OPAŽANJE

[tgdanijela]

Za razvoj psihičkog života čovjeka neophodne su informacije koje dolaze iz spoljnog svijeta, tj.sredine koja nas okružuje (istina, postoje i informacije koje dolaze iz pojedinih delova našeg tela).Mozak, sam po sebi, bez informacije nije dovoljan da razvije psihički život. Informacije iz sredine koja okružuje mozak čovjek saznaje pomoću čula.Draž koju emituje informacija (elektromagnetni, tj.svjetlosni zraci za čulo vida, akustički talasi za čulo sluha, rastvorljive materije za čulo ukusa, isparenja za čulo mirisa, itd. – svako čulo prima specifičnu draž) registruje specifični prijemnik(receptor) čulnog organa (npr.za čulo vida to su čepići i štapići u mrežnjači oka, svako čulo ima svoje specifične prijemnike).
Prijemnik čulnog organa čine nervni završeci koji imaju osobinu da se razdraže na specifične draži formirajući nadražaj. Nadražaj zatim putuje od svakog čula (oka, uva, mirisnog djela nosa, jezika itd) specifičnim sprovodnim putevima do određenih djelova u kori velikog mozga koji se nazivaju elementarni (ili primarni) za čulo vida u potiljačnom režnju, za čulo sluha u slepoočnom djelu itd. U elementarnom čulnom centru se vrši transformacija nadražaja u osjećaj.Dakle, draž je fizički proces, nadražaj fiziološki (polarizacija ćelijske membrane), a osjećaj psihički proces.
OSJEĆAJ je subjektivno odražavanje osobina informacije tj. objektivne realnosti.Svaka riječ u ovoj definiciji ima određenu važnost.“Subjektivno“ znači da svaki čovjek na određen specifičan, neponovljiv i samo njemu svojstven način registruje okolinu odnosno informaciju.
.“Odražavanje osobina informacije“ znači da se zahvaljujući osobini nervnog sistema čovjeka vrši odslikavanje i registrovanje kvaliteta okoline koja nas okružuje. Osjećaj je, dakle, subjektivni psihički doživljaj odražavanja draži. U složenom procesu neposrednog (čulnog) saznanja osjećaj(senzacija) je prvi proces. Elektrofiziološki pratilac ovog fenomena je „izazvani odgovor“ (evocirani potencijal), što dalje znači da su čula pretvarači (biološki transformatori) jednog oblika energije u drugi. To još uvijek nije opažanje.Da bi se desilo opažanje (percepcija) potrebno je da se obavi i još jedan psihički proces – spoj osjećaja i psihičkog iskustva. Engrami su belančevinaste tvorevine koje su osnova druge psihičke funkcije – pamćenja. Oni predstavljaju upamćeni materijal tokom našeg života. Spoj osjećaja i iskustva (engrama) dešava se u sekundarnom čulnom centru koji je anatomski lociran oko primarnog čulnog centra. Taj dio kore velikog mozga se naziva psihočulni centar i za svako čulo nalazi se u strogo određenom djelu mozga (psihovizuelni centar u potiljačnom delu mozga, psihoakustični centar u slepoočnom itd.)
Opažanje je psihička funkcija kojom se postiže prepoznavanje informacije, prepoznavanje predmeta kao cjeline, prepoznavanje njegove upotrebne vrijednosti. Osjećaj je samo etapa u procesu opažanja. Dok je osjećaj samo subjektivno odražavanje osobina predmeta (npr. „Vidim okrugao predmet sa crno-belim kockicama“) – opažanje je prepoznavanje kompletnog predmeta („To je fudbalska lopta“).
Preko receptora i senzornih i senzitivnih nervnih puteva mi smo stalno obavješteni o pojedinačnim kvalitetima spoljašnjeg svijeta (i nas samih – nadražaji dolaze i iz našeg tijela! Npr. bol, toplota tijela, tjelesni senzibilitet, kinestezije, seksualne senzacije).Međutim, da bismo mogli da prepoznamo informaciju neophodno je da raspolažemo iskustvom – prethodnim susretom i poznavanjem određene informacije.
Čulno saznanje je zapravo opažanje, a logično saznanje je mišljenje.Logično saznanje je viši stepen saznanja. Uz pomoć inteligencije čovjek shvata opažane informacije, pronalazi zakonitosti među njima, aktivno mijenja okolinu. Čulno i logično saznanje (opažanje i mišljenje) se razdvajaju samo iz teorijskih i didaktičkih razloga, a u praksi je to jedinstven proces odražavanja stvarnosti i stvaralačke aktivnosti logičkog mišljenja.
Osjećaj je elementarna psihička funkcija, jedna etapa u procesu opažanja.Opažanje je složen proces u kome pored čulnih organa učestvuje ceo mozak kao sjedište engrama.Osjećaj i opažanje su etape čulnog saznanja i preduslov su logičkog mišljenja (saznanja).Čovjek putem čula i mozga odražava objektivne predmete i pojave u svijetu oko sebe.Zato se postavlja pitanje – otkud subjektivnost u odražavanju okoline?
Prvi izvor subjektivnosti je ljudsko iskustvo
Drugi izvor subjektivnosti u opažanju je postojanje lično obojeno emocionalnog stava pri opažanju.
Opažanje objekta (predmeta) podrazumjeva da oni imaju svoju formu, boju, veličinu (intenzitet) i položaj u prostoru.Opažanje ovih osobina nekog predmeta nije apsolutno tačno i zavisi od mnogo činilaca, naročito zavisi od okoline.Odavno je poznato da je cjelina više od običnog zbira fragmenata.
Zanimljivo je i opažanje prostora u čemu učestvuju: objekti, pokret (promjena) i vrijeme.

