Jakov Orfelin: 1. Sv Nikola u Velikoj Kikindi - ikonostas i zidne slike
2. Grgeteg - ikonostas
3. parohijska crkva Maradika - ikonostas
JAKOV ORFELIN se formirao bez direktnih dodira sa ranobaroknim slikarstvom ukrajinski orijentanisanih majstora. On je prva crtacka znanja dobio od strica Zaharija Orfelina, a potom je upisao studije grafike. Mada se Jakov Orfelin kasnije posvetio slikarstvu, rana polazista vezana za grafiku i [mucerovu akademiju ostavila su neizbrisiv trag na njegovim likovnim shvatanjima. Po povratku iz Beca on se okrece srednjeevropskim kasnobaroknim uzorima. Mada je bio manje talentovan i manje originalan od Kracuna, njemu ipak u razvoju srpskog baroknog slikarstva pripada mesto slikara kojim zapocinje jedan novi period. Jakov Orfelin prihvata srednjeevropsku kasnobaroknu praksu bez obaveze da je prilagodi potrebama drugacijeg verskog identiteta. Prva znacajna narudzbina po povratku iz Beca je izrada zidnih slika i oltarske pregrade u novopodngnutom hramu Sv Nikole u Velikoj Kikindi. Na svodu iznad soleje naosa naslikana je monumentalna kompozicija Sv Trojica sa jevan|elistima koja je izvedena po uzoru na istoimeni graficki list koji je Zaharije Orfelin izradio ranije za Pavla Nenadovi}a. Graficki predlozak je bio samo posrednik za nastanak koja se idejno oslanja na tradiciju Apoteoza sv Trojice, koje su obicno slikane na svodovima katolickih baroknih crkava. Kompozicija je prilagodjena arhitektonskom okviru, sa ambicijom da se iluzionisticki arhitektonski prostor otvori prema nebu. Bilo je to potpuno prihvatanje zapadnoevropskih dekorativnih shvatanjia, koje ce kasnije, pored ostalih, ponoviti Andrej Saltist u kupoli hrama manastira Grabovac i Teodor Ilic Cesljar na svodu prvog traveja u naosu hrama u Backom Petrovom Selu.
Po zavrsetku zidnog slikarstva, Orfelin je pristupio slikanju ikonostasa ciji tematski repertoar odrazava idejna previranja koja zahvataju celokupni duhovni zivot, pa i umetnost Karlovacke mitropolije sedamdesetih godina XVIII veka. Orfelin je na Beckoj akademiji sigurno stekao pouzdana znanja o koriscenju amblematskog jezika a onoliko koliko je danas poznato, pojava prosirenog amblematskog friza na oltarskim pregramdama Karlovacke mitropolije prvi put je zabelezena upravo na ikonostasu u kikindskom hramu Sv Nikole. Posredstvom Orfelinovih uticaja on ce se kasnije pojaviti i na drugim banatskim ikonostasima. U sredisnjim kartusama carskih dveri predstavljene su Blagovesti, u gornjim medaljonima naslikane su kadionica i posuda sa manom, a u donjima su sveti Simeon i Sava. Na bocnim dverima su sveti Vasilije i Grigorije Bogoslov. Iznad dveri i prestonih ikona postavljene su manje kompozicije, Isceljenje slepog, Neverovanje Tomino, Nedremano oko, Hrist i Samarjanka i Isceljenje raslabljenog. U sledecem redu nalaze se odabrane scene iz ciklusa Velikih praznika, sa sredisnjom kompozicijom Vaskrsenja. Iznad scena praznicnog ciklusa su postavljeni ovalni medaljoni sa dopojasnim likovima apostola. Na zavrsnom delu ikonostasa je Raspece sa BCom i Jn Bogoslovom.
Orfelin se osloba|a retrospektivnog nasle|a i postavlja figure u nedefinisan prostor zatvoren oblacima. Ocigledno je da su Teodor Kracun i Jakov Orfelin pouke becke likovne Akademije shvatili na potpuno razlicit nacin. Orfelin je prihvatio nova znanja oslobodjen svesti o njihovom verskom identitetu. Ovakva su shvatanja vec ranije bila prisutna u srpskoj baroknoj grafici, ali su u slikarstvu ona stekla punovaznost tek sa pojavom Jakova Orfelina. Karakteristicno je Orfelinovo tumacenje svetlosti, koje je potpuno drugacije od Kracunovih baroknih shvatanja. Ona je i na Orfelinovim slikama preobrazena, ali nije tumacena simbolicno, kao retoricki kontrast, sracunat na izazivanje dramaticnih emocija. To je zemaljska i culna svetlost koja ne dolazi sa neba, niti je odraz bozanske intervencije. Odsustvo tamnih povrsina na Orfelinovim slikama predstavljalo je dosledno sprovo|enje estetskog ideala rokokoa. Orfelinu je poreverena izrada oltarske pregrade hrama manastira Grgeteg. Tokom iste decenije Jakov Orfelin je izveo ikonostase u parohijskim crkvama Maradika i Obre`a, a saradnja sa Teodorom Kracunom na glavnom ikonostasu karlovacke saborne crkve donela mu je status najpopularnijeg slikara poslednjih decenija XVIII veka. Opterecenost radovima je slabila njegovu kreativnost i kvalitet njegovog dela postepeno opada. Sigurno je da su tome doprinosili i sami narucioci koji su tra`ili da slikar ponavlja svoja resenja.
evo ovo sam nasla o Orfelinu na kompu, nadam se da ce ti bar malo koristiti, a pokusacu da pronadjem jos nesto. pozz
