Materijalno svjetlo, kako ono stvoreno prirodom na nebu tako i ono stvoreno na zemlji ljudskom vještinom, samo je slika jasnog svjetla spoznaje te iznad svega samog Istinskog svjetla.“
Opat Suger
Opat Suger
-
- Popularno:
- Dom i higijena - u čemu je tajna...
- Odlaskom u Moskvu, Vučić prkosi...
- Predsjednik Republike Srpske Milorad...
- Jeziv snimak na mrežama, seku Vučićevu...
- Picula a?
- IZABRAN PAPA: Pokuljao BELI DIM iz...
- Zemlje u okruženju Srbije pristupaju EU...
- Jovana Jeremić se polako probija
- Vučićev put do Moskve sa preprekama:...
- Afera na pomolu: Rafal pod sumnjom
Gotičke katedrale
- Začetnik teme Lada
- Datum pokretanja
Gotička se umjetnost pojavila iznenada, poput bljeska svjetlosti nakon višestoljetnog mraka srednjeg vijeka i u samo nekoliko godina dosegla vrhunac u mnoštvu novih elemenata bez prethodnih razvojnih etapa. Intrigantno je kako su graditelji, za koje se još uvijek ne zna odakle su sakupili svoja znanja, tijekom samo jednog stoljeća podigli stotinjak savršeno zamišljenih i zadivljujuće izvedenih katedrala.
Gotičke su katedrale jedinstvena sinteza matematičkih i astronomskih spoznaja, graditeljskih, umjetničkih i obrtničkih umijeća nadahnutih najdubljim religijskim osjećajima. Od samih početaka one izmiču pokušajima da ih se u potpunosti rastumači. Svojim podzemnim kriptama, zagonetnim labirintima, veličanstvenim portalima, stupovima i svodovima obasjanim magičnom svjetlošću vitraja, omogućavaju susret čovjeka sa samim sobom, usmjeravajući ga prema vječnosti.
Gotičke su katedrale jedinstvena sinteza matematičkih i astronomskih spoznaja, graditeljskih, umjetničkih i obrtničkih umijeća nadahnutih najdubljim religijskim osjećajima. Od samih početaka one izmiču pokušajima da ih se u potpunosti rastumači. Svojim podzemnim kriptama, zagonetnim labirintima, veličanstvenim portalima, stupovima i svodovima obasjanim magičnom svjetlošću vitraja, omogućavaju susret čovjeka sa samim sobom, usmjeravajući ga prema vječnosti.
ZNAČAJ GOTIKE
Nakon pada Rimskog Carstva, velika većina kulturnih vrijednosti antike uništena je u ratovima u zapanjujuće kratkom vremenu, a znanstvena, umjetnička i filozofska dostignuća gotovo su potpuno pala u zaborav. Europa je utonula u srednji vijek iz kojeg se bilo vrlo teško izdići zbog više razloga. U malim, međusobno neprekidno zaraćenim državicama ljudi su živjeli u feudalnoj izolaciji, u bijedi i neznanju, desetkovani ratovima i različitim epidemijama. Rijetki putovi, izgrađeni još u rimskom periodu, bili su slabo održavani i vrlo nesigurni zbog pljačkaških skupina. Jedini baštinici znanja bili su zatvoreni, puku nedostupni samostani. Slika svijeta svedena je na starozavjetne dogme, a Zemlja je postala ravna ploča oko koje se vrti cijeli svijet. Uslijed ovakvih okolnosti, pojava gotičkih katedrala u Francuskoj sredinom XII. stoljeća bila je izuzetno važna, ne samo zbog originalnosti stila već zbog utjecaja na sve društvene aspekte.
Gotičke su se katedrale započele uspinjati k nebu u St. Denisu i Sensu (1140-ih), a zatim su uslijedile u Laonu i Parizu (1160-ih). Vrhunac rane gotike nastaje u Chartresu i Bourgesu (1190-ih), a kruna su katedrale u Reimsu, Le Mansu (1210-ih), Amienu i Beauvaisu (1220.- 1240.).
Iako je svaka jedinstvena, sve ih povezuje isti kanon i ista ideja koja se proteže od dubina kripti preko elegantnih stupova i šiljatih svodova do tornjeva i rascvjetava se u vitrajima i rozetama. Koliko je ta ideja bila snažna, svjedoči činjenica da se munjevito proširila po cijelom kršćanskom zapadu i gotovo nepromijenjena održala cijelo jedno stoljeće, utječući još i na sljedeća tri.
Nakon pada Rimskog Carstva, velika većina kulturnih vrijednosti antike uništena je u ratovima u zapanjujuće kratkom vremenu, a znanstvena, umjetnička i filozofska dostignuća gotovo su potpuno pala u zaborav. Europa je utonula u srednji vijek iz kojeg se bilo vrlo teško izdići zbog više razloga. U malim, međusobno neprekidno zaraćenim državicama ljudi su živjeli u feudalnoj izolaciji, u bijedi i neznanju, desetkovani ratovima i različitim epidemijama. Rijetki putovi, izgrađeni još u rimskom periodu, bili su slabo održavani i vrlo nesigurni zbog pljačkaških skupina. Jedini baštinici znanja bili su zatvoreni, puku nedostupni samostani. Slika svijeta svedena je na starozavjetne dogme, a Zemlja je postala ravna ploča oko koje se vrti cijeli svijet. Uslijed ovakvih okolnosti, pojava gotičkih katedrala u Francuskoj sredinom XII. stoljeća bila je izuzetno važna, ne samo zbog originalnosti stila već zbog utjecaja na sve društvene aspekte.
Gotičke su se katedrale započele uspinjati k nebu u St. Denisu i Sensu (1140-ih), a zatim su uslijedile u Laonu i Parizu (1160-ih). Vrhunac rane gotike nastaje u Chartresu i Bourgesu (1190-ih), a kruna su katedrale u Reimsu, Le Mansu (1210-ih), Amienu i Beauvaisu (1220.- 1240.).
Iako je svaka jedinstvena, sve ih povezuje isti kanon i ista ideja koja se proteže od dubina kripti preko elegantnih stupova i šiljatih svodova do tornjeva i rascvjetava se u vitrajima i rozetama. Koliko je ta ideja bila snažna, svjedoči činjenica da se munjevito proširila po cijelom kršćanskom zapadu i gotovo nepromijenjena održala cijelo jedno stoljeće, utječući još i na sljedeća tri.