Početne psihičke funkcije osjećaj i opažanje se razlikuju od čovjeka do čovjeka, što zbog genetike, što zbog iskustva, što zbog trenutnog emocionalnog stanja.Može se raspravljati o subjektivitetu opažanja; može i o uticaju straha, zamora, tišine i usamljenosti, stanja očekivanja i neizvjesnosti, zatim intoksikaciji alkohola i drogama na opažanje; iluzijama i halucinacijama....Dakle vaše iskustvo i mišljenje

 

[hakim bej]

Prvi izvor subjektivnosti nije ljudsko iskustvo. Postoji bios, program sa kojim se radjamo. Sklon sam da poverujem da svi imamo isti bios.

Razumeo sam deo teksta u kome se kaze da mi ucimo osecaj, da draz povezujemo sa osecajem i stvaramo iskustvo.
Ipak, bebe vole slatko iako nemaju nikakvo iskustvo. Slatko proziva informaciju iz bios-a, hemijskog programa sa kojim smo se rodili.

 

[tgdanijela]

Prvi izvor subjektivnosti nije ljudsko iskustvo. Postoji bios, program sa kojim se radjamo. Sklon sam da poverujem da svi imamo isti bios.

Razumeo sam deo teksta u kome se kaze da mi ucimo osecaj, da draz povezujemo sa osecajem i stvaramo iskustvo.
Ipak, bebe vole slatko iako nemaju nikakvo iskustvo. Slatko proziva informaciju iz bios-a, hemijskog programa sa kojim smo se rodili.

