- Poruka
- 30.915
Link
Generacijske podele danas se koriste sa dubokim predubeđenjima, premalo promišljanja i sa magijskom uverenošću kakvu sam sretala samo kod onih koji veruju u horoskop. Ok boomer i milenijalci su razmaženi je novo device su uredne, a škorpije zle.
Sa druge strane, iz ugla teorija o društvu postoje dve relativno sukobljene strane.
Jedna smatra da su generacije (pa tako i generacijske podele) vrlo opipljive društvene strukture koje dele zajedničko istorijsko iskustvo i određene osobine koje ono uzrokuje. Sličan ovom terminu je i termin kohorte – što je demografski pojam za grupu pojedinaca rođenih tokom iste godine ili određenog višegodišnjeg vremenskog razdoblja – dok je generacija manje određena trenutkom rođenja, a više deljenjem istorijskog iskustva. Prema istraživanjima – slično iskustvo stvara sličnu strukturu opažanja, svesti i sećanja.
Druga strana teoretičara smatra da su generacijske podele proizvod teoretskih (i političkih) struja koje svesno stvaraju teorije o kohezivnim zajednicama baziranim na starosti individua, kako bi se skrenula pažnja analize sa drugih socijalnih, a primarno klasnih podela.
Imajući na umu oba stanovišta, otkrivamo odlike generacija tokom dvadesetog i aktuelnog veka prema demografskim teorijama. Pozabavićemo se i istorijskim događajima koji ih povezuju, te kako je to u vezi sa ekonomskim i klasnim previranjima unutar njihovih epoha – izbegavajući banalne karakterizacije i posmatranje generacija kao monolitnih psiholoških entiteta.
Velika depresija je globalna ekonomska kriza otpočela 1929. godine čije posledice su se odrazile na celokupnu deceniju 1930-ih. Generacija na koju je ovaj period ostavio najviše uticaja je ona rođena od 1912. do 1921, budući da je stasavala u periodu nemaštine tokom tridesetih godina prošlog veka, kada se, primera radi u Americi, pita od jabuka pravila od krekera – zbog nestašice jabuka. Možda se sećate i crtanog filma Negde daleko u zemlji snova snimanog upravo tokom tridesetih, koji fino oslikava siromaštvo epohe.
Region je tokom ove epohe bio u još kompleksnijim socioekonomskim uslovima. Uz veliku depresiju, dešavala su se politička previranja u okviru Kraljevine Jugoslavije, atentat u Marseju, međunacionalni sukobi u zemlji koja ne uspeva da necentralizovano ujedini sve narode koji se nalaze na njenoj teriroriji, korupcionaške afere o kojima smo već pisali. Sa dolaskom tridesetih, posledice globalne ekonomske depresije osećaju se posebno na polju potražnje robe. Privrednici pokušavaju da udruživanjem u kartele preduprede gubitke zbog ekonomske krize, ali kartelskim delovanjem uspevaju da kontrolišu i dižu cene brojnih sirovina, čime dodatno slabe kupovnu moć, uspostavljaju monopol i štete privredi.
Dotadašnja visoka nezaposlenost u tridesetim kulminira novim otpuštanjima, smanjenjima nadnica. Vlada u nemogućnosti da tome stane na kraj pokreće kampanju kojom nastoji da ubedi stanovništvo da je prisustvo stranaca u zemlji prepreka njihovom zapošljavanju.
Novi talas nezaposlenosti dodatno podstiče migracije stanovništva širom zemlje. Ogroman broj ljudi čak dva puta godišnje menja mesto stanovanja zarad pronalaženja bilo kakvog posla, ali i zbog nemogućnosti plaćanja stanova. Zabeleženo je da se javljao i značajan broj onih koji su dolazili u Beograd u potrazi za poslom, bez novca za povratnu kartu, gde su nakon neuspešne potrage za poslom tumarali ulicama. Glavni grad je bio konačna stanica brojnih ljudi sa sela, u nadi da će u velikom gradu imati veće mogućnosti zaposlenja. U ovom periodu zabeležen je i značajan porast broja samoubistava.
