odakle su Bosnjaci

U poplavi tri "istine", koje farbaju historiju argumentima i kvazi-argumentima, cini se da je najbliza pravoj istini ona cetvrta, pisana od strane stranih historicra profesionalaca, koji nemaju interes da stvaljaju svoju reputaciju pod sumnju radi necije dnevne politike.

Ja licno vjerujem da je ova tvrdnja najbliza istinai:

Noel Malcolm (Bosnia a Short Hystory)


A na pitanje jesu li stanovnici Bosne 1180. godine bili zapravo Hrvati ili zapravo Srbi ne moze se odgovoriti iz dva razloga: prvo, zato sto nam nedostaje dokaza, a drugo, zato sto to pitanje nema smisla. Mozemo samo reci da je veci dio bosanskog teritorija vjerojatno bio u hrvatskim rukama - ili bar u slavenskim rukama pod hrvatskom vlascu - u sedmom stoljecu, ali je to plemenska oznaka koja pet stoljeca kasnije nema mnogo smisla, ili ga uopce nema. Bosanci su u svojoj vjerskoj i politickoj povijesti opcenito bili blizi Hrvatima, ali primjenjivati danasnji pojam hrvatskog identiteta (nesto sto je nastalo u novije doba na osnovi vjere, povijesti i jezika) na nekoga u ono doba jest puki anahronizam. Jedino razborito sto bi se moglo kazati o etnickom identitetu Bosanaca jest ovo: oni su bili Slaveni koji su prebivali u Bosni.

S druge strane, cini se da Srpska pravoslavna crkva nije provodila organiziranu aktivnost u Banovini ili Kraljevini Bosni sve dok kralj Tvrtko nije prosirio Bosanski teritorij u sedamdesetim godinama 14. vijeka na gornji tok rijeke Drine (jugoistocno od Sarajeva) i na dijelove danasnje Crne Gore i Srbije ukljucujuci tu i pravoslavni manastir u Milesevi. Iako se sam Tvrtko okrunio za kralja u Milesevi, on je bio i ostao Bosnjacki katolik (uz eventualnu iznimku Ostoje, koji je bio pripadnik Crkve bosanske). Dalje od gornjeg toka rijeke Drine nema u pred-otomanskoj Bosni jasnih tragova pravoslavnih crkava. Jedan srpski istoricar umjetnosti ustvrdio je da jedan pravoslavni manastir u sjevernoj Bosni potjece iz vremena prije dolaska Turaka, ali je njegovo datiranje "vrlo nepouzdano" - u krajnju ruku nevjerodostojno i historijski neutemeljeno.

Dalje u svojoj knjizi Illiryans, John Willkes kaze slijedec:

Slaveni su tokom 6 vijeka preplavili Balkan u ogromnom broju, sto je tada, u vecem dijelu Balkana uspostavilo jezicni identitet koji je na kraju zamijenio sve ostale. Srbi i Hrvati stizu na Balkan polovinom 7 vijeka....


Dakle pored starosjedilaca Balkana u 6 vijeku Slaveni su sacinjavali takodjer veliki dio populacije Bosne. Srbi stizu tek polovinom 7 vijeka u podrucje Raske, a Hrvati u zaledje Knina. Obadva plemena asimilraju zateceno stanovnistvo Balkana u svoj etnos. U Bosni stvara se zaseban etnicki identitet kao rezultat mjesanja kultura doseljenih Slavena iz prvog talasa i zatecenih starosjedilaca, koji ce po osnivanju samostalne kraljevine Bosne dobiti ime (dobri) Bosnjani. Dakle, ove cinjenice upucuju da po etnogenezi vecina danasnjih stanovnika BiH nema nikakve veze niti sa Srbima niti sa Hrvatima. Ili kako Malcolm kaze, primjenjivati danasnji pojam hrvatskog identiteta (nesto sto je nastalo u novije doba na osnovi vjere, povijesti i jezika) na nekoga u ono doba jest puki anahronizam.

http://www.rastko.org.yu/rastko-bl/istorija/sdavidovic-spc_bih.html#_Toc536794989

У Босни у овом периоду биле су три епископије, и четврта у Хуму. Најстарија је босанска епископија с епископима, који су називани дједови и гости, а њих убрајамо у православне зато, што су припадали народној "босанској" цркви на старом подручју, управо правој Босни; догматска наука те цркве, као што ћемо видјети, ничим се не разликује од православне. За владање краља Драгутина у сјевероисточној Босни (1292-1314. г.) основана је друга епископија, а дабарска и хумска епископија потпадоше под Босну за краља Твртка I. Стари босански епископи (гости као и најгледнији међу њима - дједови) становали су у Јањићима[33], срез зенички, али према приликама и по другим мјестима, Мојштри, а нарочито у манастирима и по владалачким и властелинским дворовима. Сједиште епископа Драгутинова дијела Босне није познато. Дабарски епископи били су у манастиру Бањи и жупи Дабрубањанима између Прибоја и Вишеграда, а хумски, кад је Хум потпао под Босну, становаху у Петропавловскоме манастиру на ријеци Лиму, пренијевши у њега своју столицу из Стона почетком XIV стољећа.

Ово су епископи првог периода, у колико су се о њима сачували бар неки подаци:

1) босански епископи (дједови и гости):

Теодор, 1068. г., Владислав, 1141. г., Милован 1150. г., (у Крешеву, за владе бана Борића), Радигост, 1171- 1197. г, Данило, 1191. г., Драгохна или Драгиша, 12031209. г.,[34] Драгослав и Владимир у XIII стољећу, дјед Радослав и гост Радослав,[35] дјед Радомир, 1404. г. у Хвалову рукопису, дјед Милоје спомиње се у повељи краља Стјепана Томаша 1446. г., гост Радослав Брадијевић, 1454. г., дјед Ратко, око 1460. г.[36] и гост Велимир Владимировић, између 1446-1463. г. Гост Радин потписан је заједно с милешевским митрополитом Давидом на тестаменту херцега Стјепана Вукчића, 1466. г. Осим тога још су били "гости" у XV вијеку: нећак госта Радина, Радин гост Сеоничанин (у тестаменту госта Радина) и гост Мишлен сачувао му се надгробни споменик код Пуховца, срез зенички).

pogledajte na karti gde je Dabar,Hum,Dragutinova severoistocna Bosna i bice jasno.

Бошњаци су измишљени као и звездане стазе


АПЕЛ СВ.ВЛАДИКЕ НИКОЛАЈА
СЕРБСКОМЕ РОДУ

Ја вас молим, браћо! И апостоли Христови више су молили него заповедали. У дирљивој посланици Филимону свети Павле Пише: “Иако имам власт у Христу да ти заповедим, ипак молим те ради љубави, ја, старац Павле, сужањ Исуса Христа!”.

Тако вас сада и ја, старац Николај молим, браћо.


Молим школоване да се не превазносе својом школом, а нешколоване да се не подништавају. Сви сте заједнички свршили највишу животну школу, универзитет мука и страдања. И то вас је изједначило и збратимило;

Молим вас да се према браћи светски понашате, а не злобно и грубо. Енглези вас хвале као праве џентлмене, и ви то јесте. Но да ли сте џентлмени једни према другим, или се узајамно ружите и љуте ране позлеђујете место да лечите. Србин према Србину треба не само да је џемтлмен него и више од тога – брат. “Пред туђином се хвали, а брату се пожали”, каже српска пословица.


Молим вас браћо, најзад, при растанку, да чините све што можете за част садашње генерације себи за пример, као што ми узимамо прошле српске генерације себи за пример. И не заборавите ову сељачку реч:
Вера, слога и поштење, српско су спасење.
_________________
Воскресеније Твоје Христе Спасе
Ангели појут на небесјех,
и нас на земљи сподоби
чистим сердцем Тебе славити.
_________________

http://www.rastko.org.yu/rastko-bl/istorija/corovic/bih/vcorovic-bih-historija.html

По нашем мишљењу греше они који мисле да се под босанским богумилима крију чисти православни. Греше с тога што православље све до појаве Св. Саве није било чврсто и у самој Србији и што није било просто од многих за ортодоксну цркву необичних појава. У Босни, која кроз читаво време од XII–XIV века нема православног епископа, да пође Савиним примером, није, природно, било ни последица Савина рада. За Албанце пише један свештеник из 1308. године да нису „ни чисти католици, и чисти шизматици”. Тако је, вероватно, било и у Босни с богумилима, све док није почела да јача међу њима активност свештенства пећске патријаршије. У дубровачким књигама доста су чести помени о патаренима. Како Дубровчани несумњиво добро знађаху шта су православни, то би они, врло вероватно, ма где оставили трага о том да су патарени у ствари исто што и они, да је то тако и било. Међутим, они то нигде не веле. Богумили су били једна конзервативна секта, са много елемената прве културе коју су примили из Маћедоније и Србије; ради тога је била ближа православљу; и временом се, у маси, у њему и изгубила.

„Босанска црква” беше овако уређена: врховни поглавица беше дед, свештеници су гости и старци (нижи ред) под скупним именом стројници. У свом тестаменту од 1466. године Радин гост раставља две врсте својих пријатеља, оне „који су праве вјере апостолске”, који су „с правом душом и з добријем начином крштенијем”, „који гријеха не љубе”; а друго су „мрсни људи.” Шта је ближа карактеристика ових других није нам данас познато, али је очевидно да то нису они који би били онако беспрекорни или пречишћени. При свечаним актима патарени би долазили у одређеном броју по седморица (седам недељених дана) или по дванаесторица (дванаест апостола; дванаест месеци). Они станују по местима, која по њима добивају своје име („locus Patarenorum in Glubscovo”). 1872. бележило се да је француски вицеконзул у Мостару видео у Јабланици, у Херцеговини, два богумилска села; а причало се, да је било остало нешто потајних богумила и око Крешева. Али ми, нигде, у читавој земљи, нисмо чули за какав сигуран траг о томе. Међутим, један податак из католичког шематизма херцеговачке бискупије од 1867. године заслужује озбиљну пажњу. Тамо се каже да је у селу Дубочанима породица Хележ, пре коју годину, прешла у ислам, а „била је последња, која се држала лудила богумилског”. У народу нема данас помена чак ни о самом имену њихову. Понеки назив као, примера ради, поток Бабун код Мостара или име Бабуновић били би једини остаци.

(izmenjeno boldovanje)

Изненађује појава да се хисторија Босне и Херцеговине код нас опћенито мало зна. И то не само у покрајинама ближег или даљег суседства, него и у њима самим. Сем о пословичном бану Кулину и о Херцегу Степану, готово ни у једној другој личности старије хисторије нема неког нарочитог помена у народу. Разлога за то биће, ваљда, више; али нама се чини да је један понајглавнији. Ниједан од босанских владара, сем Херцега Степана, није оставио иза себе онакав један споменик какви су примера ради, Студеница, Грачаница или Дечани у рашкој држави и ниједан се, како се данас чини, није у оноликој мери бринуо „за душу”, колико су то, у непоколебљивој традицији, чинили Немањићи и њихови непосредни наследници. Задужбине Немањића биле су колико културна средишта извесног краја толико и чувари помена својих оснивача.

treba imati u vidu da ta stara Bosanska crkva je koren ne samo dela Srba iz Bosne,već i dela Hrvata i Bošnjaka islamske ili katoličke vere.

http://www.geocities.com/istorijat/img/Bosna12-15vijek.jpg

http://www.freesrpska.org/rs/mape/crkve.html

--------------------------------------------------------------------------------
Ovaj text sam, ne sjecam se gdje, procitala i kopirala, pa evo, nakon dugo vremena upotrijebih ga. Mozda ga vec imate objavljenog negdje ovdje, u tom slucaju se ispricavam. Nisam znala!

Pitanje je dobro. Kad se zna - i u nauci - da su neoborivi dokazi o postojanju patarena i Crkve bosanske u Bosni, i kad se upozna sustina ucenja dobrih krstjana ili patarena, tad nije tesko dokazati da su i Bosnjaci muslimani posebna nacija.

Problem je u tome sto se dosta dugo ta nacija potpuno negirala. Da bi se to i ostalom svijetu dokazalo, pa i Europi, skinuti su sa historijske pozornice: Bosnjani kao narod u tri vjere, Bosna kao drzava, bosanski jezik, bosanska knjizevnost, bosanska historija/povijest, bosansko pismo...Jednom rijecju - sve bosansko i Bosnino. Kad je to ucinjeno, mi nista od toga u nasim skolama nismo ucili, nego srpsku, hrvatsku, crnogorsku, makedonsku, slovenacku historiju. Dakle, sh nauka je na ovaj nacin zavrsila s Bosnom.

Da su priznali Bosnjane kao narod, i da su prihvatili da je svaki bosanski ban ili kralj znao kako im se narod zove ( Bosnjani), tad bi vrlo lako bila uspostavljena analogija: Srbija po Srbima, Hrvatska po Hrvatima, Bosna po Bosnjanima ili Bosancima. Znalo bi se da Bosna pripada samo Bosnjanima/Bosancima u tri vjere. Ali, time bi se zaustavile sh pretenzije prema Bosni.

Bosnjaci muslimani nisu ovome puno poklonili paznje, osim casnih pojedinaca ( dr.Savfet-beg Basagic i dr.) koji su u vrijeme nacionalnih budjenja polovinom 19. stoljeca pokusavali probuditi zaspalo, uspavano bosnjastvo, i gotovo nikakvu nacionalnu svijest, upozoravajuci na opasnost vjestackog useljenja naroda u Bosnu, kojih u Bosni mnogo stoljeca nije bilo. Ali, oni tu nisu mogli puno uciniti, jer je izvrsena nacionalizacija bosanskog stanovnistva na temelju religozne pripadnosti Bosnjana. Do polovine 19. stoljeca bili su samo vjerski izdijeljeni, a nakon 1848. godine podijeljeni su i nacionalno. Kad je izvrsena i ta podjela - podijeljeni su i na narode, s tim da sustinski narod Bosne - Bosnjani/Bosnjaci/Bosanci - nisu priznati ni kao narod ni kao nacija. Receno im je: "Vi ste samo religija!" I time se oduzima narodu kome pripada zemlja Bosna i koji po svojoj zemlji nosi ime - pravo na tu zemlju. Ulemi je sve to odgovaralo, jer su se ti ljudi borili samo za vjeru i vjerska i vakufska prava i vakufsku imovinu, kao i za vjersko obrazovanje, a nisu uocili kolika se opasnost krije u neznjanju vlastite historije i negiranju narodnosnog i nacionalnog identiteta i kulture. Pod pojam kultura spada jezik, knjizevnost, arhitektura, muzika, folklor, slikarstvo, i uopce obrazovanje, umjetnost i nauka.

