- Poruka
- 334.370
Priča o beogradskim kapijama je priča o Beogradu kroz vekove.
Nije lako naći grad sa tako burnom prošlošću kao što je Beograd. O tome, možda najslikovitije svedoče njegove kapije kojih ima 20 One pričaju priču o istoriji grada na ušću Save u Dunav, od Singidunuma do Beograda.
Prve kapije su izgradili Rimljani, a tamo gde danas prelazimo pešački iz Knez Mihajlove do Kalemegdana nekada je stajala Južna kapija. Njeni ostaci pronađeni su u podrumu Gradske biblioteke, koja je na samom raskršću tog područja – danas semafora, a nekada ulaska u rimsko utvrđenje. Druga rimska kapija se nalazila preko puta ulice, u parku sa bistom Milana Rakića.
Osim ovih, postojala je još i Severozapadna kapija. Gledala je na ušće Save u Dunav i nalazi se približno gde je danas Defterdarova kapija. Defterdarova je u unutrašnjim zidinama tvrđave, a strme stepenice je povezuju sa Donjim gradom. Desno od nje je čuvena suva česma Mehmed-paše Sokolovića. Ova kapija nalazi se nasuprot Sahat kapije. Sahat kapija je jugoistočna kapija, koja je drvenim mostom povezana sa Unutrašnjom Stambol kapijem. Mostovi su pravljeni upravo od drveta kako bi u slučaju napada mogli da se spale i samim tim onemoguće napadaču ulazaku tvrđavu. Iznad sebe ima istoimenu Sahat kulu. Zanimljivo je to da je samu kapiju izgradio venecijanski inženjer Andrea Kornaro za vreme austrijske okupacije, a zatim prebegao Turcima kada su oni preuzeli tvrđavu i nastavio da stvara za njihov račun. Kad već pomenusmo Stambol kapiju treba razgraničiti neke stvari i ne mešati ih. Stambol kapija nalazi se na mestu današnjeg Narodnog pozorišta. Danas Narodno pozorište, a nekada mesto za javna pogubljenja nacije i izlaganje pogubljenih. Izgrađena je za vreme austrijske okupacije, a epitet „zaštrašujuća“ je dobila pod Turcima. Unutrašnja Stambol kapija je dobila svoj naziv po Istanbulu, jer se nalazila u produžetku Carigradskom druma. Ona se sa jedne srane graniči sa već pomenutom Sahat kapijom, a sa druge sa Spoljnom Stambol kapijom i sa Karađorđevom. Spoljašnja Stambol kapija se nalazi suprotno u odnosu na Karađorđevu. Spoljašnju sa Unutrašnjom spaja Carigradski drum. Ukoliko do tvrđave dolazimo iz pravca Knez Mihailove ili Uzun Mirkove proći ćemo kroz Unutrašnju Stambol kapiju, Kralj-kapiju i Sahat kapiju.
Čuvena kapija iz Bajagine „Ruže vetrova“ je prepoznatljiva po tome što se nalazi između dve okrugle kule. Sagrađena u 15. veku, ova kapija svoj naziv dobija tek 3 veka kasnije, kao tamnica, jer su je Turci koristili u toj svrsi. Mostom je povezana sa Leapoldovom kapijom, koja je nazvana tako u čast austrojskog cara Leapolda I.
Karađorđeva kapija je dobila svoj naziv po Đorđu Petroviću Karađorđu, koji je prošao kroz nju 1806.godine oslobodivši Beograd. Turci su je 7 godina kasnije, nakon ponovne okupacije, zazidali kako neki novi Karađorđe ne bi ponovo prošao kroz nju. Ponovo je otvorena nakon Drugog svetskog rata.
Kralj-kapija zaista deluje „kraljevski“. Nalazi se na suprotnom kraju od Despotove kapije (koja je ujedno i najočuvaniji srednjovekovni deo tvrđave, a izgrađena je u vreme vladavine Despota Stefana Lazarevića). Do Kralj-kapije se silazi kratkim stepenicama koje prolaze pored čuvenog Rimskog bunara. Sa ostatkom grada je povezuje most koji za razliku od mnogih drugih nije od drveta već je kaldrmisan. Ispod Zavoda za zaštitu spomenika, ka Rimskom bunaru, nalazi se Gvozdena (Demir) kapija koja je zazidana. U Donjem gradu postoje još i:
Mračna kapija, koja je većim delom renovirana 2007-2008. godine,
Kapija Karla VI, koja predstavlja slavoluk istoimenom habzburškom vladaru, jedna je od retkih baroknih građevina u Beogradu.
Glavni ulazak u Beogradsku luku u Tursko doba, bila je Pristanišna kapija. Dve vodene kapije, od kojih se jedna i danas koristi je na severnom bedemu Donjeg grada, a druga je na Zapadnom.
Vidin kapija, izgrađena u 18. veku. Nju su Nemci , za vreme okupacije Beograda 1944. godine, digli u vazduh. Još jedna Vidin kapija bila je na mestu današnje Prve beograskegimnazije, na kojoj postoji ploča koja svedoči o postojanju kapije.
Posle oslobođenja od Turaka srušena je srpska i turska Varoš (veći deo Starog grada), odnosno šamac, a samim tim demilorane su i kapije. Pod time podrazumevamo i gore pomenute Vidin kapiju kod Prve gomnazije, Stambol kapiju na mestu Narodnog pozorišta, ali i Sava kapiju, kroz koju su ušli oslobodiloci Beograda, ustanici, 1806. godine. Kroz ove dve kapije prolazi se sa strane Zoo vrta.
U današnje vreme postoje još dve kapije.. Zapadna kapija Beograda odnosno zgrada "Genexa"
I Istočna kapija grada ili Rudo.
