- Poruka
- 40.570
Izlečeni od socijalizma – Kina, Čile, Slovačka, Nemačka https://talas.rs/2018/05/10/izleceni-od-socijalizma/
Kina – Nije važno koje je boje mačka, sve dok lovi miševe
Iako se naravno nije do kraja izlečila od marksističke zaraze, Kina je u dobroj meri odbacila ekonomski štetne savete proistekle iz pera Marksa i Engelsa ojačane puščanim cevima Maoa Cedunga. To se desilo onog trenutka kada je jedan od najvećih reformatora dvadesetog veka Deng Sjaoping izjavio da „nije bitno koje je boje mačka, sve dok lovi miševe.“
U prevodu, zašto bežati od kapitalizma ako će on da nam pomogne. Ovakvo razmišljanje i posledično političko ponašanje dovelo je do najvećeg smanjenja masovnog siromaštva koje nije zabeleženo u istoriji čovečanstva.
Uz sve svoje mane jednopartijskog sistema, odsustva poštovanja ljudskih prava, potrebe da se ponovo sve rigoroznije kontrolišu građani, neujednačenog razvoja zemlje, Kina je kroz svoju verziju lečenja od socijalistčke prakse pokazala mnogim građanima prednosti tržišne privrede.
U kineskom ustavu stoji da je cilj da se država kreće “u pravcu socijalističko tržišne privrede”. Gotovo je nezamislivo da komunistička partija (verovali ili ne, i dalje nije promenila ime) potrči natrag u zagrljaj svojih osnivača i nekadašnjih uzora.
Čile – Ekonomski najslobodnija država svog kontinenta
Svoju delimičnu tranziciju ka kapitalizmu Čile je započeo brutalnim svrgavanjem režima Salvadora Aljendea 1973. godine. Režim Augusta Pinočea ostao je upamćen po državnom teroru, zlostavljanjima, egzekucijama i masovnom kršenju ljudskih prava koji su za svaku osudu. Činjenica je, takođe, da su u vreme ovog režima stvoreni preduslovi da građani Čilea krenu ka ekonomski prosperitetnijem društvu.
Ta obogaćena srednja klasa Čilea zbacila je Pinočea na referendumu i odlučila da živi u liberalnoj demokratiji sa još većim stepenom ekonomskih sloboda. Čile je danas najstabilnija i najprosperitetnija privreda Latinske Amerike. Ta ekonomska snaga najbolje se prikazuje uporednom analizom.
BDP po glavi stanovnika Čilea iznosi 15.070 dolara, dok je BDP po glavi stanovnika Venecuele 6.684 dolara (podaci MMF-a). Prosečna neto plata građana Čilea iznosi 1.063 evra (podaci sa datosmacro.com).
EKONOMIJA ČILEA DANAS JE VEĆA OD ZBIRA EKONOMIJA: SRBIJE, HRVATSKE, SLOVENIJE, MAKEDONIJE, BOSNE I HERCEGOVINE, BUGARSKE I ALBANIJE.
Na južnoameričkom kontinentu neki narodi i dalje trpe zamajavanje političkih elita o čarima socijalističke privrede, od kojih samo te elite žive odlično (kao i svuda gde su testirane marksističke ideje od Kremlja 1917. do Karakasa u naše vreme). I dok Venecuela grca u nestašicama i niskom životnom standardu, Čile ostaje u vrhu ekonomski najslobodnijih država sveta, sa percepcijom korupcije na niskom nivou. Od 90ih godina Čile se uzima kao uzor reforme u drugim zemljama.
Slovačka – Od crne rupe Evrope do standarda koji ćemo mi još dugo da čekamo
Image of Bratislava, the capital city of Slovakia during sunset.
Slovačka je bila jedan od najmanje razvijenih delova nekadašnje Austrougarske imperije. Potom je bila sporedni vokal u socijalističkom duetu zvanom ČSSR – Čehoslovačka socijalistička republika. I dok su tokom trajanja socijalističke terapije Slovaci doživljavali Jugoslaviju kao neku vrstu predvorja prosperitetnog Zapada, danas je situacija malo drugačija.
Prosečna plata u Slovačkoj danas je 750 evra. Suvišno je da vas podsećamo da je ona u Srbiji oko 420 evra. Kako se ovo desilo?
