.
(2) Opštinska uprava koja prihvati zahtev za promenu ličnog imena dužna je da o tome obavesti nadležnog matičara radi upisa promene ličnog imena u matičnu knjigu rođenih i venčanih i organ koji vodi evidenciju o prebivalištu građana.
(3) Žalbu protiv rešenja o odbijanju zahteva za promenu ličnog imena podnosilac može izjaviti ministarstvu nadležnom za porodičnu zaštitu u roku od 15 dana od dana prijema rešenja.
IV ZAŠTITA PRAVA NA LIČNO IME
Povreda prava na lično ime
Član 351
Pravo na lično ime može se povrediti naročito:
1. sprečavanjem imaoca da se služi svojim ličnim imenom ili delom imena, odnosno ometanjem na drugi način da vrši pravo na lično ime (sprečavanje i ometanje vršenja prava na lično ime);
2. pripisivanjem imaocu drugačijeg ličnog imena ili dela imena odnosno tvrdnjom da je imalac dužan da se služi drugačijim ličnim imenom ili delom imena, označavanjem imaoca drugačijim ličnim imenom od njegovog, osporavanjem imaocu na drugi način prava da se služi svojim ličnim imenom (osporavanje prava na lično ime);
3. iskrivljenim, skraćenim, proširenim ili drugačijim navođenjem imaočevog ličnog imena ili dela imena, osim kada je to uobičajeno ili neophodno (iskrivljavanje ličnog imena);
4. označavanjem sebe, drugog lica, organizacije, stvari ili pojave imaočevim ličnim imenom ili delom imena, navođenjem drugoga ili dopuštanjem drugome da sebe označava imaočevim ličnim imenom ili delom imena, neovlašćenom upotrebom imaočevog ličnog imena ili dela imena na drugi način bez pristanka imaoca (neovlašćena upotreba ličnog imena).
Pristanak za upotrebu imena
Član 352
(1) Imalac može i uz naknadu dati pristanak za upotrebu svog ličnog imena ili dela imena u dopuštene svrhe.
(2) Za upotrebu prezimena potreban je pristanak i drugih lica na koja se imaočevo prezime odnosi (supružnik, dete, roditelj i dr.) ako bi upotrebom bilo povređeno pravo tih lica.
Vezanost pristankom
Član 353
Pristanak dat za jednu upotrebu ličnog imena, za određeni način upotrebe odnosno za upotrebu u određenu svrhu ne smatra se pristankom i za ponovljenu upotrebu, za upotrebu na drugi način odnosno za upotrebu u neku drugu svrhu.
Opoziv pristanka
Član 354
(1) Ako je imalac zadržao pravo da pristanak za upotrebu ličnog imena opozove, opozivom pristanak prestaje.
(2) I kada nije zadržao pravo na opoziv, imalac može opozvati pristanak ako bi upotreba njegovog ličnog imena, s obzirom na okolnosti slučaja, znatno naškodila njegovim interesima, a on to nije mogao predvideti.
(3) U slučaju iz stava 2 ovog člana, oštećeni ima pravo na naknadu štete prouzrokovane opozivom pristanka.
Tužbe
Član 355
Lice čije je pravo na lično ime povređeno može u parničnom postupku zahtevati od suda da:
1. utvrdi postojanje prava da se ono služi svojim ličnim imenom;
2. naredi uklanjanje, uništenje ili preinačenje predmeta kojima je izvršena povreda prava, povlačenje tvrdnje kojom se osporava imaocu pravo na lično ime ili nešto drugo što je potrebno za uklanjanje stanja povrede prava;
3. zabrani dalje vršenje ili ponavljanje radnje kojom se povređuje pravo, pod pretnjom plaćanja određene svote novca povređenom ako se radnja povrede ne obustavi ili ako se ponovi;
4. dosudi naknadu materijalne i nematerijalne štete;
5. dosudi deo dobiti ostvarene upotrebom ličnog imena, srazmerno tome koliko je upotreba ličnog imena doprinela ostvarenju dobiti.
Aktivna legitimacija posle smrti imaoca prava na lično ime
Član 356
Ako je imalac prava na lično ime umro posle izvršene povrede, kao i ako je povreda izvršena posle smrti imaoca prava na lično ime, zaštitu prava na lično ime mogu zahtevati: lice koje je umrli odredio da se stara o zaštiti njegovog ličnog imena, supružnik, dete i roditelj umrlog.