- Poruka
- 95.555
GOTICKA ARHITEKTURA
Anika Vujicic
UVOD U GOTICKU ARHITEKTURU
Vreme i prostor, tako su nas učili, zavisni su jedno od drugog. Doba vere, kako je s pravom nazvan srednji vek, dalo je najviše domete u gotičkoj umetnosti. Gotička umetnost koja je ponikla oko 1150. godine kada je opat Suger preziđivao kraljevsku opatijsku crkvu Sen Deni na teritoriji Francuske (Ile-de-France), zrači odatle po ostalim delovima Francuske i celoj Evropi, gde postaje poznata pod imenom opus modernum ili francigenum (moderan ili francuski rad); Naime, gotički stil bio je umetnički pravac koji je sledio iza romanike. Najpre je upotrebljavan kao pogrdan izraz (nastao u Italiji), „gotika“ je kao ogorčenje nad tuđim protiv- antičkim importom Gota, koji se odomaćio i koji se u prvom redu upotrebljavao za označavanje arhitekture i ornamentike gde se u prvom redu i najviše ova umetnost odrazila i gde je bila najvidljivija. Međutim, oko 1450. godine gotička oblast počela je da se smanjuje, a već oko 1550. Sasvim je iščezla. Najviši izraz gotike je katedrala koja je bazilikalna građevina. Karakteristični znak za gotiku je bio izlomljeni luk koji je za razliku od kružnog luka koji se do tada upotrebljavao u romanici bio statički pravilnije rešenje. Ovaj luk se upotrebljavao na prozorskim otvorima (biforama ili triforama), portalima i prilikom rešavanja svodova. U gotskom stilu su se gradili sakralni arhitektonski objekti, katedrale, dvorci, mostovi i drugo. Tri konstrukciona elementa omogućila su da katedrala raste u visinu i da, spolja i iznutra, ispoljava naglašenu vertiklanost i stremljenje u visinu. To su krstasti rebrasti svodovi, prelomljeni lukovi i potporni stubovi. Gotska katedrala je vrhunac razvoja hriščanske bazilike. U suprotnosti sa konstrukcijom koja polazi od masivnih nosećih zidova tu se radi o konstrukciji čiji je osnovni element stub koji sada ima konstruktivan zadatak.
Anika Vujicic
UVOD U GOTICKU ARHITEKTURU
Vreme i prostor, tako su nas učili, zavisni su jedno od drugog. Doba vere, kako je s pravom nazvan srednji vek, dalo je najviše domete u gotičkoj umetnosti. Gotička umetnost koja je ponikla oko 1150. godine kada je opat Suger preziđivao kraljevsku opatijsku crkvu Sen Deni na teritoriji Francuske (Ile-de-France), zrači odatle po ostalim delovima Francuske i celoj Evropi, gde postaje poznata pod imenom opus modernum ili francigenum (moderan ili francuski rad); Naime, gotički stil bio je umetnički pravac koji je sledio iza romanike. Najpre je upotrebljavan kao pogrdan izraz (nastao u Italiji), „gotika“ je kao ogorčenje nad tuđim protiv- antičkim importom Gota, koji se odomaćio i koji se u prvom redu upotrebljavao za označavanje arhitekture i ornamentike gde se u prvom redu i najviše ova umetnost odrazila i gde je bila najvidljivija. Međutim, oko 1450. godine gotička oblast počela je da se smanjuje, a već oko 1550. Sasvim je iščezla. Najviši izraz gotike je katedrala koja je bazilikalna građevina. Karakteristični znak za gotiku je bio izlomljeni luk koji je za razliku od kružnog luka koji se do tada upotrebljavao u romanici bio statički pravilnije rešenje. Ovaj luk se upotrebljavao na prozorskim otvorima (biforama ili triforama), portalima i prilikom rešavanja svodova. U gotskom stilu su se gradili sakralni arhitektonski objekti, katedrale, dvorci, mostovi i drugo. Tri konstrukciona elementa omogućila su da katedrala raste u visinu i da, spolja i iznutra, ispoljava naglašenu vertiklanost i stremljenje u visinu. To su krstasti rebrasti svodovi, prelomljeni lukovi i potporni stubovi. Gotska katedrala je vrhunac razvoja hriščanske bazilike. U suprotnosti sa konstrukcijom koja polazi od masivnih nosećih zidova tu se radi o konstrukciji čiji je osnovni element stub koji sada ima konstruktivan zadatak.
- Poruka
- 95.555
Salzburg, Nemačka
- Poruka
- 95.555
Lion, Francuska
- Poruka
- 95.555
Najlepše gotičke katedrale Evrope
Objavljeno 23. maj 2019. | 0 komentara
Gotička arhitektura pripada periodu Srednjeg veka, na čijem je kraju doživela svoj vrhunac.
Kao umetnički pravac gotika se razvija od XII veka, a smatra se da je gotička arhitektura nastala u srcu Francuske, u oblasti Il de Frans, kojoj pripada i sam Pariz.
Odavde se ovaj pravac širio po Evropi, najviše u Zapadnoj i Južnoj, ali i dalje ka centru kontinenta i manje na njegovom istoku. Pored francuske gotičke arhitekture, kao posebna se ističe i engleska.
U mnogim srednjevekovnim gradovima Francuske, Italije, Španije, Engleske, Nemačke postoje veličanstveni primeri gotičke arhitekture, a posebno značajne i lepe su gotičke crkve i katedrale.
Notr Dam
Najpoznatija gotička katedrala na svetu je svakako pariski Notr Dam. Crkva, koja je nedavno gotovo uništena u stravičnom požaru, predstavlja izvanredan primer ovog arhitektonskog stila gradnje. Odlikuje se veoma uravnoteženom arhitekturom sa tipičnim gotičkim elementima, visokim stubovima, ukrasima, vitražima i šiljatim tornjevima. Notr Dam krije brojna vredna umetnička dela i simbol je ne samo Francuske već i celog Hrišćanskog sveta.
Vinčesterska katedrala
Ovo je jedna od najvećih gotičkih katedrala u Evropi. Pripada Anglikanskoj (Engleskoj) crkvi i sedište je Vinčesterske biskupije. Poznata je po svojoj tavanici koja je pravo remek delo gotičke arhitekture. U podrumu katedrale nalaze se tri izvora pitke vode, zbog čega joj je dugo pretilo rušenje jer je podrum uvek bio pod vodom.
