investigator
Primećen član
- Poruka
- 915
Ovo je moje viđenje etnogenetskih procesa u srpskom narodu na osnovu novijih genetskih istraživanja. Svaka kritika je dobrodošla.
Po legendi postoji zajedničko porijeklo za crnogorska i albanska plemena Pipere, Vasojeviće, Ozriniće, Krasniće i Hote. Naime, sva ova plemena vode porijeklo od petorice braće: Pipa, Vasa, Ozra, Krasa i Ota. Genetička istraživanja porijekla pojedinaca na osnovu muških predaka ili y-dna analiza dala je i neke informacije vezane za pomenuta crnogorska plemena, ali i za neka druga. Dvojica pojedinaca, rodbinski ne tako blisko vezanih iz Vasojevića su se testirali, radi se o familijama Đukića i Bojovića i ispostavilo se da imaju blizak E1b1 haplotip. Ove familije pripadaju pravim, prvim ili starim Vasojevićima. Ono što je interesantno za gotovo sva crnogorska plemena, a što u svojim radovima ističu i Erdeljanović i Kulišić jeste simbioza novodoseljenih srpskih familija sa starim vlaškim ili arbanaškim katunima(još uvijek ne i plemenima). Tako imamo podjelu na stare i nove Kuče, stare i nove Pipere, stare i nove Ozriniće. Ti doseljenici, nema sumnje srpsko stanovništvo Nemanjićke Srbije doseljava se u područje Zete i Hercegovine poslije Kosovske bitke možda i prije toga. Mnogi imaju predanje o porijeklu iz Stare Srbije, Makedonije,neki spominju čak i Pirot, mada bi to mogla da bude i makedonska oblast Pilot. Sasvim je vjerovatno da je to bila svojevrsna povratna seoba, jer su Srbi iz Hercegovine i Zete migrirali na jug i jugoistok kako se širila srpska srednjovjekovna država. Dakle, Srbi se ˝vraćaju˝ u staru postojbinu, ali su prinuđeni zbog Turskog napredovanja da se iz župa i riječnih dolina postepeno povlače u planine, gdje obitavaju brojni vlaški i arbanaški katuni. Taj susret Srba i Vlaha, tj. prilagođavanje Srba vlaškom načinu života je bio inicijalni moment u formiranju većine hercegovačkih i crnogorskih plemena.
Da se vratimo genetici. E1b1 haplogupa je danas u Evropi u najvećem procentu prisutna u planinskom masivu Sjeverne Albanije, a migracijama Albanaca i na Kosovu. Karakteristični predstavnici te haplogrupe su dakle Albanski Gegi, mada je prisutna i kod Srba, Makedonaca, Rumuna, Grka, Cincara, u južnoj Italiji, ali ima je u manjem procentu i u Zapadnoj Evropi, među Jevrejima Aškenazima. Visok procenat E1b1 grupe imaju i pojedina rusinska karpatska plemena, koja imaju vlašku komponentu u svojoj etnogenezi.
S druge strane haplogrupa I2a2 Dinaric može se isključivo vezati za slovensko stanovništvo Balkana i Istočne Evrope. Tzv. South varijanta varijanta najprisutnija je u Hercegovini (preko 70%), Dalmaciji, Zapadnoj Srbiji, Bosni, Šumadiji, Vojvodini, praktično svuda gdje su Srbi naseljeni uključujući tu i pokatoličene Srbe, Bunjevce koji su gotovo stopostotno I2a2 Dinaric South. North varijanta iste haplogrupe prisutna je u Makedoniji (preko 30%), Zapadnoj Bugarskoj, Tesaliji , Epiru, Peloponezu, ravničarski dio Albanije gdje inače ima dosta slovenskih toponima takođe pokazuje povišenu koncentraciju I2a2 Dinaric North. Znači I2a2 Dinaric North može se vezati za Slovene koji su u 6. vijeku prodrli na Balkan, a I2a2 Dinaric South za Srbe koji su prodrli u 7. vijeku.
