Добро дошли
Buduća legenda
- Poruka
- 27.854
31.05.2015
Omer Karabeg: Nakon što je saopštena sudska odluka o rehabilitaciji Draže Mihailovića Oliver Antić, savetnik predsednika Srbije, izjavio je da je ta rehabilitacija osnov za pomirenje u regionu jer se, kako je on rekao, pod Dražinim zastavama borilo 10.000 Hrvata, 8.000 Muslimana i 6.000 Slovenaca. Kako gledate na tu izjavu?
Milivoj Bešlin istoričar iz Novog Sada: Projekt rehabilitacije četničkog pokreta i njihovog komandanta Mihailovića započeo je još devedesetih, a posebno je dobio na intenzitetu posle 2000. godine. Sve vreme je bio vođen kao državni projekt. U kontekstu tog državom sponzorisanog revizionizma trebalo bi tumačiti i angažman Nikolićevog savetnika Antića, kao i drugih protagonista rehabilitacije zločina protiv čovečnosti, kolaboracije i izdaje zemlje, za šta je Mihailović i optužen.
Oni su se služili i služe se neverovatnim neistinima i istorijskim falsifikatima. Izjava koju ste citirali ne zaslužuje bilo kakav ozbiljan komentar. Jer, istorija je nauka koja ima svoje metode. Svaka interpretacija u istoriografiji mora biti utemeljena na relevantnim izvorima. Ovo poigravanje sa elementarnom istorijskom istinom je zaista nezabeleženo. Bojim se da ti neki savetnici u stvari pišu istoriju beščašća današnjice.
Zijad Šehić, profesor na Odsjeku za historiju Filozofskog fakulteta u Sarajevu:Činjenica jeste da je u četničkim redovima bio mali broj Hrvata i Bošnjaka. To niko ne osporava, ali ne u onoj mjeri kako se to nastoji predstaviti. Ova rehabilitacija nije nikakva osnova za pomirenje, već za stvaranje novih sukoba. Taj proces traje tridesetak godina i sada je doživio svoj vrhunac.
Cilj tog procesa je homogenizacija nacije. Da je taj cilj bio ostvaren, rata devedesetih nikada ne bi ni bilo. Ja ovo doživljavam, ne samo kao rehabilitaciju Draže Mihailovića, nego kao rehabilitaciju jedne ideologije koja nije ostvarila ono što je zacrtala, pa se zbog te frustracije i događaju ovakve stvari.
Omer Karabeg: Da li rehabilitacija Draže Mihailovića otvara mogućnost rehabilitacije drugih zločinaca u regionu?
Milivoj Bešlin: Kada je reč o Srbiji, većina kvislinga je već rehabilitovana - čak i u udžbenicima istorije. Neki od njih, poput Ljotića i Nedića, nisu pravosnažno osuđeni, pa se ne može izvršiti njihova sudska rehabilitacija, ali ona je faktički već izvršena s obzirom da ih neki politički uticajni istoričari više ne nazivaju kvislinzima nego nacionalnim snagama. Međutim, ima i onih, kao što je knez Pavle, koji su sudski rehabilitovani iako uopšte nisu bili osuđeni. Tako nešto moguće je samo u našem ispolitizovanom pravosuđu.
Što se tiče regiona, mislim da će se i u drugim državama pojaviti slični zahtevi. Uostalom i u samoj Srbiji, u Sandžaku, postoji ideja da se rehabilitujeAćif-efendija. Svako ima svoje kvislinge i, naravno, ako to krene iz Srbije, onda će i ostali naći svoje kvislinške pretke koje će želeti da proglase nacionalnim snagama i borcima za nacionalnu stvar.
Zijad Šehić: Možda postoje takva mišljenja i takvi planovi i u drugim državama regiona, ali ne vjerujem da će do toga doći. Ne vjeruejem, na primjer, da bi Crna Gora mogla rehabilitirati Pavla Đurišića, mada neki to pominju. Postoje neki nagovještaji da bi se mogla zatražiti i rehabilitacija Ante Pavelića, ali ni u to ne vjerujem. Europske i atlantske integracije su u Hrvatskoj u prvom planu, a i odnos snaga to ne bi dozvolio - tako da mislim da su male šanse da se to dogodi.
