- Poruka
- 155
25.05.2001.
CANU akademik Božina Ivanović, u organizaciji Dukljanske akademije nauka i umjetnosti, održao predavanje o antropološkom biću Crnogoraca
Genetski kontinuitet još od gvozdenog doba
Podgorica - Činjenica da paleoantropološki materijal praktično obuhvata svu istoriju čovječanstva, da uspostavlja sukcesiju između njegovog savremenog i drevnog stanja, da fiksira primjese inorodnih etničkih elemenata, upućuje na to, da ta građa predstavlja nezamjenljivi izvor i oslonac u proučavanju etnogeneze jednog naroda, rekao je, između ostalog, akademik CANU Božina Ivanović, tokom jučerašnjeg predavanja o antropološkom biću Crnogoraca, koje je u organizaciji Dukljanske akademije nauka i umjetnosti održano u Zelenom salonu hotela "Crna Gora".
Nakon što je prisutne upoznao sa ovdašnjim praistorijskim nalazištima, koja omogućavaju uspostavljanje antropogenetskog kontinuiteta na području Crne Gore od najstarijih vremena, akademik je iznio specifičnosti paleolitskog (180.000 pr.n.ere), neolitskog (30.000 pr.n.ere) i eneolitskog (3000 - 4000 pr.n.ere) čovjeka sa ovih prostora.
Ivanović je potom govorio o antropološkim karakteristikama ilirskog stanovništva, te o "starocrnogorskoj skeletnoj seriji" sa nalazišta Ćipur na Cetinju, koja na osnovu ispitivanja ukazuje, kako na dugi kontinuitet života na tom području i promašenost istoriografskog vezivanja za Ivana Crnojevića, tako i na značajnost uočenih anatomsko-morfoloških karakteristika: cetinjska grupa veličinom indeksa lobanje (cefaličnog indeksa) i pogotovo izuzetno visokom jagodičnom širinom, odstupa od svih susjednih naroda (slovenskih i neslovenskih).
Današnji Crnogorci, nastavio je akademik, se kao i srednjovjekovni, po nekim morfološkim karakteristikama ekstremno razlikuju od susjednih slovenskih i neslovenskih grupacija. S druge strane, dodao je, proučavanja antropološkog kompleksa Crnogoraca potvrđuju njihov genetski kontinuitet i sukcesivnost još od gvozdenog doba.
Ti uvidi opet po Ivanoviću obavezuju na dopunu skeletnog materijala, u kom je smislu na primjer važno istaći činjenicu, da među podlovćenskim Crnogorcima još od ranog Srednjeg vijeka, nema inoplemenika, te da, u skladu s tim, nema ni pretpostavki za antropogenetski diskontinuitet koji bi otežavao proučavanje.
Na kraju, akademik je uz moto:
"Nauka nema granica, ali naučnik ima domovinu!", ukazao na najveću crnogorsku specifičnost.
Dok se biološki procesi brahikefalizacije i gracilizacije u čovječanstvu kreću ka smanjenju i iščezavanju ekstremnih vrijednosti, ti procesi (antropološke diferencijacije) kod Crnogoraca, kako je naglasio, teku na poseban način i u posljednjih pet vjekova pokazuju znatno odstupanje od opšteg trenda - i to u pravcu rasta.
Durmitorci su prastari Epiroti?
Akademik Ivanović se osvrnuo i na brojna antropološka ispitivanja Crnogoraca, koja su najčešće predstavljala deskripcije bez egzaktnih antropometrijskih i antroposkopskih podataka.
Ti opisi su se, kako je rekao, najčešće kretali između konstatacija da pored tipičnih, Crnogorci pokazuju i atipične dinarske karakteristike (npr. Amerikanac Kun kada su u pitanju stanovnici Stare Crne Gore, ili Grk Puljanos koji je za stanovnike Durmitora tvrdio da su autohtoni i da pripadaju Epirotima, prastarom balkanskom stanovništvu koje predstavlja potomke gornjepaleolitskih Evropljana).
