VanderGraaf
Aktivan član
- Poruka
- 1.248
Volim da gledam kaubojske filmove "zlatnog doba Holivuda", jer ti filmovi na specifican nacin prikazuju davno proslo vreme koje je bilo centar americkog duha i koji oslikava zivot divljeg zapada. Filmovi sa Dzon Vejnom, Robert Michamom, Geri Kuperom, Kirk Daglasom i ostalim legendama u klasicnim holivudskim vesternima tog vremena imaju veliku vrednost u razvoju filmske industrije. Ali uvek mi se cini da je divlji zapad, koji ovi filmovi oslikavaju, ipak prikazan u jednoj cistijoj verziji, gde su kauboji vecinom u cistim odelima i ponekad belim Stetson sesirima, uredno izbrijani i gde su saluni i ulice previse ciste, kao sto su i glumice nasminkane i doterane. Iako za filmove kao "Rio Bravo", "El Dorado", "Tacno u Podne", i druge klasicne vesterne uvek imam volju da ih ponovo pogledam, spageti vesterni su mi uvek bili ispred svih holivudskih klasika.
Prasina koju podize vetar i koja se skoro moze osetiti kroz ekran, prasnjave ulice oronulih gradica, salun napravljen od klimavih dasaka, i znojava, od sunca preplanula lica neobrijanih aktera, uz drugaciji ugao snimanja i blizine kamere, spageti vesterni su za mene vrhunac vestern filmova. Moram da priznam da mi je Blondijev i Tukov karakter iz filma "Dobar, Los, Zao", sa njihovim Kolt Navy revolverima, neuporedivo vise prirastao srcu od Dzon Chance (Dzon Vejn) karaktera sa Vincester puskom i Kolorado Rajana (Riki Nelson) sa njegovim duplim pistoljima iz filma Rio Bravo (iako moram priznati da su pesme koje u filmu Nelson peva sa Din Martinom fenomenalne).
A za moju ljubav prema spageti vesternima trebam zahvaliti Serdju Leoneu i njegovoj genijalnosti. Sve do 1964-te i pojave Serdja Leonea, vestern filmovima je vladao Holivud. Serdjo Leone je zanr vestern filmova podigao na jedan drugaciji nivo sa drugacijim prikazom divljeg zapada i tehnikom snimanja. Filmom "A Fistful of Dollars" (Za Saku Dolara), Serdjo Leone je zapoceo jedan realisticniji i do tada neuobicajeni pogled na divlji zapad, koji se momentalno dopao publici i cija magija ne jenjava ni do danas. Iako su vestern filmovi u Italiji, Spaniji pa i Nemackoj snimani i pre Leonea, popularnost "spageti vesterna" pocinje sa ovim filmom.
Spageti vestern je u neku ruku ponizavajuci naziv kojim je Holivud nazvao kaubojski film u kome glumi americki glumac a koji je snimao italijanski reditelj u Spaniji ili Italiji. Ime spageti vestern je postalo opste prihvaceno ali ne u smislu koji je Holivud hteo. Leone je 1963-e godine poceo da trazi americkog glumca za svoju viziju nove vrste americkog vesterna koji bi (zbog malog budzeta) snimao u sred pustinje juzne Evrope. Leone je ulogu "coveka bez imena" prvo ponudio Erik Flemingu, koji je tada glumio u popularnoj seriji "Rawhide". Fleming je ulogu odbio, ali je Leoneu preporucio svog kolegu koji je glumio u istoj seriji....Klint Istvuda. Istvud je bio dobro placen za njegovu ulogu u seriji "Rawhide", ali nije bio zadovoljan ulogom dobrocudnog kauboja koju je imao u seriji. Sa kutijom cigara i obecanjem o zaradi, Istvud se nasao usred pustinje u Spaniji i sa rediteljem koga nikada pre nije sreo. I legendarna Istvudova uloga "coveka bez imena" (Man With No Name) je zapocela. Ali ta legenda nije zapoceta bez problema. Japanski reziser Akiro Kurosawa i njegov studio su podneli tuzbu protiv Leonea. "Za Saku Dolara" je verna kopija Kurosavinog filma "Yojimbo" samo sto je u njegovom filmu glavni junak samuraj. Kurosava je dobio sudski spor koji je resen izvan suda i gde je Kurosawa dobio 15% od zarade koju je Leone sa filmom "Za Saku Dolara" napravio. Spor je takodje uzrokovao da se americka premijera filma "Za Saku Dolara" dogodila tri godine kasnije, odnosno tek 1967-te godine. I pored toga sto je japanski reditelj stavio dobar deo zarade u svoj dzep, "Za Saku Dolara" je zaradio dovoljno novca da je Leone snimio jos dva filma u svojoj takozvanoj "Dolarskoj Triologiji".