Omer Karabeg: Jedan od ciljeva rehabilitacije je da se u Srbiji pomire četnici i partizani. I Vučić i ostali funkcioneri govore da je dosta bilo podela. Ali, paradoksalno, to unutrašnje pomirenje u Srbiji još više udaljava pomirenje u regionu, jer u regionu niko ne može da prihvati da su četnici bili antifašisti.
Milivoj Bešlin: Naravno. Ne može se vrštiti nikakvo nacionalno pomirenje na platformi poraženog kvislinštva iz Drugog svetskog rata. Naposletku, šta znači nacionalno pomirenje? Kakvo je to pomirenje? Taj koncept je za mene kao istoričara vrlo sporan. Prvi ga je izneo ljotićevski, dakle, fašistički pisac Stanislav Krakov, koji je bio šef propagande Ljotićevog pokreta Zbor. On je u emigraciji, u istorijskom romanu koji je apologija Milanu Nediću, prvi izneo tu tezu o potrebi nacionalnog pomirenja među Srbima. Pokazalo se, međutim, da se to pomirenje ne može ostvariti bez rehabilitacije sveukupnog kvislinštva, pa su se onda kvislinzi pretvorili u nacionalne snage. Uslov za nacionalno pomirenje, čiji je cilj nacionalna homogenizacija, je radikalna revizija istorije.
Taj pokušaj srpskog nacionalnog pomirenja na anti-antifašističkoj osnovi, što bi rekao profesor Todor Kuljić, nije se mnogo razlikovao od sličnih pokušaja nacionalističkih ideologija u Hrvatskoj devedesetih godina, u vreme Tuđmana. Inače, nacionalno pomirenje zajedničkim sahranjivanjem poginulih fašista i antifašista, kao pokušaj normalizacije fašizma, zamisao je španskog diktatoraFranka. On je to pokušao da ostvari izgradnjom memorijalnog kompleksa "Dolina palih" na obroncima Gvadarame.
Zijad Šehić: Homogenizacija nacije je cilj iz kojeg je proizašlo sve ostalo. Taj proces, koji je svoju kulminaciji doživio 1991. godine, krenuo je odmah nakonTitove smrti 1981. godine. Kad NIN 1983. piše da je to godina proloma historije - to je u stvari najava budućih dešavanja. Upravo tada je u Srbiji krenulo propitivanje prošlosti. Nakon toga je uslijedilo donošenje Memoranduma SANU, zatim ukidanje autonomije Kosova i Vojvodine i smjena vlasti u Crnoj Gori, govor Miloševića na Gazimestanu, da bi se nakon toga pristupilo realizaciji završnog čina tog procesa - stvaranju jedne države za sve Srbe. To je bio politički cilj, dugo je trebalo da se on iskristališe i da se počne sa njegovom realizacijom, a posljedice smo vidjeli.
Omer Karabeg: I na kraju, može li se reći da je nakon rehabilitacije Draže Mihailovića pomirenje u regionu dalje nego ikad.
Zijad Šehić: To je sigurno. Ako je postojalo imalo povjerenja, ako se insistiralo na saradnji i zajedništvu, mislim da je ovo korak koji će pokrenuti negativni trend, jer ovo znači reviziju historije. Mene, međutim, raduje da ima historičara kojima je stalo do struke i koji ne prihvataju da budu u službi politike.
Milivoj Bešlin: Ja ne mislim da smo ni bliže ni dalje od pomirenja, jer nekih pozitivnih procesa u regionu ni pre nije bilo. Ovo je samo korak u negativnom pravcu. Ja mislim da će se posledice ove rehabilitacije u dugoročnom smislu najviše osetiti u samoj Srbiji, koja je sada dalje od elementarnih istina o tako kardinalnim stvarima kao što su antifašizam i Drugi svetski rat.
Kao istoričar moram da kažem da će najteže posledice biti po samu istorijsku nauku - po kritičku istoriografiju. Već četvrt veka istorijski revizionizam devastira same osnove kritičke istoriografije, što je vrlo zabrinjavajuće, jer kada u društvu prevlada mitska iracionalnost onda se stvaraju pretpostavke da se i najzlokobnije stranice istorije dvadesetog veka ponove.
http://www.slobodnaevropa.org/conte...bilituje-ideja-o-velikoj-srbiji/27045223.html
*****************************
Omer Karabeg: Nakon što je saopštena sudska odluka o rehabilitaciji Draže Mihailovića Oliver Antić, savetnik predsednika Srbije, izjavio je da je ta rehabilitacija osnov za pomirenje u regionu jer se, kako je on rekao, pod Dražinim zastavama borilo 10.000 Hrvata, 8.000 Muslimana i 6.000 Slovenaca. Kako gledate na tu izjavu?
