Stari Rimljani?

  • Začetnik teme Začetnik teme V.K.
  • Datum pokretanja Datum pokretanja
Valjda tje ovo biti od koristi...
pa vi komentarishite (:


NAJRANIJA ISTORIJA RIMA

Rim karakteriše izlomljenost brežuljcima s' tim što neki od njih imaju dva ili tri vrha. Tako na primer Kapitol ima dva vrha – jedan, tvrđavu ili citadelu (arx, isto što je u grčkim gradovim akropolis) i drugi deo Kapitol, na kome je izgrađena najpoznatija građevina, hram Kapitolske trijade posvećen u 509-oj, u prvoj godini Republike, a počeli su da ga grade prvi kraljevi. Smatra se da je poreklom etrurski. Palatin, na kome je nastalo najstarije naselje, ima tri vrha. (Oko 2000 p.n.e. tragovi prvog naselja). !!! Rim je bio naseljen pre 753. godine.
1. Capitolinus
2. Palatinus
3. Esquilin
4. Aventinus
5. Viminalis
6. Quirinalis
7. Caelius

Između njih postojale su doline, koje su bile izložene stalnim poplavama, pre svega zbog Tibra, mada je postojalo i dan danas postoji nekih manjih rečica. Forum ili Glavni Trg je bio između Kapitola i Palatina. Dugo je bilo to područje močvara i isušili su je etrurski kraljevi. Tada su izgrađene prve javne građevine pored hrama i to kraljevska palata ili Regia, a kada se završio period kraljeva tu je bio pontifex maximus. Po tradiciji i legendi koju nalazimo kod Livija i Dionisija prvo stanovništvo je bilo na brežuljcima. Prvi je bio naseljen Palantin po tradiciji što arheolozi i potvrđuju. Prvo naselje na Palatinu naselili su Grci, tačnije Arkađani sa Peloponeza, a na Kvirinalu su se naselili Sabinjani pod vođstvom Tita Tacija koji je delio vlast sa Romulom. Ova naselja na brežuljcima bila su rasuta. U početku među njima nije bilo komunikacije, živeli su odvojeno. Rim je postao gradsko središte postepenim okupljanjem gradova. Taj proces nije bio smišljen već je dosta dugo trajao i to od otprilike 1000 pa do sredine osmog veka. To bi ličilo na grčki sinoikizam – primer Atine. Kod Varona koji je veoma važan hroničar i istoričar ranog Rima nalazimo na podatak da su Rimljani svake godine 11.12 slavili praznik Septimontium. Na ovaj praznik prinošene su žrtve u čast zaštitnika sedam brežuljaka, međutim drugi tekstovi koji govore o ovom prazniku govore o osam brežuljaka – Palantin, Velbija (to bi ustvari bio jedan od vrhova Paltina), Subura, Germalus, Celij, Oppius, Cisppius i Fabutal pri čemu su zadnja tri ustvari vrhovi Eskririnala. Neki naučnici pretpostavljaju da tu nije reč o prvom udruživanju Rima već Saepti montus što znači utvrđena brda čiji su stanovnici slavili. Arheolozi potvrđuju tradiciju o postojanju ujedinjenja što znači da je tome prethodio verski savez i to je ustvari bio taj Septimontium. (I u Grčkoj mnogi gradovi se isto udružuju jer su u blizini nekog svetilišta) Prvo udruživanje ne pominje Kvirinal i Kapitol što je u tradiciji da su naseljavali Sabinjani. Arheolozi nisu u stanju da identifikuju Sabinjansko. Arheolozi kažu da je imao istu kulturu veći deo Lacija. Sledeći razvoj pripisuje se Serviju Tuliu posle 550, pretposlednji rimski kralj. On je prvi uveo podelu po teritoriji – teritorijalne tribe, dok su do tada bile samo po rodu – gentilne trbe. Najuži deo Rima podelio je na četiri tribe što je uvek tako i ostalo jer se samo uvećavao broj ''seoskih triba''. Četiri ''gradske tribe'' bile su: Palatina, Suburana, Eskvirina i Kolina. Tako su se zvale i u doba Carstva. Kada su se osvajanja završila u III veku seoskih triba bilo je 31. Svi punopravni rimski građani uključeni su u jednu od triba.
 
