Vjerske zajednice se
registruju u državni registar vjerskih zajednica, na to je ona mislila. Naravno da može Srbija da prizna na taj način, te je tako na svom području i priznala CPC. Ministarstvo vjera je više puta odbijalo da registruje CPC, zato što je ministar tada bio prof. dr Bogoljub Šijaković (koji je inače prije neki dan
kandidovan za člana SANU) - jedan od glasovitijih lidera nekadašnje Srpske narodne stranke, opozicione političke stranke u Crnoj Gori, koji je poslije rezultata referenduma 2006. godine odustao od CG i odlučio da mu Srbija ostane matica. Šijakovićevo ministarstvo je utvrdilo da je CPC protivna crkvenim kanonima i odbilo da je registruje, ali je Crnogorska pravoslavna crkva docnije žalila Ustavnom sudu Srbije, koji je presudio u njenu korist i protiv Republike Srbije. Nakon odluke USS-a, koji je procijenio diskriminatorskom odbijanje registracije CPC, Srbija je priznala CPC kao jednu od tzv.
vjerskih zajednica (Zakon o crkvama i verskim zajednicama sadrži dvije kategorije -
tradicionalne crkve i verske zajednice i
konfesionalne zajednice).
Trenutno je pred USS-om ocjena ustavnosti konkretnog zakona, jer se tvrdi da je podjela na te dvije kategorije neustavna, vidjećemo kako će se to završiti. U svakom slučaju, to je sve potpuno nebitno za ovu raspravu, gdje čak Ustav Republike Srbije i srpsko sekularno zakonodavstvo u globalu čak ne može biti i i nije relevantno, već što se tiče pravnog gledišta, samo pitanje
kanonskog prava.
Ovo je forum, tako da bi trebalo da možemo slobodno raspravljati o svemu (barem u ograničenjima teme). Ovo iznad nije tačno - pojedinačne Crkve odlučuju žele li uspostaviti kontakte, odnosno ući u puno opštenje. SPC može slobodno odlučiti hoće li stupiti u takve odnose sa SPC, kao i Vaseljenska patrijaršija (bilo djelomično, bilo puno opštenje). Takve odluke mogu sporiti druge pomjesne Crkve, pa se može i raspravljati na Vaseljenskom saboru o tome, ali na kraju odluka je individualna.
Mislim da je čak bilo tako nekakvih sporenja, valjda da je RPC nije bila u punom opštenju sa pomjesnim Crkvama koje su vaseljenski priznate...čini mi se.
Ne razumijem zbog čega ne ulaziš u nešto što upravo i jeste tema? Tema nije SPC, već CPC.
Zbog čega si je sada zaokrenuo na Srpsku pravoslavnu crkvu?
Uzgred, veliko pretjeruješ kada tvrdiš da Sveti sinod SPC ne prihvata nezavisnost Crne Gore. Evo ti
izjave patrijarha srpskoga Irineja u prvoj posjeti Crnoj Gori, Nikšiću, prije otprilike oko godinu dana:
Više puta je patrijarh kao i visoki čelnici SPC, davao jasne i nedvosmislene izjave da su oni svjesni situacije ustanovljene poslije referenduma maja 2006. godine i niti jednim jedinim svojim činom nisu doveli crnogorsku nezavisnost u upit, a pogotovu nećeš naći nikakvu sinodalnu odluku uperenu protiv CG.
Evo, da budem još direktniji - Crna Gora je proglasila nezavisnost
3. juna 2006. godine, a Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve je nezavisnost Crne Gore priznao
26. maja 2006. godine, na temelju rezultata referenduma - donošenjem odluke o osnivanju
Episkopskog savjeta Pravoslavne crkve u Crnoj Gori. Dozvoli mi da samo citiram djelić odluke:
Inače, prilikom formiranja eparhijskog savjeta PC u CG, kojim predsjedava mitropolit crnogorsko-primorski, donijeta je i odluka da se prizna titula
cetinjskog arhiepiskopa mitropolitu crnogorsko-primorskome.
Mnogi smatraju da su tu udareni temelji za autonomiju SPC u CG. Inače, službeni naziv SPC u CG jeste
Pravoslavna crkva u Crnoj Gori - dok je recimo u BiH i HR
Srpska pravoslavna crkva u Bosni i Hercegovini odnosno
Srpska pravoslavna crkva u Republici Hrvatskoj. Molim da se obrati pažnja na to da je situacija u Crnoj Gori
izuzetak, da je naziv
srpska izostavljen upravo zbog osjetljivosti, te da nigdje drugdje tako nije.