Tako je naucno bio otvoren put da se sa popisa naroda brisu Bosnjani/Bosnjaci/Bosanci. Bosanski katolici su nacionalizirani u Hrvate, pravoslavci u Srbe, a Mohammedaner su nazvani prvo muslimanima sa malim m, da bi im se u Titinoj drzavi to malo m pratvorilo u veliko M. Dato im je ime po religiji, sto je bio vrhunski cinizam, jer nema ni jedne nacije u svijetu koja je nazvana po religji. Ovo je pogotovo odgovaralo ulemi. Nije bilo nikakvih protesta. Nije se ni smjelo protestirati. Rahmetli Mustafa Ceman, najveci bosnjacki bibliograf, je bio tri mjeseca u zatvoru, jer je kod sebe imao na citanju "Kulturu Bosnjaka" dr.Smaila Balica.

Kad se zna porijeklo, i kad Bosnjaci znaju da nisu "s kruske pali" u Bosnu, da su u njoj starosjedioci, domorodci, domaci, tad mogu mirno u oci pogledati svojim bivsim uciteljima historije/povijesti i reci: "Vi ste zaista u pravu da medju popisima slavenskih naroda nema Bosnjaka. Ne moze ih ni biti tamo, jer u Bosnu nisu dosli iz Velike Moravske ili sa Buga, Dnjepra i Dnjestra. Nisu ni mogli doci u Bosnu, jer su ODUVIJEK u njoj."

Bosnu su podijelili i tako sto su njene oblasti Hum i Zahumlje nazvali Hercegovina. To je ozvanicila Austro-Ugarska. Itd.

Koliko su radili da je uniste i podijele - dobro je da ikako postoji. Stetu su joj, mozda najvecu u njonoj dugoj povijesti, napravili i oni koji su "u ime Bosnjaka" potpisali 1995. ugovor o miru u Daytonu. Potpisana je najveca i najnepravednija podjela Bosne. Potpisano je ono sto nikada u njenoj dugoj historiji nije bilo. Da cijela Bosna ne pripada Bosnjanima/Bosancima.

Zamislite, Bosnu kao narod i zemlju priznaje 1155. godine jedan Bizantinac po imenu Kinamos. On je kao hronicar ( onaj koji zapisuje dogadjaje) pratio svog cara Emanuela Komnena kad je osvajao Srijem u Srbiji. Protiv ovih Bizantinaca borila se ugarska (madjarska) i bosanska vojska koju je predvodio ban Boric. Knamos je zapisao sljedece usred Srijema:

"Kad je bio blizu Save, skrene odatle prema drugoj rijeci imenom Drina, koja utjece drugdje, i dijeli Bosnu od druge, srpske zemlje."

Dakle, rijeka Drina je granica koja dijeli Bosnu i Srbiju.

"A Bosna nije podlozna zupanu Srba, nego je sama zase, NAROD koji svojim zasebnim nacinom zivi i sam sobom upravlja."

Dakle, BOSNA je po Kinamosu i ZEMLJA i NAROD.

Iako postoje mnogi neoborivi historijski izvori o Bosni i postojanju njenog naroda - to nista nije pomoglo kod onih koji nisu zeljeli ISTINU ( naucnu) o Bosni i Bosnjanima. Tu istinu nisu, na zalost, htjeli ni mnogi muslimani iz Bosne, jer su slijepo htjeli da sve pocinje od 1463. godine, tj. od dolaska Osmanlija u Bosnu. A to nije tacno, nije ISTINA, kao sto nije ISTINA da Bosna nema svog bosanskog naroda. Na zalost, ta rijec PODJELA je strasna za Bosnu i svo njeno stanovnistvo, a posebno za Bosnjake muslimane koji iza ledja nemaju rezervnu zemlju i rezrvnu naciju. Na ovaj nacin mnogi su se poigrali sa sudbinom zemlje i drzave Bosne i glavama Bosnjaka muslimana, pa i sami njihovi vodji.

BOSANSKI SRBI
Kratka Istorija Bosanskih Srba


U narednom clanku, na osnovu provjerenih istorijskih cinjenica, pokusavamo da objektivno odgovorimo na pitanje
Ko su zapravo "Bosanski Srbi" i od koga su potekli?
Prenosimo dopunjeno originalno izdanje historijskog istrazivanja Prof. Dr. Ante Hercega i Prof. Dr. Mustafe Banovica, uglednih Balkanskih historicara


Ante Herceg i Mustafa Banovic, povijesno-istrazivacko djelo "Razvoj Balkanskih Naroda", Juni/Juli 2002, odlomak "Istorija Bosanskih Srba", str. 244-249, Naucno-Znanstveni Zurnal Istorije Jugoistocne Europe.

Na prostoru Bosne su od pamtivjeka zivjeli Bosnjaci razlicitih vjera. U srednjovjekovnoj Bosni to su bili Bosnjaci heretickog vjerovanja, ali i dio onih Bosnjaka koji su pod prisilom krizarskih ratova primili katolicanstvo, odnosno pravoslavlje. Padom Bosne pod Turke i kasnije Austro-Ugarskom okupacijom Bosne, narod u etnickom smislu sastavu ostaje isti. Bez obzira na vjeru, svi se nastavljaju identifikovati kao Bosnjaci. Sto vise, katolici i pravoslavci su se od pamtivjeka osjecali i identifikovali kao Bosnjaci. Oni su bili Bosnjacki pravoslavci, odnosno Bosnjacki katolici. Pisali su da govore Bosanski jezik i ponosili se na svoju Bosnjacku narodnost.
Termin 'Bosanski Srbi' se javlja tek polovinom 19 stoljeca, kada organizovane grupe politickih misionara (financiranih od strane Srbije) ulaze u Bosnu i pocinju svoj rad na iskorjenjivanju termina Bosnjaci kod nasih pravoslavaca. U tim aktivnostima je bio najaktivniji Teofil (Bogoljub) Petranovic, koji je sredinom 19 stoljeca oko sebe okupio skupine propagandista koji su zalazili po Bosanskim selima i zaseocima i govorili Bosnjacima pravoslavne vjeroispovijesti da je vrijeme da se prestanu identificirati kao Bosnjaci, i da se - na osnovu zajednicke religije - podju identifikovati kao Srbi. Prema rijecima Novaka Kilibarde - koji je napisao predgovor Petranovicevoj knjizi Srpske Narodne Pjesme iz Bosne i Hercegovine - Petranovic je bio najplaceniji povjerenik Srbijanske vlade, te je "za vrijeme boravka u Sarajevu od 1862 do 1869 neprekidno sirio srpsku propagandu." Fra Grga Martic, koji je zivio u Sarajevu u vrijeme Petranovicevih propagandnih aktivnosti, u svojim Zapamcenjima kaze da je Teofil Petranovic bio glavni organizator srpske propagande u Bosni. Prof. Dr. Muhamed Filipovic se slaze, i u jednom od svojih pojasnjenja navodi da su svi ljudi na prostoru Bosne bili "Bosnjaci, sve dok propaganda iz Srbije nije pocela unositi srpsku i hrvatsku nacionalnu svijest u nase pravoslavce i katolike."

Sto se tice pravoslavne crkve na prostoru Bosne, ona nije bila prisutna na teritoriju Bosne prije dolaska Turaka, samo je u Hercegovini igrala vazniju ulogu. U svojoj ranoj srednjovjekovnoj povijesti Hercegovina (Hum) bijase dio kulturnog i politickog svijeta srpskih zupa i knezevina, zajedno sa Zetom (Crna Gora) i Raskom (Sandzak, na jugozapadu Srbije).

S druge strane, cini se da Srpska pravoslavna crkva nije provodila organiziranu aktivnost u Banovini ili Kraljevini Bosni sve dok kralj Tvrtko nije prosirio Bosanski teritorij u sedamdesetim godinama 14. vijeka na gornji tok rijeke Drine (jugoistocno od Sarajeva) i na dijelove danasnje Crne Gore i Srbije ukljucujuci tu i pravoslavni manastir u Milesevi. Iako se sam Tvrtko okrunio za kralja u Milesevi, on je bio i ostao Bosnjacki katolik (uz eventualnu iznimku Ostoje, koji je bio pripadnik Crkve bosanske). Dalje od gornjeg toka rijeke Drine nema u pred-otomanskoj Bosni jasnih tragova pravoslavnih crkava. Jedan srpski istoricar umjetnosti ustvrdio je da jedan pravoslavni manastir u sjevernoj Bosni potjece iz vremena prije dolaska Turaka, ali je njegovo datiranje, prema rijecima britanskog historicara Noel-a Malcolm-a "vrlo nepouzdano" - u krajnju ruku nevjerodostojno i historijski neutemeljeno.

Sto se tice teritorijalne crkvene organizacije, u predotomanskom periodu doista nema tragova prisutnosti Srpske pravoslavne crkve na tlu same Bosne. Medutim, nakon dolaska Turaka slika se pocinje naglo mijenjati.

Od osamdesetih godina 15. vijeka spominju se pravoslavni svecenici i vjernici u mnogim dijelovima Bosne u kojima prije nije bilo ni spomena o njima. Zna se da je nekoliko pravoslavnih manastira podignuto u 16. vijeku (u Tavni, Lomnici, Papraci, Ozrenu i Gostovicu), a vazni manastir Rmanj u sjeverozapadnoj Bosni prvi put se spominje 1515. godine. Te nove gradevine jos vise iznenaduju kad se zna da je zakonom kanun-i raya bilo zabranjeno gradenje novih crkava - ocito je da su otomanske vlasti svaki put morale izdati posebno odobrenje.

Premda su pravoslavni vjernici ugnjetavani, nije pretjerano kazati da je otomanski rezim favorizirao pravoslavnu crkvu. Bosnjacki pravoslavci su imali svoju sredisnju vjersku vlast u samom Otomanskom Carstvu, a bosnjacki katolici izvan njega pa nije bilo dvojbe da bi se smatrali oslobodenim kad bi neka katolicka sila ponovo osvojila Bosnu. Bosanski mitropolita (pravoslavni biskup) spominje se prvi put tek 1532. godine, a prva pravoslavna crkva u Sarajevu sagradena je tek sredinom 16. stoljeca.

U krajevima u kojima je pravoslavlje polucilo najvece uspjehe, posebno na sjeveru Bosne, u tom se razdoblju nastanilo mnogo doseljenika iz pravoslavnih zemalja. Ocito je posrijedi bila otomanska politika da naseli podrucja koja su bila opustjela, bilo zbog rata ili kuge. Vec u prvim defterima pojavljuju se skupine krscanskih cobana, koji se deklariraju kao Vlasi sto su se naselili u opustosenim krajevima istocne Hercegovine. U defterima iz sedamdesetih i osamdesetih godina 15. vijeka moze se razabrati da se Vlasi sire po srednjoj Bosni, u krajevima oko Visokog i Maglaja. Negdje odmah iza 1476. godine, na primjer, oko 800 vlaskih obitelji naselilo se u kraju oko Maglaja, zajedno sa dvojicom pravoslavnih svecenika. U iducih pedesetak godina nastavio je rasti broj Vlaha u srednjoj i sjeveroistocnoj Bosni, a poceli su se doseljavati i u sjeverozapadnu Bosnu. U ratovima na pocetku 16. stoljeca opustjelo je jos vise krajeva u sjevernoj Bosni jer su katolici bjezali na habsburski teritorij. Buduci da je Osmanlijama bilo vazno da ne ostave prazan prostor blizu vojne granice, uslijedio je jos jedan velik priljev vlaskih doseljenika iz Hercegovine i Srbije. Za cijelog 17. vijeka bilo je jos doseljavanja na to podrucje, jer su ne samo rat nego i kuga ostavljali za sobom demografske praznine koje je trebalo popuniti.

Taj je vlaski element bio toliko vazan u nastanku Bosanskog pravoslavnog stanovnistva da se jos i nakon tri stoljeca izraz "Vlah" upotrebljavao u Bosni u znacenju "pripadnik pravoslavne Crkve". Bosanski Vlasi su potpuno odgovarali ciljevima otomanske vlasti, ne samo zato sto su bili pokretni (tipicne su im poslovne djelatnosti bile stocarstvo, uzgoj konja i organiziranje prijevoza robe za trgovce). Bosanski Vlasi nisu predstavljali neku vecu opasnost Bosnjacima, jer su Bosnjaci bili daleko brojniji od cobanskih skupina Vlaha.

Vlasima su odobrene posebne povlastice kako bi ih naveli da se nasele uz otomansko-habsbursku granicu - smanjen je porez na ovce za one koji zive u pogranicnom podrucju, a njihovim su glavarima dodijeljeni veliki timari. Iako nisu primali vojnu placu, imali su pravo nositi oruzje i od njih se ocekivalo da obavljaju vojnu funkciju; umjesto place, dopusteno im je pljackanje neprijateljskog teritorija. U prvim zapisima Bosanski Vlasi se cesto spominju kao prilicno prolazna pojava nalik na sjenu. Selili su se iz jednog kraja u drugi, govorili lokalne jezike i stapali se s lokalnim stanovnistvom.

Buduci da su sjeverna Albanija i juzna Srbija bile prvobitno srediste Vlaha, nije cudo sto su se Vlasi vrlo rano prosirili na obliznje gorske krajeve Hercegovine. Odatle su se preselili na sjever, preko brdovitog zaleda Dalmacije, gdje se vec u 12. stoljecu spominje da cuvaju stada (a u zimu ih dovode u primorje). Izmedu 13. i 15. vijeka o njima je cesto rijec u kronikama Dubrovnika i Zadra. Neki od tih vlaskih cobana prodrli su i do srednje Bosne, gdje o njihovoj prisutnosti svjedoce srednjovjekovna imena mjesta u krajevima oko Sarajeva i Travnika: Vlahinja, Vlaskovo, Vlasic.

Danasnji Bosanski Srbi su zapravo Bosnjaci i dijelom Bosanski Vlasi koji su se - pod propagandistickim okolnostima Bogoljuba (Teofila) Petranovica i slicnih - uklopili u preko-drinski Srpski narodni okvir. Asimilirani Vlasi su pridonijeli ogromnom porastu Srpskog stanovnistva u Bosni. Nazivati nekoga "Bosanskim Srbinom" znaci sluziti se pojmom stvorenim u 19. vijeku koji je propagiran politicko-misionarskim djelovanjem propagandista placenih od Vlade Srbije. Termin 'Bosanski Srbin', koji se prvi puta javlja tek polovinom 19 stoljeca, odnosi se na Bosnjake pravoslavne vjeroispovijesti (i dio Vlaha) koji su se na temelju zajednicke religije - a pod znatnim propagandnim pritiskom srpskih politickih propagandista - odrodili od svog Bosnjackog nacionalnog korpusa (i dijelom Vlaskog segmenta) i asimilirali u Srpski nacionalni korpus.

