Nikita Kulganov
Buduća legenda
- Poruka
- 37.589
Partizanske republike su bile slobodne teritorije, gde se vršila vojna i civilna vlast. . U njima se odvijao raznovrstan stvaralački rad koji je omogućio da NOP u to vreme dostigne visok stepen svog razvoja, na osnovu kojeg je u znatnoj meri već bilo moguće oblikovati strukturu novog uređenja Jugoslavije .
Postavljam samo okvir za temu, sa kratkim pregledom za svaku partizansku republiku, a posle idemo u detalje. Postavite ako imate druge izvore, da uporedimo.
Bile su tri republike
1.Užička -
Nakon što je ustanak u Zapadnoj Srbiji uzeo maha, 21. rujna nacisti su donijeli odluku da napuste Užice. Znajući da odlazak nacista u njega ulazi stotinjak četnika gdje se pridružuje nedićevcima. Nakon što su Zlatiborska, Račanska i Užička partizanska četa stegnule obruč oko grada, predveče 23. rujna većina četnika i žandara je napustila grad. 24. rujna u grad stiče i Crnogorska četa te okupio se i cijeli Užički odred koji je svečano promarširao kroz grad.
Užičku Republiku je bila prva slobodna teritorija u okupiranoj Evropi. Iako nestalnih granica uslijed neprestanih borbi, u periodu najvećeg zamaha prostirala se na oko 19 000 kvadratnih kilometara (otprilike trećina uže Srbije), gdje je živjelo oko miljon stanovnika. Njezin prostor bio je veoma važan za buduću vezu slobodne teritorije sa Sandžakom, Crnom Gorom i istočnom Bosnom, a ovuda je prolazila i važna njemačka prometnica na liniji Bosna–Srbija. Ubrzo po uspostavi Republike organizovana je narodna vlast i došlo je do intenziviranja političkog, kulturnog i privrednog života. U samom Užicu u zgradi Narodne banke (sada Narodni muzej) smješteno je sjedište najvišeg vojnog i političkog rukovodstva – vrhovnog štaba NOPOJ-a, Politbiroa CK KPJ i CK SKOJ-a. U oslobođenom gradu radila je i Tkačnica u kojoj se proizvodilo platno za rublje, peškiri i nešto sanitetskog materijala, a s radom su počele i krojačka radionica za izradu vojne odjeće, partizanska pekara, obućarska, opančarska i kožarska radionica. Sva privredna postrojenja redovno su snabdijevana električnom energijom iz triju manjih hidrocentrala na Đetinji. Užička fabrika oružja i municije razmještena je na više mjesta u gradu zbog svakodnevne opasnosti od bombardiranja. Nakon dva mjeseca Užička Republika ugušena je 29. studenog 1941. u sklopu operacije »Užice«, prve veće protuustaničke operacije njemačkog Wehrmachta, u jugoslovenskoj historiografiji poznate i kao Prva neprijateljska ofanziva.
http://www.antifasisticki-vjesnik.org/hr/kalendar/9/24/89/
Uzicka Republika - Dokumentarni Film
2.Bihaćka - Od početka novembra 1942. do kraja januara 1943. Bihać je bio centar slobodne jugoslovenske teritorije, koja se prostirala od prilaza Karlovcu i Zagrebu, do rijeke Bosne i Neretve, obuhvatajući površinu od oko 50.000 kilometara kvadratnih. Odnosno, bila je veća od, primjerice, Belgije ili Švicarske.
Istovremeno, Bihać je postao sjedište najvišeg vojnog i političkog rukovodstva NOP-a. U njemu su rješavani najkrupniji problemi od kojih je zavisio ishod rata, a najznačajnije vojne i političke odluke u toku Narodnooslobodilačkog rata donesene su u ovom gradu.