RIM U DOBA KRALJEVA

Postoje dva osnovna izvora za ovaj period: Tit Livije i Dionisije Halikarnašanin koji je napisao delo: ''Rimske starine''. Najstarije naselje Palatin koji je najbolje utvrđen. Rimljani su zvali ovo naselje Roma Quadrata, četvorougaoni Rim. Arheolozi su pronašli ovo naselje i ono se pokazalo kao veoma skromno. Kolibe su bile od trošnog materijala, nađena je i nekropola što nam govori da su Rimljani spaljivali mrtve i stavljali u urne i tamo dole gde su bacane te urne kasnije je nastao Forum. Po tradiciji Rim su osnovali Romul i Rem. Priča počinje sa Enejom koji nakon pada Troje sa svojim sinom Askalijem i ostalim pristalicama stiže na obale Italije. U to vreme vladao je kako kažu Rim. Eneja se iskrcao u Laciju gde je prepoznao kralja Latina koji ga je prijateljski dočekao i oženio njegovom ćerkom Lavinijom. Kada je ovaj kralj umro ostao je Eneja da vlada. Ovi su se zvali Aborigini, ali su posle smrti kralja uzeli ime Latini. Eneja je onda osnovao grad po imenu svoje žene Lavinije. Nakon njega vladalo je 12 rimskih kraljeva od 1150 do otprilike 750. Tradicija navodi svih dvanaest koji su verovatno legndarne ličnosti kao i Eneja. Amalije potom ne zakonito preuzima presto od Numitora, a njegovu ćerku Rea Silviju je primorao da postane vestalka. Međutim ona je bila Bogu Marsu rodila Romula i Rema....voda ih je izbavila ispod brežuljka Palatina gde ih je našla vučica. Kad su odrasli vratili su se u Alba Longu, mesto iz kog potiču, ubili su Amalija i vratili na presto svog dedu Numitora. Onda su se vratili na mesto gde su bili pronađeni i sagradili grad. Romul je želeo da grad bude na Palatinu, a Rem da bude na Aveninu. Pošto je Romul imao Bogove na svojoj strani počeo je da gradi grad, ali je Rem da bi se narugao bratu preskočio zidine i Romul ga ubija. Romul je tako ostao jedini vladar. 21.04 Rimljani su slavili rođendan svog grad i ovaj datum je utvrdio Varon kao i 509 godinu. Nisu se svi istoričari slagali sa ovim datumom. Neki drugi istoričari kao npr. Helanik iz Mitilene (sastavio atide) 1184 Eneja osnovao Rim, ali domaća Varonova tradicija je prevladala.
 
Posle Romula postojalo je šest kraljeva: Tit Tacije, Numa Pompilije, Tit Hostilije, Anko Marcije, Tarkvinije Stariji, Servije Tulije i Tarkvinije Oholi. Osim što je osnovao grad Romul (čitaj biografiju Romulovu kod Plutarha) je bio veoma velikodušan u prihvatanju stanovništva sa strane. Prihvatao je po tradiciji čak i kriminalce, a postoji i priča o otimanju Sabinjanskih žena, jer su skoro svi prvi stanovnici bili muškarci. Tit Tacije je prvi napadao grad, ali zbog Sabinjanki dolazi do izmirenja. Romul je sedeo na Palatinu, a Tit Tacije na Kapitolu. Sledeći vladar je bio Numa Pompilije po poreklu takođe Sabinjanin. Pripisuje mu se da je 43. godine vladao u miru i bio je izgradio Regijum na Forumu. Poznat je i po reformi religije. Sledeći Tit Hostilije je mnogo ratovao i po tradiciji uništio Albu Longu i podigao prvu zgradu za sedmice senata tzv. curia hostilia. Njegov naslednik Marcije sagradio je prvu luku na Tirenskom moru, Osti. Tarkvinije Stariji je bio polu etrurskog porekla polu Grk. Njemu se pripisuje da je izgradio prvu kanalizaciju i isušio močvare na Forumu, na njega je izvršen atentat i nasledio ga je Servije koji je bio Latin ili Etrurac. Po nekima učestvovao je u zaveru. Pripisuju mu podelu na pet klasa, ali to verovatno nije njegova zasluga. Podela na pet klasa jeste ustvari podela stanovništva po prihodima u izvorima kao uzor javlja se Solonova, a na osnovu te reforme imali su udela u vojsci. Poslednji kralj Tarkvinije Oholi bio je Etrurac. On je bio proteran iz grada 509. kada je bila uvedena Republika. Pokušao je da vrati vlast, ali nije uspeo.
 
