Otkriveno poreklo misterioznog signala

[Nina]

Međunarodni tim astronoma otkrio je brzi radio bljesak (FRB) koji je putovao više od 11 milijardi godina pre nego što je stigao do Zemlje. Nazvan je FRB 20240304B i detektovan 4. marta 2024. godine pomoću južnoafričkog radio teleskopa MeerKAT.

Njegova udaljenost je 2.148 +/- 0.001 "redshift-a", tj, prividne promene boje svetlosti koju emituje objekat dok se udaljava od posmatrača. Ova pojava, takođe poznata kao Doplerov efekat, uzrokovana je razlikom u frekvenciji talasa koje primamo od izvora koji se ili približava ili udaljava.

Brojka 2.148 +/- 0.001 znači da je bljesak nastao u periodu od oko tri milijarde godina nakon Velikog praska.
Pronalazak izvora ovog signala zahtevao je saradnju više opservatorija. Iako su pokušaji lociranja matične galaksije FRB-a pomoću zemaljskih teleskopa i arhivskih podataka bili neuspešni, dalja posmatranja pomoću NIRCam i NIRSpec instrumenata na svemirskom teleskopu Džejms Veb (JWST) omogućila su identifikaciju matične galaksije i određivanje njenog spektralnog crvenog pomaka, piše Science alert.

Ovaj FRB je prošao kroz svemir sa disperzijom od približno 2.330 parseka ( jedan parsek je 3.26 svetlosnih godina ili 31 bilion km) po kubnom centimetru, što ukazuje na izuzetno udaljeno poreklo. Ova mera precizno opisuje koliko je radio signal bio rastegnut i odložen slobodnim elektronima u svemiru, delujući kao neka vrsta otiska koji otkriva ogromne udaljenosti koje je signal prešao.

 

[Nina]

 

[Nina]

Otkriće FRB 20240304B udvostručuje domet lokalizovanih FRB-ova i omogućava proučavanje jonizovanih bariona (subatomskih čestica koje sadrže neparan broj valentnih kvarkova, najčešće tri, za šta su primer protoni i neutroni) kroz oko 80 odsto istorije svemira. Prethodne detekcije FRB-ova dosezale su samo do polovine kosmičke starosti, ali FRB 20240304B pomera naše granice do perioda kada je svemir bio mlad.

Matična galaksija ovog FRB-a je niskomasivna, zbijena i formira zvezde, što sugeriše da poreklo FRB-ova može biti povezano sa mladim magnetarima. Ovo podržava teorije da FRB-ovi potiču od ovih visoko magnetizovanih neutronskih zvezda poznatih kao magnetari, umesto od procesa koji zahtevaju milijarde godina za razvoj.

Kako sledeća generacija teleskopa bude stavljena u funkciju, otkrića poput FRB 20240304B ukazuju na uzbudljivu budućnost u kojoj ovi prolazni signali postaju vesnici iz daleke prošlosti svemira, pomažući nam da razumemo kako je svemir evoluirao od svoje rane, haotične mladosti do strukturiranog kosmosa koji danas vidimo.link