Milivoj Bešlin istoričar iz Novog Sada: Projekt rehabilitacije četničkog pokreta i njihovog komandanta Mihailovića započeo je još devedesetih, a posebno je dobio na intenzitetu posle 2000. godine. Sve vreme je bio vođen kao državni projekt. U kontekstu tog državom sponzorisanog revizionizma trebalo bi tumačiti i angažman Nikolićevog savetnika Antića, kao i drugih protagonista rehabilitacije zločina protiv čovečnosti, kolaboracije i izdaje zemlje, za šta je Mihailović i optužen.
Oni su se služili i služe se neverovatnim neistinima i istorijskim falsifikatima. Izjava koju ste citirali ne zaslužuje bilo kakav ozbiljan komentar. Jer, istorija je nauka koja ima svoje metode. Svaka interpretacija u istoriografiji mora biti utemeljena na relevantnim izvorima. Ovo poigravanje sa elementarnom istorijskom istinom je zaista nezabeleženo. Bojim se da ti neki savetnici u stvari pišu istoriju beščašća današnjice.
Zijad Šehić, profesor na Odsjeku za historiju Filozofskog fakulteta u Sarajevu:Činjenica jeste da je u četničkim redovima bio mali broj Hrvata i Bošnjaka. To niko ne osporava, ali ne u onoj mjeri kako se to nastoji predstaviti. Ova rehabilitacija nije nikakva osnova za pomirenje, već za stvaranje novih sukoba. Taj proces traje tridesetak godina i sada je doživio svoj vrhunac.
Cilj tog procesa je homogenizacija nacije. Da je taj cilj bio ostvaren, rata devedesetih nikada ne bi ni bilo. Ja ovo doživljavam, ne samo kao rehabilitaciju Draže Mihailovića, nego kao rehabilitaciju jedne ideologije koja nije ostvarila ono što je zacrtala, pa se zbog te frustracije i događaju ovakve stvari.
Omer Karabeg: Da li rehabilitacija Draže Mihailovića otvara mogućnost rehabilitacije drugih zločinaca u regionu?
Milivoj Bešlin: Kada je reč o Srbiji, većina kvislinga je već rehabilitovana - čak i u udžbenicima istorije. Neki od njih, poput Ljotića i Nedića, nisu pravosnažno osuđeni, pa se ne može izvršiti njihova sudska rehabilitacija, ali ona je faktički već izvršena s obzirom da ih neki politički uticajni istoričari više ne nazivaju kvislinzima nego nacionalnim snagama. Međutim, ima i onih, kao što je knez Pavle, koji su sudski rehabilitovani iako uopšte nisu bili osuđeni. Tako nešto moguće je samo u našem ispolitizovanom pravosuđu.
Što se tiče regiona, mislim da će se i u drugim državama pojaviti slični zahtevi. Uostalom i u samoj Srbiji, u Sandžaku, postoji ideja da se rehabilitujeAćif-efendija. Svako ima svoje kvislinge i, naravno, ako to krene iz Srbije, onda će i ostali naći svoje kvislinške pretke koje će želeti da proglase nacionalnim snagama i borcima za nacionalnu stvar.
Zijad Šehić: Možda postoje takva mišljenja i takvi planovi i u drugim državama regiona, ali ne vjerujem da će do toga doći. Ne vjeruejem, na primjer, da bi Crna Gora mogla rehabilitirati Pavla Đurišića, mada neki to pominju. Postoje neki nagovještaji da bi se mogla zatražiti i rehabilitacija Ante Pavelića, ali ni u to ne vjerujem. Europske i atlantske integracije su u Hrvatskoj u prvom planu, a i odnos snaga to ne bi dozvolio - tako da mislim da su male šanse da se to dogodi.
