Nikita Kulganov
Buduća legenda
- Poruka
- 37.596
Timocka buna cuveni istorijski dogadjaj iz srpske istorije, koji se poslednjih nekoliko decenija ignorise, jer prikazuje odlucnu borbu srpskog naroda protiv nedemokratske tiranske vlasti kralja Srbije. Mnogi revizionisti pokusavaju da prikazu kako su ustvari radikali ''nagovorili'' srpski narod da se digne protiv srpskog kralja..jer kao Srbi se ne bi digli nikada protiv njihovog voljenog vlastdrsca...
Istorijski dogadjaj o kome ljudi danas u Srbiji gotovo ne znaju nista....
Godina je 1883. Svega pola decenije nakon međunarodnog priznanja nezavisnosti i godinu dana od proglašenja kraljevine, Srbija je spremna da proključa.
Zemlja se još uvek oporavljala od ustanaka i oslobodilačkih ratova 19. veka. Seljaci su živeli u nemaštini, sreski načelnici se surovo obračunavali sa meštanima, a vlasti nisu hajale za ratom razorena sela na istoku zemlje.
A onda je doneta naredba da se od seljaka, dojučerašnjih pripadnika narodne vojske, oduzme oružje.
To je bila kap koja je prelila čašu. Podno planine Rtanj, kod izvorišta Crnog Timoka, izbila je Timočka buna - novembra 1883.
„Narod se osećao bespomoćno bez oružja za koje je bio emotivno vezan i na osnovu koga je dobio slobodu. Njima je to veoma teško palo, a onda je ta naredba dovela do kulminacije narodnog besa",
Jelica Ilić, istoričarka Narodnog muzeja u Zaječaru.
Vođe pobunjenika bile su iz Narodne radikalne stranke Nikole Pašića, koja je od osnivanja bila u sukobu sa kraljem Milanom, naredbu vlasti iz jula 1883, iskoristile da „izazovu otpor naroda i bunu".
Spomenik streljanim ucesnicima Timocke bune u Zajecaru
„Cilj im je bio da isprobaju koliko vlast ima snage da se brani, odnosno da procene kolika je snaga potrebna za njeno rušenje", kaže Suzana Rajić, profesorka Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Timočka buna je ugušena posle samo desetak dana, kada je kraljeva vojska nadjačala pobunjenike.
Usledila su hapšenja i zatvaranja, a potom i izvođenje pred Preki sud u Zaječaru gde su pobunjenici osuđivani na smrt, tešku robiju u okovima i na zatvorsku kaznu.
Odmazda protiv naroda
Miloje Petrović i njegov šurak Marinko Ivković, bivši narodni poslanik, obojica sveštenici iz Boljevca, Lazar Milenković, bivši poslanik i sveštenik iz Trnjana, Milenko Prvulović, učitelj iz Krivog Vira, Petar Milošević, komandant bataljona Narodne vojske iz Izvora (Svrljiški okrug), Stanko Milošević iz Krivog Vira i Milan Gojković iz Jablanice (Bolevački okrug), sva tri predsednika opštine,Milenko Nikolić, kmet iz Planinice, vodnik narodne vojske, Gavra Aničić i Ljubomir Božinović iz Knjaževca, Stanoje Dinić, bivši saborski zastupnik iz Mučibabe (Zaglavska županija), Ljuba Didić, bivši narodni poslanik iz Sokobanje, Kosta (Kole) Knežević, komandant Narodne vojske iz Aleksinca, Kosta Janković iz Prćilovica, Serafin Negotinac iz Kruševca, svi trgovci, Živan Nikolajević, stolar i bivši poslanik iz Boljevca, Mihailo Gilkić, mesar iz Aleksinca, Rista Đusić, zemljoradnik i bivši poslanik iz Merželata, i Baća, kočijaš iz Zaječara. Učitelj Vladimir Zebić, osuđen na smrt, obesio se u zatvoru. Učitelj Neša Magdić i Tihomir Marinković, sa još 60 osuđenih na smrt, pomilovani su i osuđeni na pritvor, zatvor i zatvor. Aca Stanojević je sa još nekoliko kolovođa pobune osuđen na smrt, ali su oni prešli granicu. Ukupno 94 osuđeno je na smrt, 567 na zatvorsku kaznu, 5 na pritvor, 68 na zatvorsku kaznu, a 85 je pušteno kao nevino.