Vrijedno je napomenuti da su danasnji Bosanski Srbi - usljed asimilacije dijela Vlaha - dobrim dijelom jedina komponenta Bosansko-Hercegovackog stanovnistva koja je neslavenskog porijekla. Sto se tice Vlaha, danas ih u Bosni gotovo da i nema. Kroz istoriju, Vlasi su zadrzali svoju autohtonost i samosvojnost jedino na istoku Srbije.

Po svim istorijskim i civilizacijskim pravilima, danasnji Bosanski Srbi bi sebe nacionalno trebali deklarisati kao Bosnjaci pravoslavne vjeroispovijesti ili pak, manjim dijelom, Bosanski Vlasi. Nazalost, imamo situaciju da su nekadasnji Bosnjaci pravoslavne vjeroispovijesti (tj. prisilno pokrsteni hereticki Bosnjaci) zaboravili, ili pak dobrovoljno odbacili u zaborav svoju pradjedovsku Bosnjacku (i dijelom Vlasku) pripadnost , te se uklopili u tudji nacionalni okvir.


- - - -

Tokom srednjeg vijeka, na području srednjovjekovne bosanske države djeluje Crkva Bosanska, koja se pominje već krajem 12. vijeka, no postoje tragovi o njenom postojanju i u 10. i 11. vijeku. Prvi pisani pomen postojanja Crkve Bosanske je u pismu zetskog kneza Vukana papi Inocentu, 1199. godine, a njeni pripadnici ili podržavaoci su neosporno bili vodeći pripadnici bosanske vlastele u naredna dva vijeka.

Najviše detalja o djelovanju ove crkve se nalazi u isljedničkom izvještaju inkvizitora, tako da oni moraju biti uzeti sa velikom rezervom.

Više od jednog stoljeća je važila teorija Franje Račkog, koji je korijene Crkve Bosanske tražio u Bogumilskom učenju, no veliki broj istoričara danas opovrgava bilo kakvu vezu između ta dva učenja. Dolaskom Otomanskog carstva u 15. vijeku na prostore Bosne i Hercegovine, dolazi do nestajanja ove crkve.

Etnicki razvoj Bosnjaka se ne moze sustinski sagledati bez razmatranja karaktera i uloge Srednjovjekovne Bosanske Crkve,za koju je sa pravom primjeceno da,kao jedan autohtoni Bosanski fenomen, lezi u samom srcu Bosnjacke nacionalnosti.Na natpisima na steccima cesto se nalaze zapisi u kojima pripadnici Bosanske Crkve svoju vjeru nazivaju "Bosanska vjera",ili "prava vjera Bosanska",kao i u raznim dokumentima iz Srednjeg Vijeka,kako iz Bosne tako i iz stranih zemalja,koji svjedoce o tome da je Bosanska Crkva,kako joj to i samo ime kaze,bila Bosanska narodna vjerska organizacija i kao takva pripadala samo Bosni i Bosnjacima.Tokom cijelog Srednjeg Vijeka bila je trn u oku kako zapadnom tako i istocnom krscanstvu,koji su je proglasavali heretickom i podizali krstaske ratove protiv nje,da bi tokom proslog stoljeca dozivjeli i to da vidimo kako se otimaju za tu istu Bosansku Crkvu,pokusavajuci je neuspjesno proglasiti katolickom ili pak pravoslavnom po nastanku,a sve u cilju negiranja njene Bosanske autohtonosti,a samim time negiranja i autohtonosti Bosne i Bosnjaka.

Mnogi historicari su se bavili izucavanjem historije i vjerskog ucenja Bosanske Crkve,a medju njima sigurno najpopularniji je bio Franjo Racki sa svojom knjigom "Bogomili i Patareni",a u novije vrijeme i Britanski historicar Noel Malcolm sa knjigom "Bosnia - a short history".Na primjeru njih dvojice mogu se vidjeti dva osnovna prilaza pitanju vjerskog ucenja i porijekla Bosanske Crkve.Franjo Racki pokusava prikazati ucenje Bosanske Crkve kao identicno ucenjima ranog bogumilstva koje potice iz Bugarske,dok Noel Malcolm,koristeci vrlo,vrlo mali dio ukupne historijske gradje,koja se tice Bosanske Crkve, neuspjesno pokusava pokazati da Bosanska Crkva u stvari nije niti bila bogumilska,sto,naravno,nije tacno.Jednostavno je nemoguce zatvoriti oci pred mnostvom primarnih historijskih izvora koji jasno govore da je Bosanska Crkva smatrana heretickom i bogumilskom,odnosno manihejskom (po Maniheju iz Perzije nastavljacu ucenja starog Perzijskog proroka Zaratustre koji je i bio glavni uzor zacetnicima ranog bogumilstva na celu sa svestenikom pod imenom Bogumil,koji je zivio u Bugarskoj).

Noel Malcolm u svojoj knjizi uopste ne analizira i ne dokazuje cak ni one pretpostavke koje navodi,tako npr. o postojanju materijalnih crkava (gradjevina) Bosanske Crkve kaze kako za to "postoje jaki dokazi",a ne navodi apsolutno nista da bi potkrijepio to svoje stajaliste,kao sto je i pomalo smijesno da je dokaz za njega da su pripadnici Bosanske Crkve konzumirali alkohol jedan navod iz katastra Turske Imperije,u kome se kaze da je nekoliko "krstjana" posjedovalo i vinograde ??? Ili,kao dokaz nevegeterijanske ishrane medju pripadnicima Bosanske Crkve koristi cinjenicu da se je rijec "mrsni" iz Oporuke Gosta Radina pogresno citala,jer je u stvari pisalo "mrski".To su "epohalni" dokazi za Noela Malcolma,ili kada navodi cinjenice o pojavi koristenja dijelova Starog Zavjeta u nekim dokumentima Bosanske Crkve on ih interpretira kao definitivan dokaz da Bosanska Crkva nije bila bogumilska,kao i to da navodi i neko "spominjanje mise" od strane Gosta Radina u njegovoj Oporuci,a ne navodi da Gost Radin nikada eksplicitno ne koristi pojam "misa",ali govori u tom kontekstu i to Dubrovcanima (jer je ta Oporuka i pisana u Dubrovniku),kojima ostavlja izvjesnu sumu "da se pomole za njega na njihov nacin,a kada se obraca pripadnicima Bosanske Crkve,onda izricito kaze da se mogu pomoliti za njega gdje god hoce,dakle ne spominjuci nikakve crkve ni mise,osim u kontekstu prema Dubrovcanima.U isto vrijeme uopste ne razmatra mnostvo cinjenica koje postoje,a dokazuju neporecivo bogumilstvo Bosanske Crkve,niti cak razmatra sve aspekte ni onih izvora koje i sam koristi.

Tako npr. iako koristi "Oporuku Gosta Radina" ne navodi mnostvo informacija koje govore o neporecivim dualistickim,odnosno bogumilskim,uvjerenjima Gosta Radina,a time i Bosanske Crkve.

U toj Oporuci Gost Radin kaze: da se prvih 300 dukata,sto ih je ostavio za svoje zadusje,ima razdijeliti dvjema vrstama sljedbenika "nasega zakona"rvo "krstenijem...pravijem krstjanom kmetem i pravijem kmeticam krstjanicama",a drugo:"ko bi bili ubozi dobri muzje od koje su godijer vrste...od nasega zakona" Pod prvim nazivom Gost Radin podrazumjeva one koji su bili duhovno krsteni,odnosno savrsene clanove crkve,a rijecima "dobri muzje" podrazumijeva one koji vjeruju u nauku Bosanske Crkve,ali nisu primili duhovno krstenje,dakle siroke slojeve pripadnika Bosanske Crkve,sto je klasicna podjela vjernika koji slijede DUALISTICKU vjeru! Naime,"pravi krstjani i prave krstjanice" odgovara onome sto albigenzi i katari nazivaju "savrseni',a "dobri muzje" odgovara vjernicima (credentes) katara i albigenza.

Takodjer,Gost Radin u svojoj Oporuci navodi da je njegov zakon "prava vjera, apostolska" Ova tvrdnja je u suprotnosti i sa istocnom i sa zapadnom crkvom,ali nije sa katarskim i albigenskim (bogumilskim ) crkvama koje od srednjeg vijeka IMAJU ISTO TAKVO VJEROVANJE ,kada tvrde da su:"prava apostolska crkva Kristova" To Malcolm iz nekog misterioznog razloga uopste ne navodi o Gostu Radinu.

Sam Gost Radin u svojoj Oporuci medju svetkovinama koje pominje,ne spominje i slavljenje "Vodokrsca" iako se to slavilo u Bosni,ali ne i od clanova Bosanske Crkve,jer je to predstavljalo slavljenje "krstenja vodom",sto su dualisti zabranjivali,zatim cinjenica kako Gost Radin dijeli vjernike Bosanske Crkve na tipicno "dualisticki nacin",na prave krstjane i krstjanice,a ostale vjernike zove dobri muzje,odnosno na one koji su krsteni i na one koji nisu i to duhovnim krstenjem,a ne vodom u protivnom bi spomenuo "Vodokrsce",sve to govori o njegovim dualistickim,odnosno bogumilskim vjerskim uvjerenjima.

Malcolm ne navodi ni to da je Gost Radin bio pod zastitom Bosanskog Vojvode Hercega Stjepana Vukcica Kosace,koji je bio tvrdokorni clan Bosanske Crkve, i kao clan Bosanske Crkve je i umro,ostavivsi iza sebe cak 10.000 dukata i to sve u dobrotvorne svrhe,ne ostavljajuci apsolutno nista za nikakvu misu,iako bi nas Malcolm htio uvjeriti da je "sluzenje mise" bio jedan od obreda unutar Bosanske Crkve??.

Malcolm spominje samo vrlo,vrlo mali dio od ukupne historijske gradje koja stoji na raspolaganju,a tice se Bosanske Crkve.

Npr. ne navodi uopste mnoge znacajne izvore koji potjecu iz susjedstva Bosne,kao sto su to Dubrovacki i Splitski zapisi,ili istocni pravoslavni izvori,ili iz same Bosne Evo nekih primjera:

-Historijski je nepobitno utvrdjeno da su Bizantijski pisci,i istocna pravoslavna crkva koristili naziv "kudugeri" za bogumile. Tako,na upit sionskih monaha pravoslavne vjere,da li smiju primati darove i moliti se za Bosanskog Vojvodu Stjepana Vukcica Kosacu,gospodara Hercegovine,buduci da taj nije pravoslavni,carigradski patrijarh Genadije II Skolarios (1453-1459) im je odgovorio pismeno,"da su se mnogi kudugeri obratili na pravoslavlje i sam Herceg Stjepan da se obratio,ali da se ne smije javno kao takav pokazati radi svoje vlastele.Radi toga darove mogu primiti i za Hercega se privatno moliti,ali ne javno u crkvi".Bitno je uociti da ovdje,dakle,pravoslavni patrijarh sve stanovnike Hercegovine naziva bogumilima.

-Splitski ljetopisac Kuten (A. Cutheis) napisao je sredinom 15. stoljeca djelo "Historia de gestis civium spalatinorum",i u njemu,izmedju ostalog,pise da su nakon velikog pozara Bosanskih suma 1366 godine u popaljenim sumskim krajevima "podignuta mnoga sela,u kojima stanuju Bosanski patareni,koji se zovu maniheji , i ti tvrde,da je Bog spalio i sazgao ona brda na njihovu korist,jer Bog ljubi njihovu vjeru..."

-19.decembra 1403 godine Dubrovcani pisu Ugarskom Kralju Sigismundu o velikim troskovima koje su imali "obracajuci patarene od Bosanske vjere na krscanstvo".Ovdje Dubrovcani,kao prvi susjedi Bosni,dakle vrlo dobro upuceni u vjerske prilike u Bosni,jasno kazu da pripadnici Bosanske Crkve nisu bili krscani.

U ovom kontekstu vise je nego vrijedno spomenuti i Jakova Markijskog (1432-1439),Bosanskog franjevackog starjesinu,koji boraveci u Bosni,dakle znajuci vrlo dobro prilike u zemlji,a posebno one vjerske,pise knjigu pod naslovom "Rasprava protiv maniheja u Bosni",gdje navodi i to da se oni krste knjigom,a ne vodom,na identican nacin kao i zapadni katari,a radi se dakle o duhovnom,dualistickom manihejskom krstenju,a ne krscanskom.

-U "Radosavovom Zborniku" Radosava krstjanina (nastao izmedju 1443 i 1461) nalazi se i "Opsti obred" koji je gotovo identican sa "Lionskim albigenskom obredniku" (razlikuje se samo u tome sto u Radosavovom nije bilo zaziva prije ocenasa i sto je Radosav jos zabiljezio i odgovor prisutnih u tri rijeci,sto je vrlo mala razlika,uzimajuci u obzir cinjenicu da se je Obrednik Italijanskih katara ("Latinski obrednik") i Obrednik Francuskih albigenza ("Lionski obrednik") znatno vise razlikovao,nego sto se razlikovao Radosavov obrednik i obrednik Francuskih albigenza.To su poduzi tekstovi,sa razlikom samo u tri rijeci i jednom zazivu,i nema nikakve dvojbe da se radilo o istom vjerskom obredu.Albigenzi su bogumilska crkva,kao sto je to bila u svojoj sustini i Bosanska Crkva.

Znacaj Bosanske Crkve je bio veoma veliki i na internacionalnom planu,posebno u Francuskoj i Italiji,gdje se je vrhovnog starjesinu Bosanske Crkve cak smatralo za vrhovnog duhovnog vodju ,i priznaju ga za svog PAPU,a motiv za to se objasnjava cinjenicom da posto je Bosna bila najbliza izvoru bogumilstva (Bugarskoj),da su pripadnici Bosanske Crkve samim time i najupuceniji u pitanja vjere.

