- Poruka
- 1.329
Za svoju prvu autorsku temu na ovom forumu izabrao sam jednu temu koja se često nepravedno izbegava. To je učešće prekodrinskih odnosno prečanskih Srba u austrougarskoj vojsci. Veliki broj njih je bio mobilisan sa područja Vojvodine, Bosne i Hercegovine, Banije i Korduna, Like, Dalmacije i Slavonije. Komanda u Beču upućivala ih je na srpski, italijanski ili na istočni front.
Neki od onih koji su bili poslati na Srbiju, dezertirali su, pa je tako skoro 400 Bosanskih Srba sa područja opštine Sokolac na Romaniji prišlo je srpskoj vojsci, no ogromna većina mobilisanih prekodrinskih Srba ostala je u austrogarskoj vojsci i mnogi su kosti ostavili na Ceru i Kolubari. Kako su se borili na strani neprijatelja, oni se retko danas pominju. Međutim, broj prekodrinskih Srba u austrugarskoj vojsci daleko od toga da je bio mali, naprotiv. Prečanski Srbi su bili raspoređeni u nekoliko austrougarskih pukova koji su se borili u Srbiji, te su tako činili značajan procenat u Petrovaradinskom (56%), Otočkom (51%), Velikobečkerečkom(44%), Karlovačkom (42%) i Novosadskom puku (27%). Treba napomenuti da nijedan puk u austrougarskoj vojsci nije bio srpski po karakteru, jer Beč nije u njih imao poverenja, dok su svi ostali narodi imali svoje etnički homogene vojne jedinice.
Bilo je i komičnih situacija. Jednu je sjajno opisao pokojni srpski akademik, lekar i istoričar, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, Gojko Nikoliš, u svom poznatom memoarskom delu „Korijen, stablo, pavetina“ iz 1980. Nikoliš opisuje situaciju kada je samom početku rata 1914. godine sa druge strane Save u tada austrougarskom gradu Zemunu, nasuprot srpskog Beograda, bila stacionirana velika austrougarska vojska. Branioci Beograda su mogli sa austrugarskim vojnicima da se dovikuju preko Save. Srbi su dovikivali Austrougarima: “Švabe, predajte se!”, a austrougarski vojnici su im odgovarali: “Nijesmo mi, jado, Švabe, mi smo Srbi iz Like. Gdje si vidio da se Srbi predaju!“. Pored Srba iz Hrvatske u Zemunu je među Austrougarima bilo i mnogo Srba iz Bosne, iz gradova Brčkog, Tuzle i Bijeljine .
Žrtve koje su zaboravljenje zbog bratstva: genocid u Mačvi
Premda su obični vojnici Srbi iz Austrougarske uglavnom bili mobilisani i kontrolisani od strane starešina da ne bi prebegli na srpsku stranu, u austrougarskoj vojci je bio veliki broj Srba oficira, naročito iz nekadašnje Vojne Krajine. Oni su verno služili Beču sve do kraja rata. Dovoljno je spomenuti samo feldmaršala Svetozara Borojevića, jedinog feldmaršala koji nije bio nemačkog porekla, kao i generala Milana Uzelca, komandanta austrougarskog vazduhoplovstva. Najveći broj ovih oficira se posle rata našao u vojsci nove države, zadržavajući sve privilegije i činove koje su imali u K und K monarhiji. Neki od njih su se po slomu Kraljevine Jugoslavije stavili na raspolaganje NDH i imali visoke činove u domobranima i ustašama. Od ukupno 93 generala, u Pavelićevoj ustaškoj službi bilo je čak 13 srpskih oficira. Gotovo svi su bili na važnim položajima u NDH, a neki su dobili najviša odlikovanja za zasluge.