Iako je sam proces izlečenja Slovačke sa populistom Vladimirom Mečijarom krenuo krajnje traljavo, reformska vlada Mikulaša Dzurinde od 1998. godine sprovodi ozbiljne i u početku naravno nepopularne tržišne reforme. U periodu od 2000 do 2012, međutim, Slovačka je imala najveći kumulativni privredni rast od svih 27 zemalja članica EU.
I dok smo mi vodili rat sa Zapadom za koji današnji vodeći ljudi vojske tvrde da smo ga zapravo dobili, Slovačka je privlačila strane kompanije, mudro reformisala svoje institucije i priključila se EU 2004. godine. Tri godine kasnije postigla je zanimljiv rekord – postala je država sa najvećim brojem proizvedenih automobila po glavi stanovnika na svetu.
Istočna Nemačka – Gde bežite od prosperitetnog socijalizma?
berlin cityscape with television tower under at sunset hour
Socijalistički režim nekadašnje demokratske republike Nemačke (DDR) toliko je bio uspešan u izgradnji prosperiteta svog društva da je 1961. godine morao da podigne zid kako bi sprečio navale svojih suseda. Ili da spreči „fašističko delovanje spolja“, što je bilo zvanično objašnjenje i ujedno podjednako besmislena tvrdnja kao ona prva.
Dok se u Zapadnoj Nemačkoj dešavalo privredno čudo sa ukidanjem kontrole cena i povlačenjem države iz privrede, režim Valtera Ubrihta na istoku upravljao je državnom, strogo kontrolisanom privredom uz jedan od najmoćnijih i najrasprostranjenijih bezbednosnih aparata koji je ikada postojao.
Posle pada Berlinskog zida, firme iz Istočne Nemačke morale su da se nadmeću sa firmama iz Zapadne Nemačke. Mnoge od njih su bankrotirale i propale jer jednostavno nisu navikle da se takmiče za sticanje poverenja potrošača u ponudi roba i usluga.
Razlike između zapada i istoka Nemačke i dalje se izučavaju kao školski primer kako političke i pravne institucije mogu sa jedne strane da pospeše stvaranje višeg životnog standarda ili da onemogućavaju zdravi razvoj. Na
mapama koje su objavljenje u Vašington Postu najbolje se vide posledice uporedne zaostalosti i dubokih ožiljaka socijalističkog ekeperimenta.
Kina – Nije važno koje je boje mačka, sve dok lovi miševe
Iako se naravno nije do kraja izlečila od marksističke zaraze, Kina je u dobroj meri odbacila ekonomski štetne savete proistekle iz pera Marksa i Engelsa ojačane puščanim cevima Maoa Cedunga. To se desilo onog trenutka kada je jedan od najvećih reformatora dvadesetog veka Deng Sjaoping izjavio da „nije bitno koje je boje mačka, sve dok lovi miševe.“
U prevodu, zašto bežati od kapitalizma ako će on da nam pomogne. Ovakvo razmišljanje i posledično političko ponašanje dovelo je do najvećeg smanjenja masovnog siromaštva koje nije zabeleženo u istoriji čovečanstva.
Uz sve svoje mane jednopartijskog sistema, odsustva poštovanja ljudskih prava, potrebe da se ponovo sve rigoroznije kontrolišu građani, neujednačenog razvoja zemlje, Kina je kroz svoju verziju lečenja od socijalistčke prakse pokazala mnogim građanima prednosti tržišne privrede.
U kineskom ustavu stoji da je cilj da se država kreće “u pravcu socijalističko tržišne privrede”. Gotovo je nezamislivo da komunistička partija (verovali ili ne, i dalje nije promenila ime) potrči natrag u zagrljaj svojih osnivača i nekadašnjih uzora.
Čile – Ekonomski najslobodnija država svog kontinenta
Svoju delimičnu tranziciju ka kapitalizmu Čile je započeo brutalnim svrgavanjem režima Salvadora Aljendea 1973. godine. Režim Augusta Pinočea ostao je upamćen po državnom teroru, zlostavljanjima, egzekucijama i masovnom kršenju ljudskih prava koji su za svaku osudu. Činjenica je, takođe, da su u vreme ovog režima stvoreni preduslovi da građani Čilea krenu ka ekonomski prosperitetnijem društvu.