(izvor:011 info/wikipedija)
Nije lako naći grad sa tako burnom prošlošću kao što je Beograd. O tome, možda najslikovitije svedoče njegove kapije kojih ima 20 One pričaju priču o istoriji grada na ušću Save u Dunav, od Singidunuma do Beograda.
Prve kapije su izgradili Rimljani, a tamo gde danas prelazimo pešački iz Knez Mihajlove do Kalemegdana nekada je stajala Južna kapija. Njeni ostaci pronađeni su u podrumu Gradske biblioteke, koja je na samom raskršću tog područja – danas semafora, a nekada ulaska u rimsko utvrđenje. Druga rimska kapija se nalazila preko puta ulice, u parku sa bistom Milana Rakića.
Osim ovih, postojala je još i Severozapadna kapija. Gledala je na ušće Save u Dunav i nalazi se približno gde je danas Defterdarova kapija. Defterdarova je u unutrašnjim zidinama tvrđave, a strme stepenice je povezuju sa Donjim gradom. Desno od nje je čuvena suva česma Mehmed-paše Sokolovića. Ova kapija nalazi se nasuprot Sahat kapije. Sahat kapija je jugoistočna kapija, koja je drvenim mostom povezana sa Unutrašnjom Stambol kapijem. Mostovi su pravljeni upravo od drveta kako bi u slučaju napada mogli da se spale i samim tim onemoguće napadaču ulazaku tvrđavu. Iznad sebe ima istoimenu Sahat kulu. Zanimljivo je to da je samu kapiju izgradio venecijanski inženjer Andrea Kornaro za vreme austrijske okupacije, a zatim prebegao Turcima kada su oni preuzeli tvrđavu i nastavio da stvara za njihov račun. Kad već pomenusmo Stambol kapiju treba razgraničiti neke stvari i ne mešati ih. Stambol kapija nalazi se na mestu današnjeg Narodnog pozorišta. Danas Narodno pozorište, a nekada mesto za javna pogubljenja nacije i izlaganje pogubljenih. Izgrađena je za vreme austrijske okupacije, a epitet „zaštrašujuća“ je dobila pod Turcima. Unutrašnja Stambol kapija je dobila svoj naziv po Istanbulu, jer se nalazila u produžetku Carigradskom druma. Ona se sa jedne srane graniči sa već pomenutom Sahat kapijom, a sa druge sa Spoljnom Stambol kapijom i sa Karađorđevom. Spoljašnja Stambol kapija se nalazi suprotno u odnosu na Karađorđevu. Spoljašnju sa Unutrašnjom spaja Carigradski drum. Ukoliko do tvrđave dolazimo iz pravca Knez Mihailove ili Uzun Mirkove proći ćemo kroz Unutrašnju Stambol kapiju, Kralj-kapiju i Sahat kapiju.
Čuvena kapija iz Bajagine „Ruže vetrova“ je prepoznatljiva po tome što se nalazi između dve okrugle kule. Sagrađena u 15. veku, ova kapija svoj naziv dobija tek 3 veka kasnije, kao tamnica, jer su je Turci koristili u toj svrsi. Mostom je povezana sa Leapoldovom kapijom, koja je nazvana tako u čast austrojskog cara Leapolda I.
Karađorđeva kapija je dobila svoj naziv po Đorđu Petroviću Karađorđu, koji je prošao kroz nju 1806.godine oslobodivši Beograd. Turci su je 7 godina kasnije, nakon ponovne okupacije, zazidali kako neki novi Karađorđe ne bi ponovo prošao kroz nju. Ponovo je otvorena nakon Drugog svetskog rata.
Kralj-kapija zaista deluje „kraljevski“. Nalazi se na suprotnom kraju od Despotove kapije (koja je ujedno i najočuvaniji srednjovekovni deo tvrđave, a izgrađena je u vreme vladavine Despota Stefana Lazarevića). Do Kralj-kapije se silazi kratkim stepenicama koje prolaze pored čuvenog Rimskog bunara. Sa ostatkom grada je povezuje most koji za razliku od mnogih drugih nije od drveta već je kaldrmisan. Ispod Zavoda za zaštitu spomenika, ka Rimskom bunaru, nalazi se Gvozdena (Demir) kapija koja je zazidana. U Donjem gradu postoje još i:
Mračna kapija, koja je većim delom renovirana 2007-2008. godine,
Kapija Karla VI, koja predstavlja slavoluk istoimenom habzburškom vladaru, jedna je od retkih baroknih građevina u Beogradu.
Glavni ulazak u Beogradsku luku u Tursko doba, bila je Pristanišna kapija. Dve vodene kapije, od kojih se jedna i danas koristi je na severnom bedemu Donjeg grada, a druga je na Zapadnom.
Vidin kapija, izgrađena u 18. veku. Nju su Nemci , za vreme okupacije Beograda 1944. godine, digli u vazduh. Još jedna Vidin kapija bila je na mestu današnje Prve beograskegimnazije, na kojoj postoji ploča koja svedoči o postojanju kapije.
Posle oslobođenja od Turaka srušena je srpska i turska Varoš (veći deo Starog grada), odnosno šamac, a samim tim demilorane su i kapije. Pod time podrazumevamo i gore pomenute Vidin kapiju kod Prve gomnazije, Stambol kapiju na mestu Narodnog pozorišta, ali i Sava kapiju, kroz koju su ušli oslobodiloci Beograda, ustanici, 1806. godine. Kroz ove dve kapije prolazi se sa strane Zoo vrta.
U današnje vreme postoje još dve kapije.. Zapadna kapija Beograda odnosno zgrada "Genexa"
I Istočna kapija grada ili Rudo.
(izvor:011 info/wikipedija)
