Đuzepe Arčimboldo

[Nina]

Đuzepe Arčimboldo (Milano 1526. ili 1527 – Milano 11. jul 1593) bio je italijanski slikar najpoznatiji po stvaranju maštovitih portreta napravljenih
od predmeta kao što su voće, povrće, cveće, ribe ili knjige. Ova dela čine posebnu kategoriju od ostalih njegovih dela.

Bio je konvencionalni dvorski slikar portreta za tri sveta rimska cara u Beču i Pragu, takođe je obrađivao religiozne teme, i između ostalog, uradio je niz obojenih crteža egzotičnih životinja u carskoj menažeriji. Slike mrtve prirode očigledno su delimično zamišljene kao maštoviti kurioziteti kako bi zabavio publiku na dvoru, ali kritičari pronalaze u njima ozbiljnan stepen bavljenja renesansnim neoplatonizmom ili drugim intelektualnim strujama.

Vertumus, Rudolf II kao Vertumno, 1590, Dvorac Skokloster, Švedska

Cuvena su njegova cetiri godisnja doba

Proleće, 1563, Kraljevska akademija lepih umetnosti San Fernando

Leto, 1563, Muzej istorije umetnosti u Beču

Jesen, 1573, Luvr

Zima, 1563, Muzej istorije umetnosti u Beču

 

[Nina]

Ideja reverzibilne slike – kasnije poznata kao Arčimboldov palindrom – obuhvata mogućnost dobijanja drugačijeg značenja kada se ista slika preokrene (običan palindrom je reč koja se čita isto frontalno i obrnuto). Gledano iz jednog ugla imamo mrtvu prirodu a kada se ona rotira za 180 stepeni otkrivamo glavu urađenu u tipičnom Arčimboldovom stilu. U trenutku kad je nastao, Arč́imboldov palindrom predstavljao je slikovnu metamorfozu i stoga se može čitati kao umetnički ekvivalent elitnoj magiji koju zastupaju njegove kolege s dvora, alhemičari.

Slika Korpa sa voćem, koja kada se okrene otkrije antropomorfnu ljudsku glavu

Ortolano ili Baštovan, 1590.
Slika "Ortolano" ako se posmatra u određenom položaju prikazuje mrtvu prirodu, ako se okrene prelazi u alegorijski portret čoveka.

Kuvar - Mrtva priroda, 1567.
Slika "Kuvar" je alegorijski portret koji se može tumačiti na tri načina. U prvoj poziciji vidimo različite vrste pečenog mesa na srebrnoj tacni. Okrenuta prikazuje čoveka sa šlemom na glavi. Ali iz ovog lika ubrzo počinje da se nazire i treći, oko čoveka je istovremeno glava kokoške čija leđa čine masivni nos starog vojnika.

 

[Nina]

 

[Nina]

portret od cveca

 

[Nina]

Đuzepe Arč́imboldo rođen je i odrastao u Milanu u periodu tokom kojeg je italijanska renesansa polako počela da bledi. Rodni grad mu je bio povezan s italijanskom tradicijom i bio je umetničko središte. Njegov otac takođe je bio umetnik, poznat po svojim religioznim slikama u renesansnom stilu. Karijeru je započeo kao crtač, prvenstveno na vitražima u Milanskoj katedrali, kada je imao 21 godinu. Njegova karijera krenula je drugačijim tokom 1549, nakon što je bio angažovan kao slikar vitraža za Duomo, a dve godine kasnije dobija ugovor da slika za Ferdinanda I.

Kao najradikalniji i najekstravagantniji predstavnik manirističkog stila, Arčimboldo je izvanredan i po načinu na koji je napravio paralele između sveta ljudi i prirode gurnuvši ih do potpuno novih granica. Njegovi portreti, napravljeni od kompozitnih aranžmana flore i/ili faune, istovremeno su upoređeni sa simboličnim slikovnim slagalicama.

 

[psmaniac]

Занимљиво да се на две слике са воћем и поврћем налази кукуруз.

 

[Nina]

Arčimboldove kompozicije u velikoj meri koriste predmete iz prirode, slikane ili korišćene kao crte lica. On, na primer, koristi lišće kao kosu, jabuke kao obraze, krastavac kao nos i tako dalje, čineći da portret izgleda kao da je ljudski, gledano iz daljine. Takođe, voleo je koristi sarkazam u svojim slikama, što je najbolje objašnjeno u njegovom ulju na platnu poznatom pod imenom Bibliotekar. Ovde umetničko delo predstavlja ljudski lik, stvoren od knjiga i drugih predmeta. Veruje se da je ova slika bila ismevanje bogate elite. Tokom tog vremena, samo su bogataši mogli sebi da priušte kupovinu većeg broja knjiga. Očigledno se smatralo da ovi ljudi imaju više bogatstva nego mozga, s obzirom na to da većina njih nije mogla da shvati sadržaj knjiga koje su imali.

 

[Nina]

Tokom tridesetogodišnjeg rata u Evropi koji se zavrsio 1648, većina njegovih dela je izgubljena. Iz tog razloga, većina tih dela, uključujući njegove religiozne slike i konvencionalne portrete, nije dobila pažnju koju su zaslužili. Njegove jedinstvene manirističke slike postale su deo filmova, omota albuma, romana i stripova. Likovni kritičari i dalje raspravljaju o tome da li su Arčimaldovi radovi rezultat poremećenog uma ili vanvremenskog razmišljanja. Ipak, većina naučnika smatra da zbog svoje fascinacije zagonetkama nije mogao pati od mentalne neravnoteže.

Većina dela Đuzepea Arč́imbolda izložena je u poznatim muzejima širom sveta, uključujući Ufici u Firenci, bečki Muzej istorije umetnosti, Luvr u Parizu i mnoge muzeje u Italiji, SAD i Švedskoj. Teško je naći, od svih najpoznatijih umetnika iz poslednjih nekoliko vekova, bilo koga ko je toliko jedinstven kao Arč́imboldo.

 

[Nina]