Posjetite Tivat!!!

[vladovlado69]

Tivat s nalazi u centralnom djelu Boke Kotorske, na 42o 26' sjeverne geografske sirine i 18o 42' istocne geografske duzine. Opstina ima oko 15.000 stanovnika, povrsine je 46 km2. Klima je mediteranska sa cak 2.446 sati suncanog sjaja godisnje i 115 dana u godini sa temperaturom vazduha vecom od 25oC , dok je srednja godisnja temperatura 15oC. Ni danas nije poznato da li mu ime potice od imena ilirske kraljice Teute koja je, pretpostavlja se,u Tivtu imala ljetnikovac, ili od imena hriscanskih svetaca Theodorus, Theodosius, Theudo, Teodo ili, pak, od keltske rijeci "touto" (grad). ;
Tivat je jedini grad na crnogorskom primorju koji nema staro gradsko jezgro, ali ima Ljetnikovac Buca (skladnu renesansnu sredina u samom centru grada), Gornju Lastvu (jedinstvenu ruralnu cjelinu na nadmorskoj visini od 300 m), ostrvo Prevlaka (ili Miholjska Prevlaka ili "Ostrvo cvijeca") sa kompleksom manastira Sv. Arhandela Mihaila, Sveti Marko (ili Ostrvo Stradioti), predivno izletiste-plazu Przno (Ili "Plavi horizonti"), i prirodnu marinu Kalimanj u samom gradu. Arheološka istraživanja vršena na ovom dijelu Boke govore o živoj prošlosti današnjeg Tivta. Kao veoma pitomo mjesto sa gotovo idealnom klimom bio je naseljen u predrimskom periodu pa u kontinuitetu sve do današnjih dana. Donedavno je posjedovao i plantaže soli – solila i male pogone veoma kvalitetne opeke - Ilovica. ?esto, upravo zbog geografskog položaja pa i pomenute soli, nekada strateške namirnice, bio je meta mnogih osvaja?a. Kroz istoriju su se smjenjivali Mleta?ka Republika, Turska, Austrija, Francuzi i Rusi. Preko puta, idu?i na jugoistok, nalazi se ostrvo Sv. Arhan?ela Mihaila (Prevlaka), gdje se nalazilo prvo sjedište pravoslavne Zetske episkopije, koju je osnovao Sv. Sava.
Ima i 7 hotela sa oko 1700 kreveta, dvadesetak uredenih plaza i kupalista, 10 turistickih agencija, oko 4000 kreveta u privatnom smjestaju, 6 auto kampova i blizu 60 raznih ugostiteljskih objekata. Ima i vrlo bogat amaterski kulturno-zabavni zivot kroz petnaestak drustava raznog tipa, nema pozoriste ali ima Kulturni centar sa, u posljednjih pet-sest godina, najboljom pozorisnom produkcijom na prostorima bivse Jugoslavije, Bocarsku olimpijadu i popularne Ljetnje feste na otvorenom. Ima i sportsku dvoranu "Zupa" i jedini na crnogorskom primorju ima i Aerodrom. Oko Tivta, a osobito oko Ostrva Sveti Marko more je mirno i podesno za skijanje i druge sportove na vodi. Pogodan je za odmor i zimi i ljeti zahvaljujuci cistom vazduhu, povoljnoj klimi i bogatoj vegetaciji.Za pravi turisticki zamah, kakav je imao sedamdesetih godina proslog vijeka, Tivtu treba "svjeza (turisticka) krv" jer svi aktivni objekti su iz nekih davnih vremena, a poznato turisticko naselje "Ostrvo cvijeca" i jos poznatije "Club Mediteranee" odavno nisu u funkciji.

 

[D U K Lj A N I N]

U MANASTIRU SV. ARHANGELA MIHAILA NA PREVLACI ARHOLOZI DOŠLI DO NOVIH SAZNANjA

Otkriveni ćirilični natpisi iz XIII vijeka


~Arhitektura, skulptura, freske, natpisi, novac, grnačrija, sada su neodvojivi djelovi istorijskih dokaza koji se nadovezuju i na tradiciju o velikom Svetomiholjskom zboru, kaže za "Dan" arheolog Mladena Zagarčanina