Seviljska katedrala
Za katedralu u Sevilji kažu da je najveća na svetu. Njen zvonik je visok 70 metara. Nekada je bila džamija, a taj visoki zvonik je bio minaret. Katedrala je jedna od najvećih znamenitosti Sevilje i Španije i nalazi se na UNESCO listi Svetske baštine.
Kelnska katedrala
Katedrala u Kelnu je treća po veličini posle Seviljske i Milanske. Građena je u stilu nemačke gotike i posvećena je Svetom Petru. Sedište je Kelnske nadbiskupije. Građena je šest vekova, od XIII do XIX. U njoj se nalaze mošti Sveta tri mudraca.
Katedrala u Burgosu
Prelepa katedrala u Burgosu po mnogo čemu je posebna. Građena je u stilu francuske gotike. Njena gradnja je počela u XIII veku i bila je to prva katedrala koja ja izgrađena kao iz prkosne reakcije na oslobađanje Pirinejskog poluostrva od Arapa. Poseduje neke izvanredne primere barokne ahitekture u unutrašnjosti poput kupole, oltara ili zlatnog stepeništa, dok je spolja tipičan primer gotičke arhitekture.
Katedrala u Bordou
Iako u svojoj osnovi romanska crkva iz ranog XI veka, katedrala u Bordou je kasnije tokom dograđivanja i proširivanja dobila sve karakteristike gotičke katedrale. Nije toliko velika kao pariske katedrale, ali je veoma lepa i čuva bogatu kolekciju umetničkih dela.
Objavljeno 23. maj 2019. | 0 komentara
Gotička arhitektura pripada periodu Srednjeg veka, na čijem je kraju doživela svoj vrhunac.
Kao umetnički pravac gotika se razvija od XII veka, a smatra se da je gotička arhitektura nastala u srcu Francuske, u oblasti Il de Frans, kojoj pripada i sam Pariz.
Odavde se ovaj pravac širio po Evropi, najviše u Zapadnoj i Južnoj, ali i dalje ka centru kontinenta i manje na njegovom istoku. Pored francuske gotičke arhitekture, kao posebna se ističe i engleska.
U mnogim srednjevekovnim gradovima Francuske, Italije, Španije, Engleske, Nemačke postoje veličanstveni primeri gotičke arhitekture, a posebno značajne i lepe su gotičke crkve i katedrale.
Notr Dam
Najpoznatija gotička katedrala na svetu je svakako pariski Notr Dam. Crkva, koja je nedavno gotovo uništena u stravičnom požaru, predstavlja izvanredan primer ovog arhitektonskog stila gradnje. Odlikuje se veoma uravnoteženom arhitekturom sa tipičnim gotičkim elementima, visokim stubovima, ukrasima, vitražima i šiljatim tornjevima. Notr Dam krije brojna vredna umetnička dela i simbol je ne samo Francuske već i celog Hrišćanskog sveta.
Vinčesterska katedrala
Ovo je jedna od najvećih gotičkih katedrala u Evropi. Pripada Anglikanskoj (Engleskoj) crkvi i sedište je Vinčesterske biskupije. Poznata je po svojoj tavanici koja je pravo remek delo gotičke arhitekture. U podrumu katedrale nalaze se tri izvora pitke vode, zbog čega joj je dugo pretilo rušenje jer je podrum uvek bio pod vodom.
Seviljska katedrala
Za katedralu u Sevilji kažu da je najveća na svetu. Njen zvonik je visok 70 metara. Nekada je bila džamija, a taj visoki zvonik je bio minaret. Katedrala je jedna od najvećih znamenitosti Sevilje i Španije i nalazi se na UNESCO listi Svetske baštine.
Kelnska katedrala
Katedrala u Kelnu je treća po veličini posle Seviljske i Milanske. Građena je u stilu nemačke gotike i posvećena je Svetom Petru. Sedište je Kelnske nadbiskupije. Građena je šest vekova, od XIII do XIX. U njoj se nalaze mošti Sveta tri mudraca.
Katedrala u Burgosu
Prelepa katedrala u Burgosu po mnogo čemu je posebna. Građena je u stilu francuske gotike. Njena gradnja je počela u XIII veku i bila je to prva katedrala koja ja izgrađena kao iz prkosne reakcije na oslobađanje Pirinejskog poluostrva od Arapa. Poseduje neke izvanredne primere barokne ahitekture u unutrašnjosti poput kupole, oltara ili zlatnog stepeništa, dok je spolja tipičan primer gotičke arhitekture.
Katedrala u Bordou
Iako u svojoj osnovi romanska crkva iz ranog XI veka, katedrala u Bordou je kasnije tokom dograđivanja i proširivanja dobila sve karakteristike gotičke katedrale. Nije toliko velika kao pariske katedrale, ali je veoma lepa i čuva bogatu kolekciju umetničkih dela.
- Poruka
- 95.555
Burgos je grad na severu Španije, koji je nekada bio prestonica Kastilje i Leona, a danas rado posećena destinacija zbog vekovima dobro očuvanih znamenitosti i arheoloških pronalazaka.
Burgos je osnovan u 9. veku, a od tada počinje da gradi očaravajuće katedrale i crkve, a izdvaja se i impresivan zamak.
Najznačajnija znamenitost ovog grada je katedrala iz 13. veka. Ona je jedna od od najlepših i najočuvanijih katedrala u celoj Španiji. Unesko je ovu gotsku katedralu stavio pod svoju zaštitu, i to samostalno, a ne uz neki deo grada kako je to obično slučaj. Katedrala Burgosa je treća po veličini u Španiji, a i jedna je od najimpozantnijih iz tog doba.
Glavni oltar sjaji posebnom lepotom zbog načina na koji je ukrašen, a sama božanstvenost ove katedrale može da se vidi već na samom ulazu zbog ukrašenosti fasade, na kojoj mogu da se vide uticaji umetničkih pravaca, od romanike od koje je počela, preko gotike koja preovladava do tragova modernih restauracija.
Glavna kapija “Bogorodičin luk“ je bila deo zidina koje su opasavale grad u 14. veku. Danas je to prelapa znamenitost koju još zovu “Kraljevska kapija“ jer je ukrašena statuama kraljeva i plemića. Postoji mogućnost ulaska unutra kada postoje izložbene postavke, ali njena lepota se vidi samo spolja.
