Težnje velikih sila
Vatrene aspiracije lukavih Albanaca da u granicama Albanije vide i Kosovo i Metohiju služile su velikim silama i u Prvom i u Drugom svetskom ratu. Protektorat velika Albanija postojao je od 1941. do 1944. godine. U sastavu tog protektoratsva nalazili su se Metohija, koja je bila pod italijanskom i nemačkom okupacijom, veći deo Kosova (bez severnog dela), istočni deo Crne Gore i zapadna Makedonija. Velika Albanija bila je podeljena na 14 okruga, odnosno prefektura.
Ideja o otcepljenju Albanaca od Jugoslavije i, u budućnosti, ujedinjenju u sovjetsku albansku republiku došla je do izražaja na Zemaljskom veću KPJ, 25. novembra 1924. Tada je zauzet stav da se Kosovo i Metohija uključe u jednu celinu koja bi, uz Albaniju, obuhvatala i sve etničke teritorije Albanaca u Jugoslaviji. Četiri godine kasnije, oktobra 1928. na Četvrtom kongresu KPJ u Drezdenu, zaključeno je da je ugovorima o miru sklopljenim posle Prvog svetskog rata trećina Albanaca ostala pod vladavinom velikosrpske buržoazije.
I zaključci Bujanske konferencija, održane u albanskom selu Bujane od 31. decembra 1943. do 2. januara 1944, izražavali su separatističke težnje Šiptara. Jedan od zaključaka konferencije, kojoj je prisustvovao 51 delegat, od kojih je bilo svega sedam Srba i Crnogoraca sa Kosova i Metohije, a čak deset Albanaca iz Albanije, bio je da učesnici osećaju „dužnost da ukažu na pravi put“, a „pravi put kojim treba da se Šiptari sa Kosova i Metohije ujedine sa Albanijom jeste zajednička borba sa ostalim narodima Jugoslavije protiv okupatora i njihovih slugu“. Pri tom je konstatovano da je Kosovo i Metohija kraj koji je najvećim delom naseljen šiptarskim narodom, koji, kao i uvek, teži da se ujedini sa Albanijom. U prilog ovome ide i činjenica da kosovski Albanci nikada nisu prihvatili Jugoslaviju za državu u kojoj su živeli. Na to je u pismu Oblasnom komitetu KPJ novembra 1941. ukazao sekretar mesnog komiteta KPJ za Kosovsku Mitrovicu Ali Šukrija rečima da je nemoguće da letak kojim se Albanci pozivaju u borbu protiv okupatora sadrži reč Jugoslavija, jer će time biti izgubljene šire mase.
Albanci, Arbanasi, Arnauti ili Šiptari, kako su u kome periodu sebe nazivali, redovno su izazivali nemire, ubijali i proterivali Srbe, uništavali svetinje...
Istorijski podaci govore da su od osnivanja Prizrenske lige do 1912. godine sa Kosova i Metohije proterali 150.000 Srba... Za vreme Drugog svetskog rata ubijeno je oko 10.000 Srba, a proterano oko 100.000. U isto vreme oko 150.000 Albanaca naselilo se na Kosovo i Metohiju. Posle oslobođenja, 1945. godine komunistička vlast zabranila je povratak proteranim Srbima. Šiptari su 1945. i 1946. godine držali svu zemlju kolonista. Izveštaji iz 1946. godine govore da su zemlju delimično izgubile 5.744 porodice, a bez celokupnog imanja ostalo 1.564 porodica. Na Kosovo i Metohiju nikad se nije vratilo oko 2.500 porodica.
Doseljeni Albanci nisu ni tražili jugoslovensko državljanstvo, ali su mnogi od njih, iako strani državljani, zauzimali visoke državne funkcije i javno, ili tajno, radili na ostvarenju višedecenijskog sna - stvaranju velike Albanije. Pri tom su tvrdili da ih Srbi ugnjetavaju i guše im sva prava.
Od demonstranata do OVK
Zahtevi kosovskih Albanaca za republikom pojavili su 1968, zatim 1981, pa 1982. Demonstracije su bile masovne i rušilačke, posebno u Prištini, Vučitrnu i Uroševcu. U tadašnjim republikama različito se gledalo na ovaj problem. Stanje na Kosovu i Metohiji bivalo je sve teže, pritisci na Srbe su učestali, a na albanske zahteve za republikom i teror Beograd je devedesetih godina prošlog veka uzvratio većom kontrolom i prisustvom policijskih snaga. Odgovor Albanaca bio je stupanje u generalni štrajk 3. septembra 1990, napuštanjem radnih mesta, a 7. septembra 1990. Albanci su u Kačaniku usvojili ustav i proglasili republiku Kosovo.
Kasnije se sve odvijalo veoma brzo. Usledile su, od 1995. godine, akcije terorista albanske OVK. Policija je odgovarala stajući na stranu naroda, srpskog i albanskog koji je bio na udaru OVK, a međunarodna zajednica stala je na stranu kosovskih Albanaca. U Rambujeu kod Pariza je u februaru i martu 1999. godine, pod pokroviteljstvom međunarodne zajednice, održana konferencija o Kosmetu na kojoj je trebalo da bude usvojen mirovni sporazum do pronalaženja političkog rešenja. Kako je predlog privremenog sporazuma bio neprihvatljiv za Beograd, pregovori su doživeli neuspeh, kriza je nastavljena, OVK je intenzivirala terorističke akcije, inscenirala humanitarnu katastrofu, pa je NATO, pod izgovorom da to čini zarad zaštite Albanaca, 76 dana bombardovao našu zemlju. Rat je završen potpisivanjem Kumanovskog sporazuma 9. juna 1999, posle čega je na Kosovu i Metohiji uspostavljena vlast Ujedinjenih nacija. Kosovo i Metohiju napustili su pripadnici VJ i policije, ali i većina srpskog naroda.
Pod okriljem UN nastavljen je albanski teror nad Srbima. S Kosova i Metohije proterano je oko 250.000 Srba i još oko 100.000 muslimana, Turaka, Goranaca, Roma i Egipćana, kao i Albanaca koji nisu prihvatili politiku OVK terora. Ubijeno je, kidnapovano i nestalo više od 1.500 Srba, uništeno više od 100 svetinja, spaljeno, opljačkano i uzurpirano na desetine hiljada kuća i stanova. Na Kosovo i Metohiju doselile su se na hiljade Albanaca iz Albanije, Makedonije, sa jugoistoka Srbije.