Ta obogaćena srednja klasa Čilea zbacila je Pinočea na referendumu i odlučila da živi u liberalnoj demokratiji sa još većim stepenom ekonomskih sloboda. Čile je danas najstabilnija i najprosperitetnija privreda Latinske Amerike. Ta ekonomska snaga najbolje se prikazuje uporednom analizom.
BDP po glavi stanovnika Čilea iznosi 15.070 dolara, dok je BDP po glavi stanovnika Venecuele 6.684 dolara (podaci MMF-a). Prosečna neto plata građana Čilea iznosi 1.063 evra (podaci sa datosmacro.com).
EKONOMIJA ČILEA DANAS JE VEĆA OD ZBIRA EKONOMIJA: SRBIJE, HRVATSKE, SLOVENIJE, MAKEDONIJE, BOSNE I HERCEGOVINE, BUGARSKE I ALBANIJE.
Na južnoameričkom kontinentu neki narodi i dalje trpe zamajavanje političkih elita o čarima socijalističke privrede, od kojih samo te elite žive odlično (kao i svuda gde su testirane marksističke ideje od Kremlja 1917. do Karakasa u naše vreme). I dok Venecuela grca u nestašicama i niskom životnom standardu, Čile ostaje u vrhu ekonomski najslobodnijih država sveta, sa percepcijom korupcije na niskom nivou. Od 90ih godina Čile se uzima kao uzor reforme u drugim zemljama.
Slovačka – Od crne rupe Evrope do standarda koji ćemo mi još dugo da čekamo
Image of Bratislava, the capital city of Slovakia during sunset.
Slovačka je bila jedan od najmanje razvijenih delova nekadašnje Austrougarske imperije. Potom je bila sporedni vokal u socijalističkom duetu zvanom ČSSR – Čehoslovačka socijalistička republika. I dok su tokom trajanja socijalističke terapije Slovaci doživljavali Jugoslaviju kao neku vrstu predvorja prosperitetnog Zapada, danas je situacija malo drugačija.
Prosečna plata u Slovačkoj danas je 750 evra. Suvišno je da vas podsećamo da je ona u Srbiji oko 420 evra. Kako se ovo desilo?
Iako je sam proces izlečenja Slovačke sa populistom Vladimirom Mečijarom krenuo krajnje traljavo, reformska vlada Mikulaša Dzurinde od 1998. godine sprovodi ozbiljne i u početku naravno nepopularne tržišne reforme. U periodu od 2000 do 2012, međutim, Slovačka je imala najveći kumulativni privredni rast od svih 27 zemalja članica EU.
I dok smo mi vodili rat sa Zapadom za koji današnji vodeći ljudi vojske tvrde da smo ga zapravo dobili, Slovačka je privlačila strane kompanije, mudro reformisala svoje institucije i priključila se EU 2004. godine. Tri godine kasnije postigla je zanimljiv rekord – postala je država sa najvećim brojem proizvedenih automobila po glavi stanovnika na svetu.
Istočna Nemačka – Gde bežite od prosperitetnog socijalizma?
berlin cityscape with television tower under at sunset hour
Socijalistički režim nekadašnje demokratske republike Nemačke (DDR) toliko je bio uspešan u izgradnji prosperiteta svog društva da je 1961. godine morao da podigne zid kako bi sprečio navale svojih suseda. Ili da spreči „fašističko delovanje spolja“, što je bilo zvanično objašnjenje i ujedno podjednako besmislena tvrdnja kao ona prva.
Dok se u Zapadnoj Nemačkoj dešavalo privredno čudo sa ukidanjem kontrole cena i povlačenjem države iz privrede, režim Valtera Ubrihta na istoku upravljao je državnom, strogo kontrolisanom privredom uz jedan od najmoćnijih i najrasprostranjenijih bezbednosnih aparata koji je ikada postojao.
Posle pada Berlinskog zida, firme iz Istočne Nemačke morale su da se nadmeću sa firmama iz Zapadne Nemačke. Mnoge od njih su bankrotirale i propale jer jednostavno nisu navikle da se takmiče za sticanje poverenja potrošača u ponudi roba i usluga.
Razlike između zapada i istoka Nemačke i dalje se izučavaju kao školski primer kako političke i pravne institucije mogu sa jedne strane da pospeše stvaranje višeg životnog standarda ili da onemogućavaju zdravi razvoj. Na
mapama koje su objavljenje u Vašington Postu najbolje se vide posledice uporedne zaostalosti i dubokih ožiljaka socijalističkog ekeperimenta.