Katedralu Burgosa i glavnu gradsku kapiju povezuje uređeno šetalište, koje se noću ispuni elegantno obučenim meštanima. Oni svake večeri šetaju pod ruku sa voljenima i zajedno sa turistima se dive svojoj crkvi, kapiji i svim ostalim znamenitostima grada.
Kao srednjovekovni grad, u njemu preovladavaju sakralna znamenja. Jedno takvo zdanje je manastir i samostan Las Huelgas, posvećen Bogorodici. Ovo je manastir iz 12. veka, gradnja je počela u predgotskom stilu, a onda su svi arhitektonski stilovi “umešali svoje prste“.
Sam izgled manastira je impresivan, posebno visoki stupovi koji podupiru svod. Ovo je prvenstveno bila kraljevsko odmaralište, a kasnije je je pretvoreno u samostan za otmene dame. Unutra se još mogu pronaći autentični delovi nameštaja.
Kartuja de Miraflores je izvorno lovačka kuća, da bi potom postala samostan. Ovo je jedan od dragulja gotičke arhitekture 15. veka, a i samog grada Burgosa. Ovo je ujedno i mauzolej posvećen kralju Jovanu II Kastiljskog i kraljici Izabeli Portugalskoj.
Spomenici su oštećeni kada su u toku rata za nezavisnost Francuzi otkinuli glave sa statua i odneli ih u svoju državu.
- Poruka
- 91.340
Ranija romanička crkvena arhitektura bila je obilježena širokim plohama, zbijenošću i
masivnošću. Nasuprot tome, gotička arhitektura teži visini, prozračnim formama i
"nedokučivom prostoru". Arhitektonski elementi poput rebrastog krstastog svoda,
prelomljenih lukova i snažnih kontrafora, naglašavaju visinu građevina. Važnu ulogu
u gotičkom prostoru imaju visoki prozori, koji ispunjavaju prostor crkve svjetlošću.
Graditelji gotičkih katedrala takođe koriste bogatstvo obojene svjetlosti putem vitraža,
čime crkveni prostor gubi težinu i postaje transcendentalan.
Duomo-Milano
Kombinacija rebrastog svoda, prelomljenog luka i potpornog luka s kontraforima razbila je sklop dotadašnje teške romaničke arhitekture i označila prelazak u lakšu i skeletnu konstrukciju gotike.
Sve te elemente po prvi put u istoriji primijenio je prvi poznati magister operarius (graditelj katedrala) opat Suger na crkvi St. Denis u Ile de France. Gotika je rođena onim časom kad je Romanika
dosegla svoj perfekcionizam!
Građenje gotičke katedrale zahtijevalo je saradnju više majstora koji dobro poznaju zanat.
A kako je jedan krivo klesani kamen mogao uzrokovati rušenje cijelog kompleksa, majstori
su se udruživali u udruženja u kojima su čuvali matematička i graditeljska znanja i imali su
tajne znakove prepoznavanja. Budući da su bili veoma cijenjeni i neovisni o feudalnim
moćnicima, te slobodno putovali od grada do grada nazvali su ih "slobodni zidari" (tzv. masoni).
Duomo Milano
masivnošću. Nasuprot tome, gotička arhitektura teži visini, prozračnim formama i
"nedokučivom prostoru". Arhitektonski elementi poput rebrastog krstastog svoda,
prelomljenih lukova i snažnih kontrafora, naglašavaju visinu građevina. Važnu ulogu
u gotičkom prostoru imaju visoki prozori, koji ispunjavaju prostor crkve svjetlošću.
Graditelji gotičkih katedrala takođe koriste bogatstvo obojene svjetlosti putem vitraža,
čime crkveni prostor gubi težinu i postaje transcendentalan.
Duomo-Milano
Kombinacija rebrastog svoda, prelomljenog luka i potpornog luka s kontraforima razbila je sklop dotadašnje teške romaničke arhitekture i označila prelazak u lakšu i skeletnu konstrukciju gotike.
Sve te elemente po prvi put u istoriji primijenio je prvi poznati magister operarius (graditelj katedrala) opat Suger na crkvi St. Denis u Ile de France. Gotika je rođena onim časom kad je Romanika
dosegla svoj perfekcionizam!
Građenje gotičke katedrale zahtijevalo je saradnju više majstora koji dobro poznaju zanat.
A kako je jedan krivo klesani kamen mogao uzrokovati rušenje cijelog kompleksa, majstori
su se udruživali u udruženja u kojima su čuvali matematička i graditeljska znanja i imali su
tajne znakove prepoznavanja. Budući da su bili veoma cijenjeni i neovisni o feudalnim
moćnicima, te slobodno putovali od grada do grada nazvali su ih "slobodni zidari" (tzv. masoni).
Duomo Milano
- Poruka
- 95.555
Sen Deni , Pariz ,Francuska(1144)
Za prvu gotsku katedralu uopšte smatra se dogradnja
Benediktinskog manastira Sen Deni koji je nastao u 12 veku
- Poruka
- 91.340
Onima koje interesuje kako su se prenosila tajna znanja o gradnji
gotskih katedrala preporučujem knjigu Kena Foleta-Stubovi zemlje.
Stubovi zemlje je saga o Filipu, opatu iz Kingsbridza, revnosnom i snalazljivom kaludjeru
koji je podigao najveću gotsku katedralu na svetu, o Tomu, zidaru koji je postao njen arhitekta,
o prelepoj i neuhvatljivoj ledi Elejni, koju tisti skriveni greh, te o večitoj borbi izmedju dobra i
zla koja je okrenula crkvu protiv drzave i brata protiv brata. Očaravajuća epopeja o ambiciji,
anarhiji i apsolutnoj moći, na tapiseriji koja se prostire preko Engleske dvanaestog veka je romaneskno-istorijsko remek-delo Kena Foleta!
gotskih katedrala preporučujem knjigu Kena Foleta-Stubovi zemlje.