Rimsko društvo – Osnovna jedinica nije pojedinac već porodica na čijem čelu se nalazi pater familiaris. Familija u ovom značenju ne znači samo najbliži rod već svi ukućani pa čak i robovi. Dokle god je živ otac svi njegovi sinovi su pod njegovom vlašću, nemaju imovinu, tek kad ovaj umre svaki od njih postaje pater familiaris. Više porodica bilo je u vezi preko imena kog su delili i stvarali su rod. Svaki slobodan Rimljanin ima tri imena i svako od njih nešto znači. Osnovno ime je nomen. To je ime roda. Po Varonu postojalo ih je 1000, ali nama je poznato mnogo manje, npr. Cornelijus, Claudius, Julius, Marius. Ispred nomena stoji uslovno rečeno lično ime – praenomen i njih je bilo oko 30, veoma ograničen izbor. Iza nomena stoji cognomen ili porodično ime, npr. Gaius, Marcus, Titus. (žene nemaju praenomen) što označava kojoj porodici pripadate u okviru roda. Te najstarije porodice osim rođaka čine zavisni članovi: robovi i klijenti. Klijenti su ustvari oslobođeni robovi, stranci, siromašni. Na neki način su vezani za patronusa tj. oca. Patronus je njima pružao zaštitu i često zemlju, a oni njemu svakakve usluge. Stanovništvo se delilo na patricije i plebejce. Plebejci su bili isključeni iz magistratura što je bio razlog duge borbe između njih i patricija. Patricije su imale monopol na magistraturama, kao i na svešteničke položaje. Izuzev toga plebejci su bili punopravni građani i mogli su da glasaju na skupštini. To pravo na obavljanje magistrature zvalo se ius honorum. Rimsko građansko pravo se sastoji od četiri pojedinačna prava:
1. ius honorum
2. ius sufragiis – pravo da birate
3. ius commerci – pravo da sklapate punovažne ugovore
4. ius conubii – na sklapanje punovažnog braka. Bilo je u početku ograničeno jer plebejci nisu smeli da sklapaju brak sa patricijama.
 
Postojale su tri rodovske tribe:
1. Ramni
2. Ticiji
3. Lukreciji
Svaka od njih sastojala se od deset kurija, a svaka od njih od više rodova. Svaka kurija je imala svoje zaštitnike kome su davane žrtve. U početku i vojska je bilo po kurijama, a i najstarija skupština je bila organizovana po ovom principu – kurijska komicija. Najstarija, ali nikada ukinuta, samo vremenom gubi funkcije. U doba Republike imala je ulogu nečiji testament i uvede stranca u porodicu. U početku je kurijska komicija davala kralju imperijum. Imperijum je prvo pripadao kralju, a posle visokim magistratima. Pored skupštine postoji i senat tj. veće staraca. Romul je broj članova u prvom senatu postavio na 100, Tit Tacije na 200, a Numa Pompilije? na 300 i to je ostalo do I veka. Članstvo u senatu bilo je doživotno, a u početku članove je birao kralj. Kad je kraljevstvo ukinuto u početku su konzuli birali senatore do IV veka n.e. kada je utvrđeno da ih biraju cenzori na svakih pet godina. Nakon proterivanja Tarkvinija Oholog ukinuta je monarhija i uvedena su dva konzula birana su u Republici, a u Carstvu birani do 490 n.e. što znači da je oko 1000 godina trajala tradicija biranja konzula. Posedovati imperijum je značilo posedovati vrhovnu izvršnu vlast. Postojao je vojni i sveštenički imperijum. Vojni imperijum je značio da su imali prava da pogube svakoga, a u miru sudska ovlašćenja, ali je to pravo bilo malo ograničeno jer je svaki rimski građanin imao pravo da se žali na presude konzula. Takođe bili zaduženi i za finansije. Imperijum im je davala kurijska komicija, a birani su u centrurijskoj komiciji koju je uveo Servije Tuli. Svaka magistratura je bila čast. Nije bila plaćana za razliku od demokratske u Atini.
 
Najbolji prikaz rimskog ustava iz ovog perioda imamo kod Polibija u VI knjizi. Cela VI knjiga posvećena je upravo ustavnom uređenju i vojsci. Digresija od logičkog iskazivanja događaja za razliku od prvih pet. Za pedeset godina Rim je osvojio čitav Mediteran zahvaljujući ustavu i vojsci i upravo iz tog razloga piše Pplibije. U VI knjizi Polibije prikazuje rano uređenje, pre njegovog vremena. Izgubljen je prikaz u doba ranih kraljeva i rane republike, a iz njegovog vremena sačuvan. Ovo nam je veoma dragocen izvor, jer je Polibije pisao iz svog iskustva. Dvadeset godina je proveo u Rimu kao talac, a kasnije kao pripadnik najviših slojeva, mada nikada nije uspeo da dobije rimsko građansko pravo. Polibije smatra da je rimsko državno uređenje jedinstveno i da nije rezultat nekog zakonodavca već je nastao postepeno. Ovo je biološki razvoj. Nema nekih velikih promena, sve dolazi sporo. Još jedna od karakteristika je da se ne ukida nijedna ustanova već se nalazi kompromis. Uređenje Rima poredi sa Atinom i Spartom i ističe da je u Atini i Sparti dolazilo do promena uz pomoć jednog čoveka (Solon, Likurg), a da je u Rimu drugačije, nekako prirodno. Jedinu paralelu povlači sa Kartaginom. Po Polibiju sličnost u unutrašnjem razvitku sa Rimom. Polibije I izlaže teoriju cikličnog kruženja. Smatra se da je Platon ustvari prvi izneo, a Polibije je tu Platonovu ideju razvio. Počinje se sa monarhijom, koja se zasniva na sili, posle ustanovljenja monarhije ide aristokratija iz koje se razvija oligarhija koja prerasta u demokratiju, posle dolazi do vladavine mase tj. ohlokratija ili vladavina loših ljudi, a iz toga se rađa tiranija.

