Ko je na Srpskim novčanicama

[Manga Hilux]

Ko su ljudi na novčanicama srpskih dinara? Verovatno ne znate ko je gospodin na 5.000, a još manje ko je na 50​

Valuta je jedna od najvažnijih postulata države kako na ekonomskom tako i na društvenom i kulturnom nivou i zato se na novčanice stavljaju likovi velikana koji su doprineli razvoju zemlje na raznim poljima. Iako papirni novac koristimo svaki dan, često ga samo mehanički pogledamo, pa iako mislimo da znamo sve ličnosti koje ih krase, nije na odmet proveriti da li je to baš tako.

Ko su ljudi na novčanicama srpskih dinara?

Na novčanicama srpskih dinara se, prema opadajućoj vrednosti apoena, nalaze Slobodan Jovanović, Milutin Milanković, Đorđe Vajfert, Jovan Cvijić, Nadežda Petrović, Nikola Tesla, Stevan Stojanović Mokranjac, Petar II Petrović Njegoš i Vuk Stefanović Karadžić.

5.000 dinara - Slobodan Jovanović​

Na novčanici od 5.000 dinara se nalazi Slobodan Jovanović. On je bio srpski pravnik, naučnik, istoričar, književnik i političar. Rođen je 3. decembra 1869. godine u Novom Sadu, a umro je u Londonu 12. decembra 1958. godine. Plato ispred Pravnog fakulteta u Beogradu nosi njegovo ime.
Bio je profesor Beogradskog univerziteta, predsednik Srpske kraljevske akademije, dekan Pravnog fakulteta u Beogradu, potpredsednik Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije u izbegličkoj vladi generala Simovića i predsednik Ministarskog saveta od januara 1942. godine.
Tokom Prvog svetskog rata šef Presbiroa pri Vrhovnoj komandi Srpske vojske. Prešao je Albaniju, a potom se našao na Krfu, gde su bile smeštene srpska vojska, izbeglice, narodna skupština, Vlada i druge ustanove. Po okončanju Prvog svetskog rata nalazio se nalazio među pravnim ekspertima pri jugoslovenskoj delegaciji na mirovnoj konferenciji u Parizu 1919.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Slobodan Jovanović na novčanici od 5.000 dinara
Pored lika Slobodana Jovanovića, na naličju ove ljubičasto-zelene novčanice se nalazi fragment zgrade Savezne skupštine i stilizovan prikaz enterijera skupštinske sale.

2.000 dinara - Milutin Milanković​

Milutin Milanković je jedna od najznamenitijih ličnosti Srbije, Rođen je u Dalju 28. maja 1879. godine. Bio je srpski matematičar, astronom, klimatolog, građevinski inženjer, doktor tehničkih nauka.
Njegova kapitalna dela u naci su „Kanon osunčavanja Zemlje” koji karakteriše sve planete Sunčevog sistema i teorijsko objašnjenje Zemljinih dugotrajnih klimatskih promena uzrokovanih astronomskim promenama njenog položaja u odnosu na Sunce - danas poznato kao Milankovićevi ciklusi. Ovo objašnjava pojavu ledenih doba tokom geološke prošlosti Zemlje, kao i klimatske promene na Zemlji koje se mogu očekivati u budućnosti.

ADVERTISING

FOTO: SHUTTERSTOCK
Milutin Milanković
Milutin Milanković je osnovao planetarnu klimatologiju i smatra koautorom teorije tektonskih ploča, i to sa svojim radom "Pomeranje Zemljinih obrtnih polova".
Centralnim delom novčanice od 2.000 dinara dominira figura Milutina Milankovića za radnim stolom, ispod koje je grafički prikaz njegovih proračuna pomeranja snežne granice za protekli deo kvartara od 600.000 godina. Na naličiju je njegova figura i fragment stilizovanog prikaza sunčevog diska, a u centralnom delu dominira prikaz Milankovićevog rada „Putanja severnog nebeskog pola“, kao i veliki grb Republike Srbije u gornjem levom uglu novčanice, na maslinastoj podlozi.

 

[Manga Hilux]

1.000 dinara - Đorđe Vajfert​

Hiljadarsku krasi lik Đorđa Vajferta, industrijalca, dobrotvora i jednog od osnivača Narodne banke Srbije, čiji je bio počasni doživotni guverner. Ima velike zasluge za očuvanje stabilnosti dinara i razvoju kreditnih poslova u Srbiji. Godine 1915. u Prvom svetskom ratu, kompletan trezor banke je prebacio u Marsej, gde je banka nastavila da radi tokom rata. Izveo je i pretvaranje narodne banke u emisionu ustanovu Kraljevine SHS, kao i zamenu kruna u dinare.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Đorđe Vajfert
Poznat je kao veliki dobrotvor srpskog naroda zajedno sa svojom porodicom. Poznat je i po čuvenoj "Vajfertovoj pivari", a njen prikaz se nalazi na no. Umro je u Beogradu 12. januara 1937. godine.