Bihaćka republika je bila prostrana partizanska slobodna teritorija nastala nakon bihaćke operacije i oslobođenja Bihaća 4. novembra 1942.godine, spajanjem oslobođenih teritorija Bosanske krajine i susednih oblasti Hrvatske. Bihać je od početka novembra 1942. do kraja januara 1943. bio centar slobodne jugoslovenske teritorije koja se prostirala se od prilaza Karlovcu i Zagrebu, do reke Bosne i Neretve, zahvatajući oko 50.000 km². Razvitak narodnooslobodilačkog pokreta, dostigao je na ovoj teritoriji najviši stepen. Tu su u novembru 1942. formirane prve divizije i korpusi NOVJ čija je dejstva usperavao Vrhovni štab. Teritorija Bihaćke republike bila je poprište velike zimske operacije Weiss, poznate kao četvrta neprijateljska ofanziva, koju su početkom 1943. godine vodile udružene okupatorsko-kvinsliške snage.
https://www.bisce.ba/index.php/grad...oGCipIDJGu-8sTt4dR_RUuTCV52hV8GsdYdUv10Hp9ZjA
3.Podravska - Povodom 75. godišnjice oslobađanja Podravine i uspostave Podravske republike, Povijesno društvo Koprivnica organizira znanstveni kolokvij pod nazivom Podravska republika (1943.-1944.). Slobodni teritorij Podravske republike nastao je u jesen 1943. partizanskim napadima na neprijateljske garnizone i oslobađanjem Novog Marofa, Varaždinskih Toplica, Ludbrega, Koprivnice, Đurđevca, Pitomače. Podravska republika protezala se od obronaka Ivanščice na zapadu do Virovitice na istoku sa središtem u gradu Koprivnici koji je od strane Narodnooslobodilačke vojske oslobođen 7. studenog 1943. Na slobodnom području organizirana je vojna i civilna vlast koja se trudila što više normalizirati život ljudi u ratnim prilikama. Okružena neprijateljskim okružjem NDH i Hortijeve Mađarske, Podravska republika nije se mogla održati kroz duže razdoblje. Na pritisak Nijemaca, početkom 1944. kreće neprijateljska ofenziva „Dubrovnik 2“ i ponovno zauzimanje gradova od strane ustaških i domobranskih jedinica. Vlast u Podravini preuzela je Bobanova Crna legija koja je provodila teror i represiju nad stanovnicima. Tema Podravske republike slabo je istražena u historiografiji.
http://www.historiografija.hr/?p=11969
Postavljam samo okvir za temu, sa kratkim pregledom za svaku partizansku republiku, a posle idemo u detalje. Postavite ako imate druge izvore, da uporedimo.
Bile su tri republike
1.Užička -
Nakon što je ustanak u Zapadnoj Srbiji uzeo maha, 21. rujna nacisti su donijeli odluku da napuste Užice. Znajući da odlazak nacista u njega ulazi stotinjak četnika gdje se pridružuje nedićevcima. Nakon što su Zlatiborska, Račanska i Užička partizanska četa stegnule obruč oko grada, predveče 23. rujna većina četnika i žandara je napustila grad. 24. rujna u grad stiče i Crnogorska četa te okupio se i cijeli Užički odred koji je svečano promarširao kroz grad.