S. ČUKIĆ
--------------------------------------------
CANU akademik Božina Ivanović, u organizaciji Dukljanske akademije nauka i umjetnosti, održao predavanje o antropološkom biću Crnogoraca
Genetski kontinuitet još od gvozdenog doba
Podgorica - Činjenica da paleoantropološki materijal praktično obuhvata svu istoriju čovječanstva, da uspostavlja sukcesiju između njegovog savremenog i drevnog stanja, da fiksira primjese inorodnih etničkih elemenata, upućuje na to, da ta građa predstavlja nezamjenljivi izvor i oslonac u proučavanju etnogeneze jednog naroda, rekao je, između ostalog, akademik CANU Božina Ivanović, tokom jučerašnjeg predavanja o antropološkom biću Crnogoraca, koje je u organizaciji Dukljanske akademije nauka i umjetnosti održano u Zelenom salonu hotela "Crna Gora".
Nakon što je prisutne upoznao sa ovdašnjim praistorijskim nalazištima, koja omogućavaju uspostavljanje antropogenetskog kontinuiteta na području Crne Gore od najstarijih vremena, akademik je iznio specifičnosti paleolitskog (180.000 pr.n.ere), neolitskog (30.000 pr.n.ere) i eneolitskog (3000 - 4000 pr.n.ere) čovjeka sa ovih prostora.
Ivanović je potom govorio o antropološkim karakteristikama ilirskog stanovništva, te o "starocrnogorskoj skeletnoj seriji" sa nalazišta Ćipur na Cetinju, koja na osnovu ispitivanja ukazuje, kako na dugi kontinuitet života na tom području i promašenost istoriografskog vezivanja za Ivana Crnojevića, tako i na značajnost uočenih anatomsko-morfoloških karakteristika: cetinjska grupa veličinom indeksa lobanje (cefaličnog indeksa) i pogotovo izuzetno visokom jagodičnom širinom, odstupa od svih susjednih naroda (slovenskih i neslovenskih).
Današnji Crnogorci, nastavio je akademik, se kao i srednjovjekovni, po nekim morfološkim karakteristikama ekstremno razlikuju od susjednih slovenskih i neslovenskih grupacija. S druge strane, dodao je, proučavanja antropološkog kompleksa Crnogoraca potvrđuju njihov genetski kontinuitet i sukcesivnost još od gvozdenog doba.
Ti uvidi opet po Ivanoviću obavezuju na dopunu skeletnog materijala, u kom je smislu na primjer važno istaći činjenicu, da među podlovćenskim Crnogorcima još od ranog Srednjeg vijeka, nema inoplemenika, te da, u skladu s tim, nema ni pretpostavki za antropogenetski diskontinuitet koji bi otežavao proučavanje.
Na kraju, akademik je uz moto:
"Nauka nema granica, ali naučnik ima domovinu!", ukazao na najveću crnogorsku specifičnost.
Dok se biološki procesi brahikefalizacije i gracilizacije u čovječanstvu kreću ka smanjenju i iščezavanju ekstremnih vrijednosti, ti procesi (antropološke diferencijacije) kod Crnogoraca, kako je naglasio, teku na poseban način i u posljednjih pet vjekova pokazuju znatno odstupanje od opšteg trenda - i to u pravcu rasta.
Durmitorci su prastari Epiroti?
Akademik Ivanović se osvrnuo i na brojna antropološka ispitivanja Crnogoraca, koja su najčešće predstavljala deskripcije bez egzaktnih antropometrijskih i antroposkopskih podataka.
Ti opisi su se, kako je rekao, najčešće kretali između konstatacija da pored tipičnih, Crnogorci pokazuju i atipične dinarske karakteristike (npr. Amerikanac Kun kada su u pitanju stanovnici Stare Crne Gore, ili Grk Puljanos koji je za stanovnike Durmitora tvrdio da su autohtoni i da pripadaju Epirotima, prastarom balkanskom stanovništvu koje predstavlja potomke gornjepaleolitskih Evropljana).
S. ČUKIĆ
--------------------------------------------