Vidjeli smo da su dvojica pravih, starih Vasojevića koji su se testirali pokazali da pripadaju E1b1 haplogrupi. Nije čudo da su ti stari Vasojevići stanovnike dolina koje su potiskivali nazivali grupnim imenom Srbljaci, jer sami stari Vasojevići, kao ni stari Piperi i Kuči nisu bili originalno srpskog i slavenskog porijekla. Bilo da se radilo o vlaškim i ili arbanaškim katunima, E1b1 grupa je bila njihov marker. Sva dakle stara bratstva u pomenutim plemenima su E1b1, izvorno arbanaškog ili vlaškog porijekla, dok su doseljena srpskog ili slovenskog porijekla i samim tim I2a2. Tako pripadnik bratstva Božovića iz Pipera koji se testirao pripada I2a2 Dinaric haplogrupi. Bratstvo Božovića je doseljeničko bratstvo u Pipere i ima predanje o porijeklu iz Stare Srbije. Izgleda da je udio vlaške i arbanaške genetike u Srbima nešto veći u crnogorskim nego u hercegovačkim plemenima. Odnos između I2a2 i E1b1 među Crnogorcima po poslednjem istraživanju je izjednačen, dok kod Srba ima dva puta više I2a2 nego E1b1.
Znači ta plemena koja se često nazivaju vlaškima kao Vlasi Pilatovci, Vlasi Banjani, Vlasi Riđani imali su samo ime starih Vlaha i nešto starih vlaških porodica koje su ušle u novoformirano pleme koje je posvemu već bilo srpsko i slovensko. Taj ostatak Vlaha u Srbima Hercegovine ne prelazi nigdje 20%.
Nije ni čudo da se Srbi u prvim izvorima u Hrvatskoj pojavljuju pod nazivom Vlasi i da sami sebe tako nazivaju, jer biti Vlah u Turskoj tog vremena je značilo imati povlašten ili slobodan status. Međutim sam Kuripešić u svom putopisu iz 1530. pominje Srbe pod imenom Srbi u današnjoj Bosanskoj Krajini, a zna se da je to bilo isto ono vlaško stanovništvo koje je došlo u te krajeve sa Turcima, daljim porijeklom iz Hercegovine i Stare Srbije. Da je pravih Vlaha bilo među njima nema sumnje, ali ne u preovlađivajućem broju. Srpske familije Končarević i Subotić iz Sjeverne Dalmacije takođe su bile testirane kao E1b1.
Dakle, gore pomenuto predanje o zajedničkom pretku Vasojevića, Pipera i Ozrinića sa albanskim Hotima i Krasnićima bi moglo biti tačno, ali da se ima u vidu da se tu imaju u vidu samo stara prvobitna bratstva i Kuča i Pipera i Ozrinića. E1b1 haplogrupa se u tom smislu pokazuje kao jasan vlaško-arbanaški (čitaj starosjedilački) imprint u srpskom narodu i po svim dosadašnjim genetskim istraživanjima iznosi ne više od 20%.
Po legendi postoji zajedničko porijeklo za crnogorska i albanska plemena Pipere, Vasojeviće, Ozriniće, Krasniće i Hote. Naime, sva ova plemena vode porijeklo od petorice braće: Pipa, Vasa, Ozra, Krasa i Ota. Genetička istraživanja porijekla pojedinaca na osnovu muških predaka ili y-dna analiza dala je i neke informacije vezane za pomenuta crnogorska plemena, ali i za neka druga. Dvojica pojedinaca, rodbinski ne tako blisko vezanih iz Vasojevića su se testirali, radi se o familijama Đukića i Bojovića i ispostavilo se da imaju blizak E1b1 haplotip. Ove familije pripadaju pravim, prvim ili starim Vasojevićima. Ono što je interesantno za gotovo sva crnogorska plemena, a što u svojim radovima ističu i Erdeljanović i Kulišić jeste simbioza novodoseljenih srpskih familija sa starim vlaškim ili arbanaškim katunima(još uvijek ne i plemenima). Tako imamo podjelu na stare i nove Kuče, stare i nove Pipere, stare i nove Ozriniće. Ti doseljenici, nema sumnje srpsko stanovništvo Nemanjićke Srbije doseljava se u područje Zete i Hercegovine poslije Kosovske bitke možda i prije toga. Mnogi imaju predanje o porijeklu iz Stare Srbije, Makedonije,neki spominju čak i Pirot, mada bi to mogla da bude i makedonska oblast Pilot. Sasvim je vjerovatno da je to bila svojevrsna povratna seoba, jer su Srbi iz Hercegovine i Zete migrirali na jug i jugoistok kako se širila srpska srednjovjekovna država. Dakle, Srbi se ˝vraćaju˝ u staru postojbinu, ali su prinuđeni zbog Turskog napredovanja da se iz župa i riječnih dolina postepeno povlače u planine, gdje obitavaju brojni vlaški i arbanaški katuni. Taj susret Srba i Vlaha, tj. prilagođavanje Srba vlaškom načinu života je bio inicijalni moment u formiranju većine hercegovačkih i crnogorskih plemena.