Istraživanjima u manastiru sv. Arhangela Mihaila na Prevlaci je dokazano da je na ovom mjestu postojala velika bazilika iz Justinijanovog doba, period VI vijeka, koja je stradala u saracenskom pohodu, negdje između 840. i 860. godine. Nakon toga, lokalitet je napušten da bi manastir, i velika saborna crkva Svetog Mihaila, sagrađen u prvoj polovini XIII vijeka, koji je stradao u prvoj polovini XV vijeka. Arhitektura, skulptura, freske, natpisi, novac, grnčarija, sada su neodvojivi djelovi istorijskih dokaza koji se nadovezuju i na tradiciju o velikom Svetomiholjskom zboru, kaže za "Dan" arheolog Mladena Zagarčanina.
- Ove podatke iznosim prvi put. Napominjem da su postojala i postoje sporenja oko datovanja velikog sabornog hrama Svetog Arhangela Mihaila, kao i oko toga da li je na ovom mjestu Sveti Sava osnovao Episkopiju dvadesetih godina XIII vijeka, što je osporavano, i što se i danas iz nepoznatih razloga osporava. Ova trvenja, koja traju preko jednog vijeka, napokon su razriješena - saopštio je Zagarčanin.
Iskopavanja su bila skoncentrisana na prostore zapadno i sjeverno od velikog sabornog hrama, gdje je istraženo preko 150 grobnica iz različitih perioda, od V do XV vijeka. Dosadašnji rezultati pokazali su da se radi o izvanrednim podacima o arheologiji srednjeg vijeka na prostoru Crne Gore i regiona uošte, a koji će uveliko razjasniti sliku nastanka manastira i njegovog nestanka.
- Manastir je, kao što je poznato, bio mjesto prve Pravoslavne episkopije (kasnije i Mitropolije), koju je osnovao Sveti Sava oko 1219. godine na prostoru Crne Gore, odnosno tadašnje Zete, da bi odavde krajem XIV ili polovinom XV vijeka, preko manastira Prečista Krajinska, Vranjine i Koma, Episkopija bila preseljena na Cetinje, gdje i danas stoluje - kaže Zagarčanin.
Arheolog ističe da su iskopavanja ponovo dokazala da se radi o vanredno bogatom lokalitetu, koji za sobom involvira i jedan važan segment, bitan za istoriju i kulturu Crne Gore. On pokazuje početke širenja duhovnosti, i početke života manastira iz vremena Nemanjića. Pronađeno je na hiljade komada fresaka. Ono što je veoma interesantno jesta da nema nijednog tesanika sa građevine, što ukazuje da je fasadni kamen vađen i odnošen u kasnijim devastacijama.
- Tokom prošlogodišnjih istaživanja na Prevlaci pronašli smo veliki sloj građevinskog šuta koji je prepun komada živopisa. Na njima se nalaze likovi svetaca i ćirilični natpisi, koji se prema paleografskim osobinama datuju upravo u prvu polovinu XIII vijeka. Profesor Dragan Vojvodić, sa Katedre za istoriju umetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu, potvrdio je da se slikarstvo može povezati sa monumentalnim vizantijskim slikarstvom toga doba, a živopisane komade je povezao sa starijom fazom Sopoćana i Mileševe. Ovaj izuzetno dragocjeni arheološki sloj potvrđuje i nasilno rušenje hrama, negdje polovinom XV vijeka - objasnio je Zagarčanin.
Iza crkvenog groblja na velikoj nabacanoj gomili, osim gleđosane keramike (italske radionice južne i centralne Italije sa kraja XIV i početka XV vijeka), konstatuje se samo oslikani freskomalter i po koji komad sige sa zasvođenih unutrašnjih partija crkve.

- Na taj način smo dokazali da je crkva porušena, a zatim je kamen upotrebljen na drugom mjestu, jer je velika količina šuta iz crkve skoncetrisana samo na jednom mjestu, i to bliže obali odakle je kamen lakše odvajan od maltera i transportovan. Zatim, groblje ispred ostataka crkve je veliko (preko 150 grobova), a pronađen je veliki broj različitih načina ukopavanja i konstrukcija koje su nastale tokom dugog vremena. Među grobovima smo pronašli nekoliko kasnorimskih, a zatim i ranovizantijskih grobova koji se datiraju iz perioda od V do VII vijeka (grobovi u amforama, pod krovnim tegulama, kombinacijom kamena i opeke) - navodi arheolog.
Otkrića su u mnogome potvrdila drevnost ovog velikog arheološkog i duhovnog središta, a rezultati do kojih se došlo saradnjom Kulturnog centra - Zavičajnog muzeja u Baru sa stručnjacima i studentima Filozofskog fakulteta u Beogradu su, tvrdi Zagarčanin, više nego očekivani.
- Ipak, posebnu pažnju privlače grobovi koji su vremenski određeni pronađenim novcem iz prve polovine XV vijeka (novac grada Kotora), njih desetak. To su grobovi koji imaju po troje i više naslaganih pokojnika jedno preko drugog (istovremeno sahranjenih), a neki od pokojnika imaju probijene lobanje, strijele u leđima i bedrima, odsiječene glave. To svakako govori o nekom velikom stradanju koje se desilo u ovom manastiru u prvoj polovini 15. vijeka - objasnio je Zagarčanin.
Od srednjovjekovne arhitekture pronađeni su ostaci velikog pravougaonog zvonika čija je debljina oko 1,30 metra (prvobitna visina je bila i preko 15 metara), a zatim i djelove konaka sa zapadne strane, sa odvodnim kanalima i podove od maltera i podnih opeka.
U novembru je nastavljeno iskopavanje rimskih slojeva. Terme (rimsko kupatilo), pronađene 1997. su dokopane, tako da se sada jasno vide ostaci hipokausta (saune) i drugih prostorija.
- Možemo da kažemo da je postojao ogroman rimski kompleks ispod srednjovjekovnog manastira, a koji se pružao na preko 2.000 kvadrata, a ovdje su davno pronađeni i luksuzni mozaici koji su bliže moru. Od važnijih pokretnih nalaza pronašli smo dio statue (tijela) nekog rimskog cara, djelove natpisa, veliki broj keramike koja potiče iz perioda I vijeka, i više komada kamene plastike sa romaničke građevine iz XIII vijeka.

Četrnaest godina u kontinuitetu

Tokom ljeta i jeseni 2010. u manastiru Svetoga Mihaila na Prevlaci (od `50-tih godina hotelski kompleks "Ostrvo Cvijeća") pod rukovodstvom JP Kulturni centar Bar - Zavičajni muzej, vršila su se sistematska arhološka istraživanja. Cilj je bio završetak velikih arheoloških iskopavanja započetih `90-tih godina. Ona traju skoro 14 godina u kontinutetu (od 1997. do 2005.), a nekada su vođena pod pokroviteljstvom državne institucije Centra za arheološka istraživanja u Podgorici i Filozofskog fakulteta u Beogradu (Odjeljenje za areheologiju), na čelu sa profesorom dr Đorđem Jankovićem.


D. STOJANOVIĆ

http://www.dan.co.me/?nivo=3&rubrika=Kultura&clanak=269145&datum=2011-02-22