Bios bi bila genetička predispozicija..sklop neurona u kori velikog mozga (u ovom slučaju, kad se radi o percepciji posmatramo veliki mozak, primarna i sekundarna čulna polja)
Naime uzmimo čulo vida, beba prima informacije u vidu osjećaja, recimo crna i bijela boja lopte. VREMENOM ti osjećaji formiraju u sekundarnoj čulnoj kori engrame, šablone po kojima loptu kasnije beba, djete, čovjek prepoznaje ..to je jedan vid učenja i zapamćivanja prvih utisaka. Naša kora velikog mozga jeste tako genetički konstruisana da funkcioniše na taj način ..to je taj bios ... isto tako bebe vole slatko preko čula okusa, pretpostavlja se jer majčino mlijeko ima sladak ukus(instinkt preživljavanja..?),a kasnije kad su drugi okusi u pitanju isto se formiraju osjeti i opažanja po istom principu engrama..
Međutim ono što je zanimljivo je subjektivitet prilikom opažanja, tumačenje opaženog....
Čuvena Frojdova rečenica 'Djete je otac odraslog' bi se poklapalo sa ovim fiziološko-anatomskim procesom nastanka opažanja, odnosno ono što naučimo, kakvo iskustvo vučemo iz djetinjstva ima trajne i teško promjenljive posljedice na naš život kao odraslog čovjeka ...
Po Frojdu rani psihoseksualni i psihosocijalni razvoj prolazi kroz 5 stadijuma:
1. Oralni stadijum (1. godina)
2. Analni stadijum (2-3 godina)
3. Falusni stadijum ( 4-6 godina)
4. Faza latencije (6-7 godina do puberteta)
5. Genitalni stadijum (od 11 - 18 godina)
Osobe koje imaju teškoće u prolazu kroz rane stadijume razvoja mogu da imaju kasnije određene teškoće u psihičkom razvoju.Rani infantilni psihoseksualni razvoj ima odraza i na razvijeni tj. zreli seksualni život, i uopšte na karakteristike ličnosti.(otuda se danas dodaje psihosocijalni razvoj)
Razvoj djeteta kroz rane psihoseksualne stadijume može da se shvati i kao način preživljavanja u tom dobnom uzrastu.Kod nekih ljudi prepoznajemo značaj ranih psihoseksualnih fiksacija i frustracija, dok kod drugih one nemaju takav značaj. Uspomene iz ranog djetinjstva imaju određenu ulogu u nastanku i patoplastici mentalnih poremećaja. Važno je napomenuti da kasnije životno iskustvo kod znatnog broja osoba može (a ne mora) da minimizuje i poništi ulogu i značaj ranog psihoseksualnog i psihosocijalnog razvoja.
Zanimljivo je koliko faktori iz djetinjstva igraju ulogu u našem kasnijem životu..
Frojd duhovito kaže; "Da li ćemo ili ne, poštovati razne socijalne norme i zabrane, i kakav ćemo odnos imati prema autoritetu - određuje se kada se djete prvi put stavi na nošu."
Radi se jednostavno o taktičnosti roditelja (faktoru okoline) i genetske predispozicije samog djeteta. Naime ako to navikavanje na spoljne naredbe prođe bez frustracije odrasli će kasnije, tokom života, vjerovatno poštovati razne norme i pravila ponašanja.
Ono što nam se jednom utisne i formira engram u djetinjstvu i adolescenciji ima veliki uticaj na stavove koje ćemo formirati, put koji ćemo izabrati u životu(stavovi prema seksualnosti, vlastitom polu, odnosu prema drugom polu, osobine poput neprijateljstva, agresivnosti, destruktivnosti, radoznalosti u širem smislu riječi).
Da li je to dovoljno objašnjenje zašto neko bolesnog čovjeka gleda kao osobu kojoj treba pomoć ili kao teškoću koju treba prevazići..?
Da li je dovoljno objašnjenje zašto neko kreće linijom manjeg otpora, a neko smatra da ne treba bježati od rada..?
Da li je dovoljno objašnjenje zašto će neko istim riječima dati veći značaj nego neko drugi ..?
Sigurno je da se naše opažanje, izdvajanje bitnog u opažanju, shvatanje opaženog mijenja sa vremenom unutar naših mogućnosti i sposobnosti, kao što se i one kvalitativno više nego kvantitativno mijenjaju, a mislim da je za sve to najbitnije jačina prvobitnih engrama...

 

[Tuzni_patak]

Frojd sigurno gresi......kad se sali
Bios potire epigenetiku, ja sam na strani epigenetike.
Stadijume razvoja bih mozda nazvao psihoseksualni, ali nikako psihosocijalni...postoje sasvim druge sfere razvoja ljudske svesti,koje cak i menjaju i uticu na psihoseksualni razvoj deteta, ali nek ipak ostane Frojd kao strucnjak za psihoseksualno...somatsko na neki nacin...(zato sto se emotivno razvija3,4 a socijalno u 5,6,7 godini...pa ne uticu na psihoseksualno do tog perioda)

 

[tgdanijela]

Nekako je ova tema krenula u pravcu posmatranja uticaja opažanja u najranijoj dobi pa da spomenemo neke pojave koje se često sreću kako u realu, čini mi se i ovdje ...

Evo da izdvojimo falusni stadijum i njegov uticaj na psihu čovjeka, s obzirom na rano formiranje engrama..