Prilažem linkove:
https://www.telegraf.rs/zanimljivos...srba-koji-su-bili-vece-ustase-od-ustasa-imena
https://www.blic.rs/vesti/drustvo/srpski-marsali-i-generali-koji-su-ginuli-za-cesara/pvj4cfr
https://vidovdan.org/istorija/srbi-precani-bosnjaci-i-hrvati-u-ratu-protiv-srbije/
https://srbin.info/pocetna/aktuelno...va-nad-srbima-u-prvom-svetskom-ratu/?lang=lat
Neki od onih koji su bili poslati na Srbiju, dezertirali su, pa je tako skoro 400 Bosanskih Srba sa područja opštine Sokolac na Romaniji prišlo je srpskoj vojsci, no ogromna većina mobilisanih prekodrinskih Srba ostala je u austrogarskoj vojsci i mnogi su kosti ostavili na Ceru i Kolubari. Kako su se borili na strani neprijatelja, oni se retko danas pominju. Međutim, broj prekodrinskih Srba u austrugarskoj vojsci daleko od toga da je bio mali, naprotiv. Prečanski Srbi su bili raspoređeni u nekoliko austrougarskih pukova koji su se borili u Srbiji, te su tako činili značajan procenat u Petrovaradinskom (56%), Otočkom (51%), Velikobečkerečkom(44%), Karlovačkom (42%) i Novosadskom puku (27%). Treba napomenuti da nijedan puk u austrougarskoj vojsci nije bio srpski po karakteru, jer Beč nije u njih imao poverenja, dok su svi ostali narodi imali svoje etnički homogene vojne jedinice.
Bilo je i komičnih situacija. Jednu je sjajno opisao pokojni srpski akademik, lekar i istoričar, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, Gojko Nikoliš, u svom poznatom memoarskom delu „Korijen, stablo, pavetina“ iz 1980. Nikoliš opisuje situaciju kada je samom početku rata 1914. godine sa druge strane Save u tada austrougarskom gradu Zemunu, nasuprot srpskog Beograda, bila stacionirana velika austrougarska vojska. Branioci Beograda su mogli sa austrugarskim vojnicima da se dovikuju preko Save. Srbi su dovikivali Austrougarima: “Švabe, predajte se!”, a austrougarski vojnici su im odgovarali: “Nijesmo mi, jado, Švabe, mi smo Srbi iz Like. Gdje si vidio da se Srbi predaju!“. Pored Srba iz Hrvatske u Zemunu je među Austrougarima bilo i mnogo Srba iz Bosne, iz gradova Brčkog, Tuzle i Bijeljine .
Žrtve koje su zaboravljenje zbog bratstva: genocid u Mačvi
Premda su obični vojnici Srbi iz Austrougarske uglavnom bili mobilisani i kontrolisani od strane starešina da ne bi prebegli na srpsku stranu, u austrougarskoj vojci je bio veliki broj Srba oficira, naročito iz nekadašnje Vojne Krajine. Oni su verno služili Beču sve do kraja rata. Dovoljno je spomenuti samo feldmaršala Svetozara Borojevića, jedinog feldmaršala koji nije bio nemačkog porekla, kao i generala Milana Uzelca, komandanta austrougarskog vazduhoplovstva. Najveći broj ovih oficira se posle rata našao u vojsci nove države, zadržavajući sve privilegije i činove koje su imali u K und K monarhiji. Neki od njih su se po slomu Kraljevine Jugoslavije stavili na raspolaganje NDH i imali visoke činove u domobranima i ustašama. Od ukupno 93 generala, u Pavelićevoj ustaškoj službi bilo je čak 13 srpskih oficira. Gotovo svi su bili na važnim položajima u NDH, a neki su dobili najviša odlikovanja za zasluge.
Prilažem linkove:
https://www.telegraf.rs/zanimljivos...srba-koji-su-bili-vece-ustase-od-ustasa-imena
https://www.blic.rs/vesti/drustvo/srpski-marsali-i-generali-koji-su-ginuli-za-cesara/pvj4cfr
https://vidovdan.org/istorija/srbi-precani-bosnjaci-i-hrvati-u-ratu-protiv-srbije/
https://srbin.info/pocetna/aktuelno...va-nad-srbima-u-prvom-svetskom-ratu/?lang=lat
Poslednja izmena od moderatora: