Ropstvo - istorija i sve ostalo

[Sensei]

Kada se pomene ropstvo najveći broj pomisli na crnce u Americi ali skoro niko ne posmisli da su mnogi Srbi završavali kao roblje prodavani po belosvestvkim pijacama. Stoga, evo tema da pogledamo malo dublje u

Ropstvo

Ropstvo je delovalo u prvim civilizacijama kao što je Sumer u Mesopotamiji, koji datira čak 3500. godine pre nove ere. Ropstvo se pojavljuje u Mesopotamskom Hamurabijevom zakoniku (oko 1860. pre nove ere), koji ga pominje kao uspostavljenu instituciju.

Ropstvo je bilo široko rasprostranjeno u antičkom svetu. Nađen je u skoro svakoj drevnoj civilizaciji, uključujući Rimsko carstvo. Tokom ranog srednjeg veka postao je manje uobičajen širom Evrope, iako se nastavio praktikovati u nekim oblastima.

I hrišćani i muslimani su hvatali jedni druge kao robove tokom vekova ratovanja na Mediteranu. Islamsko ropstvo je obuhvatalo uglavnom zapadnu i centralnu Aziju, severnu i istočnu Afriku, Indiju i Evropu od 7. do 20. veka.

Holandsko, francusko, špansko, portugalsko, britansko i nekoliko zapadnoafričkih kraljevina su igrale istaknutu ulogu u atlantskoj trgovini robljem, posebno posle 1600. godine.

Iako ropstvo više nije legalno nigde u svetu, trgovina ljudima ostaje međunarodni problem. Procenjuje se da je 25-40 miliona ljudi bilo porobljeno od 2013. godine, većina njih u Aziji. Tokom Drugog sudanskog građanskog rata 1983–2005, ljudi su odvedeni u ropstvo. Dokazi su se pojavili kasnih 1990-ih o sistematskom ropstvu dece i trgovini na plantažama kakaa u zapadnoj Africi.

Ropstvo u 21. veku se nastavlja i generiše 150 milijardi dolara godišnje zarade. Stanovništvo u regionima sa oružanim sukobima je posebno ranjivo, a savremeni transport je olakšao trgovinu ljudima.

Procenjuje se da je 2019. bilo oko 40 miliona ljudi širom sveta koji su bili podložni nekom obliku ropstva, od kojih su 25% deca. Šezdeset jedan odsto se koristi za prinudni rad, uglavnom u privatnom sektoru. Trideset osam posto živi u prinudnim brakovima. Druge vrste modernog ropstva su deca vojnici, seksualna trgovina i seksualno ropstvo.

Robovi u lancima tokom perioda rimske vladavine u Smirni (današnji Izmir), 200. n.e.


A sada da nastavimo temu sa specifičnim pričama...

 

[Sensei]

Sećam se da sam čitao kako je neki osvajač pokupio toliko robova slovena da ih je prodavao "na metar". Nažalost, ne sećam se o kome se radi. Možda neko zna?

 

[Sensei]

U medjuvremenu, da pričam o irskim robovima

Irska trgovina robljem počela je kada je engleski kralj Džejms II prodao 30.000 irskih zatvorenika kao robove Novom svetu. Njegova Proklamacija iz 1625. zahtevala je da irski politički zatvorenici budu poslati u inostranstvo i prodati engleskim naseljenicima u Zapadnim Indima. Do sredine 1600-ih, Irci su bili glavni robovi prodati Antigvi i Monseratu. U to vreme, 70% ukupnog stanovništva Monserata bili su irski robovi.

Irska je brzo postala najveći izvor ljudske stoke za engleske trgovce. Većina ranih robova Novog sveta su zapravo bili belci.

Od 1641. do 1652. godine Englezi su ubili preko 500.000 Iraca, a još 300.000 su prodali kao robove. Stanovništvo Irske je palo sa oko 1.500.000 na 600.000 u jednoj deceniji. Porodice su bile raskomadane jer Britanci nisu dozvolili irskim očevima da povedu svoje žene i decu sa sobom preko Atlantika. To je dovelo do bespomoćne populacije žena i dece beskućnika. Britansko rešenje je bilo da i njih proda na aukciji.

Tokom 1650-ih, preko 100.000 irske dece između 10 i 14 godina oduzeto je od roditelja i prodato kao robovi u Zapadne Inde, Virdžiniji i Novoj Engleskoj. U ovoj deceniji, 52.000 Iraca (uglavnom žena i dece) prodato je Barbadosu i Virdžiniji. Još 30.000 Iraca takođe je prevezeno i prodato onome ko ponudi najveću ponudu. Godine 1656. Kromvel je naredio da se 2000 irske dece odvede na Jamajku i prodaju kao robovi engleskim naseljenicima.

Mnogi ljudi danas izbegavaju da irske robove nazivaju onim što su zaista bili: robovima. Oni su smisliti termine kao što su „najamni sluga“ da opišu šta se dogodilo Ircima. Međutim, u većini slučajeva iz 17. i 18. veka irski robovi nisu bili ništa drugo do ljudska stoka.

Na primer, afrička trgovina robljem je tek počela u ovom istom periodu. Dobro je zabeleženo da su afrički robovi, koji nisu ukaljani mrljom omražene katoličke teologije i skuplji za kupovinu, često tretirani daleko bolje od svojih irskih kolega.

Afrički robovi su bili veoma skupi tokom kasnih 1600-ih (50 sterlinga). Irski robovi su bili jeftini (ne više od 5 sterlinga). Ako je plantažer bičevao, žigosao ili pretukao irskog roba do smrti, to nikada nije bio zločin. Smrt je bila novčani gubitak, ali daleko jeftinija od ubistva skupljeg Afrikanca.

Engleski gospodari su brzo počeli da uzgajaju Irkinje i za svoje lično zadovoljstvo i za veću zaradu. Deca robova su i sama bila robovi, što je povećalo veličinu slobodne radne snage gospodara. Čak i kada bi Irkinja nekako stekla slobodu, njena deca bi ostala robovi njenog gospodara. Tako bi irske mame, čak i sa ovom novopronađenom emancipacijom, retko napuštale svoju decu i ostajale u ropstvu.

Vremenom su Englezi smislili bolji način da iskoriste ove žene (u mnogim slučajevima, devojčice od 12 godina) da povećaju svoj tržišni udeo: doseljenici su počeli da uzgajaju Irske žene i devojke sa afričkim muškarcima kako bi proizveli robove sa izrazitom tenom. . Ovi novi robovi „mulati“ doneli su višu cenu od irske stoke i, takođe, omogućili doseljenicima da uštede novac umesto da kupuju nove afričke robove.

Ova praksa ukrštanja irskih ženki sa afričkim muškarcima trajala je nekoliko decenija i bila je toliko rasprostranjena da je 1681. donesen zakon kojim se „zabranjuje praksa parenja irskih robinja sa afričkim robovima u svrhu proizvodnje robova za prodaju“. Ukratko, zaustavljen je samo zato što je ometao profit velikog preduzeća za transport robova.

 

[Sensei]

Krimski kanat

Jedna od najdužih, a ipak najmanje zapamćenih trgovine robljem u istoriji sa središtem oko Krimskog kanata, muslimanske države koja je bila vazal Turaka Osmanlija.

Postojavši od 1449. do 1783. godine, Krimski kanat je bio i ogromno skladište robova (od kojih su većina bili slovenski hrišćani) i jedno od najvećih evropskih tržišta robova. Krimski Tatari i turski Nogai bili su odgovorni za jednu od najvećih trgovina robljem u istoriji. Ipak, skoro niko van Ukrajine i Rusije nije čuo za njih.

S obzirom na lokaciju na Crnom moru i vezu između hrišćanskog Zapada i muslimanskog istoka, Krim je bio poznat po svojim trgovcima i trgovačkim aktivnostima. Glavni među ovim trgovcima bili su trgovci robljem koji su kupovali i prodavali ljudski teret iz okolnih hrišćanskih država. Ova trgovina se značajno povećala nakon što je Krim postao nezavisan od mongolske Zlatne Horde.

Do 1449. Krim je dugovao svoju odanost novom Otomanskom carstvu u Anadoliji. Veliki napad krimskih Tatara u Evropu dogodio se 1468. Ovaj napad je stigao čak do severa do današnje Galicije (region koji dele Ukrajina i Poljska), a najmanje jedan autor sugeriše da su česti napadi Krima na ove krajeve doveli do stvaranja poznate narodne izreke: „O kako je bolje ležati na odru, nego biti zarobljenik na putu za Tatariju.“

Količina bogatstva koju su proizveli ovi napadi robova na istočnu Evropu u ovom trenutku nije poznata. Ali sa sigurnošću se može reći da su, s obzirom na dugovečnost trgovine robljem na Krimu, milioni, ako ne i milijarde, napravljeni od mesa slovenskih i neslovenskih hrišćana.

Autor Majkl Hodarkovski tvrdi u svojoj knjizi Ruska stepska granica da je samo u prvoj polovini 17. veka u ropstvo odvedeno 150.000 do 200.000 etničkih Rusa. Prepiska iz tog vremena, uključujući izveštaje Jermena koji živi na Krimu, detaljno opisuje kako su napadi Tatara i odmazde kozaka desetkovali čitava sela u tom području, ubijajući ili rasprodajući većinu muškog stanovništva.

Krimski muslimanski pisac Hadži Mehmed Senai je napisao da loša krv između hrišćana i muslimana stvorila je kulturu rasprostranjenog nasilja. Stoga, tokom ustanka Hmelnickog 1648, Senaj je pisao da su tatarski vojnici uživali u ubijanju 10–15 zarobljenika po osobi. 1468. i 1694. Štaviše, otomanska prestonica Istanbul je uvezla čak 2,5 miliona robova iz hrišćanske Evrope i delova muslimanskog i hrišćanskog Kavkaza između 1450. i 1700. godine.