Tu samoća ne stanuje
Dijana DIMITROVSKA, 23. decembar 2006
DAVNO, u dubokoj prošlosti kada su Evropom tutnjali krstaši, braneći veru od nevernika, Bač je bio grad gde su se odmarale vojske, sastajali ugarski vladari i plemići, sedište nadbiskupije. Imao je impozantnu tvrćavu, četvorougaonu kulu sa šest spratova i još sedam manjih kula pride, crkvu čiju su temelje postavili vitezovi templari, prvu bolnicu u tom delu Evrope. Imao je više stanovništva nego Sombor, Subotica i Bečej zajedno.
Smenjivali su se vekovi i osvajači: bili su tu Avari, Vizantija, tutnjali su Mongoli, Srbi su ga branili, osvojili su ga Turci koji su ostavili do danas očuvan hamam, templarsku crkvu pretvorili su u džamiju. Burna istorija ostavljala je tragove u analima, a gradić polako potiskivala u istorijsku izmaglicu.
BOGATA PROŠLOST
DANAS, devet vekova kasnije, utonuo u vojvođansku maglu Bač, je mesto za koje većina jedva da je čula, a oni koji jesu ne znaju gde da ga lociraju. Osim da je u - Bačkoj. Logično, jer Bačka je po njemu dobila ime.
- Neki kažu i po bačijama, stočarskim kućicama koje su Srbi, u seobama, kao svoj izum "nosili" sa sobom - ispravljaju nas u Turističkom savezu, koji se proteklih godina potrudio da "kapitalizuje" prošlost u turističku ponudu.
Udarna slika prošlosti je utvrđenje, sa šestospratnom kulom koja je upravo obnovljena, kapija "Šiljak kroz koju se preko pešačkog mosta ulazilo u grad, prekrasni, mističan Franjevački samostan sa tragovima romanike, kasnih gotskih prepravki i baroknog dograđivanja. U njemu su ostaci gotskih fresaka iz 15. i zvonik iz 12. veka.
U blizini je i srpski manastir Bođani koji je dva puta ubijan: Turci su ga u potpunosti razrušili a kaluđeri ga potom ponovo sagradili da bi bio do temelja bio spaljen još jednom, za vreme Rakocijeve bune (erdeljski vojvoda). Današnju crkvu podigao je u 17. veku bogati Mihajlo Temišvarlija iz Segedina
To su slike prošlosti sačuvane u današnjici. A kada se podignu ravničarske magle, koje nanosi Dunav u 43 kilometara toka kroz ovu opštinu, pokažu se dimnjaci starih kuća iz kojih se vije dim. U Baču nema kuća uraslih u samoću i tugu. Ovde su i staračka domaćinstva puna života.
Po tome je Bač jedinstven u Srbiji. U stare, napuštene kuće naselili su izbeglice!
Maleni Bač sa 6.000 stanovnika i 17.000 ljudi u celoj opštini koja se prostire na 367 kvadratnih kilometara plodne zemlje, nema nijedne nezbrinute duše. Predsednik opštine Tomislav Bogunović za 1.150 izbeglica, koliko ih je bilo, našao je jednostavno rešenje:
- Sve naše izbeglice dobile su kuće koje sami otplaćuju - kaže on. - Uradili smo to brzo i efikasno uz pomoć švajcarske donacije i dobrog plana. Vlasnicima napuštenih domaćinstava ponudili smo da otkupimo njihove kuće. Svi su pristali. Njima smo dali novac, izbeglicama njihove kuće, a "Eksim banka" je zatim po vrlo povoljnim uslovima omogućila izbeglicama da te kuće otplaćuju. U zavisnosti od veličine, jedna izbeglička porodica, na primer, mesečno daje između 50 i 80 evra kredita ovoj banci.
POBEGLI SA DNA
NA taj način u opštini Bač kupljeno je oko 45 kuća. Izgrađeno je i jedno izbegličko naselje. Lepe, tipske kuće sa okućnicama. Skućeno je tako 1.150 duša koje su negde izgubile svoje domove. Na svakom koraku vije se dim, a pod snegom vire obrađene njive.