Stubovi zemlje je saga o Filipu, opatu iz Kingsbridza, revnosnom i snalazljivom kaludjeru
koji je podigao najveću gotsku katedralu na svetu, o Tomu, zidaru koji je postao njen arhitekta,
o prelepoj i neuhvatljivoj ledi Elejni, koju tisti skriveni greh, te o večitoj borbi izmedju dobra i
zla koja je okrenula crkvu protiv drzave i brata protiv brata. Očaravajuća epopeja o ambiciji,
anarhiji i apsolutnoj moći, na tapiseriji koja se prostire preko Engleske dvanaestog veka je romaneskno-istorijsko remek-delo Kena Foleta!
- Poruka
- 95.555
8 zanimljivih činjenica koje niste znali o katedrali Notr Dam
Foto: Shutterstock
Ipak, i pored toga što na hiljade turista svakog dana prođe kroz vrata ove katedrale kako bi fotografisali šarene prozore i leteće potpore, ovo sveto odredište i dalje ima svoje tajne. A evo i 8 manje poznatih činjenica o katedrali Notr Dam.
1. PAGANSKI GRAD LEŽI ISPOD KATEDRALE
Prostor na kojem se sada nalazi Notr Dam, nekada je bio galorimski grad Lutecija. Moguće je da je katedrala izgrađena na ostacima paganskog hrama. Oko 1710. godine, tokom iskopavanja otkriveni su delovi oltara posvećenog Jupiteru i drugim božanstvima. Dodatne arhitektonske ruševine su pronađene šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka, a mnoge datiraju iz drevne ere.
2. JEDNA JE OD PRVIH GRAĐEVINA SA LETEĆIM POTPORAMA
Katedrala je jedna od najranijih građevina sa spoljnim letećim lukovima. Izgrađeni su oko glave katedrale u 12. veku kako bi pružili podršku tankim zidovima koji su sagrađeni kako bi visoka crkva imala veće prozore. Leteće potpore su postale ikonski aspekt gotskog dizajna, iako postoji debata o tome da li je Notr Dam prva katedrala koja ih ima. Sve u svemu, postali su trend u svetoj arhitekturi.
3. 28 njenih kraljeva je izgubilo glave u Francuskoj revoluciji
Usred Francuske revolucije, 1793. godine, 28 kipova biblijskih kraljeva u katedrali je srušeno i uništeno od strane mafije. Kraljl Luj XVI je pogubljen ranije iste godine, pa je ikonografija vezana za monarhiju bila pod napadom. Tek su 1977. godine otkivene glave 21 kralja tokom radova u podrumu francuske banke za spoljnu trgovinu. Sada su u obližnjem muzeju Kluni.
4. KULE NISU BLIZNAKINJE
Foto: Shutterstock
Na prvi pogled dve kule Notr Dama izgledaju identično. Ipak, bliži pregled otkriva da je severni toranj nešto viši od južnog. Kao i svi delovi katedrale i kule su izgrađene tokom vremena. Kao takva katedrala je kolaž arhitektonskih trendova, a ne kulminacija vizije jedne osobe.
5. NJENA ZVONA SU JEDNOM ISTOPLJENA ZBOG ARTILJERIJE
Kraljevi nisu bili jedini deo Notr Dama koji je uništen tokom Francuske revolucije. Svih 20 zvona - osim ogromnog zvona po imenu Emanuel - uklonjeni su i istopljeni kako bi se napravili topovi.
Zvona su zamenjena u 19. veku, ali nisu bila toliko fino napravljena kao starije verzije i pravili su više disonantne buke prilikom zvonjave. Konnačno, 2013. godine, novi ansambl zvona je povratio zvuk katedrale iz 17. veka.
6. KIPOVI ČUDOVIŠTA SU MODERNI DODATAK
Foto: Shutterstock
Neke od najpoznatijih fotografija Notr Dama su iz perspektive grotesnih statua. Mali broj ljudi zna da ove statue nisu bile tu do 19. veka. Dodate su između 1843. i 1864. godine tokom radikalne restauracije.
7. ORGULJE NOTR DAMA SU NAJVEĆE U FRANCUSKOJ
Orgulje u ovoj katedrali uključuju 8.000 cevi (neke čak iz 18. veka) i pet klavijatura, čineći ih tako najvećim orguljama u Francuskoj. Na samom vrhu orgulja postojala su oštećenja iz doba revolucije, kada je odstranjen i simbol cveta ljiljana (fleur-de-lis), ali je sve ovo obnovljeno 2013. godine u znak obeležavanja 850. godišnjice katedrale.
8. SVI PUTEVI VODE DO NOTR DAMA
Uglavnom zatrpano gomilom turista, na kaldrmi ispred Notr Dama se nalazi manji, kruži znak sa osmokrakom zvezdom. Na ovom znaku su ugravirane reči Point zéro des routes de France, a predstavlja tačku odakle su merene razdaljine od Pariza do drugih francuskih gradova. Tamo je postavljen 1924. godine, iako je privremeno uklonjen 1960. godine tokom iskopavanja podzemene garaže. Ovi radovi su bili onemogućeni kada su radnici došli do arhitektonskih ruševina.
Ipak, i pored toga što na hiljade turista svakog dana prođe kroz vrata ove katedrale kako bi fotografisali šarene prozore i leteće potpore, ovo sveto odredište i dalje ima svoje tajne. A evo i 8 manje poznatih činjenica o katedrali Notr Dam.
1. PAGANSKI GRAD LEŽI ISPOD KATEDRALE
Prostor na kojem se sada nalazi Notr Dam, nekada je bio galorimski grad Lutecija. Moguće je da je katedrala izgrađena na ostacima paganskog hrama. Oko 1710. godine, tokom iskopavanja otkriveni su delovi oltara posvećenog Jupiteru i drugim božanstvima. Dodatne arhitektonske ruševine su pronađene šezdesetih i sedamdesetih godina prošlog veka, a mnoge datiraju iz drevne ere.
2. JEDNA JE OD PRVIH GRAĐEVINA SA LETEĆIM POTPORAMA
Katedrala je jedna od najranijih građevina sa spoljnim letećim lukovima. Izgrađeni su oko glave katedrale u 12. veku kako bi pružili podršku tankim zidovima koji su sagrađeni kako bi visoka crkva imala veće prozore. Leteće potpore su postale ikonski aspekt gotskog dizajna, iako postoji debata o tome da li je Notr Dam prva katedrala koja ih ima. Sve u svemu, postali su trend u svetoj arhitekturi.