Djed Bosanske Crkve jednom cak i boravi u Francuskoj medju albigenzima gdje zaredjuje njihove crkvene starjesine i daje savjete o pitanjima vjere,a iz Italije takodjer jos oko 1180 godine dolaze katari u Bosnu da budu dublje pouceni u katarskoj nauci i redjeni za katarske biskupe" itd. Katari su bili dualisti/manihejci,a ako priznaju autoritet Djeda Bosanske Crkve,onda je tesko povjerovati da Crkva Bosanska nije bila dualisticka/manihejska,dakle i bogumilska u univerzalnom smislu,a njena evidentna zasebnost u odnosu na "rano manihejstvo" ne znaci nista osim da je Bosanska Crkva u stvari bila zasebna po mnogim pitanjima u odnosu na to rano,prvobitno bogumilstvo.

Vrlo cesto se u historijskim izvorima pojavljuju i nazivi "krstjani i krstjanice" za pripadnike Bosanske Crkve.Ali tim su se nazivom,zvali samo izabrani clanovi Bosanske novomanihejske crkve,koji su primili duhovno krstenje (consolamentum),a tih je bio dosta malen broj u Bosni prema mnozini vjernika,koje nijedan srednjovjekovni izvor ne zove "krstjanima",niti ih ukljucuje medju njih.Prema tome naziv "Bosanski krstjani",ne obuhvaca svo clanstvo Bosanske Crkve,pa je nepotpun i dosljedno neispravan za oznaku svih pripadnika Bosanske Crkve!

Od svih naziva,kojima se nazivalo pripadnike Bosanske Crkve,najbolje je ime "bogumili".Ono u sebi ukljucuje spomen na svestenika Bogomila,pocetnika sljedbe,i na bitnost njegova krivovjerja.

Problem kod Noela Malcolma to da on o tome pise vrlo sazeto i uopste navodi samo primjere razlika izmedju Bugarskih bogumila,katara i pripadnika Bosanske Crkve,a nigdje ne govori o slicnostima izmedju Bugarskih bogumila i pripadnika Bosanske Crkve i drugih bogumilskih crkava u odnosu na njih dvije ili o cinjenici da je krajnje evidentno da se bogumilske crkve vremenom i djelimicno udaljavaju od prvobitnog ucenja Bogumila.NE SAMO BOSANSKA CRKVA-NEGO I DRUGE.

Neke bogumilske crkve idu u svojemu odstupanju da cak odbacuju osnovno vjerovanje dualista o postojanju dva bozanstva(uzroke dobra i zla) .Tako npr.imamo izvjestaje iz Italije gdje je bogumilska crkva banjolicana tvrdila da je vjerovanje u dva bozanstva-greska, i da oni vjeruju u jednog Boga.Rajnerije Sachoni 1250 godine pise pak da se banjolicani u svemu slazu sa katarima konkoricanima osim sto ovi vjeruju da su duse stvorene i da su sagrijesile prije postanka vidljivoga svijeta i sto slijede doketizam" Dakle manje ili vece udaljavanje od pojedinih stavova pocetnih vjerovanja samog Bogumila,nije samo Bosanski fenomen.

Ili ne navodi mnoge sustinske slicnosti izmedju Bugarskih bogumila i pripadnika Bosanske Crkve,kao ni razlike izmedju raznih bogumilskih crkava, samo par primjera:

-U "Sreckovicevom Evandjelju",u rubnim biljeskama,pripadnici Bosanske Crkve Ivana Krstitelja podrugljivo nazivaju "Vodonoscem",odnosno izruguju se "krstenju vodom" zeleci reci da je Ivan Krstitelj samo nosao vodu okolo,a da to nije imalo nikakvog ucinka.Neprijateljski stav prema Ivanu Krstitelju nije izvorno Bosanski,nego Bugarskih bogumila.

-Papa Eugen IV 1445 godine o pripadnicima Bosanske Crkve kaze:"Ovi su koji djavlu priznaju vrhovnistvo jednako svemogucem Bogu,uceci da postoje dva pocela,jedno zlih bica,a drugo dobrih".

-Papa Pio II (1458-1464) u svojoj "Kozmografiji' prvih godina svoga papinstva o Bosanskim hereticima kaze:"U Bosni mogu veoma mnogo krivovjerci,koje zovu manihejcima,veoma zao rod ljudi,koji uce da su dva pocela stvari,jedno zlih,a drugo dobrih".

-Na zapadu su se pravi clanovi katarske crkve nazivali ,uz naziv "krstjani" redovno nazivali i "dobri ljudi","utjeseni","savrseni","izabrani" i "obuceni".Medjutim,ni jedan od tih dodatnih naziva se ne nalazi u Bosanskim izvorima,koji svoje "izabrane" nazivaju jedino "krstjani",ili "dobri,pravi krstjani",dakle samo nazivima koje je uveo sam Bogumil!

-Vrhovni starjesina Bosanske Crkve se zvao Djed,sto je gotovo identicno sa nazivom za vrhovnog starjesinu Bugarskih bogumila,koji su svoga vrhovnog strarjesinu zvali "Djedic",dok su Italijanski katari svoje poglavare zvali "biskup" (episcopus),a Francuski albigenzi koriste naziv "Anciani" sto je zapravo prijevod grcke rijeci "presbyteros" ili Bosanskoga naziva "Starac".Kod zapadnih katara se poglavar crkve se po koji put zove i "Veliki Djakon" (diaconus maior)

-Starjesine kuce bogumilskih krstjana Bosnjaci su zvali "Starac",dok su katari u Italiji starjesine svojih kuca zvali "Ancianus" sto je zapravo doslovni prijevod Bosanskog naziva "Starac".

-Upravitelje katarskih gostinjaca na zapadu su zvali "Djakon" ,a u Bosni su ih zvali "Gost"

-Prva dva pomocnika starjesine crkve na zapadu su zvali "Veliki Sin" i "Mali Sin",dok se u Bosni oni zovu "Veliki Starac" i "Veliki Gost"


-Jedan od vrlo vaznih historijskih izvora koji govore o bogumilstvu Bosanske Crkve jeste i "Popis zabluda Bosanskih krstjana", napisan 1372-77 od nepoznatog misionara frenjevca u Bosni,u kojem se,izmedju ostalog,kaze: 1.Najprije da su dva Boga i da je stariji stvorio sve sto je duhovno i nevidljivo,a mladi,naime,Lucifer sve tjelesno i vidljivo. 2.Nijecu takoder covjecju narav Kristovu i kazu da je on imao prividno,zracno tijelo. 2a.Takodje govore da je Marija bila andjeo,a ne covjek. 3.Takodje kazu da Krist stvarno nije mucen niti je umro. 4.Takodje da nije uskrsnuo. 5.Niti da je s pravim tijelom uzasao (na nebo)

-Sljedeci vrlo vazan izvor jeste "Rasprava izmedu Rimskog krscanina i Bosanskog patarena" koja je pisana u drugoj polovici 13. stoljeca ,a u cijemu sedmom poglavlju Bosanski krstjanin tvrdi :Bog pravi nije stvorio ono sto ce biti unisteno,a vidljive stvari bit ce unistene,radi toga nisu stvorene od Boga nego od djavola.Djavo je bez pocela i stvoritelj svega vidljivog. 19.Krist nije sin Bozji jednak Ocu 21.Krist nije sin Blazene Djevice Marije 22.Blazena Djevica Marija nije bila zena nego andjeo 23.Krist nije jeo ni pio tjelesno 25.Krist nije bio utjelovljen 26.Krist nije trpio tjelesno 27.Krist nije umro tjelesno 28.Krist nije uskrsnuo tjelesno

-Ivan Torquemada u svojoj knjizi o zabludama patarena u Bosni pisanoj 1461 zabiljezio je medju ostalim i ove: 1.Da postoje dva Boga,od kojih jednoga zovu "potpuno dobrim",a drugog "potpuno zlim" 2.Dva su pocela,jedno duhovnih i netjelesnih bica,a drugo propadljivih i tjelesnih ili vidljivih.Prvo zovu Bog svijetla,a drugo Bog tame 13.Blazena Djevica Marija nije bila zena,doticno zensko,nego andjeo 14.Sin Bozji nije uzeo pravo tijelo nego prividno 15.Krist nije uistinu trpio,ni umro,ni sisao nad pakao,ni uzasao na nebo,nego je sve to cinio, da tako na oci izgleda.

-Vrlo bitni historijski izvori su i povelje Bosanskih velikasa pripadnika Bosanske Crkve.Prema naukama strogih dualista vjerovali su u andjela kojeg primaju dobri krstjani na casu smrti.Taj ce ih andjeo na sudnjem danu razdiobe dobrih i zlih cuvati i dovesti dobrom Bogu.

1) Sandalj Hranic 1410 kune se : " .....i da se odreku Boga i vjere koju vjeruju i angela pravoga na dan sudni"

2)Ivanis Pavlovic sa svojim bratom Nikolom 1442 kune se: "....i da smo se odrekli Boga i angela na umrli cas na smrti i na dan sudni i vjere koju vjerujemo"

3)Slicno se kune i Bosanski Vojvoda Herceg Stjepan Vukcic Kosaca 1435: "......i da smo se odrekli Boga i angela milostivoga na smrt i na dan sudni i vjere koju vjerujemo"

Svi srpski sinodici osudjuju bogomile i babune kao "bogomrske jeretike" medju koje uvrstavaju i clanove Bosanske Crkve:

-Plevljanski Sinodik,koji je napisan krajem 14.stoljeca,koji kaze: "Zli jeretici tr'kleti babunije,naricajustei se l`zikrstjane i rugajusteje se nasej prave vere...da budut prokleti....I v`zglasit' vel`mi:Rastudije Bos'n'ski i Radomir i Drazilo i Tol`ko i Tvrdos i vsi naricajuste se kr'stijani i kr`stjianice a ne klanjaste se svetim ikonam' i kr`stu c'st'nomu,da budut' prokleti..Na rubu rukopisa je kasnije dodano drugom rukom i drugim mastilom i sljedece:"Radin,Gost Hercegov,da bude proklet." Ovo dolazi iz susjedstva,a ako oni nisu znali koja je vjera u Bosni,ko ce drugi??Spominju se konkretna imena i RAZLOZI : neklanjanje krizu i ikonama!

-U originalnim izvorima pisanim rukom samih pripadnika Bosanske Crkve,dakle originalnim dokumentima,kao sto se to moze vidjeti u "Nikoljskom i Dancicevom Evandjelju" izraz "iz nje pak izidje Isus",umjesto "rodi se",dokaz je manihejskog stava prema Isusu pripadnika Bosanske Crkve,jer ovime negiraju da je Marija rodila Isusa,jer on po bogumilima nije imao pravo ljudsko tijelo,te prema tome se nije mogao ni fizicki roditi,nego da je on usao u Marijino uho i izasao sa svojim nebeskim tijelom (corpus caeleste). Naime,drzali su da se "prividno rodjenje" ne moze usporediti sa fizickim,i iako u daljnjem tekstu navodi i izraz "rodi se",jasno je poslije ove prve izreke "i iz nje izadje",da se to kasnije "rodi se" odnosi na prividno rodjenje,a ne na fizicko,sto je klasicno dualisticko ucenje.

-"U Sreckovicevom Evandjelju" u rubnim biljeskama,pripadnici Bosanske Crkve Ivana Krstitelja podrugljivo nazivaju "Vodonoscem",sto je opet izrugivanje sa fizickim krstenjem (vodom)...hoce reci da je jedino ispravno krstenje,duhovno krstenje. Takodjer,u biljesci drugoj,istog evandjelja pripadnik Bosanske Crkve franjevacke misionare naziva "vracevima" "a vraceve - zakonici",a u devetoj biljesci se katolicka crkva zove "crkva ovoga svijeta,(sto je tipican dualisticki stav),koje svecenici dnevno na lak nacin ljudima grijehe oprastaju i na taj nacin gube njihove duse i upropascuju ih:"On' clovik-knez' vika,a ikonob-starjesina cr`kve ego,a ,a dl'znik-zakonici ize po vse dni grihe otpustaju cl'vikom i tako gube duse clovic'ske.

-U "Vrutockom Evandjelju" u biljesci ispod teksta,gdje se govori o pozivu sv.Mateja apostola,dotadasnjeg carinika.Carinarnicu ili mitnicu,gdje se nepravednim nacinom stjece novac,pripadnik Bosanske Crkve u biljesci poistovjecuje sa stolicom srpskih patrijarha koji dolaze do svog polozaja mitom,srebrom i zlatom.Biljeska glasi:"Pat(r)ijar'hovo i (g)di ze se patrijarhi stave srebrom i zlatom"

Ovo ismijavanje katolickih i pravoslavnih "ovozemaljskih svecenika",i uopste krscanskih,jeste jedna od osnovnih karakteristika bogumilskog/dualistickog ucenja.

Ovo su dakle originalni zapisi samih pripadnika Bosanske Crkve,sa svih strana KONSTANTNO ih se optuzuje za herezu,cak i od nekih Bosanskih Kraljeva (Kralj Tomas,npr.,koji je inace presao sa bogumilstva na krscanstvo),tako od susjeda,blizih i daljih,to ljepljenje herezom na Bosansku Crkvu dolazi CIJELO VRIJEME NJENOG POSTOJANJA,nema toga ko to moze poreci.Prema raspolozivim historijskim cinjenicama,postojanje dualistickih ucenja unutar Bosanske Crkve je,jednostavno,nepobitno.

Malcolm pak pokusava da napravi neku vrlo pojednostavljenu i vrlo sumnjivu sliku,pri cemu su njegovi argumenti za to vrlo upitni,jer nekoliko odstupanja od prvobitnih strogih bogumilskih ucenja nisu nikakav dokaz da Bosanska Crkva nije u svojoj sustini bila bogumilska.

Bosansku Crkvu neki smatraju i "prvom protestantskom crkvom" u svijetu,odnosno,pripisujuci fenomen njenog djelimicnog odstupanja od klasicnog manihejizma ,kroz njegovu REFORMACIJU od strane Bosanske Crkve,koja uopste nije neophodno morala biti prihvacena i od strane drugih bogumilskih crkava u zapadnoj Evropi.To Malcolm u potpunosti zanemaruje.Neka odstupanja od ranog prvobitnog bogumilstva u principu se mogu objasniti prelazenjem sa strogog na umjereni manihejizam/bogumilstvo,mada je po svoj prilici cio taj proces reformacije manihejizma poceo u Bosni,ali nije bio slijedjen u svim ostalim bogumilskim crkvama zapadne Evrope,nego samo u nekim,i to ne u smislu identicnih udaljavanja od strogog bogumilstva,nego svako na svoj nacin,vise ili manje.