Omer Karabeg: Jedan od ciljeva rehabilitacije je da se u Srbiji pomire četnici i partizani. I Vučić i ostali funkcioneri govore da je dosta bilo podela. Ali, paradoksalno, to unutrašnje pomirenje u Srbiji još više udaljava pomirenje u regionu, jer u regionu niko ne može da prihvati da su četnici bili antifašisti.
Milivoj Bešlin: Naravno. Ne može se vrštiti nikakvo nacionalno pomirenje na platformi poraženog kvislinštva iz Drugog svetskog rata. Naposletku, šta znači nacionalno pomirenje? Kakvo je to pomirenje? Taj koncept je za mene kao istoričara vrlo sporan. Prvi ga je izneo ljotićevski, dakle, fašistički pisac Stanislav Krakov, koji je bio šef propagande Ljotićevog pokreta Zbor. On je u emigraciji, u istorijskom romanu koji je apologija Milanu Nediću, prvi izneo tu tezu o potrebi nacionalnog pomirenja među Srbima. Pokazalo se, međutim, da se to pomirenje ne može ostvariti bez rehabilitacije sveukupnog kvislinštva, pa su se onda kvislinzi pretvorili u nacionalne snage. Uslov za nacionalno pomirenje, čiji je cilj nacionalna homogenizacija, je radikalna revizija istorije.
Taj pokušaj srpskog nacionalnog pomirenja na anti-antifašističkoj osnovi, što bi rekao profesor Todor Kuljić, nije se mnogo razlikovao od sličnih pokušaja nacionalističkih ideologija u Hrvatskoj devedesetih godina, u vreme Tuđmana. Inače, nacionalno pomirenje zajedničkim sahranjivanjem poginulih fašista i antifašista, kao pokušaj normalizacije fašizma, zamisao je španskog diktatoraFranka. On je to pokušao da ostvari izgradnjom memorijalnog kompleksa "Dolina palih" na obroncima Gvadarame.
Zijad Šehić: Homogenizacija nacije je cilj iz kojeg je proizašlo sve ostalo. Taj proces, koji je svoju kulminaciji doživio 1991. godine, krenuo je odmah nakonTitove smrti 1981. godine. Kad NIN 1983. piše da je to godina proloma historije - to je u stvari najava budućih dešavanja. Upravo tada je u Srbiji krenulo propitivanje prošlosti. Nakon toga je uslijedilo donošenje Memoranduma SANU, zatim ukidanje autonomije Kosova i Vojvodine i smjena vlasti u Crnoj Gori, govor Miloševića na Gazimestanu, da bi se nakon toga pristupilo realizaciji završnog čina tog procesa - stvaranju jedne države za sve Srbe. To je bio politički cilj, dugo je trebalo da se on iskristališe i da se počne sa njegovom realizacijom, a posljedice smo vidjeli.
Omer Karabeg: I na kraju, može li se reći da je nakon rehabilitacije Draže Mihailovića pomirenje u regionu dalje nego ikad.
Zijad Šehić: To je sigurno. Ako je postojalo imalo povjerenja, ako se insistiralo na saradnji i zajedništvu, mislim da je ovo korak koji će pokrenuti negativni trend, jer ovo znači reviziju historije. Mene, međutim, raduje da ima historičara kojima je stalo do struke i koji ne prihvataju da budu u službi politike.
Milivoj Bešlin: Ja ne mislim da smo ni bliže ni dalje od pomirenja, jer nekih pozitivnih procesa u regionu ni pre nije bilo. Ovo je samo korak u negativnom pravcu. Ja mislim da će se posledice ove rehabilitacije u dugoročnom smislu najviše osetiti u samoj Srbiji, koja je sada dalje od elementarnih istina o tako kardinalnim stvarima kao što su antifašizam i Drugi svetski rat.
Kao istoričar moram da kažem da će najteže posledice biti po samu istorijsku nauku - po kritičku istoriografiju. Već četvrt veka istorijski revizionizam devastira same osnove kritičke istoriografije, što je vrlo zabrinjavajuće, jer kada u društvu prevlada mitska iracionalnost onda se stvaraju pretpostavke da se i najzlokobnije stranice istorije dvadesetog veka ponove.
http://www.slobodnaevropa.org/conte...bilituje-ideja-o-velikoj-srbiji/27045223.html
*****************************
Poslednja izmena od moderatora:
:то је и даље стварност у којој нас упорно држе.
