- Poruka
- 385.320
Hramovi starih Slovena su bile velelepne građevine i zbog toga se o njima nadaleko pričalo. Arapski geograf Masudi ih u X veku pominje po čuvenju, jer ih nije video, ali njegovi opisi su preterani i graniče se sa fantastikom. U istorijskim izvorima najbolje su opisani hramovi Baltičkih Slovena, čije je postojanje dokazano arheološkim iskopavanjima, od kojih je najpoznatiji Svetovidov hram u Arkoni na ostrvu Rujan, koji je srušen 1168. godine. Poznat je opis koji kaže da je jedan od najmnogoljudnijih gradova i sedište idolopoklonstva bila Retra, gdje je postojao hram sa idolom od zlata. Grad je imao devet kapija i bio je okružen jezerom preko kojeg se prelazilo samo jednim drvenim mostom. Njega su mogli preći samo oni koji su došli da daju žrtvu ili pitaju za savet.
Manjih ili većih, hramova je bilo širom slovesnkih prostora, iako večina nije ni upamćena, ni opisana.Arheološka istraživanja, kod Novogorda u Rusiji, otkrila su ostatke složene drve konstrukcije koja je identifikovana kao Perunov hram. U središtu je pronađeno ugljenisano drvo i pretpostavlja se da je na tom mestu gorjela više puta "večna vatra", koja je bila posvećena Perunu. U staroj Lagodi, takođe u Rusiji, otkriven je drveni idol iz IX veka, koji predstavlja brdato božanstvo sa šlemom na glavi.
Perun je opisan sa sedom kosom, a plavim brkovima. Slično Zevsu i Toru verovatno je zamišljano da Perun vozi kočiju, a u jednoj ruci drži sekiru, ili čekić. Sekiru baca na zle ljude i duhove. Oženjen je Suncem. Njegovo je oružje zlatna jabuka. Svet je opisan kao stablo, hrast, čije su grane nebo, a korenje podzemlje. Veles, Perunov brat, bežao je od Peruna skrivajući se kako bi došao do podzemlja. Gde je došao, udarila bi munja s neba.
U procesu pokrštanja, mnoga slovesnka svetilišta su uništana i vrlo često su se na tim mestima podizali hrišćanski hramovi. Neka su svetilišta bila pod vedrim nebom, u svetim gajevima, ograđena drvenim ogradama ili plitkim rovovima. Svetilišta i kipovi su obično bili okrenuti ka istoku, prema izlazećem Suncu, kao što je i danas oltari pravoslavne crkve nalaze na istočnoj strani.
Veći hramovi su bili i riznice u kojima se čuvao deo ratnog plena koji se poklanjao svetilištu. O tome, kao i o kultnim obredima, brinuli su se paganski sveštenici. Svetilišta pod vedrim nebom je opsluživao jedan sveštenik, a velike hramove više njih. Staroslovesnka reč "hram" imala je značenje "verska kuća". Dužnost sveštenstva je bila i staranje o dobru plemena, jer su sveštenici tumačili volju plemenskog božanstva i bilo im je ukazivano poverenje da dele pravdu u lokalnim sporovima, a i da, u ime bogova, odlučuju o ratu i miru. Sveštenstvo je bilo moćnije i od plemenskog vladara.
Ostaci svetilišta u Arkoni
Manjih ili većih, hramova je bilo širom slovesnkih prostora, iako večina nije ni upamćena, ni opisana.Arheološka istraživanja, kod Novogorda u Rusiji, otkrila su ostatke složene drve konstrukcije koja je identifikovana kao Perunov hram. U središtu je pronađeno ugljenisano drvo i pretpostavlja se da je na tom mestu gorjela više puta "večna vatra", koja je bila posvećena Perunu. U staroj Lagodi, takođe u Rusiji, otkriven je drveni idol iz IX veka, koji predstavlja brdato božanstvo sa šlemom na glavi.
Perun je opisan sa sedom kosom, a plavim brkovima. Slično Zevsu i Toru verovatno je zamišljano da Perun vozi kočiju, a u jednoj ruci drži sekiru, ili čekić. Sekiru baca na zle ljude i duhove. Oženjen je Suncem. Njegovo je oružje zlatna jabuka. Svet je opisan kao stablo, hrast, čije su grane nebo, a korenje podzemlje. Veles, Perunov brat, bežao je od Peruna skrivajući se kako bi došao do podzemlja. Gde je došao, udarila bi munja s neba.
U procesu pokrštanja, mnoga slovesnka svetilišta su uništana i vrlo često su se na tim mestima podizali hrišćanski hramovi. Neka su svetilišta bila pod vedrim nebom, u svetim gajevima, ograđena drvenim ogradama ili plitkim rovovima. Svetilišta i kipovi su obično bili okrenuti ka istoku, prema izlazećem Suncu, kao što je i danas oltari pravoslavne crkve nalaze na istočnoj strani.
Veći hramovi su bili i riznice u kojima se čuvao deo ratnog plena koji se poklanjao svetilištu. O tome, kao i o kultnim obredima, brinuli su se paganski sveštenici. Svetilišta pod vedrim nebom je opsluživao jedan sveštenik, a velike hramove više njih. Staroslovesnka reč "hram" imala je značenje "verska kuća". Dužnost sveštenstva je bila i staranje o dobru plemena, jer su sveštenici tumačili volju plemenskog božanstva i bilo im je ukazivano poverenje da dele pravdu u lokalnim sporovima, a i da, u ime bogova, odlučuju o ratu i miru. Sveštenstvo je bilo moćnije i od plemenskog vladara.
Ostaci svetilišta u Arkoni