REFORMACIJA je rijec i proces koju je Malcolm u potpunosti zanemario,i recimo posjete katara Bosni zbog zaredjivanja vjerskih starjesina i uputstava u vezi vjere prebaciva SVOJIM PRETPOSTAVKAMA u Dalmaciju,.Pa zar bi o tako vaznim pitanjima isli nekoj anonimnoj skupini,a ne jakoj ustolicenoj crkvenoj organizaciji kao sto je to bila Bosanska Crkva.Ili uopste ne spominje Djeda Bosanske Crkve u istoj takvoj misiji u Francuskoj,gdje je bio priznat kao vjerski autoritet (zaredjuje starjesine crkve i daje uputstva o pitanjima vjere)..itd Kao sto uopste ni ne razmatra veliko mnostvo drugih informacija koje se ticu Bosanske Crkve,te se njegova krajnje uprostena slika jednostavno ne uklapa u cinjenicno stanje,te nista ne objasnjava osim da se je Bosanska Crkva razlikovala od drugih bogumilskih crkava.

Vrijedno je napomenuti i jedan od Malcolmovih "jakih argumenata" o tome da Bosanska Crkva u stvari nije bila bogumilska,a to je pojava simbola kriza na nekim kasnim dokumentima Bosanske Crkve,u Oporuci Gosta Radina,npr.,kao i pojava motiva kriza na nekim steccima,na kojima se pojavljuje taj simbol i u obliku ljudskog tijela (antropomorfni kriz).

U vezi pojave motiva kriza na nekim steccima kao i pojavljivanja istog znaka i na nekim vjerskim dokumentima Bosanske Crkve treba uociti jednu stvar prije svega.Bosanska Crkva nije imala nikoga iznad sebe da joj bilo sta naredjuje,nego je bila jedna vjerska organizacija koja je po svojoj volji mogla donositi odluke o pitanjima vjere i reformirati ih po vlastitom stavu bez da ikome odgovara za bilo sta. Takodjer pogresno je,naravno,pokusavati traziti apsolutne identicnosti Bosanske Crkve sa prvobitnim,ranim bogumilstvom,i uspostaviti ih kao apsolutne parametre,jer u Bosni mozemo govoriti samo o jednom reformiranom bogumilstvu.

Vratimo se ponovo "Oporuci Gosta Radina",u kojoj kako smo vidjeli on izrice svoje cisto dualisticke/manihejske vjerske stavove,a onda pored toga sa strane nacrtan kriz.Dakle,teska kontradikcija i to na jednom jedinom listu papira,a tek kada se doda cinjenica koja je prije navedena da se tog istog Gosta Radina u "Plevljanskom Sinodiku" proklinje jer "se ne klanja krstu i ikonama" .Ako crta kriz u vjerskom spisu,a ovamo ga se proklinje da mu se ne klanja...tu onda nesto ne stima. Sve to se moze ipak razjasniti.Postavlja se pitanje da li koristenje nekog simbola,automatski znaci i to da mu se i klanja???

Naravno da ne! Kao sto je kod muslimana simbol polumjesec i zvijezda,ali im se ni jedan musliman ne klanja niti ih obozava,tako je isto bio slucaj sa Bosanskom Crkvom i njenom upotrebom SIMBOLA kriza.Dakle,koristenje nekog SIMBOLA ne znaci i da mu se klanja. To se samo moze uzeti kao jos jedna od mnogih specificnosti Bosanske Crkve u odnosu na rano,prvobitno bogumilstvo i njena distinktna razlika u shvacanju kriza nasuprot krscanskom stavu prema krizu.

Naime,koristenje SIMBOLA kriza nicim ne kontradiktira fundamentalnim ucenjima bogumilstva,jer ono zabranjiva klanjanje krizu,i to je fundamentalni problem koji bogumilstvo ima sa "krizom",a ne sam simbol kao simbol. Nasuprot cak i tome da neki rani/prvobitni bogumili prema krizu uopste imaju krajnje neprijateljski stav i zovu ga "djavoljim znakom",sasvim je moguce da je Bosanska Crkva jednostavno reformirala svoj stav po tome pitanju,ne drzeci previse vaznim eventualno koristenje samog SIMBOLA,ali drzeci da mu se ne smije klanjati i obozavati ga se,sto objasnjava i vec spomenutu njihovu upotrebu motiva kriza u ljudskom obliku (antropomorfnom krizu). Jedino na ovaj nacin se mogu pomiriti gore navedene kontradikcije unutar pojave SIMBOLA kriza na nekim dokumentima Bosanske Crkve, jer,ako bi rekli da Oporuka Gosta Radina dokazuje da Bosanska Crkva nije bila bogumilska,zbog cinjenice da se pojavljuje i SIMBOL kriza na njoj,ta se tvrdnja ne moze odrzati jer u toj Oporuci Gost Radin navodi tvrdokorna dualisticka vjerovanja,a klanjanje krizu i dualisticka vjerovanja se ne mogu nikako pomiriti,uz cinjenicu da imamo i izvjestaj u kojemu istocni krscani proklinju tog istog Gosta Radina i to zbog cega :"ZBOG TOGA STO SE NE KLANJA KRIZU I IKONAMA".

Isto ovo vrijedi i za pojavu simbola kriza kao motiva na nekim steccima.Dakle samo kao simbol , a ne kao objekt kome se treba klanjati.Historicari,koji su se iscrpno bavili pitanjem pojave simbola kriza na nekim steccima,kao sto su to Salih Jalimam,Aleksandar Solovjev,itd.,dosli su do zakljucka da je motiv kriza koristen samo kao simbolicki,alegorijski znak.Prema Aleksandru Solovjevu,za Bosanske bogumile simbol kriza nije imao isto znacenje kao i za pripadnike istocne i zapadne krscanske crkve,jer su Bosanski bogumili alegorijski tumacili Kristovu bol i patnju,te se i zbog toga,simbol kriza pojavljuje u tri oblika: u antropomorfnom obliku sa okruglom glavom,u obliku sunca i u obliku loze.Bosanski historicar Dr Salih Jalimam,u svojoj knjizi"Historija Bosanskih Bogomila"(PNT,Tuzla,1999),navodi vrlo zanimljiv podatak da od preko 50 000 tacno evidentiranih stecaka,simbol kriza se pojavljuje na svega 400 njih,sto je manje od 1% od ukupnog broja.Ova cinjenica sama za sebe dovoljno govori da je za Bosanske bogumile simbol kriza bio samo jedan od mnogobrojnih drugih simbola koje su koristili.(Izmedju ostalih Bosanski bogumili su koristili i simbol polumjeseca!!)Jalimam,u vec spomenutoj knjizi,navodi jos jedan zanimljiv podatak,da je simbol polumjeseca evidentiran na oko 500 stecaka!O tome,na stranici 289. iste knjige Dr Salih Jalimam doslovno kaze:"Najcesce,od 500 evidentiranih stecaka,polumjesec se nalazi na plocama i sanducima i obicno zauzima istaknuto mjesto.Prema istrazivacima,simbolicko znacenje polumjeseca je da predstavlja nebesku ladju,obitavaliste pravednih dusa pred polazak.Ponegdje se susrece i kao lezeci,ili prevrnut,kako se nalazi na stecku dida bosanskih bogomila u Goranima.Uz polumjesec skoro uvijek se nalazi rozeta,kao simbolicko zracenje sunca,te prema Aleksandru Solovjevu polumjesec i rozeta uglavnom su prisutni na steccima starjesina bosanskih bogomila,kao i kod jednog broja pristalica,koji na taj nacin iskazuju ocekivanu zelju za rajem."Vrlo je zanimljivo uociti i cinjenicu da se na steccima simbol polumjeseca javlja vise,odnosno cesce,nego kriza! Cijela zavrzlama je nastala upravo zbog pogresne procjene ZNACENJA simbola kriza medju pripadnicima Bosanske Crkve.Oni mu se jednostavno nisu klanjali,ali su ga kroz svoje reformirano bogumilsko ucenje koristili povremeno,ali ocigledno vrlo rijetko,i to jedino kao simbol.Samo jos jedna od mnogih specificnosti Bosanskog bogumilstva u odnosu na rano,prvobitno bogumilstvo i nista vise.

Najocitiji i najmasovniji materijalni dokaz bogumilstva Srednjovjekovne Bosanske Crkve jesu,naravno,STECCI.Ispod stecaka su se sahranjivali pripadnici Bosanske Crkve,kako starjesine,tako i obicni vjernici,a posto je sahranjivanje umrlih jedan vrlo vazan vjerski obred,to nam stecci mogu vrlo jasno reci i o vrsti vjerskog ucenja onih zbog kojih su i podignuti.Podjimo,dakle, redom:

Najstariji historijski spomenik samih pripadnika Bosanske Crkve,a koji govori o njihovoj vjeri i nacinu zivota,jeste i svecana izjava sa cuvenog sastanka na Bilinom polju kod Zenice od 8.aprila 1203 godine,a potpisali su je sedmorica starjesina Bosanske Crkve uz saradnju papinog legata Ivana de Casamare i uz supotpis Bosanskoga Bana Kulina. Originalni dokument nije sacuvan,nego samo zvanicni prijepis,koji je unesen u vatikanske zapisnike kao 141. pismo seste godine pape Inocencija III. Starjesine Bosanske Crkve u ovoj izjavi izmedju ostalog obecavaju da ce ubuduce imati grobista,gdje ce se pokopavati braca i stranci koji kod njih slucajno umru".

Znacaj ovih rijeci je u tome da pripadnici Bosanske Crkve nisu imali svojih grobista do tada nego su pokopavali svoje mrtve kojekuda,a to se zadrzalo naravno i poslije 1203 godine jer starjesine Bosanske Crkve nisu ispunili to obecanje papi,kao naravno ni mnoga druga koja su tada dali.

Ali,ovdje je bitno zapaziti stecke i cinjenicu da se oni nalaze na vrlo cudnim mjestima,razbacani svukuda: po brezuljcima,poljima,lugovima,sumama,livadama i obicno su razasuti pojedinacno ili u malim grupama na razdaljini od 100 , 200 ili vise koraka. Na mnogim steccima,na kojima postoji i natpis,pokojnik sa ponosom istice da "lezi na svojoj zemlji" ..."na svom plemenitom" , "na svojoj bastini".Ovi grobovi,razasuti svuda dakle,po privatnim imanjima ili po plemenskim zemljama,po brezuljcima,poljima,sumama,livadama nisu apsolutno niceg zajednickog imali sa tadasnjim krscanskim crkvama i zajednickim krscanskim grobljima,ne drzeci se dakle krscanskih obicaja ni propisa da se sahranjuju u crkvama ili posvecenim grobljima. Ali,ako se zapitamo ko to jos zakopava svoje mrtve po poljima,sumama,svuda bez nekog reda,naci cemo da to isto rade upravo bogumilske crkve sirom zapadne Evrope. Katari,odnosno bogumili,u zapadnoj Evropi u drugoj polovini Srednjeg Vijeka ne zakopavaju svoje mrtve ni u crkvama ni u posvecenim grobljima nego svukuda po poljima i sumama.Oni su ucili da je tijelo samo po sebi zlo,stvoreno od zla i da je samo tamnica duse,pa ga treba gdje je kome drago zakopati,posebno iz zdravstvenih razloga.

Salvo Burci 1235 godine kori talijanske katare:"O, vi bijedne lude [tapini],koji mnogo brbljate o ljudskim tjelesima,a kada umru pokopavate ih privatno u rupe ovdje ondje,kako mozete bolje"

U regenburskom Cod. X5 iz 15.stoljeca,nalazi se u popisu krivovjernih valdenza ova stavka: "Oni ne priznaju crkveni pokop,nego govore i vjeruju,da se jednako moze pokopavati svukuda.Oni takodjer ne vjeruju da je groblje vise sveto nego njiva ili koje drugo mjesto,vocnjak ili koja mu draga zemlja".

U Cod.Bavar.Monac 327 u Munchenu pise o katarima: "Oni se ne brinu o ukopu mrtvih u crkvu ili groblje,izuzevsi slucaj,da se prikriju,govoreci da je bolje pokopavati se u drugim mjestima....tako oni cesto i urede,da budu pokopani u polju ili vocnjaku".

Vise je nego evidentno da nije nikakva slucajnost u pitanju,da se jedan tako vazan vjerski obred,kao sto je to pokop mrtvih obavlja,prakticno na istovjetan i nekrscanski nacin od strane i maniheja/katara po zapadnoj Evropi i pripadnika Bosanske Crkve.Stecci su,dakle,nepobitan,krajnje ocigledan i najmasovniji materijalni dokaz "historijskih otisaka" koje je dualisticko ucenje,odnosno bogumilstvo ostavilo u Bosni!

Treba reci da postoje i grupe stecaka koji se nalaze uz rusevine krscanskih crkvi,protiv cega su se krscanske crkve naravno borile,jer je taj princip sahrane suprotan krscanskim ucenjima,a uz to treba napomenuti i da su to samo malobrojne IZNIMKE u odnosu na razasute svuda odnosno bogumilske. S obzirom da su pripadnici Bosanske Crkve prelazili i na krscanstvo,vrlo je moguce da je takav nacin ukopa prerastao u neku vrstu "narodnog obicaja".Tu nema nicega spornog,ali kada posmatramo vjerske organizacije u Evropi toga doba,samo bogumilske crkve takav nacin sahranjivanja -kojekuda- smatraju zakonitim po svojoj vjeri.

Pod steccima su zakopavani,kako starjesine Bosanske Crkve,tako i njeni ostali clanovi -nacin na koji se zakopavaju jeste na manihejski/bogumilski nacin,a sto bi to radili pripadnici Bosanske Crkve na tako masovnom nivou,i pri tako svetom vjerskom obredu kao sto je to pokop???Odgovor je vrlo jasan : zbog toga jer je i sama Bosanska Crkva bila manihejska/bogumilska/dualisticka vjerska organizacija u svojoj sustini,samo sa svojim specificnostima kao rezultatom znacajne i postepene reformacije.

Бошњаци? Пааа, Бошњаци су из Босне, али их највише има у Франкфурту, Дизелдорфу, Убендорфу,...

jelena_24:

Бошњаци? Пааа, Бошњаци су из Босне, али их највише има у Франкфурту, Дизелдорфу, Убендорфу,...