3. 28 njenih kraljeva je izgubilo glave u Francuskoj revoluciji
Usred Francuske revolucije, 1793. godine, 28 kipova biblijskih kraljeva u katedrali je srušeno i uništeno od strane mafije. Kraljl Luj XVI je pogubljen ranije iste godine, pa je ikonografija vezana za monarhiju bila pod napadom. Tek su 1977. godine otkivene glave 21 kralja tokom radova u podrumu francuske banke za spoljnu trgovinu. Sada su u obližnjem muzeju Kluni.
4. KULE NISU BLIZNAKINJE
Na prvi pogled dve kule Notr Dama izgledaju identično. Ipak, bliži pregled otkriva da je severni toranj nešto viši od južnog. Kao i svi delovi katedrale i kule su izgrađene tokom vremena. Kao takva katedrala je kolaž arhitektonskih trendova, a ne kulminacija vizije jedne osobe.
5. NJENA ZVONA SU JEDNOM ISTOPLJENA ZBOG ARTILJERIJE
Kraljevi nisu bili jedini deo Notr Dama koji je uništen tokom Francuske revolucije. Svih 20 zvona - osim ogromnog zvona po imenu Emanuel - uklonjeni su i istopljeni kako bi se napravili topovi.
Zvona su zamenjena u 19. veku, ali nisu bila toliko fino napravljena kao starije verzije i pravili su više disonantne buke prilikom zvonjave. Konnačno, 2013. godine, novi ansambl zvona je povratio zvuk katedrale iz 17. veka.
6. KIPOVI ČUDOVIŠTA SU MODERNI DODATAK
Neke od najpoznatijih fotografija Notr Dama su iz perspektive grotesnih statua. Mali broj ljudi zna da ove statue nisu bile tu do 19. veka. Dodate su između 1843. i 1864. godine tokom radikalne restauracije.
7. ORGULJE NOTR DAMA SU NAJVEĆE U FRANCUSKOJ
Orgulje u ovoj katedrali uključuju 8.000 cevi (neke čak iz 18. veka) i pet klavijatura, čineći ih tako najvećim orguljama u Francuskoj. Na samom vrhu orgulja postojala su oštećenja iz doba revolucije, kada je odstranjen i simbol cveta ljiljana (fleur-de-lis), ali je sve ovo obnovljeno 2013. godine u znak obeležavanja 850. godišnjice katedrale.
8. SVI PUTEVI VODE DO NOTR DAMA
Uglavnom zatrpano gomilom turista, na kaldrmi ispred Notr Dama se nalazi manji, kruži znak sa osmokrakom zvezdom. Na ovom znaku su ugravirane reči Point zéro des routes de France, a predstavlja tačku odakle su merene razdaljine od Pariza do drugih francuskih gradova. Tamo je postavljen 1924. godine, iako je privremeno uklonjen 1960. godine tokom iskopavanja podzemene garaže. Ovi radovi su bili onemogućeni kada su radnici došli do arhitektonskih ruševina.
Lancier
Elita
- Poruka
- 15.074
- Poruka
- 95.555
KONIGSBERŠKA KATEDRALA
KALINJINGRAD, RUSIJA
Katedrala (aka Kanigsberg Cathedral) jedna je od glavnih atrakcija Kalinjingrada, upravo od nje kreću sve turističke rute, to je najstarija crkva u gradu i njena posjetnica. Danas ovdje ne idu službe, ali redovno se održavaju koncerti za orgulje, koncertna dvorana katedrale s izvrsnom akustikom najveća je u regiji.
U katedrali u Königsbergu nalazi se muzej Immanuela Kanta i njegov grob.
Prvi put katedrala se spominje u dokumentima iz 1333. Do 1380. godine bila je ukrašena freskama i službeno je otvorena za župljane, no izgled je bio dopunjen raznim detaljima do 1640-ih. Početkom 16. vijeka hram je pretvoren u luteranski, tada je osnovano Univerzitet u Koenigsbergu, a katedrala je postala univerzitetska crkva. Tada su se smjestile biblioteka Wallenrod i "profesorska grobnica", gdje je pokopan Immanuel Kant, najpoznatiji stanovnik grada u cijeloj njegovoj historiji.
KALINJINGRAD, RUSIJA
Katedrala (aka Kanigsberg Cathedral) jedna je od glavnih atrakcija Kalinjingrada, upravo od nje kreću sve turističke rute, to je najstarija crkva u gradu i njena posjetnica. Danas ovdje ne idu službe, ali redovno se održavaju koncerti za orgulje, koncertna dvorana katedrale s izvrsnom akustikom najveća je u regiji.
U katedrali u Königsbergu nalazi se muzej Immanuela Kanta i njegov grob.
Prvi put katedrala se spominje u dokumentima iz 1333. Do 1380. godine bila je ukrašena freskama i službeno je otvorena za župljane, no izgled je bio dopunjen raznim detaljima do 1640-ih. Početkom 16. vijeka hram je pretvoren u luteranski, tada je osnovano Univerzitet u Koenigsbergu, a katedrala je postala univerzitetska crkva. Tada su se smjestile biblioteka Wallenrod i "profesorska grobnica", gdje je pokopan Immanuel Kant, najpoznatiji stanovnik grada u cijeloj njegovoj historiji.
- Poruka
- 95.555
Iako ruski gotički stil nema puno dodirnih tačaka sa evropskom gotikom, igrao je značajnu ulogu u istoriji ruske arhitekture.
Iako ruski gotički stil nema puno dodirnih tačaka sa evropskom gotikom, igrao je značajnu ulogu u istoriji ruske arhitekture. Ruska gotika pojavila se relativno kasno, u 18. veku, tokom vladavine Katarine Velike, kao mešavina evropske gotike i moskovskih baroknih motiva. Kako u Rusiji u srednjem veku nije postojao gotički stil, u ruskoj arhitekturi nije moglo doći do „neogotike“, pa se ovaj stil uglavnom definiše kao „pseudogotika“. Pun masonske simbolike i misterioznih znakova, brzo je dobio na popularnosti i bio je u modi sve do početka 20. veka.
