Cvijeta Zuzorić

[Neno]

Cvijeta Zuzorić Pešoni (Dubrovnik, 1552 — Ankona, 30 novembar 1648) je bila plemkinja, poeta, pesnikinja iz Dubrovaćke republike.

Rođena je u istaknutoj srpskoj trgovačkoj porodici iz Hercegovine, koja u početkom 15. veka prelazi u Dubrovnik. Došla su tri brata Milaš, Radivoj i Vlatko i postali dubrovačka vlastela Zuzorići. Milaš i Radivoj zatim odlaze u Smederevo, gde nastavljaju da se bave trgovinom. Vlatko Zuzorić ostaje u Dubrovniku, i on je čukundeda Cvijetin. Zuzorići su bogata i otmena trgovačka porodica u Dubrovniku. Pradeda pesnikinjin bio je Pavle, a deda Vlaho "koji je napisao prvo stručno delo o dvojnom knjigovodstvu". Otac Cvijetin je bio oženjen Marinom Radalji, i preko nje je bila u srodstvu sa pesnikom Dinkom Zlatarićem. Cvijeta je bila jedna od pet ćerki svojih roditelja. Porodica njene majke, Radalji, se preselila u Dubrovnik iz Venecije.

Po njenom biografu, dubrovačkom profesoru Jorju Tadiću, Cvijeta je rođena 1555. godine u Dubrovniku, ali su se njeni roditelji ubrzo preselili u Italiju, u grad Ankonu. Otac se tamo bavio trgovinom, a Cvijeta provodi detinjstvo i mladost. Obrazovanje je stekla u Ankoni, gde se iz roditeljskog doma još kao mlada preselila kod sestre Nike Zuzorić. Priklonivši se očevoj volji, koji joj daje 40.000 "zlatnih dinara" miraza, udaje se 1570. godine za poznanika, firentinskog plemića. Njen supružnik bio je trgovac Bartolomeo Pešoni, s kojim se preselila u Firencu, a potom kao supruga (počasnog?) konzula, ponovo vratila u svoj rodni grad Dubrovnik. U Dubrovniku Cvijeta sa mužem koji nastavlja trgovinu boravi do 1583. godine. Mada je Cvijeta omiljena i ugledna i kao takva deo elite, muž ima problema u poslovanju. Doživljavaju bankrotstvo, zbog kojeg napuštaju "krasni" Dubrovnik, i vraćaju se u Ankonu. Po profesoru Jojlu - nije pouzdano utvrđeno kada je umrla, a poslednji put se pominje u dokumentima 1609. godine.

Cvijeta Zuzorić je oko sebe okupljala brojne umetnike. Bila je zbog svoje lepote i otmenosti predmet obožavanja u krugu pesnika okupljenih u „akademiji složnih.

Opevali su je i posvetili joj svoja dela pesnici Dinko Zlatarić (rođak), Ivan Bunić, Miho Molendi, Maroš Bogito i filozof Nikola Gučetić. O Dubrovčanki pišu i Italijani, Simoneti, Bakibajavko i Torkvato Taso - koji joj je posvetio tri soneta i pet madrigala. Pretpostavlja se da je i sama pisala pesme, premda ništa od njih nije sačuvano.

U Beogradu nakon Prvog svetskog rata, Branislav Nušić je pokrenuo inicijativu, a kasnije je i osnovano društvo prijatelja umetnosti pod njenim imenom. Ovo društvo je podiglo paviljon na Kalemegdanu za umetničke izložbe i danas se koristi u iste svrhe.

Wikipedija

 

[Neno]

Kalemegdan
Paviljon Cvijeta Zuzorić

 

[Neno]

Smatra se da u to vreme piše i sonete na italijanskom, hrvatskom i latinskom, ali nijedno od njenih dela nije sačuvano. Ali, ostaju stihovi i opisi u delima njenih prijatelja i obožavalaca. Tako joj Dinko Zlatarić, njen rođak po majci i dubrovački pesnik, posvećuje stihove:

„U prvi cvijet moje mladosti drag ukras
gizdave gospoje svu nad mnom steče vlas…“

Simpatija je bila velika, te u drugom sonetu Dinko nastavlja:

„Od kosi prameni s kim zlato gubi čes,
ke srce sve meni stegoše u tvrd vez;“

Cvijeta Zuzorić – misterija koja traje​

Iako upamćena jedna od najvećih zaštitnica umetnosti i nauke na našim prostorima, Cvijeta Zuzorić i dalje je misterija. Ne zna se da li je imala decu, ni kako je izgledao njen privatni život. Nepoznanica je šta se desilo sa njenim pesmama i slikama i zašto su nestale.

Čak i dva portreta za koje se smatra da su prikaz gospa Flore, predstavljaju pravu enigmu. Jedan je rad nepoznatog autora s početka XVII veka, na kome je predstavljena mlada dvojka, za koju se dugo smatralo da je upravo Cvijeta. Slika se generacijama nalazila u posedu porodice Zuzorić, a potom je preko njihovih naslednika Budmana sredinom prošlog veka prešla u posed Dubrovačkog muzeja i izložena u Kneževom dvoru. Početkom ovog veka istražujući sliku kustoskinja Dubrovačkog muzeja Vedrana Gjukić-Bender u tekstu „Istina o navodnom portretu Cvijete Zuzorić iz Kneževa dvora", iznosi zaključak je da je u pitanju rad po ugledu na radove flamanskog slikara Nikola Renjerija, te da slika je nastala u vreme kada je Cvijeta već bila u poznim godinama, tako da umetnik teško da je mogao da dočara mladu i jedru Cvijetu.

Drugi portret, na kome je prikazana lepa žena duge plave kose upletene u čvrste lokne, je rad Marka Murata, dubrovačkog i beogradskog slikara i vajara i jednog od članova čuvenog udruženja „Lada“. Ova slika nastala je početkom dvadesetog veka.

011info