Kliknite za proširenje...

sta je pisac htjeo kazati??

mislim da nisi dobro definisao dualiste.
proveri

procitaj
http://p087.ezboard.com/fistorijabalkanafrm11.showMessageRange?topicID=220.topic&start=1&stop=20

SREDNjOVJEKOVNA BOSNA 950g-1463g

Srednjovjekovna Bosna

BANOVINA "BOSNA"
Bosna kao drzava prvi put se javlja u tzv.Bizantijskom djelu 958g."DE ADMINISTRANDO DE IMPERIO" opisujuci zemlje nad kojima ima vlast.
U njoj se spominje "HORION BOSONA"sto znaci "ZEMLJA BOSNA".Sam naziv Bosna potice jos iz antickog doba i Ilirskog je porijekla.Dok neki historicari tvrde da je rijec Bosna slavenskog porijekla i da je to naziv plemena koji je zajedno sa drugim nazivima kao sto suHrvati,Srbi)dosli na Balkan.
Bosna je u pocetku bila manja drzava,pa je zbog toga bila izlagana velikim neprijateljima kao sto su Bizantija i Ugarska.No vec sredinom XII vijeka, tacnije 1141g. javlja se i prvi poznati ban u Bosni,pod nazivom Ban Boric.On je bio covjek koji je okupio bosnjacke ljude i krenuo u odbranu drzave od Bizantije.O njemu opsirnije pise pisac Kinam koji Bana Borica naziva saveznikom simahos Ugarskog kralja.No u svakom slucaju, 1167g.Bosna pada pod Bizantijsku vlast.
Potrebno je napomenuti, da do raskola crkve katolicke i pravoslavne ne dolazi odmah, jer tadasnji svecenici nisu poznavali razliku izmedju te dvije crkve,pa se javlja unutar Bosne i treca crkva "Bosanska".Bosanska crkva je izazvala jaku reakciju kod pape,koji proziva crkvu bosansku heretickom.
**1180god. pocinje da vlada najpoznatiji bosanski vladar KULIN BAN.Poznata je kratica "od Kulina Bana i dobrih dana".Kao sto pise historicar William Miller 1921g. "narod ga smatra za ljubimca vila a njegovu vladavinu kao zlatno doba,a`pricati o Kulin banu`omiljena je uzrecica o nekome tko govori o dalekoj proslosti,kad su sljive u Bosni vjecito stenjale pod teretom plodova a zuta zitna polja neprestalno lelujala u plodnim dolinama."
Kulin ban 1189g. sklapa neku vrstu ugovora sa Dubrovnikom,sto je i najstariji drzavni dokument dosad pronadjen.Sacuvani fragmenti svjedocenja o Kulinovoj vladavini govore o 24 godine mira i nastojanja da Bosna ekonomski prosperira,Izgradjeni drzavni aparat u Bosni dozivljava kulturni napredak.
No tada se javljaju i prve vijesti o bosanskoj crkvi
1199g.kada knez Vukan pise u pismu upucenom Papi, gdje se on zali da je Kulin ban zajedno sa svojom zenom i vise od 10 000 ljudi presao na krivo vjerovanje.Da bi izbjegao krstaski pohod mudri Kulin ban zajedno sa svojim narodom na Bilinom polju(Zenica)odrice se krivovjerja i prelazi na katolicanstvo kako bi sacuvao Bosnu.Medjutim cim je Papin emisar otisao Kulin ban i ostali Bosnjani nastavljaju sve po starom,tako da kroz citav vjek Bosanska crkva jaca i siri se.
1204g. Kulin ban umire te ga naslijedjuje Stjepan Kulinov stariji sin.Ban Stjepan pokusava uvesti katolicanstvo u Bosnu,te na sam kraj njegove vladavine dolazi inkvizicija koja spaljuje nekoliko desetina Bosnjana(zbog navodne hereze),te to uzrokuje zbacivanjem bana Stjepana 1232g., te biva izabran njego rodjak Ninoslav(postoje naznake da je on rodjeni brat Stjepanov).Te iste godine u Papinskom pismu receno je za katolickog biskupa u Bosni da je nepismen, da ne poznaje ni obred krstenja i da je,sto nije potrebno valjda ni spomenuti, u dosluhu sa hereticima.Ovo pismo nam govori vec o velikoj rasprostranjenosti Bosanske Crkve unutar Bosne.Ipak dolaskom dominikanaca u Bosnu ban Ninoslav uzima katolicku vjeru ali uprkos tome pamaze sirenju krstjana odnosno Bosanske crkve.Te papa pravi krstaski pohod na Bosnu 1234g.no sem pljackanja i ubijanja dominikanci ne uspijevaju izvrsiti svoj cilj,te se zavrsava jacanjem Bosanske crkve,te opstom propasti misije dominikanaca.
Ban Ninoslav svojom poveljom 1234g. Dubrovcanima garantuje slobodu kretanja oslobadja ih poreza i daje im zastitu u slucaju rata sa Raskom(Srbijom).
Izmedju 1241g. i 1242g. dolazi do najezde Tatara na Ugarsku sto Hrvati zele iskoristiti i izvuci se od Ugarske drzave u cemu im Bosanski ban Ninoslav pomaze,sto stvara novi sukob izmedju Ugarske i Bosne koji se zavrsava 1253g.slamanjem Bosanskog otpora.Bosna ostaje od tada pa do kraja stoljeca ostaje u velicini kao prvobitna banovina Bosna(nasljednicu drzave Kulina bana).Ipak djelovi Bosne
kao sto su Soli,ili podrucja rudnika soli kod Tuzle dodijeljeno clanovima Ugarske kraljevske porodice.
Na vlast dolazi ban Prijezda koji se stavlja potpuno pod Ugarsku vlast,no on ne vlada cijelim Bosanskim teritorijem,vec dolazi do dvovlasca izmedju njega i bana Stjepana Kotromana,a kasnije i njegovog nasljednika bana Prijezde II i bana Stjepana Kotromana osnivaca bosanske kraljevske porodice KOTROMANjIC,sto traje izmedju 1267 i 1290g.
Od 1290g. do 1299g. Bosnom jedino vlada ban Stjepan Kotroman,dok vec 1299g. dolazi plemicka porodica Subic koja biva potpuno potcinjena Ugarskom kralju, te ponovo dolazi do dvovlasca u Bosni,ali ovog puta izmedju bana Stjepana Kotromana i bana Mladena I Subica.Plemicka porodica nastavlja dvovlasce i poslije trenutka kada na vlast u djelovima Bosne kojim je vladao ban Kotroman preuzima njegov sin STLEPAN II KOTROMANjIC 1314 i biva zajedno sa Subicima do 1322g.kad uocava da porodica Subic radi u korist Ugarske koja zeli da osvoji Bosnu,te skida porodicu Subic i nastavja da vlada do 1353g.Bosna za vrijeme Stjepana II Kotromanjica ekonomski prosperira sto se vidi po eksportu bakra, srebra , zeljeza...te kovanje Bosanskog novca DENARIUS.
Od 1322g. do 1326g. sto znaci u samo 4 godine pripojava Bosni doljnje krajeve(Krajina),Usoru,Soli te Dalmaciju i Hum(Hercegovina) oko 200 milja izmedju Dubrovnika i Splita,te 1326 godine ANEKTIRA HUM te je od BOSNE I HUMA(hercegovina) po prvi put stvorio cjelinu.
1334g.ban Stjepan II Kotromanic skapa trgovacki ugovor sa Dubrovnikom a 1335g sa Mlecima.Poticao je razvoj rudarstva,Sasima je dozvolio da sjeku sume i da podizu rudarska naselja gdje god ima rude.Dobro je suradjivao sa Ugarskim kraljem saljuci mu Bosanske postrojbe u njegovim pohodima protiv neposlusnih plemica u Hrvatskoj,dok mu odnosi sa papom nisu bili bas najbolji,te da bi popravio odnose pristaje da franjevci osnuju misiju u Bosni.Moguce je da je i sam Kotromanjic prije 1347g.presao na katolicanstvo jer i sam te iste godine papu moli da u Bosnu posalje veci broj skolovanih svecenika. Franjevci osnivaju Bosansku vikanju,administrativnu jedinicu koja poslije obuhvata vece podrucje od jugoistocne Evrope pa sve do Rumunjske.Ipak nije postojalo pravo ustrojstvo pa zbog toga nije mnogo ljudi uzelo katolicku vjeru,a oni koji su uzeli imali su najnizu formu puckog krscanstva,uglavnom bez svecenika.U Bosni su bila samo 4 manastira (Visoko,Lasva,K.Sutjeska i Olovo).
Udajom svoje kcerke Elizabete 1353g. za Ugarskog kralja Ludovika I tada jednog od najutjecanijih Evropskih vladara podigao je ugled Bosni i lozu Kotromanjica priblizio svijetu vise Evropske politike.Te iste 1353g.ban Stjepan II Kotromanjic umire i biva pokopan u franjevackom samostanu u visokom.On iza sebe ostavlja NEZAVISNU,BOGATU,MOCNU I VOJNO SNAZNU DRZAVU.


.

KRALjEVINA BOSNA
1353g.na vlast nakon smrti Stjepana II Kotromanica dolazi Tvrtko I Kotromanic.Tvrtko ima svega 15g.te nije imao autoriteta ,da odrzi sve na okupu.Ugarski kralj je jedva cekao da iskoristi tu priliku i da sebi pripoji izgubljene krajeve te pocinje da zahtjeva razne Bosanske oblastiu, mijesa se u Bosansko-Dubrovacku trgovinu te otvara ponovo pitanje Bosanske crkve,nakon skoro stogodisnjeg zatisja.Tvrtko u prvih 14g.je suzbijao pobune Bosanskih plemica zajedno sa svojom majkom ,koja je bila uz njega prvih godina.1366g.je bio cak i prisiljen otici u Ugarski dvor jer se skupina Bosanskih plemica ustolicila na njegovo mijesto.
Godinu dana kasnije(1367g.)Tvrtko se ponovo vraca na vlast.Nakon sto se ustolicio pocinje sa svojim osvajanjem.Nakon smrti Urosa u Srbiji,Tvrtko sklapa savez sa Srpskim plemicem Lazarom koji je nakon slabljenja Srbije vodio zamrsenu borbu za vlast.
Nakon osvojenog teritorija Tvrtko podjelom plijena pripaja sebi teritorije juzno i jugoistocno od Bosne:dijelove Huma,Zete i juznu Dalmaciju ukljucujuci Jadransku obalu od Dubrovnika do Boke kotorske te pripaja Bosni veliki dio Srbije,
ukljucujuci podrucje danasnjeg Sandjaka.
Tvrtko proslavlja svoj uspjeh tako sto se 1377g.krunise za kralja Bosne i Srbije(isticuci se po krvi preko bake s Nemanjicima utemeljiteljima Srbske dinastije).Tvrtko se tada potpisao "Stefan Tvrtko v Hrista Boga kral Srbljem i Bosne i primorju".Poslije pocinje sa izgradnjom luke na sjevernoj strani kotorske koju je nazvao Novi(danasnj Herceg Novi a prije poznat pod imenom Cesteulnuovo).
13.Avgusta 1378g. prilikom napada Venecijanske flote na primorski Bosanski grad Kotor,Bosna je upotrijebila tri bombarde (topa) i uspjesno odbranila grad.To je bila prva upotreba vatrenog oruzja na Balkanu.1383g.Tvrtko salje svoje postrojbe u Dalmaciju te zauzima svu morsku obalu pa i nekoliko otoka,osim Dubrovnika koji je ocuvao svoju nezavisnost i Zadra koji je bio pod Mletackom vlascu.Bosanska vojska je za vrijeme kralja Tvrtka I Kotromanica bila najmodernija vojska na Balkanu cime Bosna postaje daleko najveca i najmocnija drzava na Balkanu.
Otomanska vojska koja se kretala kroz Trakiju i Bugarsku 1371g.nailazi na snazne Srbske oruzane snage,koje im se suprostavljaju i dozivljavaju tezak poraz.Dok vec u jesen 1386g. kralj Tvrtko I biva suocen sa upadom Turaka koji unistavaju grad Drijeva a 1388g.Turci upadaju u Hum(Hercegovina)ali ih je tu docekao i do nogu potukao plemic Vlatko Vukovic.
1389g.knez Lazar ne prihvata tursko vlasnistvo te poziva susjede i saveznike u pomoc.Kralj Tvrtko I stari Lazarov saveznik salje bosanske snage pod vodstvom Vlatka Vukovica na Kosovo polje.Koji nedozivljavaju poraz, ali se nakon smrti Lazara vracaju sa ne bas takvim gubitkom.Kralj Tvrtko I Kotromanic se pred kraj smrti naziva i kraljem Hrvatske i Dalmacije.U Tvrtkovo doba Bosna dozivljava naglu ekspanziju.Tvrtko je bio prvi bosanski vladar koji kuje zlatni novac i posjeduje monopol soli.Ovo doba obiluje bogato uredjenim dvorovima na kojima su radili poznati dubrovacki i mletacki umjetnici i obrtnici.Vjesto klesarenje se moze razabrati na fragmentima skulpture s dvora kralja Tvrtka na Bobovcu,kao i na kapitelu stupa ukrasenog bosanskim kraljevskim simbolom -ljiljanovim cvijetom.
Plemici u Bosni su imali dvorove koji su se mogli mjeriti sa Kraljevim.U goste su im dolazili ,cesto o velikom trosku iz mnogo daljih mijesta;frulasi,sviraci,zongleri,trubaci,dvorske lude i dr.zabavljaci.
Nakon Tvrtkove smrti ne dolazi do raspada drzave kao sto se to desilo nakon Stjepana Kotromanica,ali su se plemici ponovo osilili i u drzavi zavladava anarhija.kao sto je to napisao francuski hodocasnik Gilles Le Bouviev na temelju kazivanja drugih putnika:"prehranjuju se iskljucivo divljaci,ribom iz rijeke,smokvama i medom,cega imaju u izobilju,krecu se u bandama iz sume u sumu i pljakaju ljude koji putiju iz jedne zemlje u drugu ".Vladari Bosne su bili izlozeni opasnostima zbog promjenjivosti saveznistva i suparnistva medju glavnim plemickim porodicama.1391g.kraljem postaje Tvrtkov rodjak Stjepan Dabisa koji gubi dijelove Hrvatske ,Slavonije i neke dijelove Dalmacije koje osvaja novoustoliceni Ugarski kralj.Kralj Stijepan Dabisa je najkrace vladao ali je ostavio najvise povelja.Zbog njegove nesposobnosti za vlast on
priznaje Ugarskom kralju Zigmundu luksemburskom po djakovackom ugovoru da sljedeci kraljevi budu ugarski veziri

BOSNA I HERCEGOVINA

GENOCIDI NAD BOSANCIMA: 1699 godine se zavrsava Becki rat Karlovackim

mirom kojim Turci Osmani gube velike teritorije, dva ejaleta i nekoliko sandzaka. To ima

za posljedicu pocetak prvog velikog genocida nad Bosnjacima u Lici, Dalmaciji,

Ugarskoj, Kordunu, Slavoniji i Boki.