500 dinara - Jovan Cvijić​

Jovan Cvijić je bio čuveni srpski naučnik rođen u Loznici 12. oktobra 1865. Polje njegove ekspertize je obuhvatalo geologiju, etnologiju, etnopsihologiju, antropologiju sociologiju i istoriju. Bio je profesor geografije i etnografije na Velikoj školi gde je osnovao Geodetski zavod.

Najpoznatija dela su mu „Osnove za geografiju i geologiju Makedonije i Stare Srbije" i "„Antropogeografski problemi Balkanskog poluostrva“. Njegova istraživanja iz demografije i antropogeografije upotrebljena su u pregovorima o formiranju granica nakon Prvog svetskog rata, zbog toga se na novčanici nalazi prikaz etno-motiva.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Jovan Cvijić
Jovan Cvijić je tokom života bio član osam akademija nauka, šesnaest geografskih društava, dva puta je bio rektor Beogradskog univerziteta. Objavio je na stotine priznatih naučnih radova.

Dobio je počasni doktorat Karlovog univerziteta u Pragu i Sorbone u Parizu. Bio je član Češke i Italijanske akademije nauka i mnogih drugih geografskih društava. Dobio je zlatnu medalju u Njujorku za naučni rad na geografiji balkanskih zemalja, kao i zlatnu medalju Kraljevskog geografskog društva u Londonu. Umro je u Beogradu 16. januara 1927. godine.

200 dinara - Nadežda Petrović​

Nadežda Petrović je rođena je u Čačku 12. oktobra 1873. godine. Bila jedna je od najpoznatijih srpskih impresionista i najvažnija srpska slikarka krajem 19. i početkom 20. veka koja je uvela srpsko slikarstvo u moderne tokove.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Nadežda Petrović
U Prvom balkanskom ratu ucestvuje kao dobrovoljna bolničarka na frontu. Sa srpskom vojskom je ponovo 1913. i 1914. godine. Umrla je od tifusa 3. aprila 1915. godine u Valjevu, gdje je bila na dužnosti dobrovoljne bolničarke.

 

[Manga Hilux]

100 dinara - Nikola Tesla​

Na novčanici je lik Nikole Tesle, srpskog naučnika i pronalazača za kojeg se često kaže da je "otac 21, veka" zbog svojih kapitalnih otkrića u oblasti elektrotenike i mašinstva. Najpoznatiji pronalasci su polifazni sistem sa provodnicima koji prenose naizmeničnu struju, obrtno magnetsko polje, sinhroni motor, asinhroni motor, Teslin transformator, a ukupno ima preko 700 registrovanih patenata. Tesla i Vestinghaus su 1895. na Nijagarinim vodopadima izgradili prvu hidroelektranu na svetu.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Nikola Tesla
Po Nikoli Tesli je nazvana međunarodna jedinica jedinica mere za gustinu magnetnog fluksa ili jačinu magnetnog polja — tesla. Zato se na novčanici od 100 dinara nalazi i formula za jedinicu magnetne indukcije, prikaz električnog pražnjenja, kao i prikaz jednog Teslinog postrojenja.
Rođen 10. jula 1856. godine u Smiljanu, a umro je 7. januara 1943. u Njujorku.

50 dinara - Stevan Stojanović Mokranjac​

Stevan Stojanović Mokranjac je bio srpski kompozitor, horovođa, pedagog, kamerni muzičar, melograf na polju svetovne i duhovne muzike, pisac studija o folkornoj i duhovnoj građi i jedan od osnivača prve muzičke škole u Srbiji – Srpske muzičke škole.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Stevan Stojanović Mokranjac
Predstavnik je romantizma nacionalne orijentacije XIX veka i najeksponiranija figura nacionalne škole u Srbiji koja dobija svoj prepoznatljivi pečat u njegovom stvaralaštvu na prelazu vekova, navodi se na sajtu škole koja nosi naziv upravo po njemu.
Najpoznatije delo su "Rukoveti", pesme zasnovane na folklornim motivima iz različitih delova Srbije, Bosne, Makedonije i Bugarske.
Na licu novčanice je stilizovani prikaz dela violine, klavijatura i notni zapis iz Mokranjčeve zaostavštine, a na naličiju je motiv iluminacije sa Miroslavljevog jevanđelja i notni zapis.

20 dinara - Petar II Petrović Njegoš​

Petar II Petrović Njegoš je bio crnogorki vladar, vladika, pesnik i filozof. Rođen je Rođen je 13. novembra 1813. godine u selu Njeguši blizu Cetinja, a umro je 31. oktobra 1851. godine u Cetinju.
Njegoševu vladavinu sačinjavala je i stalna politička i vojna borba s Osmanskim carstvom. Bio je pristalica ujedinjena i oslobođenja srpskog naroda.

FOTO: SHUTTERSTOCK
Petar II Petrović Njegoš
Njegova delo "Gorski vijenac" je jedno od monumentalnih dela srpske književnosti. Pored njega, poznata dela su još i "Luča mikrokozma", "Ogledao srpsko" i "Lažni car Šćepan Mali".
Na novčanici se nalazi detalj sa ukrasne minijature s prvog slovenskog oktoiha, štampanog na Cetinju 1494. godine, planinski masiv Komova i veliki grb Republike Srbije u gornjem levom uglu novčanice, a na prednoj strani Cetinjski manastir i portret vladike.