Katedrala u gotskom stilu u Možajsku , kod Moskve
građena (1779-1812)
Gotička kapela
Crkva Svetog Aleksandra Nevskog
Sankt Peterburg
građena (1831-1834)
Iako ruski gotički stil nema puno dodirnih tačaka sa evropskom gotikom, igrao je značajnu ulogu u istoriji ruske arhitekture. Ruska gotika pojavila se relativno kasno, u 18. veku, tokom vladavine Katarine Velike, kao mešavina evropske gotike i moskovskih baroknih motiva. Kako u Rusiji u srednjem veku nije postojao gotički stil, u ruskoj arhitekturi nije moglo doći do „neogotike“, pa se ovaj stil uglavnom definiše kao „pseudogotika“. Pun masonske simbolike i misterioznih znakova, brzo je dobio na popularnosti i bio je u modi sve do početka 20. veka.
Katedrala u gotskom stilu u Možajsku , kod Moskve
građena (1779-1812)
Gotička kapela
Crkva Svetog Aleksandra Nevskog
Sankt Peterburg
građena (1831-1834)
- Poruka
- 95.555
Katedrala Svete Barbare
Kutna Hora, Češka
Kutna Hora pripada UNESCO-ovom svetskom kulturnom nasleđu. Zbog svoje arhitekture, ali i zanimljive prošlosti već dugi niz godina je najpopularnija češka destinacija za jednodnevne izlete.
Svoju slavu, ovaj češki gradić stekao je u XIII veku, kada je na tim prostorima pronađeno srebro. Naredna tri veka, parirao je prestonici Pragu u kulturnom, ekonomskom i političkom pogledu.
Kutna Hora danas predstavlja popularnu turističku destinaciju zbog mnogobrojnih građevina u gotskom i baroknom stilu, ali i blizine glavnog grada (udaljena je od Praga 70 km).
Katedrala svete Barbare je na listi UNESCO-ovog kulturnog nasleđa
Detalj sa unutrašnjosti jednog od svodova katedrale svete Barbare
Iako celu zemlju odlikuju gotske katedrale, vodiči tvrde da se najlepša nalazi upravo ovde. U pitanju je Katedrala svete Barbare, zaštitnice rudara. Ona je i najzaslužnija za ulazak na UNESCO-ovu listu.
Kutna Hora, Češka
Kutna Hora pripada UNESCO-ovom svetskom kulturnom nasleđu. Zbog svoje arhitekture, ali i zanimljive prošlosti već dugi niz godina je najpopularnija češka destinacija za jednodnevne izlete.
Svoju slavu, ovaj češki gradić stekao je u XIII veku, kada je na tim prostorima pronađeno srebro. Naredna tri veka, parirao je prestonici Pragu u kulturnom, ekonomskom i političkom pogledu.
Kutna Hora danas predstavlja popularnu turističku destinaciju zbog mnogobrojnih građevina u gotskom i baroknom stilu, ali i blizine glavnog grada (udaljena je od Praga 70 km).
Katedrala svete Barbare je na listi UNESCO-ovog kulturnog nasleđa
Detalj sa unutrašnjosti jednog od svodova katedrale svete Barbare
Iako celu zemlju odlikuju gotske katedrale, vodiči tvrde da se najlepša nalazi upravo ovde. U pitanju je Katedrala svete Barbare, zaštitnice rudara. Ona je i najzaslužnija za ulazak na UNESCO-ovu listu.
GOTIČKA SAKRALNA ARHITEKTURA
Gotička umjetnost nije proizašla iz romanike, kako se često tumači, nego se kao nova forma neovisno razvijala u istom vremenu. Zahvaljujući ponovnom otkrivanju matematike i sakralne aritmetike, arhitektura je obogaćena znanjem koje ne samo da je olakšalo izvedbu građevine, već ju je i obogatilo simboličkim elementima.
Osnovni matematički ključ koji gotičke katedrale čini jedinstvenima je zlatni rez ili zlatna proporcija, a glavno stilsko obilježje gotike jest forma šiljatog luka. Lukom je povezan svaki raspon u katedrali, od najmanjeg prozora do najvećih lukova svoda. Zahvaljujući tome, napetost kamenih blokova sjedinjenih u konstrukciji katedrale čini od nje savršeno profinjen glazbeni instrument kojim odzvanja unutrašnja harmonija. Šiljati svod ima i snažan psihološki utjecaj na čovjeka, djelujući tako da mu “uzdiže” pogled iz horizontalnog svijeta svakodnevnog života prema uzvišenom, nebeskom.
Gotička umjetnost nije proizašla iz romanike, kako se često tumači, nego se kao nova forma neovisno razvijala u istom vremenu. Zahvaljujući ponovnom otkrivanju matematike i sakralne aritmetike, arhitektura je obogaćena znanjem koje ne samo da je olakšalo izvedbu građevine, već ju je i obogatilo simboličkim elementima.
Osnovni matematički ključ koji gotičke katedrale čini jedinstvenima je zlatni rez ili zlatna proporcija, a glavno stilsko obilježje gotike jest forma šiljatog luka. Lukom je povezan svaki raspon u katedrali, od najmanjeg prozora do najvećih lukova svoda. Zahvaljujući tome, napetost kamenih blokova sjedinjenih u konstrukciji katedrale čini od nje savršeno profinjen glazbeni instrument kojim odzvanja unutrašnja harmonija. Šiljati svod ima i snažan psihološki utjecaj na čovjeka, djelujući tako da mu “uzdiže” pogled iz horizontalnog svijeta svakodnevnog života prema uzvišenom, nebeskom.
Osim šiljatog luka, gotički se stil proslavio još jednim osebujnim graditeljskim rješenjem, tzv. kontraforima, pomoću kojih su sile pritiska golemog svoda prenesene na vanjske potporne stupove. To je omogućilo podizanje svoda katedrale do iznimnih visina, bez masivnih nutarnjih stupova, te izvedbu zidova kojima dominiraju prekrasno ukrašeni prozori.
Horizontalno se plan gotičkih katedrala sastoji od tri osnovna geometrijska oblika: kruga, kvadrata i pravokutnika, koji označavaju tri važne etape prolaska hodočasnika prema oltaru. Krug se nastavlja na ulazni dio katedrale i ima formu labirinta; kvadrat je označen s četiri središnja stupa na križištu, a iza njega je pravokutnik, nekadašnje mjesto oltara. Vertikalno su također satkana tri plana – od kripte koja predstavlja podzemni svijet, glavnog broda koji odgovara zemlji, do svoda koji je simbolička predodžba neba. Prema kanonima sakralne arhitekture, upravo ovi arhetipski elementi čine neku građevinu hramom.