Neki su dobili posao u državnoj službi, drugi su izgradili plastenike ili se bave poljoprivredom. Uglavnom, kaže načelnik opštinske uprave Darija Šain, svi su se snašli i imaju od čega da žive.
Sve izbeglice dobile su državljanstvo. Sada su žitelji ove opštine i žive njenim prosekom, a ona prosekom Republike. Ni bolji, ni gori. A bili su na samom začelju opština po nerazvijenosti.
- Od 45 vojvođanskih opština, 2000. godine bili smo na 43. mestu - ističe Bogunović jednu od svojih zasluga - a danas smo u grupi razvijenih, na 19. mestu.
Prosek opštine podigla su preduzeća koja su uspešno privatizovana: "Agrobačka", "Šećerana", "Labud", "Slovan". Posebno dobro radi ovo poslednje. Relativno mlado preduzeće(ulazi u četvrtu godinu postojanja) sa sedištem u etničkom naselju Slovaka, u Selenči, zapošljava do 400 ljudi, a proizvodi zdravu hranu. Glavni tehnolog Stevan Prokopec, pokazuje teglice sa kornišonima, domaće džemove, ajvar, sokove bez konzervansa od svih vrsta voća i od cvekle, na koju su posebno ponosni.
- Probao je "Fruktal" da radi sok od cvekle, ali im nije uspeo. Naš se pokazao odličnim, jer mu dodajemo jabuku. Malo je kiseo, malo sladak, malo miriše na cveklu. Pravo rešenje.
Bač je gradić u kome dunavske magle ljubomorno kriju sklad pravoslavnog, katoličkog i evanđelističkog zvonika. I, tako već decenijama.
KO SVE TU ŽIVI
U OPŠTINI Bač prema popisu stanovništva živi: Srba 7.596, Slovaka 3.213, Hrvata 1.389, Mađara 992, Jugoslovena 805, Rumuna 570, Roma 318, Muslimana 216, Ukrajinaca 92, Nemaca 89, Crnogoraca 56, Makedonaca 11, Bunjevaca 10, Rusina 9, Bošnjaka 4, Čeha 3 i Bugara 1.
Delegacija Bača bila je prva koja je, posle ratnih godina, posetila susedni grad - Vukovar.
Dijana DIMITROVSKA, 23. decembar 2006
DAVNO, u dubokoj prošlosti kada su Evropom tutnjali krstaši, braneći veru od nevernika, Bač je bio grad gde su se odmarale vojske, sastajali ugarski vladari i plemići, sedište nadbiskupije. Imao je impozantnu tvrćavu, četvorougaonu kulu sa šest spratova i još sedam manjih kula pride, crkvu čiju su temelje postavili vitezovi templari, prvu bolnicu u tom delu Evrope. Imao je više stanovništva nego Sombor, Subotica i Bečej zajedno.
Smenjivali su se vekovi i osvajači: bili su tu Avari, Vizantija, tutnjali su Mongoli, Srbi su ga branili, osvojili su ga Turci koji su ostavili do danas očuvan hamam, templarsku crkvu pretvorili su u džamiju. Burna istorija ostavljala je tragove u analima, a gradić polako potiskivala u istorijsku izmaglicu.
BOGATA PROŠLOST
DANAS, devet vekova kasnije, utonuo u vojvođansku maglu Bač, je mesto za koje većina jedva da je čula, a oni koji jesu ne znaju gde da ga lociraju. Osim da je u - Bačkoj. Logično, jer Bačka je po njemu dobila ime.
- Neki kažu i po bačijama, stočarskim kućicama koje su Srbi, u seobama, kao svoj izum "nosili" sa sobom - ispravljaju nas u Turističkom savezu, koji se proteklih godina potrudio da "kapitalizuje" prošlost u turističku ponudu.
Udarna slika prošlosti je utvrđenje, sa šestospratnom kulom koja je upravo obnovljena, kapija "Šiljak kroz koju se preko pešačkog mosta ulazilo u grad, prekrasni, mističan Franjevački samostan sa tragovima romanike, kasnih gotskih prepravki i baroknog dograđivanja. U njemu su ostaci gotskih fresaka iz 15. i zvonik iz 12. veka.