Užičku Republiku je bila prva slobodna teritorija u okupiranoj Evropi. Iako nestalnih granica uslijed neprestanih borbi, u periodu najvećeg zamaha prostirala se na oko 19 000 kvadratnih kilometara (otprilike trećina uže Srbije), gdje je živjelo oko miljon stanovnika. Njezin prostor bio je veoma važan za buduću vezu slobodne teritorije sa Sandžakom, Crnom Gorom i istočnom Bosnom, a ovuda je prolazila i važna njemačka prometnica na liniji Bosna–Srbija. Ubrzo po uspostavi Republike organizovana je narodna vlast i došlo je do intenziviranja političkog, kulturnog i privrednog života. U samom Užicu u zgradi Narodne banke (sada Narodni muzej) smješteno je sjedište najvišeg vojnog i političkog rukovodstva – vrhovnog štaba NOPOJ-a, Politbiroa CK KPJ i CK SKOJ-a. U oslobođenom gradu radila je i Tkačnica u kojoj se proizvodilo platno za rublje, peškiri i nešto sanitetskog materijala, a s radom su počele i krojačka radionica za izradu vojne odjeće, partizanska pekara, obućarska, opančarska i kožarska radionica. Sva privredna postrojenja redovno su snabdijevana električnom energijom iz triju manjih hidrocentrala na Đetinji. Užička fabrika oružja i municije razmještena je na više mjesta u gradu zbog svakodnevne opasnosti od bombardiranja. Nakon dva mjeseca Užička Republika ugušena je 29. studenog 1941. u sklopu operacije »Užice«, prve veće protuustaničke operacije njemačkog Wehrmachta, u jugoslovenskoj historiografiji poznate i kao Prva neprijateljska ofanziva.
http://www.antifasisticki-vjesnik.org/hr/kalendar/9/24/89/
Uzicka Republika - Dokumentarni Film
Istovremeno, Bihać je postao sjedište najvišeg vojnog i političkog rukovodstva NOP-a. U njemu su rješavani najkrupniji problemi od kojih je zavisio ishod rata, a najznačajnije vojne i političke odluke u toku Narodnooslobodilačkog rata donesene su u ovom gradu.
Bihaćka republika je bila prostrana partizanska slobodna teritorija nastala nakon bihaćke operacije i oslobođenja Bihaća 4. novembra 1942.godine, spajanjem oslobođenih teritorija Bosanske krajine i susednih oblasti Hrvatske. Bihać je od početka novembra 1942. do kraja januara 1943. bio centar slobodne jugoslovenske teritorije koja se prostirala se od prilaza Karlovcu i Zagrebu, do reke Bosne i Neretve, zahvatajući oko 50.000 km². Razvitak narodnooslobodilačkog pokreta, dostigao je na ovoj teritoriji najviši stepen. Tu su u novembru 1942. formirane prve divizije i korpusi NOVJ čija je dejstva usperavao Vrhovni štab. Teritorija Bihaćke republike bila je poprište velike zimske operacije Weiss, poznate kao četvrta neprijateljska ofanziva, koju su početkom 1943. godine vodile udružene okupatorsko-kvinsliške snage.
https://www.bisce.ba/index.php/grad...oGCipIDJGu-8sTt4dR_RUuTCV52hV8GsdYdUv10Hp9ZjA
3.Podravska - Povodom 75. godišnjice oslobađanja Podravine i uspostave Podravske republike, Povijesno društvo Koprivnica organizira znanstveni kolokvij pod nazivom Podravska republika (1943.-1944.). Slobodni teritorij Podravske republike nastao je u jesen 1943. partizanskim napadima na neprijateljske garnizone i oslobađanjem Novog Marofa, Varaždinskih Toplica, Ludbrega, Koprivnice, Đurđevca, Pitomače. Podravska republika protezala se od obronaka Ivanščice na zapadu do Virovitice na istoku sa središtem u gradu Koprivnici koji je od strane Narodnooslobodilačke vojske oslobođen 7. studenog 1943. Na slobodnom području organizirana je vojna i civilna vlast koja se trudila što više normalizirati život ljudi u ratnim prilikama. Okružena neprijateljskim okružjem NDH i Hortijeve Mađarske, Podravska republika nije se mogla održati kroz duže razdoblje. Na pritisak Nijemaca, početkom 1944. kreće neprijateljska ofenziva „Dubrovnik 2“ i ponovno zauzimanje gradova od strane ustaških i domobranskih jedinica. Vlast u Podravini preuzela je Bobanova Crna legija koja je provodila teror i represiju nad stanovnicima. Tema Podravske republike slabo je istražena u historiografiji.
http://www.historiografija.hr/?p=11969