Dakle SPC je požurila da se prema Crnoj Gori pristupi direktnije nego što je prema BiH i Hrvatskoj!
O kojim
imperijalističkim i
nacionalističkim odlukama ti govoriš? Pa nedavno je praktično patrijarh Irinej rekao da crnogorska nacija postoji i da oni koji su njeni pripadnici nisu Srbi, a podsjetiću te i da se Crkva obračunava sa incidentima srpskog nacionalizma - eto onaj sveštenik koji je bio izjavio da je crnogorska nacija
đavolja tvorevina i povezao Crnogorce sa Nečastivim, gotovo momentalno je bio smijenjen a SPC se i zvanično ogradila od njegovih stavova.
Zaista ne razumijem na koji to način Srpska crkva doprinosi svađama između Srba i Crnogoraca u toliko značajnoj mjeri, niti kako to vlasti podržavaju njen
imperijalizam (zar je to uopšte upotrebljiva riječ? Što je
imperijalizam?). U saopštenju Episkopskog savjeta Pravoslavne crkve u Crnoj Gori iz početka 2010. godine, čak su
kritikovali (!) insistiranje na
srpstvu PC.
Situacija svakako nije idealna, Crkva je po prirodi konzervativna institucija, te je tako i starijih stanovišta i sporo prihvata promjene - većini najuticajnijih ljudi u SPC Crnogorci u srcu vjerovatno i dalje jesu Srbi (mislim na one koji odbacuju srpski nacionalni identitet), ali opet je potpuno daleko od toga kako brojni kritičari SPC i u prvom redu crnogorski nacionalisti ističu. Ići čak do toga
da SPC želi novi rat na Balkanu predstavlja, slobodno ću napisati, paranoični iracionalizam.
Ne znam zašto učestvuješ na ovoj temi ako tvrdiš da li je bitno je li kanonska ili ne, kada se zapravo o tome ovdje vodi i rasprava. Upravo sam i pokrenuo raspravu o
etnofiletizmu, jeresi koje si po pisanju indirektno zastupnik, jer Srbi nemaju
svoju nacionalnu pomjesnu Crkvu.
Jedina stvar koju eto ja zamjeram SPC što se tiče Crne Gore jeste nepoštovanje državnih granica Crne Gore prilikom eparhijskog ustrojenja. Opština Pljevlja pripada Mileševskoj eparhiji, čije je sjedište u Republici Srbiji, a mali krajičak zapadne CG pripada zahumsko-hercegovačkoj eparhiji, sa sjedištem u susjednoj Bosni i Hercegovini. Shodno tome ta dva episkopa su i članovi Episkopskoga savjeta Pravoslavne crkve u Crnoj Gori. To po mom ličnom mišljenju nije dobro, a nije čak i u skladu sa kanonima Vaseljenskih sabora i SPC bi trebalo da što prije, prvom prilikom, ispravi to i preuredi da eparhijske granice budu u potpunosti u skladu sa međunarodno-pravno priznatim granicama Crne Gore. Svakako danas je to malo problematičnije, zato što zvanično se vodimo ideologijom odvojenosti Države i Crkve (što čini pojedine odredbe, takve kao što je npr. ova, tehnički prećutno zastarjelima), ali mislim da bi bilo dobar kompromis i u najboljem interesu kako Crkve tako i laika.
No, ponavljam, zašto o SPC kada je tema CPC, i zašto se u početnoj rečenici odmah ograđuješ od analiziranja CPC?
Netačno. Može koja kod Crkva koja je u punom opštenju cijelom pravoslavnom vaseljenom. Opšti pravoslavni sabor može svakako to kolektivno učiniti, ali može i osuditi odluke pojedinačnih - recimo, uzmimo scenario da SPC prizna CPC i uđe u puno opštenje sa njom. I onda se sazove opšti pravoslavni sabor i na njemu se donese odluka da se osudi SPC, jer se CPC pronađe jeretičkom. Ne bih rekao da se takve odluke donose striktno koncenzusom, već većinom, ali mislim dvotrećinskom.
Takođe ne bi mogla da bude priznata CPC ukoliko pretenduje nad SPC, kao što čini, bezdozvole SPC. Može cijela pravoslavna vaseljena glasati, ali to neće biti pravosnažno. Jedini scenario bi bio, recimo, da se SPC izopšti iz pravoslavne vaseljene zbog nečega - e, tada ne bi bio nužno neophodan njihov pristanak.