- Poruka
- 296.104
Slika „Bitka u Teutoburškoj šumi“, veličine 20 kvadratnih metara, poslednji put viđena je u Salcburgu 1909, i otad joj se gubi svaki trag. Jedna od pretpostavki je da je 1911. otkupljena za Nacionalni muzej u Santjago de Čileu.
U nepreglednom nizu od preko hiljadu i više dela što ih je tokom svog dugog i plodnog stvaralačkog veka ostvario srpski slikar Pavle-Paja Jovanović (1859–1957), jedna slika se posebno izdvaja.
Kao prvo, za nju se zna samo na osnovu reprodukcija u heliogravuri jer se do danas ne zna gde se nalazi original.
Slika o kojoj je reč FurorTeutonicus – Bitka u Teutoburškoj šumi – jeste istorijska kompozicija koja prikazuje bitku i pobedu Germana nad Rimljanima u Teutoburškoj šumi 9. godine n. e. (tačno pre dve hiljade godina). Slikar je imao zadatak da predstavi događaj kada su germanska plemena do nogu potukla Rimljane namamivši ih duboko u nepristupačnu Teutoburšku šumu. Do tada zavađena germanska plemena, okupila su se protiv Rimljana oko vojskovođe Arminija koji je služio u rimskoj vojnoj provinciji Germaniji pod prokonzulom Kvintom Varom, u vreme cara Oktavijana Avgusta. Varov zadatak bio je da uspostavi rimsku vlast sve do oblasti Vezera i Labe na istoku. Međutim, Arminije je tajno sklopio savez sa germanskim poglavarima kako bi osujetio rimske namere. U jesen te 9. godine, iskoristivši Varovo poverenje, Arminije je namamio u zasedu tri rimske legije sa oko dvadeset hiljada vojnika sa samim prokonzulom Varomna čelu, i tokom trodnevne bitke potpuno ih uništio. Smatra se da se bitka odigrala u krajevima dvadesetak kilometara severno od gradaOsnabrik, gde se danas nalazi spomen-obeležje na ovaj značajan događaj iz istorije nemačkog naroda.
Paja Jovanović je ovu sliku završio poslednje godine XIX veka 1899. u vreme kada se ozbiljnije posvetio slikanju velikih istorijskih kompozicija poput Takovskog ustanka, Seobe Srba, Krunisanja cara Dušana i dr. Pripreme za nju trajale su sigurno više od jedne godine, mada se ne zna pouzdano kada i od koga je tačno dobio porudžbinu za nju. Neosporno da je slikar zasnovao rekonstrukciju događaja bitke na istorijskim činjenicama, mada je ovaj događaj zaokupljao pažnju mnogih umetnika i pre Paje Jovanovića (recimo, nemački umetnik Fridrih Ginkel je 1864. naslikao jednu verziju ove bitke). Da bi što vernije interpretirao čuvenu bitku u Teutoburškoj šumi, Jovanović se dodatno inspirisao i Vagnerovom operskom trilogijom „Prsten Nibelunga”.
Već kada su se pojavile prve reprodukcije slike Furor Teutonicus, odmah su bile obavezna ilustracija u mnogim knjigama istorijskog ili arheološkog sadržaja, sa naznakom da se radilo o delu autora P. Joanowitza. Iste 1899. bila je izlagana u Beču i tom prilikom je dobila prestižnu Rajhlovu nagradu i novčani iznos od hiljadu i šesto forinti ili šest hiljada dinara u zlatu.
Naš veliki naučnik Milutin Milanković koji je u to vreme živeo i radio u Beču, u svom delu Uspomene, događaji i sećanja, pun utisaka, opisuje sliku Paje Jovanovića kao jednu od najboljih od svih koje je video u Beču. Slika je dobila prestižne nagrade na međunarodnim izložbama u Sent Luisu 1904. i Salcburgu 1909. godine, ali od tada joj se gubi dalji trag. Do nas su, pak, ostale sačuvane dve skice u ulju manjeg formata koje je Jovanović naslikao tokom prve i druge decenije prošlog veka.
Naime, prema navodima iz Jovanovićevih „Memoara”, slika koju autor vodi pod nazivom Los Barbaros, koja je inače bila otkupljena za Nacionalni muzej u Santijago de Čileu 1911, mogla bi da bude upravo Furor Teutonicus, ali ni za nju se pouzdano ne zna kako je izgledala i gde se nalazi, jer je Jovanović u svojim memoarskim zabeleškama naveo da je u vremenu pred Drugi svetski rat slika na neobjašnjiv način nestala.
Kako god bilo, Paja Jovanović je u svom delu FurorTeutonicus monumentalnih razmera (prema njegovom sećanju veličine preko 20 m²) uneo svu svoju veštinu i iskustvo, tako da se sa pravom smatra za jedno od najznačajnijih njegovih dela uopšte. Nadahnut Vagnerovom operom i literaturom, pripremljen studijama i istorijsko-arheološkim podacima o istorijskoj bici i spreman da kao slikar izvuče iz sebe najveće majstorsko umeće, Jovanović je stvorio takvo delo koje je po kvalitetu merljivo u svetskim razmerama realističkog slikarstva krajem XIX i početkom XX veka.
