Satelit ugašen pre pola veka poslao zagonetni signal

[Nina]

Sstronomi u Australiji su sredinom juna doživeli uzbuđenje koje se retko događa.. Detektovali su snažan radijski signal koji je, kako se kasnije ispostavilo, došao iz prošlosti – sa satelita koji je bio ugašen više od pola veka, tačnije od 1967. godine.

Tim je podatke dobio zahvaljujući radijskom teleskopu ASKAP – sistemu od 36 antena visine oko tri sprata, smeštenih na teritoriji autohtonog naroda Vajari Jamadži. ASKAP se, inače, koristi za istraživanje takozvanih brzih radijskih bljeskova (Fast Radio Bursts – FRB) – izuzetno kratkih i snažnih eksplozija energije koje dolaze iz dubina svemira.

Signal koji su otkrili, međutim, nije dolazio iz dubina svemira – već sa neverovatno male udaljenosti koji je stigao sa oko 4.500 kilometara. I savršeno se poklapao sa lokacijom starog satelita po imenu Relay 2. U bazama podataka može se proveriti gde se koji satelit nalazi – i nijedan drugi nije bio u blizini.

Relay 2 je lansiran 1964. godine kao eksperimentalni komunikacioni satelit NASA. Bio je unapređena verzija svog prethodnika, Relay 1, i korišćen je za prenos signala između SAD i Evrope, kao i za prenos Letnjih olimpijskih igara 1964. iz Tokija.

 

[Nina]

 

[Nina]

Tri godine nakon lansiranja, međutim, Relay 2 je prestao da funkcioniše – oba glavna instrumenta su otkazala, a satelit je od tada beživotno kružio orbitom kao svemirski otpad.

Sve do 13. juna 2025. godine, gotovo 60 godina kasnije, kada je upravo taj „mrtvi” satelit ponovo je privukao pažnju naučnika.
erovatnije objašnjenje koje su naučnici dali jeste da se radilo o statičkom elektricitetu koji se akumulirao na metalnoj površini satelita, a zatim iznenada ispraznio. Pretpostavlja se da su stariji sateliti, poput Relay 2, možda pravljeni od materijala sklonijih nakupljanju statičkog elektriciteta.

Druga, manje verovatna hipoteza jeste da je mikrometeorit – sićušni svemirski kamen prečnika svega jednog milimetra – udario u satelit.

Postoji i mračnija strana ove priče: takvi radijski bljeskovi mogu ozbiljno da ugroze astronomska posmatranja i dodatno zakomplikuju problem svemirskog otpada, piše CNN. Od početka svemirske ere, u orbitu je lansirano gotovo 22.000 satelita, a tek nešto više od polovine ih još funkcioniše.
Mnogi pokvareni sateliti su se tokom godina sudarali i stvarali oblake krhotina, koje se kreću brzinama i do 29.000 kilometara na sat. (politika)

View this content on Instagram

View this content on Instagram

 

[Perperius]

Zanimljivo, nedavno je i aktiviran, tj. popravljen motor Voyager 1 sonde, prve koja je napustila solarni sistem