Da se vratimo genetici. E1b1 haplogupa je danas u Evropi u najvećem procentu prisutna u planinskom masivu Sjeverne Albanije, a migracijama Albanaca i na Kosovu. Karakteristični predstavnici te haplogrupe su dakle Albanski Gegi, mada je prisutna i kod Srba, Makedonaca, Rumuna, Grka, Cincara, u južnoj Italiji, ali ima je u manjem procentu i u Zapadnoj Evropi, među Jevrejima Aškenazima. Visok procenat E1b1 grupe imaju i pojedina rusinska karpatska plemena, koja imaju vlašku komponentu u svojoj etnogenezi.
S druge strane haplogrupa I2a2 Dinaric može se isključivo vezati za slovensko stanovništvo Balkana i Istočne Evrope. Tzv. South varijanta varijanta najprisutnija je u Hercegovini (preko 70%), Dalmaciji, Zapadnoj Srbiji, Bosni, Šumadiji, Vojvodini, praktično svuda gdje su Srbi naseljeni uključujući tu i pokatoličene Srbe, Bunjevce koji su gotovo stopostotno I2a2 Dinaric South. North varijanta iste haplogrupe prisutna je u Makedoniji (preko 30%), Zapadnoj Bugarskoj, Tesaliji , Epiru, Peloponezu, ravničarski dio Albanije gdje inače ima dosta slovenskih toponima takođe pokazuje povišenu koncentraciju I2a2 Dinaric North. Znači I2a2 Dinaric North može se vezati za Slovene koji su u 6. vijeku prodrli na Balkan, a I2a2 Dinaric South za Srbe koji su prodrli u 7. vijeku.
Vidjeli smo da su dvojica pravih, starih Vasojevića koji su se testirali pokazali da pripadaju E1b1 haplogrupi. Nije čudo da su ti stari Vasojevići stanovnike dolina koje su potiskivali nazivali grupnim imenom Srbljaci, jer sami stari Vasojevići, kao ni stari Piperi i Kuči nisu bili originalno srpskog i slavenskog porijekla. Bilo da se radilo o vlaškim i ili arbanaškim katunima, E1b1 grupa je bila njihov marker. Sva dakle stara bratstva u pomenutim plemenima su E1b1, izvorno arbanaškog ili vlaškog porijekla, dok su doseljena srpskog ili slovenskog porijekla i samim tim I2a2. Tako pripadnik bratstva Božovića iz Pipera koji se testirao pripada I2a2 Dinaric haplogrupi. Bratstvo Božovića je doseljeničko bratstvo u Pipere i ima predanje o porijeklu iz Stare Srbije. Izgleda da je udio vlaške i arbanaške genetike u Srbima nešto veći u crnogorskim nego u hercegovačkim plemenima. Odnos između I2a2 i E1b1 među Crnogorcima po poslednjem istraživanju je izjednačen, dok kod Srba ima dva puta više I2a2 nego E1b1.
Znači ta plemena koja se često nazivaju vlaškima kao Vlasi Pilatovci, Vlasi Banjani, Vlasi Riđani imali su samo ime starih Vlaha i nešto starih vlaških porodica koje su ušle u novoformirano pleme koje je posvemu već bilo srpsko i slovensko. Taj ostatak Vlaha u Srbima Hercegovine ne prelazi nigdje 20%.
Nije ni čudo da se Srbi u prvim izvorima u Hrvatskoj pojavljuju pod nazivom Vlasi i da sami sebe tako nazivaju, jer biti Vlah u Turskoj tog vremena je značilo imati povlašten ili slobodan status. Međutim sam Kuripešić u svom putopisu iz 1530. pominje Srbe pod imenom Srbi u današnjoj Bosanskoj Krajini, a zna se da je to bilo isto ono vlaško stanovništvo koje je došlo u te krajeve sa Turcima, daljim porijeklom iz Hercegovine i Stare Srbije. Da je pravih Vlaha bilo među njima nema sumnje, ali ne u preovlađivajućem broju. Srpske familije Končarević i Subotić iz Sjeverne Dalmacije takođe su bile testirane kao E1b1.
Dakle, gore pomenuto predanje o zajedničkom pretku Vasojevića, Pipera i Ozrinića sa albanskim Hotima i Krasnićima bi moglo biti tačno, ali da se ima u vidu da se tu imaju u vidu samo stara prvobitna bratstva i Kuča i Pipera i Ozrinića. E1b1 haplogrupa se u tom smislu pokazuje kao jasan vlaško-arbanaški (čitaj starosjedilački) imprint u srpskom narodu i po svim dosadašnjim genetskim istraživanjima iznosi ne više od 20%.