O opštem siromaštvu govore i podaci o veoma visokoj smrtnosti novorođenčadi i dece, kao i podaci o gladi stanovništva: krivulja pada kvaliteta ishrane pokazala je da je tokom 1925. godine prosečan stanovnik unosio 1924 kalorija dnevno, dok je do 1930. godine ovaj broj pao na 1108 kalorija na dnevnom nivou.
Pored nezaposlenog visokoobrazovanog stanovništva, i oni zaposleni u Kraljevini bili su izuzetno nisko plaćani. O ovome govori podatak da su lekari, često radili kao šverceri, muzičari ili nešto treće, kako bi, i pored niskih plata, uspevali da obezbede egzistenciju.
U SAD-u je ovaj period, primera radi, obeležen time da je i predsednik Ruzvelt, oko sebe gradio kampanju štednje, pokazujući kako se u Beloj kući jede jednako skromno i minimalistički kao i u domaćinstvima širom zemlje. Zato literatura ove generacije sa druge strane okeana opisuje kao konzervativne, kompulsivno štedljive, okrenute ka stvaranju nasledstva za svoju decu, patriote koji stavljaju rad iznad zadovoljstava, imaju sklonost autoritetima i jak osećaj moralnih obligacija.
Uslovi u našem regionu nisu mogli voditi identičnim rezultatima, uzevši u obzir visok nivo socijalne raslojenosti, političkih neslaganja, korupcije koja se pretvarala u mentalitetski šablon. Generacije stasavale tokom ove ere razvile su visok nivo podozrivosti i nepoverenja prema sistemu, te posmatranja države kao pljačkaškog aparata u okviru koga se mogu naći na prosperitetnoj strani pljačkaša ili gladovati. Ovo je stvorilo dobru osnovu za stvaranje posleratnog birokratskog aparata koji daje visok nivo povlastica onima koji mu pripadaju.
Generacijske podele danas se koriste sa dubokim predubeđenjima, premalo promišljanja i sa magijskom uverenošću kakvu sam sretala samo kod onih koji veruju u horoskop. Ok boomer i milenijalci su razmaženi je novo device su uredne, a škorpije zle.
Sa druge strane, iz ugla teorija o društvu postoje dve relativno sukobljene strane.
Jedna smatra da su generacije (pa tako i generacijske podele) vrlo opipljive društvene strukture koje dele zajedničko istorijsko iskustvo i određene osobine koje ono uzrokuje. Sličan ovom terminu je i termin kohorte – što je demografski pojam za grupu pojedinaca rođenih tokom iste godine ili određenog višegodišnjeg vremenskog razdoblja – dok je generacija manje određena trenutkom rođenja, a više deljenjem istorijskog iskustva. Prema istraživanjima – slično iskustvo stvara sličnu strukturu opažanja, svesti i sećanja.
Druga strana teoretičara smatra da su generacijske podele proizvod teoretskih (i političkih) struja koje svesno stvaraju teorije o kohezivnim zajednicama baziranim na starosti individua, kako bi se skrenula pažnja analize sa drugih socijalnih, a primarno klasnih podela.
Imajući na umu oba stanovišta, otkrivamo odlike generacija tokom dvadesetog i aktuelnog veka prema demografskim teorijama. Pozabavićemo se i istorijskim događajima koji ih povezuju, te kako je to u vezi sa ekonomskim i klasnim previranjima unutar njihovih epoha – izbegavajući banalne karakterizacije i posmatranje generacija kao monolitnih psiholoških entiteta.
Frontovska generacija, “generacija iz rova”
Generaciji koja deli iskustvo Prvog svetskog rata, širokoj grupi u koje upada širok kohortni raspon, pripisuju se mitovi koji stvaraju sliku o tome da je cela generacija stasala u rovu, iz čega izniču snažna nacionalna osećanja i sklonost građanskom društvu. Ova generacija sebe u zemljama koje su pobedile u ratu vidi kao nekorumpiranu grupu koja zajedništvom nadilazi klasne podele. U zavisnosti od strane koju su zauzimali u ratu, ova uverenja su učvršćavala lojalnost naciji, pa je to u Italiji i Nemačkoj postavljalo dobre temelje za razvoj fašizma, kroz mistificiranje ideje rata, rase i socijaldarvinizma.Generacija koja je stasala tokom velike depresije
Velika depresija je globalna ekonomska kriza otpočela 1929. godine čije posledice su se odrazile na celokupnu deceniju 1930-ih. Generacija na koju je ovaj period ostavio najviše uticaja je ona rođena od 1912. do 1921, budući da je stasavala u periodu nemaštine tokom tridesetih godina prošlog veka, kada se, primera radi u Americi, pita od jabuka pravila od krekera – zbog nestašice jabuka. Možda se sećate i crtanog filma Negde daleko u zemlji snova snimanog upravo tokom tridesetih, koji fino oslikava siromaštvo epohe.