Osnovna osobina gotičkih katedrala je orijentacija glavnog dijela hrama prema istoku i točki izlaska Sunca u trenutku posvećenja.
Ništa manje važna karakteristika gotičkih katedrala vezana je uz njihov smještaj i raspored. Podizane su na svetim mjestima – drevnim mjestima hodočašća iz pretkršćanskih vremena. Uglavnom su to posebno istaknuta mjesta u prirodi poput brda, izvora, rijeka ili otoka što od njih čini prirodna svetišta. Jedna od nerazjašnjenih zagonetki vezana je uz razmještaj najranijih gotičkih katedrala posvećenih Djevici Mariji.
Katedrale Notre Dame zajedno formiraju skup točaka na karti koje reproduciraju na Zemlji raspored zvijezda u zviježđu Djevice.
Horizontalno se plan gotičkih katedrala sastoji od tri osnovna geometrijska oblika: kruga, kvadrata i pravokutnika, koji označavaju tri važne etape prolaska hodočasnika prema oltaru. Krug se nastavlja na ulazni dio katedrale i ima formu labirinta; kvadrat je označen s četiri središnja stupa na križištu, a iza njega je pravokutnik, nekadašnje mjesto oltara. Vertikalno su također satkana tri plana – od kripte koja predstavlja podzemni svijet, glavnog broda koji odgovara zemlji, do svoda koji je simbolička predodžba neba. Prema kanonima sakralne arhitekture, upravo ovi arhetipski elementi čine neku građevinu hramom.
Osnovna osobina gotičkih katedrala je orijentacija glavnog dijela hrama prema istoku i točki izlaska Sunca u trenutku posvećenja.
Ništa manje važna karakteristika gotičkih katedrala vezana je uz njihov smještaj i raspored. Podizane su na svetim mjestima – drevnim mjestima hodočašća iz pretkršćanskih vremena. Uglavnom su to posebno istaknuta mjesta u prirodi poput brda, izvora, rijeka ili otoka što od njih čini prirodna svetišta. Jedna od nerazjašnjenih zagonetki vezana je uz razmještaj najranijih gotičkih katedrala posvećenih Djevici Mariji.
Katedrale Notre Dame zajedno formiraju skup točaka na karti koje reproduciraju na Zemlji raspored zvijezda u zviježđu Djevice.
Lancier
Elita
- Poruka
- 15.074
Malo o karakteristikama gotičke arhitekture - o statičkom sistemu kontrafora, koje su omogućile vitku strukturu ovih zgrada a ujedno su i prostorni i dekorativni element.
Gotika je obeležena sistemom arhitektonske izgradnje koji se suprotstavljao antičkoj i klasičnoj arhitekturi i. U izgradnji katedrala je upotrebljavala kao već i u romaničkoj arhitekturi latinski krst i podužnu osnovu.
Krstasti rebrasti svodovi prvi put su se primenjivali u gotici. U romaničkoj arhitekturi primenjivani supoluobličasti svodovi na kvadratnoj osnovi sa četiri luka. U gotici se primenjuju dva dijagonalno postavljena luka koji mogu da se postave iznad svake osnove, pa i poligonalne, i tako zasvode prostor na ovaj novi način.
Veliki prozori i visoki zidovi karakteristični su za gotičku arhitekturu, za razliku od dotadašnjih u romanici, nosećih teških zidova sa malim prozorskim otvorima. Krstasti rebrasti svodovi, skeletna konstrukcija i prelomljeni luk omogućili su u gotičkim građevinama velike otvore koji su doneli svetlost i prozračnost u unutrašnji prostor katedrala. Tipičan elemenat je bila rozeta koja je postavljana iznad portala na reprezentativnoj fasadi objekta. Praktično svaki element u gotičkoj arhitekturi je noseći. Arhitekti gotike nisu upotrebljavali precizne proračune, eksperimentisali su i učili na greškama i tako postizali zadivljujuće građevinske rezultate.
Naglašavanje vertikala tipično je za gotičku arhitekturu. Svodovi u katedralama dostizali su visinu do 48 m. Pojedini gradovi su se utrkivali u težnji za što višim i velelepnijim katedralama. Težilo se postavljanju proporcije između visine i širine građevine.
Vitki i visoki stubovi na poligonalnim osnovama takođe su karakteristični za ovu arhitekturu.
Ornamenti su bili složeni iz geometrijskih oblika i primenjeni su motivi iz biljnog i životinjskog sveta.
Gotika je obeležena sistemom arhitektonske izgradnje koji se suprotstavljao antičkoj i klasičnoj arhitekturi i. U izgradnji katedrala je upotrebljavala kao već i u romaničkoj arhitekturi latinski krst i podužnu osnovu.
Krstasti rebrasti svodovi prvi put su se primenjivali u gotici. U romaničkoj arhitekturi primenjivani supoluobličasti svodovi na kvadratnoj osnovi sa četiri luka. U gotici se primenjuju dva dijagonalno postavljena luka koji mogu da se postave iznad svake osnove, pa i poligonalne, i tako zasvode prostor na ovaj novi način.
Veliki prozori i visoki zidovi karakteristični su za gotičku arhitekturu, za razliku od dotadašnjih u romanici, nosećih teških zidova sa malim prozorskim otvorima. Krstasti rebrasti svodovi, skeletna konstrukcija i prelomljeni luk omogućili su u gotičkim građevinama velike otvore koji su doneli svetlost i prozračnost u unutrašnji prostor katedrala. Tipičan elemenat je bila rozeta koja je postavljana iznad portala na reprezentativnoj fasadi objekta. Praktično svaki element u gotičkoj arhitekturi je noseći. Arhitekti gotike nisu upotrebljavali precizne proračune, eksperimentisali su i učili na greškama i tako postizali zadivljujuće građevinske rezultate.
Naglašavanje vertikala tipično je za gotičku arhitekturu. Svodovi u katedralama dostizali su visinu do 48 m. Pojedini gradovi su se utrkivali u težnji za što višim i velelepnijim katedralama. Težilo se postavljanju proporcije između visine i širine građevine.
Vitki i visoki stubovi na poligonalnim osnovama takođe su karakteristični za ovu arhitekturu.
Ornamenti su bili složeni iz geometrijskih oblika i primenjeni su motivi iz biljnog i životinjskog sveta.