- Poruka
- 390.047
Prerasti su karakteristične za kraške terene i često su teško pristupačne i obično su svuda obavijene velom tajanstva i mistike
U blizini Rudne Glave nalazi se jedna prerast koju lokalno stanovništvo baš tako i zove „Prerast“. Ispod ovog kamenog mosta ili kapije protiče istoimena rečica koja se uliva u Šašku reku..Prolaz planinske vode preko kamena, ili kroz kamen, deluje čistilački i ma kakva bila voda, ona se posle toga prelaza smatra simbolički čistom i može se koristiti u obredne svrhe. Da bi se pročistila, tekuća voda na otvorenom prostoru treba da prođe preko „devet kamenova“. Međutim, u slučaju prerasta simboličko filtriranje vrši sama kapija, pojačano kamenim koritom kojim voda teče. Očišćena na ovaj prirodni način, voda postaje nenačeta, sveta voda i zbog toga je uzimaju vračevi iz okolnih sela kada treba da sprave neku posebnu mađiju. Veruje se da u takvoj vodi obitavaju moćna akvatična bića čiju snagu preuzimaju vračevi ili ih naročitim ritualima angažuju da samostalno, za dobru nagradu, izvrše neki težak i po same vračeve opasan zadatak.
Gospodar ovih bića, kao i čitavog okolnog mističnog prostora je moćna demonka Danica (ili Lenkica) i prema predanju ona stoluje u jednom drvetu blizu ušća Ravne reke u reku Šašku, dakle u blizini. Budući da bez Danicine dozvole uzeta voda nema dejstvo, ona se može smatrati jednom od lokalnih varijanti Šojmana – prastarih ženskih božanstava koje upravljaju magijom, ali zbog njenog neobičnog staništa, spada i u kategoriju šumskih demona, poput Muma Paduri – „Šumske majke“ koja je, kao gorjanka, kod ovdašnjih Vlaha i danas na glasu
Danica opasan demon i često traži ljudsku žrtvu u zamenu za najjače moći koje vračevi od nje žele da prime. Kod Danice, lokalni vračevi mogu da dođu samo jednom godišnje, a magijska snaga vode koja je uz njenu dozvola zahvaćena sa kapije Prerasta traje godinu dana, koliko i ugovor sklopljen sa njom.
(Etnolog)