Gajimo nadu da slika nije nepovratno nestala i da će joj se pre ili kasnije ipak ući u trag, a ukoliko bi se to dogodilo, bilo bi to svakako jedno od najznačajnijih kulturnih otkrića.
(izvor
olitika)
U nepreglednom nizu od preko hiljadu i više dela što ih je tokom svog dugog i plodnog stvaralačkog veka ostvario srpski slikar Pavle-Paja Jovanović (1859–1957), jedna slika se posebno izdvaja.
Kao prvo, za nju se zna samo na osnovu reprodukcija u heliogravuri jer se do danas ne zna gde se nalazi original.
Slika o kojoj je reč FurorTeutonicus – Bitka u Teutoburškoj šumi – jeste istorijska kompozicija koja prikazuje bitku i pobedu Germana nad Rimljanima u Teutoburškoj šumi 9. godine n. e. (tačno pre dve hiljade godina). Slikar je imao zadatak da predstavi događaj kada su germanska plemena do nogu potukla Rimljane namamivši ih duboko u nepristupačnu Teutoburšku šumu. Do tada zavađena germanska plemena, okupila su se protiv Rimljana oko vojskovođe Arminija koji je služio u rimskoj vojnoj provinciji Germaniji pod prokonzulom Kvintom Varom, u vreme cara Oktavijana Avgusta. Varov zadatak bio je da uspostavi rimsku vlast sve do oblasti Vezera i Labe na istoku. Međutim, Arminije je tajno sklopio savez sa germanskim poglavarima kako bi osujetio rimske namere. U jesen te 9. godine, iskoristivši Varovo poverenje, Arminije je namamio u zasedu tri rimske legije sa oko dvadeset hiljada vojnika sa samim prokonzulom Varomna čelu, i tokom trodnevne bitke potpuno ih uništio. Smatra se da se bitka odigrala u krajevima dvadesetak kilometara severno od gradaOsnabrik, gde se danas nalazi spomen-obeležje na ovaj značajan događaj iz istorije nemačkog naroda.
Paja Jovanović je ovu sliku završio poslednje godine XIX veka 1899. u vreme kada se ozbiljnije posvetio slikanju velikih istorijskih kompozicija poput Takovskog ustanka, Seobe Srba, Krunisanja cara Dušana i dr. Pripreme za nju trajale su sigurno više od jedne godine, mada se ne zna pouzdano kada i od koga je tačno dobio porudžbinu za nju. Neosporno da je slikar zasnovao rekonstrukciju događaja bitke na istorijskim činjenicama, mada je ovaj događaj zaokupljao pažnju mnogih umetnika i pre Paje Jovanovića (recimo, nemački umetnik Fridrih Ginkel je 1864. naslikao jednu verziju ove bitke). Da bi što vernije interpretirao čuvenu bitku u Teutoburškoj šumi, Jovanović se dodatno inspirisao i Vagnerovom operskom trilogijom „Prsten Nibelunga”.
Već kada su se pojavile prve reprodukcije slike Furor Teutonicus, odmah su bile obavezna ilustracija u mnogim knjigama istorijskog ili arheološkog sadržaja, sa naznakom da se radilo o delu autora P. Joanowitza. Iste 1899. bila je izlagana u Beču i tom prilikom je dobila prestižnu Rajhlovu nagradu i novčani iznos od hiljadu i šesto forinti ili šest hiljada dinara u zlatu.
Naš veliki naučnik Milutin Milanković koji je u to vreme živeo i radio u Beču, u svom delu Uspomene, događaji i sećanja, pun utisaka, opisuje sliku Paje Jovanovića kao jednu od najboljih od svih koje je video u Beču. Slika je dobila prestižne nagrade na međunarodnim izložbama u Sent Luisu 1904. i Salcburgu 1909. godine, ali od tada joj se gubi dalji trag. Do nas su, pak, ostale sačuvane dve skice u ulju manjeg formata koje je Jovanović naslikao tokom prve i druge decenije prošlog veka.
Naime, prema navodima iz Jovanovićevih „Memoara”, slika koju autor vodi pod nazivom Los Barbaros, koja je inače bila otkupljena za Nacionalni muzej u Santijago de Čileu 1911, mogla bi da bude upravo Furor Teutonicus, ali ni za nju se pouzdano ne zna kako je izgledala i gde se nalazi, jer je Jovanović u svojim memoarskim zabeleškama naveo da je u vremenu pred Drugi svetski rat slika na neobjašnjiv način nestala.
Kako god bilo, Paja Jovanović je u svom delu FurorTeutonicus monumentalnih razmera (prema njegovom sećanju veličine preko 20 m²) uneo svu svoju veštinu i iskustvo, tako da se sa pravom smatra za jedno od najznačajnijih njegovih dela uopšte. Nadahnut Vagnerovom operom i literaturom, pripremljen studijama i istorijsko-arheološkim podacima o istorijskoj bici i spreman da kao slikar izvuče iz sebe najveće majstorsko umeće, Jovanović je stvorio takvo delo koje je po kvalitetu merljivo u svetskim razmerama realističkog slikarstva krajem XIX i početkom XX veka.
Gajimo nadu da slika nije nepovratno nestala i da će joj se pre ili kasnije ipak ući u trag, a ukoliko bi se to dogodilo, bilo bi to svakako jedno od najznačajnijih kulturnih otkrića.
(izvor
olitika)
