Sveti Marko i Sveti Đorđe – Donatelove čuvene skulpture.

[Nina]

Firentinac Donato di Nikolo di Beto Bardi, kasnije više poznat kao Donatelo, bio je italijanski majstor vajarstva u mermeru i bronzi u ranoj renesansi.
Pored Mikelanđela smatran je jednim od najvećih vajara italijanske renesanse.

Donatelo je rođen krajem 1380-ih u porodici firentinskog trgovca vunom. Njegov nedostatak plemićkog porekla nadoknadila je finansijska stabilnost, i dečak je imao priliku da uči kod lokalnog zlatara. U svojoj radionici, sprijateljio se sa drugim šegrtom koji je bio deset godina stariji. To je bio Filipo Bruneleski, još jedan budući veliki arhitekta kome se često pripisivalo izum linearne perspektive. Razvili su blisko prijateljstvo godinama.

Nekoliko godina, Donatelo i Bruneleski su radili kao zlatari, postepeno gradeći svoju reputaciju. Bruneleskijeve zgrade i Donatelove skulpture smatraju se vrhunskim izrazima duha ove ere u arhitekturi i skulpturi i izvršile su snažan uticaj na umetnike tog doba.Do 1410-ih, Donatelo je počeo da dobija velike narudžbine. Jedna od njih su bile dve skulpture Svetog Marka i Svetog Đorđe koju je naručila za niše na spoljnim zidovima crkve Or San Mikele u Firenci - crkve firentinskog udruženja zanatlija .. Figure, poznate po svom do tada nevidjenom realizmu, učvrstila je Donatelovu reputaciju. U nišama Or San Mikele u Firenci, Donatelo je stvorio te dve skulpture koje stoje nezavisno i izlaze iz gotskog arhitektonskog okvira koje su realnije od antičkih skulptura

 

[Nina]

Sveti Marko, 1411, Or San Mikele,Firenca

Za statua Svetog Marka, moglo bi se reći da je to prva statua od antike sposobna da stoji samostalno i koja je u potpunosti savladala klasični kontrapost (od italijanskog contrapposto, protivteža ili slobodnostojeći položaj oslonjen na jednu nogu). Ovde Donatelo tretira ljudsko telo kao zglobni sklop, sposoban za kretanje, dok je odeća (draperija) zaseban i sekundarni element, određen oblicima ispod nje, a ne obrnuto, kao što je bio slučaj u mnogim srednjovekovnim delima.

Kontrapost se prvi put pojavljuje u antičkoj grčkoj umetnosti u V veku p.n.e., kada je prvi put opažen i prikazan prirodan položaj tela u mirovanju.
Simetrija tela je time poremećena, jedno koleno je niže od drugog, linije kukova i ramena su iskošene a ne upravne na središnju liniju tela,
koja više nije ravna već iskrivljena u obliku slova S.

Originalna statua se danas nalazi unutar crkce a u niši je kopija iste

 

[Nina]

Sveti Đorđe, oko1416, Or San Mikele, Firenca

U Donatelovom Svetom Đorđu, nalazimo još jedan aspekt antičke skulpture: lepotu mladog i atletski građenog tela, ovde hrišćanskog viteza.
Originalna statua Svetog Đorđa sada se nalazi u Nacionalnom muzeju Barđelo, a u niši se nalazi kasnija bronzana kopija. Ovde, po prvi put od klasične antike i upadljivo suprotno primerima iz srednjovekovne umetnosti, ljudsko telo poprima izgled samopokretnog i funkcionalnog organizma, a njegov karakter je prikazan sa verom u sopstvenu vrednost ličnosti.

Sveti Đorđe, iako nosi oklop, njegovo telo i udovi kao kod svetog ratnika nisu kruti, već elastično oblikovani. Njegov stav je usredsređen na prednju nogu, što ukazuje na spremnost za bitku. U desnoj ruci je prvobitno držao koplje ili mač. Ograničavanje energije njegovog tela ogleda se i u njegovim očima, koje kao da prate neprijatelja. Ispod njegove niše nalazi se reljefna ploča koja prikazuje najveći podvig heroja, ubijanje zmaja.I ova statua sposobna da stoji samostalno i koja je u potpunosti savladala klasični kontrapost