Do bune bi svakako došlo, međutim njen okidač bio je Obrenovićev Zakon o ustrojstvu vojske donet januara 1883. godine, povodom koga je sredinom godine naređeno oduzimanje oružja od naroda.
Sam zakon koji je podrazumevao formiranje redovne vojske nije bio sporan, ali je podrazumevao i ukidanje narodne vojske, oduzimanje oružja od narodnih vojnika, a pre toga je svaki čovek bio narodni vojnik", kaže Dragana Dragotić, kustoskinja Muzeja Timočke bune u Boljevcu
Među seljacima, koji su tada činili blizu 90 odsto stanovništva, vladalo je mišljenje da oružje kojim je izvojevana sloboda - ozvaničena priznanjem državne nezavisnosti Srbije Berlinskim kongresom 1878. godine, ne treba predati.
Istoričarka Ilić smatra da je uzrok pobune nezadovoljstvo naroda koje je tinjalo još od srpsko-turskih ratova, između 1876. i 1878. godine, koji su prethodili sticanju međunarodnog priznanja države.
„Ti ratovi su ostavili katastrofalne posledice - mesta su potpuno opustela, stanovništvo se našlo u zbegovima, a narod Zaječara i čitavog ovog, pograničnog kraja je posle toga očekivao pomoć države, međutim ta pomoć je izostajala", smatra Jelica Ilić.
Kaže da je zbog odsustva pomoći države narod rešio da „preuzme stvari u svoje ruke" i politički se organizuje kroz partiju - Narodnu radikalnu stranku, gde je glavnu reč vodio Nikola Pašić, rođeni Zaječarac.
Obavest o predaji oruzija
https://www.bbc.com/serbian/lat/srbija-54773917
https://sr.wikipedia.org/wiki/Тимочка_буна
Istorijski dogadjaj o kome ljudi danas u Srbiji gotovo ne znaju nista....
Godina je 1883. Svega pola decenije nakon međunarodnog priznanja nezavisnosti i godinu dana od proglašenja kraljevine, Srbija je spremna da proključa.
Zemlja se još uvek oporavljala od ustanaka i oslobodilačkih ratova 19. veka. Seljaci su živeli u nemaštini, sreski načelnici se surovo obračunavali sa meštanima, a vlasti nisu hajale za ratom razorena sela na istoku zemlje.
A onda je doneta naredba da se od seljaka, dojučerašnjih pripadnika narodne vojske, oduzme oružje.
To je bila kap koja je prelila čašu. Podno planine Rtanj, kod izvorišta Crnog Timoka, izbila je Timočka buna - novembra 1883.
„Narod se osećao bespomoćno bez oružja za koje je bio emotivno vezan i na osnovu koga je dobio slobodu. Njima je to veoma teško palo, a onda je ta naredba dovela do kulminacije narodnog besa",
Jelica Ilić, istoričarka Narodnog muzeja u Zaječaru.
Vođe pobunjenika bile su iz Narodne radikalne stranke Nikole Pašića, koja je od osnivanja bila u sukobu sa kraljem Milanom, naredbu vlasti iz jula 1883, iskoristile da „izazovu otpor naroda i bunu".
Spomenik streljanim ucesnicima Timocke bune u Zajecaru
„Cilj im je bio da isprobaju koliko vlast ima snage da se brani, odnosno da procene kolika je snaga potrebna za njeno rušenje", kaže Suzana Rajić, profesorka Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Timočka buna je ugušena posle samo desetak dana, kada je kraljeva vojska nadjačala pobunjenike.