Region je tokom ove epohe bio u još kompleksnijim socioekonomskim uslovima. Uz veliku depresiju, dešavala su se politička previranja u okviru Kraljevine Jugoslavije, atentat u Marseju, međunacionalni sukobi u zemlji koja ne uspeva da necentralizovano ujedini sve narode koji se nalaze na njenoj teriroriji, korupcionaške afere o kojima smo već pisali. Sa dolaskom tridesetih, posledice globalne ekonomske depresije osećaju se posebno na polju potražnje robe. Privrednici pokušavaju da udruživanjem u kartele preduprede gubitke zbog ekonomske krize, ali kartelskim delovanjem uspevaju da kontrolišu i dižu cene brojnih sirovina, čime dodatno slabe kupovnu moć, uspostavljaju monopol i štete privredi.
Dotadašnja visoka nezaposlenost u tridesetim kulminira novim otpuštanjima, smanjenjima nadnica. Vlada u nemogućnosti da tome stane na kraj pokreće kampanju kojom nastoji da ubedi stanovništvo da je prisustvo stranaca u zemlji prepreka njihovom zapošljavanju.
Novi talas nezaposlenosti dodatno podstiče migracije stanovništva širom zemlje. Ogroman broj ljudi čak dva puta godišnje menja mesto stanovanja zarad pronalaženja bilo kakvog posla, ali i zbog nemogućnosti plaćanja stanova. Zabeleženo je da se javljao i značajan broj onih koji su dolazili u Beograd u potrazi za poslom, bez novca za povratnu kartu, gde su nakon neuspešne potrage za poslom tumarali ulicama. Glavni grad je bio konačna stanica brojnih ljudi sa sela, u nadi da će u velikom gradu imati veće mogućnosti zaposlenja. U ovom periodu zabeležen je i značajan porast broja samoubistava.
O opštem siromaštvu govore i podaci o veoma visokoj smrtnosti novorođenčadi i dece, kao i podaci o gladi stanovništva: krivulja pada kvaliteta ishrane pokazala je da je tokom 1925. godine prosečan stanovnik unosio 1924 kalorija dnevno, dok je do 1930. godine ovaj broj pao na 1108 kalorija na dnevnom nivou.
Pored nezaposlenog visokoobrazovanog stanovništva, i oni zaposleni u Kraljevini bili su izuzetno nisko plaćani. O ovome govori podatak da su lekari, često radili kao šverceri, muzičari ili nešto treće, kako bi, i pored niskih plata, uspevali da obezbede egzistenciju.
U SAD-u je ovaj period, primera radi, obeležen time da je i predsednik Ruzvelt, oko sebe gradio kampanju štednje, pokazujući kako se u Beloj kući jede jednako skromno i minimalistički kao i u domaćinstvima širom zemlje. Zato literatura ove generacije sa druge strane okeana opisuje kao konzervativne, kompulsivno štedljive, okrenute ka stvaranju nasledstva za svoju decu, patriote koji stavljaju rad iznad zadovoljstava, imaju sklonost autoritetima i jak osećaj moralnih obligacija.
Uslovi u našem regionu nisu mogli voditi identičnim rezultatima, uzevši u obzir visok nivo socijalne raslojenosti, političkih neslaganja, korupcije koja se pretvarala u mentalitetski šablon. Generacije stasavale tokom ove ere razvile su visok nivo podozrivosti i nepoverenja prema sistemu, te posmatranja države kao pljačkaškog aparata u okviru koga se mogu naći na prosperitetnoj strani pljačkaša ili gladovati. Ovo je stvorilo dobru osnovu za stvaranje posleratnog birokratskog aparata koji daje visok nivo povlastica onima koji mu pripadaju.