monarhija -> Aristokratija->oligarhija ->demokratija ->ohlokratija ->tiranija

Po shvatanju Polibija rimski ustav je karakterističan jer je ? nečist. Elementi monarhije su 2 konzula, aristokratije senat, a demokratski element su narodne skupštine. On kaže da je njegov prikaz pojednostavljen, želi da pokaže da su ova tri elementa u ravnoteži, zavise jedan od drugih i prisiljeni su da sarađuju. Konzuli se npr. biraju u narodnoj skupštini pa na taj način zavise od nje. Grčkim polisima kada su prvi put stupili u kontakt sa Rimom, bili su upućeni na senat, koji je zadužen za spoljnu politiku, se činilo da je senat ustvari najbitniji. Mada kaže Polibije da je u njegovo vreme aristokrata vlada, ali opet uslovno jer senat ne može sve sam.
 
looditza:
Posle Romula postojalo je šest kraljeva: Tit Tacije, Numa Pompilije, Tit Hostilije, Anko Marcije, Tarkvinije Stariji, Servije Tulije i Tarkvinije Oholi. Osim što je osnovao grad Romul (čitaj biografiju Romulovu kod Plutarha) je bio veoma velikodušan u prihvatanju stanovništva sa strane. Prihvatao je po tradiciji čak i kriminalce, a postoji i priča o otimanju Sabinjanskih žena, jer su skoro svi prvi stanovnici bili muškarci. Tit Tacije je prvi napadao grad, ali zbog Sabinjanki dolazi do izmirenja. Romul je sedeo na Palatinu, a Tit Tacije na Kapitolu. Sledeći vladar je bio Numa Pompilije po poreklu takođe Sabinjanin. Pripisuje mu se da je 43. godine vladao u miru i bio je izgradio Regijum na Forumu. Poznat je i po reformi religije. Sledeći Tit Hostilije je mnogo ratovao i po tradiciji uništio Albu Longu i podigao prvu zgradu za sedmice senata tzv. curia hostilia. Njegov naslednik Marcije sagradio je prvu luku na Tirenskom moru, Osti. Tarkvinije Stariji je bio polu etrurskog porekla polu Grk. Njemu se pripisuje da je izgradio prvu kanalizaciju i isušio močvare na Forumu, na njega je izvršen atentat i nasledio ga je Servije koji je bio Latin ili Etrurac. Po nekima učestvovao je u zaveru. Pripisuju mu podelu na pet klasa, ali to verovatno nije njegova zasluga. Podela na pet klasa jeste ustvari podela stanovništva po prihodima u izvorima kao uzor javlja se Solonova, a na osnovu te reforme imali su udela u vojsci. Poslednji kralj Tarkvinije Oholi bio je Etrurac. On je bio proteran iz grada 509. kada je bila uvedena Republika. Pokušao je da vrati vlast, ali nije uspeo.
Kliknite za proširenje...

Zar nisu kraljevi bili: Romul, Numa Pompilije, Tul Hostilije, Anko Marcije, Lucije Tarkvinije Prisk, Servije Tulije i Tarkvinije Oholi? KO JE TIT TACIJE?
 
Vladazl:
Zar nisu kraljevi bili: Romul, Numa Pompilije, Tul Hostilije, Anko Marcije, Lucije Tarkvinije Prisk, Servije Tulije i Tarkvinije Oholi? KO JE TIT TACIJE?
Kliknite za proširenje...

Tit Tacije je bio savladar Romulu, kada su se rimljani i sabinjani ujedinili. On je bio Sabinskog porekla.
Kada je osnovan Rim, muškarci su se pobunili jer nisu imali žena. Pa su tako na prevaru pozvali Sabinjane na predstavu u Rim. A drugi su ukrali njihove devojke i žene. Kasnije su se Rimljani i Sabinjani pomirili i Romul i Tit Tacije su zajedno vladali ujedinjenim narodima.
 
"Forum Romanum" - Zika Bujuklic , vezano je dosta za pravo, ali ima odlicni segmenti o drustvu, obuhvacena je cela rimska istorija , i uticaj rimske kulture i prava do danas. Imas u dosta knjizara, pored crkve svetog Marka npr, ili na pravnom u BG.

P.S. Ni jedan ozbiljan covek ne koristi Wikipediju kao izvor informacija.
 
Prijavite se ili registrujte da biste poslali poruku.

Back
Top