Drugi film "Za Dolar Vise" (For a Few Dollars More) je zaradio u to vreme oko 15 miliona, dok je treci i zadnji deo triologije, "Dobar, Los, Zao" (The Good, The Bad, And The Ugly), zaradio celih 25 miliona dolara. Nakon uspeha ove triologije, Istvud je napustio spageti vesterne, isto kao i Leone. Ipak, Leone je po zajednickom scenariju sa Dariom Ardjentom, snimio legendarni "Bilo Jednom Na Divljem Zapadu" (Once Upon a Time In The West), sa Carls Bronsonom (Klint Istvud je odbio ulogu), Klaudiom Kardinale i Henri Fondom, i "Za Saku Dinamita" (A Fistfull of Dynamite) sa Dzejms Koburnom.
Nakon Leonevih uspeha, pojavilo se mnogo filmova sa "dolarom" u naslovu i hladnokrvnim antijunakom bez imena, kako u Evropi, tako i u Americi, ali ni jedan od ovih filmova nije ponovio uspeh Leoneovih filmova. Spageti vesterni su se snimali sve do 1978-e godine, uglavnom u Spaniji gde je pejsaz najvise licio na Meksiko i americki jug i vecinom su filmovi licili jedan na drugi. Misteriozni lik bez imena zakuvava odnose medju banditima, ponekad zbog novca, ponekad zbog oruzja, uglavnom u svim verzijama (kao i kod Leonea), ima mnogo mrtvackih kovcega. Iako su spageti vesterni uglavnom vizuelni i emocionalni filmovi bez mnogo duboke konverzacije, ipak me opcinjavaju svakom recenicom i dijalogom sto mi je tesko da objasnim. Jednostavno ali u isto vreme genijalno: "When you have to shoot, shoot, don`t talk" (Tuco).
Bilo bi nepravedno zapostaviti jos jednu licnost koja je doprinela popularnosti spageti vesterna isto koliko i sam Klint Istvud, a to je Enio Morikone. Muzika koju je Morikone komponovao u ovim filmovima je legendarna i nezaboravna. Bezvremenska tema iz filma "Dobar, Los, Zao" se godinama zadrzala na top listama i preko deset miliona prodatih ploca sa muzikom iz filma "Bilo jednom Na Divljem Zapadu" govore u prilog tome.
Leoneovi filmovi ne bi bili ono sto jesu da nema Morikoneove muzike. A genijalnost i kreativnost njegove muzike se sastoji u tome sto mu mali budzet prvog filma "Za Saku Dolara" nije dozvolio da koristi i unajmi ceo orkestar za komponovanje muzike za taj film. Morikone je na raspolaganju imao samo par instrumenata...trubu, usnu harmoniku, elektricnu gitaru i prijatelja Alesandra Alesandronia koji je imao mali hor pevaca. Morikone je samo sa ovime na raspolaganju, napravio muziku koja je postala tradicionalni zastitni znak spageti vesterna i stekla ogromnu popularnost i van filma. Morikone je bukvalno sa nekoliko instrumenta posramio velike kompozitore i orkestre do tada neprikosnovenog Holivuda. Pred samu smrt, Leone je izjavio: "Uvek sam osecao da je muzika vise ekspresivna nego dijalog. Zato i kazem da je moj najbolji scenarista i pisac dijaloga bio Enio Morikone".