Usledila su hapšenja i zatvaranja, a potom i izvođenje pred Preki sud u Zaječaru gde su pobunjenici osuđivani na smrt, tešku robiju u okovima i na zatvorsku kaznu.
Odmazda protiv naroda
Miloje Petrović i njegov šurak Marinko Ivković, bivši narodni poslanik, obojica sveštenici iz Boljevca, Lazar Milenković, bivši poslanik i sveštenik iz Trnjana, Milenko Prvulović, učitelj iz Krivog Vira, Petar Milošević, komandant bataljona Narodne vojske iz Izvora (Svrljiški okrug), Stanko Milošević iz Krivog Vira i Milan Gojković iz Jablanice (Bolevački okrug), sva tri predsednika opštine,Milenko Nikolić, kmet iz Planinice, vodnik narodne vojske, Gavra Aničić i Ljubomir Božinović iz Knjaževca, Stanoje Dinić, bivši saborski zastupnik iz Mučibabe (Zaglavska županija), Ljuba Didić, bivši narodni poslanik iz Sokobanje, Kosta (Kole) Knežević, komandant Narodne vojske iz Aleksinca, Kosta Janković iz Prćilovica, Serafin Negotinac iz Kruševca, svi trgovci, Živan Nikolajević, stolar i bivši poslanik iz Boljevca, Mihailo Gilkić, mesar iz Aleksinca, Rista Đusić, zemljoradnik i bivši poslanik iz Merželata, i Baća, kočijaš iz Zaječara. Učitelj Vladimir Zebić, osuđen na smrt, obesio se u zatvoru. Učitelj Neša Magdić i Tihomir Marinković, sa još 60 osuđenih na smrt, pomilovani su i osuđeni na pritvor, zatvor i zatvor. Aca Stanojević je sa još nekoliko kolovođa pobune osuđen na smrt, ali su oni prešli granicu. Ukupno 94 osuđeno je na smrt, 567 na zatvorsku kaznu, 5 na pritvor, 68 na zatvorsku kaznu, a 85 je pušteno kao nevino.
Do bune bi svakako došlo, međutim njen okidač bio je Obrenovićev Zakon o ustrojstvu vojske donet januara 1883. godine, povodom koga je sredinom godine naređeno oduzimanje oružja od naroda.
Sam zakon koji je podrazumevao formiranje redovne vojske nije bio sporan, ali je podrazumevao i ukidanje narodne vojske, oduzimanje oružja od narodnih vojnika, a pre toga je svaki čovek bio narodni vojnik", kaže Dragana Dragotić, kustoskinja Muzeja Timočke bune u Boljevcu
Među seljacima, koji su tada činili blizu 90 odsto stanovništva, vladalo je mišljenje da oružje kojim je izvojevana sloboda - ozvaničena priznanjem državne nezavisnosti Srbije Berlinskim kongresom 1878. godine, ne treba predati.
Istoričarka Ilić smatra da je uzrok pobune nezadovoljstvo naroda koje je tinjalo još od srpsko-turskih ratova, između 1876. i 1878. godine, koji su prethodili sticanju međunarodnog priznanja države.
„Ti ratovi su ostavili katastrofalne posledice - mesta su potpuno opustela, stanovništvo se našlo u zbegovima, a narod Zaječara i čitavog ovog, pograničnog kraja je posle toga očekivao pomoć države, međutim ta pomoć je izostajala", smatra Jelica Ilić.
Kaže da je zbog odsustva pomoći države narod rešio da „preuzme stvari u svoje ruke" i politički se organizuje kroz partiju - Narodnu radikalnu stranku, gde je glavnu reč vodio Nikola Pašić, rođeni Zaječarac.
Obavest o predaji oruzija
Da li znate 020 - Timocka buna - Tv Ras
https://sr.wikipedia.org/wiki/Тимочка_буна