Uoci Badnje veceri 1711 godine Drugi genocid se vrsi nad Bosnjcacima na Cetinju.

Kao posljedica Prvog i Drugog srpskog ustanka dolazi u vremenu od 1804-1820 godine

do treceg genocida nad Bosnjacima ili ?generalnog trebljenja Turaka iz naroda?.

U godinama 1830-1867 traje cetvrti genocid nad Bosnjacima, drugi na tlu Srbije.

Srbija i Crna Gora koriste Drugi srpski ustanak za peti genocid nad muslimanima u

juznoj Srbiji, Niksicu i istocnoj Hercegovini. U godinama 1878-1910 traje sesti genocid

nad Bosnjacima. Prema odredbama Londonskog mirovnog ugovora (1913), nakon

poraza Osmanska carevina se morala odreci najveceg dijela posjeda na Balkanu. U

skladu sa odredbama toga ugovora formirana je nova drzava ?Albanija, Srbija i Crna

Gora koriste Balkanske ratove za sedmi genocid nad Bosnjacima u Sandzaku i Crnoj

Gori. Osmi genocid nad Bosnjacima (sa prekidima), posebno u Sandzaku i istocnoj

Hercegovini traje od 1918 do 1941 godine. 1919 se vrsi ekonomski genocid nad

Bosnjacima preko tzv. Zakona o agrarnoj reformi cime je ozakonjena hajducija i pljacka

Bosnjacke zemlje. Vlast Kraljevine Jugoslavje propisuje nacin likvidranja agrarne

reforme cije su glavne zrtve bili Bosnjaci (1929-1931). Cetnicki srpsko-crnogorski

zlocinici koriste priliku drugog svijetskog rata (1941-1945) i cine deveti genocid nad

Bosnjacima u kome je stradalo 103.000 Bosnjaka. Deseti genocid nad Bosnjacima se

desava tokom agresije na drzavu Bosnu i Hercegoviu (1992-1995).

--- --- --- --- --- --- --- --- ---

Jedan od najcjenjenijih historicara u svijetu,po pitanju historije svih juznoslovenskih zemalja,Dr Nada Klaic u svome djelu "SREDNJOVJEKOVNA BOSNA - POLITICKI POLOZAJ BOSANSKIH VLADARA DO TVRTKOVE KRUNIDBE",Zagreb,1989.,naucno je dokazala da Bosna nikada nije bila ni hrvatska ni srpska,nego jedino i iskljucivo BOSANSKA.Zemlja Bosna je po Dr Nadi Klaic potpuno posebna i po narodu i po kulturi i po svojemu postanku.

Dr Nada Klaic dolazi do sljedecih konstatacija:

....No, ove nevjeste projekcije o srpstvu Bosne vrijede isto koliko Sisicevo dokazivanje o hrvatsvu Bosne. Medjutim nekriticki izvjestaj Konstantina Porfirogeneta o Sklavinijama moze posluziti kao podloga za zakljucke samo onom historicaru kome nije odvec stalo do historijske istine. On je uglavnom iste vrijednosti kao i Dukljaninove vijesti o vladanju hrvatskih ili srpskih vladara nad Bosnom. To su tek povremeni izleti susjednih vladara koji nisu niti su mogli izmijeniti stoljetni polozaj bosanskih zemalja jer su one bez Hrvata i Srba odavno isle svojim, od njih posve odijeljenim putem. Carevi podaci za taj posao ne mogu biti mjerodavni, a jos manje vjesta konstrukcija barskog nadbiskupa koji pise sredinom 12. stoljeca.

....Posve razumljivo da Cirkovicu za njegovu teoriju o srpstvu Bosne ne mogu posluziti niti Konstantinovi podaci o naseljenju Srba, jer ih car, a znamo i zasto, stavlja u Srbiju, Paganiju, Zahumlje i Travuniju te Konavle po kriteriju 10-og stoljeca kad su sve te zemlje priznavale bizantsku vlast. Prema tome, ako se sam car nije hvalio da je Bosna od naseljenja srpska, a sigurno bi to vrlo rado ucinio,onda kritickom historicaru ne preostaje drugo nego i na osnovi careva teksta tvrditi da je Bosna od pocetka bila BOSANSKA.

KAKO SU SE ZVALI STANOVNICI BOSNE?


Bosna nikada nije bila ni hrvatska, ni srpska - ona je od pamtivjeka, pa sve do polovine 19 stoljeća, bila zemlja Bošnjaka različitih vjera, zemlja Bosanaca. Jedan od najcjenjenijih historičara u svijetu, po pitanju historije svih južnoslavenskih zemalja, Dr. Nada Klaić u svome djelu "SREDNJOVJEKOVNA BOSNA - POLITIČKI POLOŽAJ BOSANSKIH VLADARA DO TVRTKOVE KRUNIDBE" (Zagreb, 1989.), naučno je ustvrdila da Bosna nikada nije bila ni hrvatska ni srpska. Zemlja Bosna je po Dr. Nadi Klaić potpuno posebna i po narodu i po kulturi i po svojemu postanku.

Bosna, Bošnjaci i Bošnjaštvo na udaru Velikosrpstva i Velikohrvatstva U čuvenom razgovoru sa Turskim beglerbegom, kada mu je Turski beglerbeg rekao: "Nema više Bosne, a neće biti ni Bošnjaka, Huseine... Gineš za državu koja nikad nije postojala niti će." Husein Kapetan Gradaščević mu je odgovorio sljedećim riječima: "Ima Bosne, beglerbeže i Bošnjaka u njoj! Bili su prije vas i ako Bog da, biti će i poslije vas!" UVOD: Sve do dolaska Osmanlija, stanovnici Bosne bez obzira na vjersku pripadnost (heretičku, katoličku, pravoslavnu) nazivali su sebe Bošnjanima. Ovaj stari oblik imena našeg naroda, vremenom se, kao i jezik, mijenja u moderni oblik Bošnjaci, baš kao i oblici imena susjednih naroda - Srblji (Srbi), Horvati (Hrvati), Albanezi (Albanci) itd. Od sredine XIX. stoljeća, zbog slabljenja turske prevlasti i brzog osamostaljivanja Srbije i Crne Gore i jačanja autonomije Hrvatske (unutar Austro-Ugarske), Bošnjaci-pravoslavci, sve češće se izjašnjavaju kao Srbi, a Bošnjaci-katolici kao Hrvati. Bošnjaci-muslimani ostaju pri svom imenu, koristeći naziv Bošnjak... BOŠNJACI i BOŠNJAŠTVO: Bošnjaci su autohtoni narod Bosne sa milenijskim kulturno - političkim kontinuitetom. Razne seobe, progoni, i ratovi utjecali su na geografsku rasprostranjenost Bošnjaka, kako na Balkanu, tako i po svijetu. Najveća koncentracija Bošnjaka (oko 2 miliona) je u Bosni i Hercegovini i Sandžaku (Srbija i Crna Gora), a veliki broj Bošnjaka (oko 300,000) može se naći i na američkom kontinentu (SAD i Kanada), zapadno-europskim zemljama, te u Turskoj (oko 5 miliona potomaka Bošnjaka, koji su se iselili za vrijeme Austro-Ugarske okupacije). U srednjovjekovnoj Bosni, Bošnjaci su bili pripadnici heretičkog vjerovanja i nisu priznavali ni katoličku ni pravoslavnu crkvu. Šta više, od ovih crkava im je konstantno prijetila opasnost progona; sam rimski papa je tijekom srednjovjekovne Bosne poslao nekoliko križarskih ratova na našu zemlju sa ciljem uništenja bošnjačke hereze (pr. 1235-38, 1358 i dr.). Prisilne konverzije heretičkih Bošnjaka na katoličanstvo, odnosno pravoslavlje, su postepeno uzimale svoga maha. Slomom Bosne od strane Turaka 1467 godine i kroz period Otomanske Bosne, Bošnjaci postepeno primaju Islam. Nacionalni identitet Bosanskih Srba, odnosno Bosanskih Hrvata se formira veoma kasno, tek polovinom 19 stoljeća, kada se Bošnjaci pravoslavne, odnosno, katoličke vjeroispovijesti, a pod znatnim lobiranjem srbijanskih i hrvatskih političkih misionara, odrođuju od bošnjačkog nacionalnog korpusa i na temelju zajedničke vjeroispovijesti počinju nacionalno identifikovati sa susjednim pravoslavnim srbima, odnosno katoličkim hrvatima. Tijekom austro-ugarskog perioda, Kallayev pokušaj očvršćivanja jedinstvene bošnjačke nacije bio je osuđen na propast, iz razloga što je proces identifikacije pravoslavaca sa srbima, i katolika sa hrvatima, bio daleko odmakao, pa tako i nije mogao uspjeti, jer su integracioni impulsi dolazili od okupatora - Austro-Ugarske, a ne iznutra. Poslije njegove smrti zabranjen je i bosanski jezik, 1907 godine. Prof. Dr. Muhamed Filipović pojašnjava da su svi ljudi na prostoru Bosne u etničkom smislu bili Bošnjaci "i to tokom cijele naše povijesti, a posebno u vrijeme državne samostalnosti (srednjovjekovne) Bosne. Zatim smo bili isto u vrijeme Osmanskog carstva, bili smo naime Bošnjaci, sve dok propaganda iz Srbije i Hrvatske, koja počinje od sredine 19 stoljeća, nije počela unositi srpsku i hrvatsku nacionalnu svijest u naše pravoslavce i katolike." Istaknuti bošnjački intelektualac, Adil Zulfikarpašić napominje da su prije procesa kroatizacije i posrbljavanja našeg naroda i "katolički i pravoslavni pisci u Bosni, naročito franjevci u 16., 17. i 18. vijeku pisali o bosanskom jeziku, a sebe nazivali Bošnjacima." Prof. Dr. Mustafa Memić se slaže, i ističe: "Od sredine XIX stoljeća od kada su se javljali nacionalni pokreti Srba i Hrvata, vodila se permanentna borba među ovim nacionalnim pokretima da prisvoje što veće dijelove bosanskih teritorija i da se bosanski jezik ukine. Od tada počinje proces bosanskih pravoslavaca i bosanskih katolika da se oni tretiraju nacionalno kao Srbi i Hrvati, iako su do tada svi bili Bošnjaci... Taj proces se putem nacionalističkih propagandi dalje razvijao da on danas predstavlja osnovnu smetnju razvoja ovih prostora kao jedinstvene, geografske i ekonomske cjeline." Primjera radi, Teofil (Bogoljub) Petranović je bio utemeljitelj srpskih propagandnih aktivnosti u Bosni. Kao plaćenik srbijanske Vlade, Petranović je 60-tih godina 19 stoljeća oko sebe okupio čitavu mrežu istomišljenika, koji su radili na širenju srpskog nacionalnog identiteta među bošnjačkim pravoslavcima, ali i među dijelom Bosanskih Vlaha, koji su bili pogodni za utapljanje u srpski nacionalni okvir. Fra Grga Martić, koji je živio u Sarajevu u isto vrijeme kada i Petranović, u svojim Zapamćenjima navodi da je Teofil Petranović bio glavni organizator srpske propagande u Bosni. U predgovoru Petranovićevoj knjizi - Srpske Narodne Pjesme iz Bosne i Hercegovine - Novak Kilibarda piše da je Petranović "cijenio ukazano povjerenje [vlade Srbije], pa je za vrijeme svoga boravka u Sarajevu od 1862 do 1869 godine neprekidno širio srpsku propagandu..." Nadalje, Kilibarda navodi da je Petranović "kao povjerenik srpske vlade u Bosni dobijao više novčane potpore nego ijedan drugi povjerenik." Utemeljitelj hrvatskih propagandnih aktivnosti u Bosni bio je plaćenik hrvatske vlade - Stjepan Radić. Redarstvo ga je zatvorilo i osudilo na izgon iz Bosne zbog hrvatskih propagandnih aktivnosti, a potom ga otpratilo parobrodom do Rijeke. Kako opisuje u svom životopisu, Stjepan Radić je u Petrogradu, u društvu javnih pregalaca postigao da predaje o tkz. "pravu Hrvatske i Hrvata na Bosnu i Hercegovinu s gledišta zemljopisnoga, kulturnoga i narodno-gospodarskog, a najviše sa gledišta čisto narodnoga, radi toga jer se Bosanski Muslimani, koji su svi Slaveni i najstariji narod u Bosni, sve više priznaju hrvatima u narodnom i političkom smislu." Bitno je napomenuti da su i brojni katolički misionari još od srednjeg vijeka radili na širenju katolicizma u Bosni, a bili su poslati upravo od rimskog pape da suzbiju heretičko vjerovanje Bošnjaka. Međutim, ovi misionari nikada nisu širili hrvatstvo, stoga ni bošnjački katolici nisu imali razloga da se tako osjećaju niti su se tako osjećali.