Morikoneova muzika ce zauvek biti prisutna kod mene isto kao i nezaboravni likovi iz Leoneovih filmova. Skoro 70 godina kasnije, legendarni karakteri "Blondi & Man With No Name" (Clint Eastwood), "Angel Eyes & Douglas Mortimer" (Lee van Cleef), "Tuco" (Eli Vallach), "Harmonica" (Charles Bronson), "Ramon & El Indio" (Gian Maria Volonte), "Juan Wild" (Klaus Kinski) i drugi, jos uvek plene paznju i odusevljavaju zaljubljenike u vestern filmove svih uzrasta i generacija predstavljajuci filmsku umetnost u jednom od najboljih izdanja.
Prasina koju podize vetar i koja se skoro moze osetiti kroz ekran, prasnjave ulice oronulih gradica, salun napravljen od klimavih dasaka, i znojava, od sunca preplanula lica neobrijanih aktera, uz drugaciji ugao snimanja i blizine kamere, spageti vesterni su za mene vrhunac vestern filmova. Moram da priznam da mi je Blondijev i Tukov karakter iz filma "Dobar, Los, Zao", sa njihovim Kolt Navy revolverima, neuporedivo vise prirastao srcu od Dzon Chance (Dzon Vejn) karaktera sa Vincester puskom i Kolorado Rajana (Riki Nelson) sa njegovim duplim pistoljima iz filma Rio Bravo (iako moram priznati da su pesme koje u filmu Nelson peva sa Din Martinom fenomenalne).
A za moju ljubav prema spageti vesternima trebam zahvaliti Serdju Leoneu i njegovoj genijalnosti. Sve do 1964-te i pojave Serdja Leonea, vestern filmovima je vladao Holivud. Serdjo Leone je zanr vestern filmova podigao na jedan drugaciji nivo sa drugacijim prikazom divljeg zapada i tehnikom snimanja. Filmom "A Fistful of Dollars" (Za Saku Dolara), Serdjo Leone je zapoceo jedan realisticniji i do tada neuobicajeni pogled na divlji zapad, koji se momentalno dopao publici i cija magija ne jenjava ni do danas. Iako su vestern filmovi u Italiji, Spaniji pa i Nemackoj snimani i pre Leonea, popularnost "spageti vesterna" pocinje sa ovim filmom.
Spageti vestern je u neku ruku ponizavajuci naziv kojim je Holivud nazvao kaubojski film u kome glumi americki glumac a koji je snimao italijanski reditelj u Spaniji ili Italiji. Ime spageti vestern je postalo opste prihvaceno ali ne u smislu koji je Holivud hteo. Leone je 1963-e godine poceo da trazi americkog glumca za svoju viziju nove vrste americkog vesterna koji bi (zbog malog budzeta) snimao u sred pustinje juzne Evrope. Leone je ulogu "coveka bez imena" prvo ponudio Erik Flemingu, koji je tada glumio u popularnoj seriji "Rawhide". Fleming je ulogu odbio, ali je Leoneu preporucio svog kolegu koji je glumio u istoj seriji....Klint Istvuda. Istvud je bio dobro placen za njegovu ulogu u seriji "Rawhide", ali nije bio zadovoljan ulogom dobrocudnog kauboja koju je imao u seriji. Sa kutijom cigara i obecanjem o zaradi, Istvud se nasao usred pustinje u Spaniji i sa rediteljem koga nikada pre nije sreo. I legendarna Istvudova uloga "coveka bez imena" (Man With No Name) je zapocela. Ali ta legenda nije zapoceta bez problema. Japanski reziser Akiro Kurosawa i njegov studio su podneli tuzbu protiv Leonea. "Za Saku Dolara" je verna kopija Kurosavinog filma "Yojimbo" samo sto je u njegovom filmu glavni junak samuraj. Kurosava je dobio sudski spor koji je resen izvan suda i gde je Kurosawa dobio 15% od zarade koju je Leone sa filmom "Za Saku Dolara" napravio. Spor je takodje uzrokovao da se americka premijera filma "Za Saku Dolara" dogodila tri godine kasnije, odnosno tek 1967-te godine. I pored toga sto je japanski reditelj stavio dobar deo zarade u svoj dzep, "Za Saku Dolara" je zaradio dovoljno novca da je Leone snimio jos dva filma u svojoj takozvanoj "Dolarskoj Triologiji".
