U svom delu Istorija i hrišćanstvo, Džon Varvik Montgomeri iznosi tri testa koja se mogu primeniti na Novi zavet: bibliografski, unutrašnji i spoljašnji.
BIBLIOGRAFSKI TEST se u suštini svodi na sledeće pitanje: pošto nemamo na raspolaganju originalne spise Jevanđelja, koliko su prepisi Novoga zaveta verni originalnim zapisima autora (da li je tekst koji danas posedujemo onaj koji je i izvorno zapisan)? Za odgovor na ovo pitanje važno je znati nekoliko činjenica: koliko ima kopija dokumenata, koliki je vremenski razmak između originala i prve kopije, gde su kopije pronađene i kakva neslaganja postoje među kopijama?
Danas postoji nekih 15.000 (od kojih oko 5000 na originalnom novozavetnom grčkom jeziku), a prema nekim podacima čak i preko 24.000, delimičnih ili kompletnih kopija Novog zaveta. Nijedan drugi dokument iz starih vremena nema ni blizu toliko kopija. Homerova Ilijada, druga na listi, ima svega 643 kopije. Kopija Aristotelovih dela ima svega 49, Tacitovih 20, Cezarovih 10, Euripidovih 9, Herodotovih 8 a Platonovih 7. Posebno značajan pokazatelj verodostojnosti dokumenata je vremenski razmak između originala i prvog prepisa. Svi spisi Novog zaveta, što ozbiljni istraživači više ne dovode u pitanje, zapisani su u periodu od nekoliko decenija nakon Isusove smrti, (najkasnije je napisano Otkrivenje Jovanovo – poslednja decenija prvog veka), a prva sačuvana kopija jednog novozavetnog spisa potiče iz 125. godine posle Hrista (fragment Jovanovog Jevanđelja - pronađen u Egiptu, što mnogo govori o rasprostranjenosti tog spisa još u to vreme. To je veoma značajno, zato što su skeptični nemački teolozi uporno tvrdili da četvrto Jevanđelje nije sastavljeno, u najmanju ruku, pre 160. godine). Većina kopija Novog zaveta datira iz trećeg i četvrtog veka, pa je vremenski raspon između originala i pronađenih kopija 30 – 350 godina (kad imamo na umu velika progonstva prvih hrišćana, praćena spaljivanjem njihovih spisa, ne treba da nas čudi što nema sačuvanih kopija iz prvog veka). Poređenja radi, najstarija sačuvana kopija Homerove Ilijade načinjena je čitavih 500 godina posle originala. Kod Tacitovih i Cezarovih dela taj raspon iznosi 1000 godina, kod Platonovih 1200, kod Aristotelovih i Sofoklovih 1400, a kod Euripidovih 1500 godina. Takođe treba zapaziti da su kopije Novog zaveta pronađene na veoma različitim lokacijama – Egipat, Palestina, Sirija, Turska, Grčka, Italija, što dodatno doprinosi njihovoj uverljivosti jer umanjuje mogućnost zavere - dogovora oko netačnog prikaza novozavetnih događaja. Konačno, međusobna neslaganja i odstupanja (kojih zaista ima), između pojedinih kopija su mala (spelovanje, frazeologija, redosled reči i td.), i nebitna za razumevanje suštine.
BIBLIOGRAFSKI TEST se u suštini svodi na sledeće pitanje: pošto nemamo na raspolaganju originalne spise Jevanđelja, koliko su prepisi Novoga zaveta verni originalnim zapisima autora (da li je tekst koji danas posedujemo onaj koji je i izvorno zapisan)? Za odgovor na ovo pitanje važno je znati nekoliko činjenica: koliko ima kopija dokumenata, koliki je vremenski razmak između originala i prve kopije, gde su kopije pronađene i kakva neslaganja postoje među kopijama?
Danas postoji nekih 15.000 (od kojih oko 5000 na originalnom novozavetnom grčkom jeziku), a prema nekim podacima čak i preko 24.000, delimičnih ili kompletnih kopija Novog zaveta. Nijedan drugi dokument iz starih vremena nema ni blizu toliko kopija. Homerova Ilijada, druga na listi, ima svega 643 kopije. Kopija Aristotelovih dela ima svega 49, Tacitovih 20, Cezarovih 10, Euripidovih 9, Herodotovih 8 a Platonovih 7. Posebno značajan pokazatelj verodostojnosti dokumenata je vremenski razmak između originala i prvog prepisa. Svi spisi Novog zaveta, što ozbiljni istraživači više ne dovode u pitanje, zapisani su u periodu od nekoliko decenija nakon Isusove smrti, (najkasnije je napisano Otkrivenje Jovanovo – poslednja decenija prvog veka), a prva sačuvana kopija jednog novozavetnog spisa potiče iz 125. godine posle Hrista (fragment Jovanovog Jevanđelja - pronađen u Egiptu, što mnogo govori o rasprostranjenosti tog spisa još u to vreme. To je veoma značajno, zato što su skeptični nemački teolozi uporno tvrdili da četvrto Jevanđelje nije sastavljeno, u najmanju ruku, pre 160. godine). Većina kopija Novog zaveta datira iz trećeg i četvrtog veka, pa je vremenski raspon između originala i pronađenih kopija 30 – 350 godina (kad imamo na umu velika progonstva prvih hrišćana, praćena spaljivanjem njihovih spisa, ne treba da nas čudi što nema sačuvanih kopija iz prvog veka). Poređenja radi, najstarija sačuvana kopija Homerove Ilijade načinjena je čitavih 500 godina posle originala. Kod Tacitovih i Cezarovih dela taj raspon iznosi 1000 godina, kod Platonovih 1200, kod Aristotelovih i Sofoklovih 1400, a kod Euripidovih 1500 godina. Takođe treba zapaziti da su kopije Novog zaveta pronađene na veoma različitim lokacijama – Egipat, Palestina, Sirija, Turska, Grčka, Italija, što dodatno doprinosi njihovoj uverljivosti jer umanjuje mogućnost zavere - dogovora oko netačnog prikaza novozavetnih događaja. Konačno, međusobna neslaganja i odstupanja (kojih zaista ima), između pojedinih kopija su mala (spelovanje, frazeologija, redosled reči i td.), i nebitna za razumevanje suštine.