To je vrijeme nakon uspostavljanja kontrole defekacije i nakon što se završi trening navikavanja na tu djelatnost,a genitalni organi postaju glavna erogena zona. Djete postaje svjesno tih organa i zadovoljstva koja dolaze od njih. Radoznalost za polne organe druge djece i odraslih, također je prisutna u ovom periodu. Zavisno od roditeljskih ohrabrivanja ili kažnjavanja, uočava se u različitom stepenu, tedencija da se pokazuju polni organi ili da se uživa u autoerotičnoj praksi dodirima. stimulacijom, a javljaju se, čak i ekvivalenti rane masturbacije.
Za ovu fazu razvoja karakteristično je nekoliko pojava.To su: edipalna situacija i njeno razrješenje, primalna scena, kastracioni strah i zavist prema penisu.
Preskočit ću objašnjenje tih pojava ..poprilično su poznate..međutim kasnije ih možemo i navesti, ako bude bilo potrebno ...
Karakterne osobine i stavovi (crte ličnosti) usmjerene falusnim stadijumom razvoja uključuju:
1. One crte ličnosti koje su u vezi sa seksualnosšću. Iako se stavovi prema seksualnim aktivnostima konačno formiraju u adolescenciji, u ovom stadijumu se instaliraju neki stavovi, koji kasnije uvode jedinku u adolescenciju. Kao što oralni stadijum odlučuje o sposobnosti uživanja u hrani, falusni odlučuje o uživanju u seksualnoj aktivnosti. Strah od seksualnosti i osjećanje krivice kao uopštena pojava,a posebno osjećanje krivice u seksualnoj sferi, pod uticajem su ovog stadijuma. Odnos prema seksualnoj aktivnosti kao agresivnoj ili emotivnoj, takođe vuče korjene iz ovog perioda.
2. One crte ličnosti koje se odnose na seksualne organe, seksualne polne karakteristike, ili na tijelo uopšte. Ovo uključuje i podrazumjeva neke impulse ka skromnosti (čednosti),a i egzibicionizmu.
3. One crte ličnosti koje se odnose na polni identitet.
Ovo se odnosi na način kako se neko osjeća u nošenju i doživljavanju svoga pola, kao i na stavove prema osobama istog ili suprotnog pola. Neko može da vidi osobe istog pola kao lica kojima se divi ili ih imitira, ili da ih vidi kao opasne rivale, ili čak, objekte mržnje. Slično ovome, osobe suprotnog pola mogu da budu viđene kao osobe sa puno respekta; kao osobe kojima se čovjek divi, koje su potencijalno opasne ili koje izazivaju revolt. Toplina i emotivnost, ili, mržnja i sklonost ka kažnjavanju prema osobama istog ili suprotnog pola uplivisani su u ovom periodu.
4. One crte ličnosti koje su asocirane sa konkurencijom i zavišću. Ljubomora, strah od rivala ili mržnja prema rivalima su pod uticajem ovog stadijuma. Tedencija da se traži takmičenje, ili suprotno tome, da se napušta konkurencija sa osobama istog pola su derivati iz ovog perioda. Osjećanje inferiornosti, iako može da bude inicirani i ranije, također je značajno u vezi sa događajima iz falusnog perioda (komplikacija penis i borba sa jačim ocem)
5. One crte ličnosti vezane za seksualnu radoznalost. U kasnijoj seksualnoj aktivnosti odraslog seksualna radoznalost je značajan faktor i pokretač erotskih želja i seksualnog uživanja.Utiče i na formiranje radoznalosti u širem smislu riječi....

Zanimljivo je da revolt prema osobama suprotnog pola, koji se formira po principu engrama još u ranom djetinjstvu služi kasnije za nadogradnju ..sve opaženo u vezi osoba suprotnog pola prepoznaje se po tom principu i postavlja se pitanje sad ..Kako takvim osobama pomoći?

 

[Tuzni_patak]

Ja smatram da je preterano smatrati da vas jedna godina toliko odredjuje na raznim poljima...
Da utice i usmerava , tacno...da moze da bude jako presudna, i to ...
Ali da nema mogucnosti vaseg naknadnog svesnog ili iskustvenog uticaja, to verovatno vazi za one sa manjom percepcijom i inteligencijom...sto je sasvim u redu, ali se ovde ne kazuje to kao uslov, a trebalo bi...
Kao kad zakotrljate veliku masivnu kuglu niz brdo, koja tezinom pravi kanal po brdu, prilicno precizno mozete ustanoviti putanju...
Ali ako na terenu ima kamenja, stenja, tj lopta je svesna okoline i dejstva, lopta ce ipak zavrsiti drugacije nego ona inertna , teska kugla sa pocetka...