U blizini je i srpski manastir Bođani koji je dva puta ubijan: Turci su ga u potpunosti razrušili a kaluđeri ga potom ponovo sagradili da bi bio do temelja bio spaljen još jednom, za vreme Rakocijeve bune (erdeljski vojvoda). Današnju crkvu podigao je u 17. veku bogati Mihajlo Temišvarlija iz Segedina
To su slike prošlosti sačuvane u današnjici. A kada se podignu ravničarske magle, koje nanosi Dunav u 43 kilometara toka kroz ovu opštinu, pokažu se dimnjaci starih kuća iz kojih se vije dim. U Baču nema kuća uraslih u samoću i tugu. Ovde su i staračka domaćinstva puna života.
Po tome je Bač jedinstven u Srbiji. U stare, napuštene kuće naselili su izbeglice!
Maleni Bač sa 6.000 stanovnika i 17.000 ljudi u celoj opštini koja se prostire na 367 kvadratnih kilometara plodne zemlje, nema nijedne nezbrinute duše. Predsednik opštine Tomislav Bogunović za 1.150 izbeglica, koliko ih je bilo, našao je jednostavno rešenje:
- Sve naše izbeglice dobile su kuće koje sami otplaćuju - kaže on. - Uradili smo to brzo i efikasno uz pomoć švajcarske donacije i dobrog plana. Vlasnicima napuštenih domaćinstava ponudili smo da otkupimo njihove kuće. Svi su pristali. Njima smo dali novac, izbeglicama njihove kuće, a "Eksim banka" je zatim po vrlo povoljnim uslovima omogućila izbeglicama da te kuće otplaćuju. U zavisnosti od veličine, jedna izbeglička porodica, na primer, mesečno daje između 50 i 80 evra kredita ovoj banci.
POBEGLI SA DNA
NA taj način u opštini Bač kupljeno je oko 45 kuća. Izgrađeno je i jedno izbegličko naselje. Lepe, tipske kuće sa okućnicama. Skućeno je tako 1.150 duša koje su negde izgubile svoje domove. Na svakom koraku vije se dim, a pod snegom vire obrađene njive.
Neki su dobili posao u državnoj službi, drugi su izgradili plastenike ili se bave poljoprivredom. Uglavnom, kaže načelnik opštinske uprave Darija Šain, svi su se snašli i imaju od čega da žive.
Sve izbeglice dobile su državljanstvo. Sada su žitelji ove opštine i žive njenim prosekom, a ona prosekom Republike. Ni bolji, ni gori. A bili su na samom začelju opština po nerazvijenosti.
- Od 45 vojvođanskih opština, 2000. godine bili smo na 43. mestu - ističe Bogunović jednu od svojih zasluga - a danas smo u grupi razvijenih, na 19. mestu.
Prosek opštine podigla su preduzeća koja su uspešno privatizovana: "Agrobačka", "Šećerana", "Labud", "Slovan". Posebno dobro radi ovo poslednje. Relativno mlado preduzeće(ulazi u četvrtu godinu postojanja) sa sedištem u etničkom naselju Slovaka, u Selenči, zapošljava do 400 ljudi, a proizvodi zdravu hranu. Glavni tehnolog Stevan Prokopec, pokazuje teglice sa kornišonima, domaće džemove, ajvar, sokove bez konzervansa od svih vrsta voća i od cvekle, na koju su posebno ponosni.
- Probao je "Fruktal" da radi sok od cvekle, ali im nije uspeo. Naš se pokazao odličnim, jer mu dodajemo jabuku. Malo je kiseo, malo sladak, malo miriše na cveklu. Pravo rešenje.
Bač je gradić u kome dunavske magle ljubomorno kriju sklad pravoslavnog, katoličkog i evanđelističkog zvonika. I, tako već decenijama.
KO SVE TU ŽIVI
U OPŠTINI Bač prema popisu stanovništva živi: Srba 7.596, Slovaka 3.213, Hrvata 1.389, Mađara 992, Jugoslovena 805, Rumuna 570, Roma 318, Muslimana 216, Ukrajinaca 92, Nemaca 89, Crnogoraca 56, Makedonaca 11, Bunjevaca 10, Rusina 9, Bošnjaka 4, Čeha 3 i Bugara 1.
Delegacija Bača bila je prva koja je, posle ratnih godina, posetila susedni grad - Vukovar.