Sve do dolaska braće Radića u Bosnu, nijedan bošnjački katolik se nije izjašnjavao kao Bosanski Hrvat. Propagandne aktivnosti braće Radića bile su usmjerene ka iskorjenjivanju termina Bošnjaci i ulijevanju hrvatske narodne svijesti među Bošnjake katoličke, ali i Bošnjake islamske vjeroispovijesti. Čitav ovaj fenomen, u svojoj čuvenoj pjesmi "Pjesma Bošnjaku," koju je objavio list Bošnjak 2. VII. 1891. godine, opisao je i Safvet-beg Bašagić riječima: Znas Bošnjače, nije davno bilo, / Sveg' mi sv'jeta nema petnaest ljeta, / Kad u našoj Bosni ponositoj, / I junačkoj zemlji Hercegovoj, / Od Trebinja do Brodskijeh vrate, / Nije bilo Srba ni Hrvata. / A danas se kroz svoje hire, / Oba stranca ko u svome šire. [...] Oba su nas gosta saletila, Da nam otmu najsvetije blago, Naše ime ponosno i drago. Bošnjački katolik Fra. Ivan Frano Jukić (1818-1857), koji je koristio pseudonim Slavoljub Bošnjak, je u svom proglasu 1848. godine zapisao: "Mi Bošnjaci njekad slavni narod sad jedva da smo živi nas samo kao očehnutu glavu od stabla slavjanskog gledaju priatelji naukah i žale nas.... Vrime je da se i probudimo od dugovične nemarnosti; dajte pehar, te carpite iz studenca pomnje mudrost, i nauk; nastojte da najpred naša serca očistimo od predsudah, fatajmo za knjige i časopise, vidimo što su drugi uradili, te i mi ista sredstva poprimimo, da naš narod prosti iz tminah neznanstva na svitlost isitne izvedmo." Milovan Đilaš svjedoči o bošnjacima iz Sandžačkog kraja, za vrijeme bivše Jugoslavije: Taj naziv... je tradicionalan vec od srednjeg vijeka: muslimani koje sam ja poznavo u Bijelom Polju i družio se sa njima uvijek su govorili da su Bošnjaci. U mojoj porodici je bio sluga musliman, Bešir Zulević iz okoline Rožaja. Bio je nepismen – ja sam ga naucio pismenosti – što nije bilo teško, jer je bio veoma bistar...uvijek je govorio da je Bošnjak. A i Vuk Karadžic je upotrebljavao taj termin – Bošnjaci. (Milovan Ðilaš i Nadežda Gaco: Bošnjak Adil Zulfikarpašic; isto vidi: Polje, br. 36) Prof. Dr. Darko Tanasković, najpriznatiji jugoslovenski orijentalist, o bošnjaštvu kao nazivu kojim se označava etnopolitička koncepcija, kaže da je "suština u stavu da u staroj istorijskoj zemlji Bosni, starijoj i od Srbije i od Hrvatske, kao njeno autohtono stanovništvo, s neprekinutim etničkim, kulturnim, psihičkim, pa i državotvornim kontinuitetom od ranog srednjeg vijeka do danas, žive Bošnjaci i da je to jedino njima odgovarajuće narodno i nacionalno ime." (Polje, br. 36). U potrazi za receptom posrbljavanja Bošnjaka, osvrnimo se na Načertanije (1844), Ilije Garašanina. U svom programu Načertanije on narod Bosne naziva bošnjacima - bez obzira na vjersku pripadnost - i jasno ih razlikuje od Srba u Srbiji::: "Ako Bošnjaci ne bi ovo primili, to bi otuda kao sigurno sledovalo raskomadanje Srba na provincijalna mala knjaževstva..." Nadalje, govori o procesu preobražavanja srpstva u Bosni, koje počinje polovinom 19 stoljeća podudarajući se sa periodom u kojem su pisane Načertanije, i sjedinjenju istih sa Srbijom: "...ako bi se pre ovog opšteg sojedinjenja Srbstva što osobito u Bosni preobražavati počelo....K ovome treba dakle učiniti da se Bošnjaci i ostali Slaveni obrate..." Nadalje, predlaže da se: "nekoliko mladih Bošnjaka u srpsku službu državnu prima da bi se ovi...obučavali i za takove činovnike pripravljali koji bi ono što su u Srbiji naučili posle u svom otečestvu u djelo privesti mogli." Da bi plan Velike Srbije tekao bez većih problema, Garašanin smatra da bi se trebala pisati i opšta historija Bosne gdje se "ne bi smela izostaviti slava i imena nekih muhamedanskoj veri prešavsi Bošnjaka" i nadalje napominje da bi ova historija trebala da bude oprezno pisana i to isključivo "u duhu narodnog jedinstva Srba i Bošnjaka" i od strane "čoveka vrslo sposobnog i duboko pronicavajućeg." Meta njegovog programa bili su i katolički Bošnjaci: "Na istočnog veroispovedanija Bošnjake veći upliv imati neće biti za Srbiju težak zadatak. Više predostrožnosti i vnimanija na protiv toga iziskuje to, da se katolički Bošnjaci zadobijedu. Na čelu ovih stoje franjevački fratri." Bosna nikada nije bila ni hrvatska, ni srpska - ona je od pamtivjeka, pa sve do polovine 19 stoljeća, bila zemlja Bošnjaka različitih vjera, zemlja Bosanaca. Jedan od najcjenjenijih historičara u svijetu, po pitanju historije svih južnoslavenskih zemalja, Dr. Nada Klaić u svome djelu "SREDNJOVJEKOVNA BOSNA - POLITIČKI POLOŽAJ BOSANSKIH VLADARA DO TVRTKOVE KRUNIDBE" (Zagreb, 1989.), naučno je ustvrdila da Bosna nikada nije bila ni hrvatska ni srpska. Zemlja Bosna je po Dr. Nadi Klaić potpuno posebna i po narodu i po kulturi i po svojemu postanku. Dr. Nada Klaić dolazi do sljedećih konstatacija: ....No, ove nevješte projekcije o srpstvu Bosne vrijede isto koliko Šišićevo dokazivanje o hrvatsvu Bosne. Međutim nekritički izvještaj Konstantina Porfirogeneta o Sklavinijama moze poslužiti kao podloga za zaključke samo onom historičaru kome nije odveć stalo do historijske istine. On je uglavnom iste vrijednosti kao i Dukljaninove vijesti o vladanju hrvatskih ili srpskih vladara nad Bosnom. To su tek povremeni izleti susjednih vladara koji nisu niti su mogli izmijeniti stoljetni položaj bosanskih zemalja, jer su one bez Hrvata i Srba odavno išle svojim, od njih posve odijeljenim putem. Carevi podaci za taj posao ne mogu biti mjerodavni, a još manje vješta konstrukcija barskog nadbiskupa koji piše sredinom 12. stoljeća. ....Posve razumljivo da Ćirkoviću za njegovu teoriju o srpstvu Bosne ne mogu poslužiti niti Konstantinovi podaci o naseljenju Srba, jer ih car, a znamo i zašto, stavlja u Srbiju, Paganiju, Zahumlje i Travuniju te Konavle po kriteriju 10-og stoljeća kad su sve te zemlje priznavale bizantsku vlast. Prema tome, ako se sam car nije hvalio da je Bosna od naseljenja srpska, a sigurno bi to vrlo rado učinio,onda kritičkom historičaru ne preostaje drugo nego i na osnovi careva teksta tvrditi da je Bosna od početka bila BOSANSKA. Bosna i Hercegovina maternja država autohtonog bošnjačkog naroda (ma gdje on živio), dok je bosanski jezik maternji jezik svih Bošnjaka, bilo da oni žive u Bosni ili izvan nje. Srbija, Crna Gora i Hrvatska su maternje države srpskog, crnogorskog i hrvatskog naroda. Sve propagandne djelatnosti usmjerene protiv bošnjačkog naroda od strane srpskih i hrvatskih propagandnih historiografa unaprijed su bile i ostale osuđene na propast. Jedna od najmizernijih aktivnosti kojima se ovi propagandisti bave jeste pripajanje bošnjačkih velikana srpskom, odnosno hrvatskom nacionalnom korpusu, kao i korištenje historije u nacionalno-romantičarske, političko-ideološke, svrhe uperene protiv naše zemlje i našeg naroda. Upravo, takvi potezi su me i ponukali da napravim ovu stranicu. Pošto su planovi ostvarivanja etnički čiste Velike Srbije odnosno Velike Hrvatske još od početka bili osuđeni na propast, šovinistički nastrojenim intelektualcima i nije preostalo ništa drugo nego da prisvajaju bošnjačko nacionalno blago i niječu historijsko pravo bošnjačkog naroda na svoju zemlju, ime, jezik, književnost, tradiciju, i dr. Ukratko rečeno, svako kreiranje lažne historije i nacionalni romantizam - u cilju asimilacije bošnjačkog naroda i pripajanja bošnjačkih velikana srpskom ili hrvatskom nacionalnom korpusu - je krajnje rečeno suludo i ništa drugo nego propagandni terorizam neviđeno podmuklih razmjera. Projekat Poznati Bošnjaci je direktan odgovor na bilo koju vrstu historiografske propagande uperene protiv bošnjačkog naroda, odnosno bošnjačkog nacionalnog blaga i kulturno historijsko-znanstvenih dostignuća bošnjačkog naroda Bosne i Hercegovine i šire.

jelena_24:

Бошњаци? Пааа, Бошњаци су из Босне, али их највише има у Франкфурту, Дизелдорфу, Убендорфу,...

Kliknite za proširenje...

БОШЊАЦИ НЕ ПОСТОЈЕ ТО ЈЕ ИЗМИШЉОТИНА КАО И ДЕДА МРАЗ,САМО ТОТАЛНИ ИДИОТИ ВЕРУЈУ ДА ОНИ ПОСТОЈЕ!!!!!
ПРВИ ПУТ СЕ СПОМИЊУ 1994 ГОДИНЕ ИЗМИШЉЕНА НАЦИЈА ПО УСА РЕЦЕПТУ!

vispak:

sta je pisac htjeo kazati??

Kliknite za proširenje...

ДА си ти неписмени СМРАД

Бл:

ДА си ти неписмени СМРАД

Kliknite za proširenje...

to je sve sto ti znas

Знам и боље, али сада имам паузу.

Основна начела Отачаственог покрета Образ јесу:
Богољубље и родољубље
Србска Србија
Домаћински поредак
Витешке оружане снаге

Бл:

Знам и боље, али сада имам паузу.

Основна начела Отачаственог покрета Образ јесу:
Богољубље и родољубље
Србска Србија
Домаћински поредак
Витешке оружане снаге

Kliknite za proširenje...

eh,Banja Luko kakvi su se svi ruralci sjatili u tvoj seher,na tvoje ulice.napravise od tebe ruralnu sredinu,sisao opanak sa planine i hoce u cipelu ali kvrgave noge nisu za cipele.

srbinXP:

http://www.rastko.org.yu/rastko-bl/istorija/sdavidovic-spc_bih.html#_Toc536794989

У Босни у овом периоду биле су три епископије, и четврта у Хуму. Најстарија је босанска епископија с епископима, који су називани дједови и гости, а њих убрајамо у православне зато, што су припадали народној "босанској" цркви на старом подручју, управо правој Босни; догматска наука те цркве, као што ћемо видјети, ничим се не разликује од православне. За владање краља Драгутина у сјевероисточној Босни (1292-1314. г.) основана је друга епископија, а дабарска и хумска епископија потпадоше под Босну за краља Твртка I. Стари босански епископи (гости као и најгледнији међу њима - дједови) становали су у Јањићима[33], срез зенички, али према приликама и по другим мјестима, Мојштри, а нарочито у манастирима и по владалачким и властелинским дворовима. Сједиште епископа Драгутинова дијела Босне није познато. Дабарски епископи били су у манастиру Бањи и жупи Дабрубањанима између Прибоја и Вишеграда, а хумски, кад је Хум потпао под Босну, становаху у Петропавловскоме манастиру на ријеци Лиму, пренијевши у њега своју столицу из Стона почетком XIV стољећа.

Ово су епископи првог периода, у колико су се о њима сачували бар неки подаци:

1) босански епископи (дједови и гости):

Теодор, 1068. г., Владислав, 1141. г., Милован 1150. г., (у Крешеву, за владе бана Борића), Радигост, 1171- 1197. г, Данило, 1191. г., Драгохна или Драгиша, 12031209. г.,[34] Драгослав и Владимир у XIII стољећу, дјед Радослав и гост Радослав,[35] дјед Радомир, 1404. г. у Хвалову рукопису, дјед Милоје спомиње се у повељи краља Стјепана Томаша 1446. г., гост Радослав Брадијевић, 1454. г., дјед Ратко, око 1460. г.[36] и гост Велимир Владимировић, између 1446-1463. г. Гост Радин потписан је заједно с милешевским митрополитом Давидом на тестаменту херцега Стјепана Вукчића, 1466. г. Осим тога још су били "гости" у XV вијеку: нећак госта Радина, Радин гост Сеоничанин (у тестаменту госта Радина) и гост Мишлен сачувао му се надгробни споменик код Пуховца, срез зенички).

pogledajte na karti gde je Dabar,Hum,Dragutinova severoistocna Bosna i bice jasno.

Kliknite za proširenje...

a shto je onda stefan nemanja proterivo bogumile u bosnu, ako je djedova crkva bila isto toliko pravoslavna?

vispak:

eh,Banja Luko kakvi su se svi ruralci sjatili u tvoj seher,na tvoje ulice.napravise od tebe ruralnu sredinu,sisao opanak sa planine i hoce u cipelu ali kvrgave noge nisu za cipele.

Kliknite za proširenje...

ЈА бити грађанин 100 кољена , ти бити муслиман 2 кољена, а сељак 1000.

Кнез Јанко
Како смрде ове потурице!
Опажаш ли ти штогод, Рогане?
Кнез Роган
Ка у зли час, кнеже, не опажам!
Кад близу њих сједим у скупштину,
ја нос држим свагда у рукама;
да не држим, ја бих се избљувао.
Па сам с тога на крај и утека,
е близу њих не бих освануо.
Ево видиш како смо далеко,
и опета она тешка воња
од некрсти овде заудара


"Срби јесу мали народ, али већег између Беча и Цариграда немамо".

Никола Пашић

Никоме не дајте да лије нашу крв зато што је српска.
Миром на рат идите и ратом мир чините.
Љубављу на љубав идите, али крвљу крв српску браните.
----
Стеван Немања (1114 - 1200)

ODAKLE "BOSNJACI"?

PA PITAJTE KOMUNISTE TVORCE AMANDMANA NA USTAV IZ 1963. I USTAVOPISCE USTAVA IZ '74.
ONI SU IZMISLILI DO TADA NIKAD POSTOJECE NARODE TIPA "MUSLIMANI" A '95 NASTAJU I NEKAKVI "BOSNJACI" OD TIH MUSLIMANA.
DA NI ULOGA AUSTROUGARSKIH ZLIH NAMERA IZ DOBA ANEKSIJE I ZLIKOVCA BENJAMINA KALAJA NE TREBA DA SE IZOSTAVI. A NI ULOGA USTASA I NJIHOVOG POKRETA U VEC POZNATOJ NACISTICKOJ OPSESIJI MENJANJA I IZMISLJANJA ISTORIJE.

DAKLE, BOSNJACI NE POSTOJE, JER SE NIKADA NISU NI DOSELILI NA BALKAN. KOMUNJARE SU IH IZMISLILE.

POSTOJE SRBI MUSLIMANSKE VEROISPOVEST!
BOSNJACI, NE!
TO JE CISTA POLITIKANTSKA GLUPOST!

PA VI, GOSPODO SRBI MUSLIMANSKE VEROISPOVESTI, NASTAVITE DA ZIVITE U GLUPOSTI! TO JE VAS IZBOR!
A NAS POVOD ZA SMEH!!!