Anonimus - vladar portala
09. novembar 2011.
Manipulacija je u tri „stara“ medija – novinama, radiju i televiziji - poprimila prikriveniju formu. U međuvremenu, internet je preuzeo prljaviji dio posla a multiplicirani „anonimus“ postao najznačajniji i najuticajniji komentator i kolumnista internet ere: on je mašina koja melje, vladar internet prostora, glavni akter u svijetu neograničene slobode izražavanja. U suštini, javno mnjenje se na specifičan način kreira kroz mnogobrojne i dobro organizovane „anonimus“ grupe. Posebna tema je – Crna Gora i upravo na primjeru te teme moći će jednog dana da se izučavaju obilježja početaka istorije internet propagande i karakteristike nove propagandne mašinerije
...Prvo ti napusti Beograd, studiraj i radi tamo dole npr. u ''prelepom'' Mojkovcu, Andrijevici, Podgorici i tako tim rupama, a nemoj nama ovde da smetaš. I kad Milo vrati naše pare, onda ćemo da gledamo samo šta se kod nas dešava, a vi se bavite tamo trgovinom kamenjem, jer samo to i imate. Prvo nam vratite naše pare, koje smo uložili u krš i kamen da bi vi iole pristojno živeli. Pa eto, i to vam je ovaj (Milo) uzeo. (za Crnogorce kojima je Srbija i CG isto, za njih ovo ne važi, oni su dobrodošli. Važi samo za ovakve kao ovaj slučaj)....
Citirani pasus je tek jedan od skoro 300 komentara, uglavnom anonimnih ili ljudi skrivenih iza pseudonima, na sajtu blic.rs, kao reakcija na vijest o Đukanovićevom satu od 105 hiljada eura.
Internetski „Odjeci i reagovanja“: Početkom devedesetih, u čuvenoj i tada veoma čitanoj beogradskoj Politici - dok interneta i internet portala još nije bilo - rubrika „Odjeci i reagovanja“, imala je veoma važnu ulogu u psihološkoj pripremi za prljavi rat koji će uslijediti, u zahtjevnom poslu kreiranja fašisoidne svijesti kod svojih čitalaca.
Devedesete su, zapravo, promovisale čitaoca kao aktivnog sudionika u sprovođenju uređivačke politike, kao njenu važnu logističku potporu, tako da su, pored novinarskih „uradaka“, značajno mjesto zauzele rubrike koje su trebale da predstavljaju „vox populi“, ili „glas naroda“. Naravno, ne samo u Politici.
Danas su takve rubrike skoro nestale iz štampanih medija. U međuvremenu, preselile su se na internet, koji im je dao ne samo novo obličje, već i novi značaj, do mjere da se upravo u komentarima razaznaje i prepoznaje prava uređivačka politika kuće. Štaviše, komentari čitalaca postali su „udarna pesnica“ uređivačke politike internet portala, pri čemu je standardno upozorenje da se uvrede na ličnoj, vjerskoj i nacionalnoj osnovi neće objavljivati, samo mrtvo slovo na papiru.
Posljednjih godina, posebno nakon maja 2006. godine i, još više, nakon priznanja Kosova 2008, Crna Gora i Crnogorci postali su „top teme“ na koje se neometano prosipaju neograničene količine javnog omalovažavanja, podsmijeha, netrpeljivosti ali i - najbrutalnijeg govora mržnje. Generalno gledano, anonimne grupe komentatora zalijepile su Crnogorcima etiketu regionalnog negativca; priznanjem Kosova stvar je zabetonirana na neizvjesno dug period. Pri tom, sama vijest ne mora biti tako medijski provokativna i „atraktivna“ kao pomenuta o Đukanovićevom satu. Priča o satu, kao i ostale, samo su dobar povod za lavinu nekontrolisanih uvreda i omalovažavanja.
Na žalost, baš na primjeru teme „Crna Gora i Crnogorci“ moći će jednog dana da se izučavaju obilježja početaka istorije internet propagande i karakteristike nove propagandne mašinerije, njena sredstva i dometi.
Kad Crnogorci mijenjaju Albance : U politici i propagandi velikosrpskog hegemonizma, Crna Gora i Crnogorci zauzeli su prostor koji je prije dvadeset godina bio namijenjen Albancima, pogotovu kosovskim. Dolaskom interneta, taj se prostor u međuvremenu proširio, a po sredstvima manipulacije i vokabularu značajno obogatio.
Internet je i prostor u kojem vlada „paralelna medijska stvarnost“, u kojoj ne važe mnogi zakoni iz „realnog svijeta“ ostala tri medija. To je monstruozno moćno sredstvo za spinovanje javnosti, sa do sada nepoznatim i neviđenim mogućnostima. Virtuelno „umrežavanje“ medija, sinhronizovane političke, ideološke, strateške kampanje, samo su varijante vođenja „specijalnih medijskih ratova“ i manipulisanja javnošću.
U stvari, anonimni komentatori danas imaju uticaj na javno mnjenje jednak ili možda čak i veći nego što su ga ikada imali i najugledniji kolumnisti u štampanim medijima. Pri tom, jezik je spušten ispod granica elementarne pismenosti – čime se podilazi najširim narodnim masama - a banalnost i prostakluk postali su normalni, ako ne i poželjni.
Toga uticaja su postali svjesni u štabovima političkih partija: javna je tajna da postoje grupe anonimnih komentatora koji, po partijskom zadatku, reaguju na tekstove određene sadržine, pomjerajući težište, spinujući prvobitnu informaciju u željenom pravcu. Prema provjerenim informacijama, u Beogradu recimo postoje agencije koje pružaju i usluge – pisanja anonimnih komentara na zadate teme!
Sve je to ličičan slijed događaja jer su internet komentari postali nerazdvojivi dio informacije na portalima. Štaviše, baš komentari boje ili daju konotaciju i osnovnu informaciju postavljaju na željeno uređivačko mjesto. Tako, recimo, na primjeru informacije o Đukanovuićevom satu: u komentarima na pomenutom portalu meta je na kraju postala – ne samo Đukanovićevo bogatstvo – već prvenstveno njegova antisrpska politika! Tako, nakon bojenja komentarima, prvobitni tekstpostaje sekundaran ili čak marginalan u obilju dodatnih „informacija“, samo polazna tačka za cilj koji se postiže dobrom selekcijom željenih komentara.
Tako se komentari poput ovih mogu naći uz vijest da je počela sezona kupanja ili da je Srbija zainteresovana za ulaganja u Luku Bar: „Mi i jesmo narod a vi pleme koje u vreme rata beži na vrhove planina. Zna se kolika je bila velika Srbija a CG uvek mala a kad vam albanci uzmu svoj deo, bićete još manji“. Ili: „Šta znači 'šekirati', misliš isklistirati? I ja mislim da jedino klistiranje pomaže kod odnosa sa gomilom novih "državica.“
Naravno: tema Luke Bar postaje samo „odskočna daska“ za priču ili bolje rečeno blaćenje države Crne Gore.