Drugi film "Za Dolar Vise" (For a Few Dollars More) je zaradio u to vreme oko 15 miliona, dok je treci i zadnji deo triologije, "Dobar, Los, Zao" (The Good, The Bad, And The Ugly), zaradio celih 25 miliona dolara. Nakon uspeha ove triologije, Istvud je napustio spageti vesterne, isto kao i Leone. Ipak, Leone je po zajednickom scenariju sa Dariom Ardjentom, snimio legendarni "Bilo Jednom Na Divljem Zapadu" (Once Upon a Time In The West), sa Carls Bronsonom (Klint Istvud je odbio ulogu), Klaudiom Kardinale i Henri Fondom, i "Za Saku Dinamita" (A Fistfull of Dynamite) sa Dzejms Koburnom.
Nakon Leonevih uspeha, pojavilo se mnogo filmova sa "dolarom" u naslovu i hladnokrvnim antijunakom bez imena, kako u Evropi, tako i u Americi, ali ni jedan od ovih filmova nije ponovio uspeh Leoneovih filmova. Spageti vesterni su se snimali sve do 1978-e godine, uglavnom u Spaniji gde je pejsaz najvise licio na Meksiko i americki jug i vecinom su filmovi licili jedan na drugi. Misteriozni lik bez imena zakuvava odnose medju banditima, ponekad zbog novca, ponekad zbog oruzja, uglavnom u svim verzijama (kao i kod Leonea), ima mnogo mrtvackih kovcega. Iako su spageti vesterni uglavnom vizuelni i emocionalni filmovi bez mnogo duboke konverzacije, ipak me opcinjavaju svakom recenicom i dijalogom sto mi je tesko da objasnim. Jednostavno ali u isto vreme genijalno: "When you have to shoot, shoot, don`t talk" (Tuco).
Bilo bi nepravedno zapostaviti jos jednu licnost koja je doprinela popularnosti spageti vesterna isto koliko i sam Klint Istvud, a to je Enio Morikone. Muzika koju je Morikone komponovao u ovim filmovima je legendarna i nezaboravna. Bezvremenska tema iz filma "Dobar, Los, Zao" se godinama zadrzala na top listama i preko deset miliona prodatih ploca sa muzikom iz filma "Bilo jednom Na Divljem Zapadu" govore u prilog tome.
Leoneovi filmovi ne bi bili ono sto jesu da nema Morikoneove muzike. A genijalnost i kreativnost njegove muzike se sastoji u tome sto mu mali budzet prvog filma "Za Saku Dolara" nije dozvolio da koristi i unajmi ceo orkestar za komponovanje muzike za taj film. Morikone je na raspolaganju imao samo par instrumenata...trubu, usnu harmoniku, elektricnu gitaru i prijatelja Alesandra Alesandronia koji je imao mali hor pevaca. Morikone je samo sa ovime na raspolaganju, napravio muziku koja je postala tradicionalni zastitni znak spageti vesterna i stekla ogromnu popularnost i van filma. Morikone je bukvalno sa nekoliko instrumenta posramio velike kompozitore i orkestre do tada neprikosnovenog Holivuda. Pred samu smrt, Leone je izjavio: "Uvek sam osecao da je muzika vise ekspresivna nego dijalog. Zato i kazem da je moj najbolji scenarista i pisac dijaloga bio Enio Morikone".
Morikoneova muzika ce zauvek biti prisutna kod mene isto kao i nezaboravni likovi iz Leoneovih filmova. Skoro 70 godina kasnije, legendarni karakteri "Blondi & Man With No Name" (Clint Eastwood), "Angel Eyes & Douglas Mortimer" (Lee van Cleef), "Tuco" (Eli Vallach), "Harmonica" (Charles Bronson), "Ramon & El Indio" (Gian Maria Volonte), "Juan Wild" (Klaus Kinski) i drugi, jos uvek plene paznju i odusevljavaju zaljubljenike u vestern filmove svih uzrasta i generacija predstavljajuci filmsku umetnost u jednom od najboljih izdanja.
Jel to tad u modi bio veliki reset pamcenja publike?