​

 

[Manga Hilux]

FOTO: SHUTTERSTOCK
Vuk Stefanović Karadžić
Kao godina Vukove pobede u reformi jezika uzima se 1847. jer su te godine objavljena na narodnom jeziku dela Đure Daničića „Rat za srpski jezik“, „Pesme“ Branka Radičevića, Njegošev „Gorski vijenac“ (pisan starim pravopisom) i Vukov prevod Novog zavjeta, ali Vukov jezik je priznat za zvanični književni jezik tek 1868, četiri godine nakon njegove smrti.

 

[gost 434892]

Ko su ljudi na novčanicama srpskih dinara? Verovatno ne znate ko je gospodin na 5.000, a još manje ko je na 50​

Valuta je jedna od najvažnijih postulata države kako na ekonomskom tako i na društvenom i kulturnom nivou i zato se na novčanice stavljaju likovi velikana koji su doprineli razvoju zemlje na raznim poljima. Iako papirni novac koristimo svaki dan, često ga samo mehanički pogledamo, pa iako mislimo da znamo sve ličnosti koje ih krase, nije na odmet proveriti da li je to baš tako.

Ko su ljudi na novčanicama srpskih dinara?

Na novčanicama srpskih dinara se, prema opadajućoj vrednosti apoena, nalaze Slobodan Jovanović, Milutin Milanković, Đorđe Vajfert, Jovan Cvijić, Nadežda Petrović, Nikola Tesla, Stevan Stojanović Mokranjac, Petar II Petrović Njegoš i Vuk Stefanović Karadžić.

5.000 dinara - Slobodan Jovanović​

Na novčanici od 5.000 dinara se nalazi Slobodan Jovanović. On je bio srpski pravnik, naučnik, istoričar, književnik i političar. Rođen je 3. decembra 1869. godine u Novom Sadu, a umro je u Londonu 12. decembra 1958. godine. Plato ispred Pravnog fakulteta u Beogradu nosi njegovo ime.
Bio je profesor Beogradskog univerziteta, predsednik Srpske kraljevske akademije, dekan Pravnog fakulteta u Beogradu, potpredsednik Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije u izbegličkoj vladi generala Simovića i predsednik Ministarskog saveta od januara 1942. godine.
Tokom Prvog svetskog rata šef Presbiroa pri Vrhovnoj komandi Srpske vojske. Prešao je Albaniju, a potom se našao na Krfu, gde su bile smeštene srpska vojska, izbeglice, narodna skupština, Vlada i druge ustanove. Po okončanju Prvog svetskog rata nalazio se nalazio među pravnim ekspertima pri jugoslovenskoj delegaciji na mirovnoj konferenciji u Parizu 1919.
Pogledajte prilog 1381264


FOTO: SHUTTERSTOCK
Slobodan Jovanović na novčanici od 5.000 dinara
Pored lika Slobodana Jovanovića, na naličju ove ljubičasto-zelene novčanice se nalazi fragment zgrade Savezne skupštine i stilizovan prikaz enterijera skupštinske sale.

2.000 dinara - Milutin Milanković​

Milutin Milanković je jedna od najznamenitijih ličnosti Srbije, Rođen je u Dalju 28. maja 1879. godine. Bio je srpski matematičar, astronom, klimatolog, građevinski inženjer, doktor tehničkih nauka.
Njegova kapitalna dela u naci su „Kanon osunčavanja Zemlje” koji karakteriše sve planete Sunčevog sistema i teorijsko objašnjenje Zemljinih dugotrajnih klimatskih promena uzrokovanih astronomskim promenama njenog položaja u odnosu na Sunce - danas poznato kao Milankovićevi ciklusi. Ovo objašnjava pojavu ledenih doba tokom geološke prošlosti Zemlje, kao i klimatske promene na Zemlji koje se mogu očekivati u budućnosti.

ADVERTISING

FOTO: SHUTTERSTOCK
Milutin Milanković
Milutin Milanković je osnovao planetarnu klimatologiju i smatra koautorom teorije tektonskih ploča, i to sa svojim radom "Pomeranje Zemljinih obrtnih polova".
Centralnim delom novčanice od 2.000 dinara dominira figura Milutina Milankovića za radnim stolom, ispod koje je grafički prikaz njegovih proračuna pomeranja snežne granice za protekli deo kvartara od 600.000 godina. Na naličiju je njegova figura i fragment stilizovanog prikaza sunčevog diska, a u centralnom delu dominira prikaz Milankovićevog rada „Putanja severnog nebeskog pola“, kao i veliki grb Republike Srbije u gornjem levom uglu novčanice, na maslinastoj podlozi.

За Слободана Јовановића нажалост до сада нисам чуо. Страхота. Човек нема шта није био. И још прешао Албанију.

Па о њему треба приче да се пишу...